زمينه هاي تربيتي نماز
محيط خانواده، محيط اجتماع و تمام كسانى كه بهنحوى با كودك و نوجوان ارتباط دارند، زمينههاى بيرونى محسوب مىشوند. اين زمينهها مىتواند اثر و نقش سازنده يا تخريبى برآنان بگذارد. كودكان و نوجوانان به امور محسوس و ظاهرى توجه بيشترى دارند، به همين دليل اين امور برايشان با اهميتتر است. فراهم ساختن زمينههاى بيرونى تربيت بهمنظور ترغيب كودك و نوجوان به نماز، مىتواند محرك فعاليت، حركت و تمايل او بهسوى فرامين الهى و رهنمودهاى قرآن كريم باشد. به برخي از اين زمينه ها اشاره مي كنيم:
گفت وگو درباره نماز
اگر والدين در حضور كودك و نوجوانمسائل و معارف مربوط به نماز را طرح و درباره آن گفت وگو كنند، بهطور غيرمستقيم بر آنها تأثير خواهد گذاشت. صحبت و گفت وگو درباره نماز مىتواند در قالب شعر و سرود، قصه و حكايت، توضيح مطالب مربوط به نماز، طرح و نقاشى و مانند آن انجام شود تا در ذهن و روان كودك و نوجوان اثر گذاشته با توجه به حس كنجكاويى كه دارند، خود به فعاليت فكرى و عملى در اين موضوع وادار شوند. نكته قابل ذكر اينكه، والدين نبايد چنين فكر كنند كه درباره مسائل نماز آگاه هستند پس چه ضرورتى دارد اين مطالب را بين خود مطرح كنند؟ طرح و گفت وگوى عمدى درباره نماز، بيانگر اهميتى است كه والدين به اين موضوع مىدهند و موجب جلب توجه كودك و نوجوان به جايگاه ارزشى نماز مى شوند.
ارتباط با دوستانِ نماز خوان
والدين سعى كنند با خانوادهها و افراد متدين ارتباط و رفت و آمد داشته باشند چرا كه چنين خانوادههايى فرزندان متدين و نماز خوانى دارند كه مىتوانند بر افكار و اعمال كودك آنان اثر مثبت و سازنده بگذارند. همچنين لازم است كودك و نوجوان ترغيب شود تا دوستانى برگزيند كه براى نماز و آداب اسلامى اهميت قائل هستند، زيرا در مواقعى، تأثير رفتار و گفتار كودكان بر يكديگر بيشتر از سايرين است. عمل نماز گزاردن كودك و نوجوان در جمع همسالان خود مىتواند احساس نياز به شخصيت جمعى آنان را ارضا کند. تكرار اينگونه موارد، موجب انس و علاقه کودکان و نوجوانان به نماز خواهد شد.
ميل به الگو
ميل به داشتن الگوى مطلوب در كودكان و نوجوانان مشهود است و دوست دارند از كسى يا كسانى كه از هر جهت مورد علاقه آنان است، تقليد و رفتار و گفتارشان را مطابق رفتار الگو تنظيم كنند. والدين با بهرهگيرى از اين ميل و خواسته، مىتوانند الگوهاى بسيار خوب و عالى از كسانى كه اهل عبوديت و نماز هستند، به آنها معرفى کنند، انبياى الهى، امامان معصوم (ع) و انسانهاى وارسته از الگوهاى ارزنده و درخشانى هستند كه مىتوان به كودك و نوجوان معرفى كرد تا در سايه آن به گمراهى گرفتار نشوند.
خود والدين با اعتقاد و پايبندى به دين به ويژه با اهميت دادن به نماز و عملكرد و رفتار درست مىتوانند الگويى ارزنده و مفيد براى فرزندانشان باشند. كودكان و نوجوانان در ابعاد مختلف زندگى خود نيازمند الگو هستند تا بتوانند افكار، آرزوها و تلاشهاى خود را مطابق آن تنظيم کنند. اينان در مسائل الهى و دينى نيز كه بهطور فطرى با آن در ارتباطند، در جستوجوى يك الگوى معنوى هستند. وجود چنين فردى آنان را در امر به هدايت و رستگارى كمك شايانى خواهد كرد.
نماز در حضور كودك و نوجوان
يكى از عواملى كه مىتواند سبب شوق و علاقه به نماز و آداب الهى در كودك و نوجوان شود، آموزشبصرى است، زيرا اين گونه آموزشها بهدليل اثربخشى و تأثير بيشتر، موجب يادگيرى، تغيير رفتار يا ايجاد رفتار تازه مى شود. افزون بر اين، آموزش بصرى عميقتر است و ديرتر فراموش مىشود و زودتر از آموزشهاى ديگر تأثير مىگذارد. والدينى كه هر چند وقت يك بار، كودك و نوجوان خود را با اخلاق حسنه و دعوت محبتآميز به مساجد و اماكن مذهبى مىبرند، در علاقهمند كردن فرزندان خود به نماز، موفقتر از ديگرانند. البته اين كار در صورتى موفقيتآميز است كه به خستگى و دلزدگى كودك و نوجوان منجر نشود. نماز خواندن در منزل و در حضور كودك، اثري مثبت و سازنده خواهد گذاشت، مثلا اگر والدين در اتاقى كه كودك مشغول بازى و يا نقاشى است، سجاده خود را پهن كرده بهنماز بايستند، اثر معنوى ماندگارى خواهد گذاشت. چنانچه نمازهاى واجب را در مسجد و به جماعت مىخوانيم، خوب است نمازهاى نافله و قضا را در منزل بخوانيم تا براى كودك و نوجوان تداعى نشود كه مثلا پدرم چرا امشب نماز نخوانده است. بنابراين وقتى كودك و نوجوان نماز ديگران، خاصه والدين را درك كند و ببيند، تأثير مىپذيرد. اين تأثيرپذيرى سبب تحرك و فعاليت او در انجام عبادت و ديگر آداب اسلامى مىشود.
اختتاميه طرح اوقات فراغت فرزندان کارکنان شرکت نفت گچساران
آيين اختتاميه برنامه هاي طرح اوقات فراغت فرزندان کارکنان شرکت بهره برداري نفت وگاز گچساران برگزار شد.
به همت شوراي فرهنگي واقامه نماز شرکت بهره برداري نفت وگاز گچساران با اجراي طرح اوقات فراغت فرزندان کارکنان، همزمان با فرارسيدن فصل تابستان از دهم تيرماه با حضور نزديک به 200 نفر از فرزندان دختر و پسر کارکنان حدود دوهزار و852 ساعت برنامه متنوع فرهنگي وهنري با استفاده از 25 مربي اجرا شده است.
در اين آيين نمايشگاهي از کارهاي دستي شرکت کنندگان اين طرح نيز برپا شد که مورد استقبال بازديد کنندگان قرار گرفت.
نرم افزار نور الولايه
نرم افزار نور الولايه، شامل متن 555 عنوان کتاب در 1122 جلد از منابع مهم در زمينه امامت و ولايت، به زبان عربي و فارسي است که به کوشش مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلام (نور) در اختيار کاربران قرار گرفته است.
نرم افزار حماسه عاشورا
نرم افزار حماسه عاشورا حاوي متن کامل بيش از بيست عنوان اثر با موضوع تحليل ماهيت و انگيزه هاي نهضت حسيني، برگزيده متن عربي و فارسي بيش از 30 عنوان منبع معتبر تاريخي شامل: مستندات، عوامل شکل گيري حادثه عاشورا و آثار وضعي آن از کتاب هايي مانند: تاريخ طبري، تاريخ الکامل، تاريخ ابن خلدون و... از سوي مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلامي در اختيار کاربران قرار گرفته است.
جز به يکى از سه نفر حاجت مبر: ديندار، صاحب مروت يا کسى که اصالت خانوادگى داشته باشد.
«امام حسين (ع)»
اشتباه انسان در مورد مصداق خير
«وَ يَدْعُ الْانْسانُ بِالشَّرِّ دُعاءَهُ بِالْخَيْرِ وَ كانَ الْانْسانُ عَجُولًا» اسراء -11
و انسان (بر اثر شتابزدگى) شر را مىطلبد، همانگونه كه جوياى خير است و انسان همواره شتابزده است.
شتابزدگى انسان
آيه مزبور، يكى از ويژگي هاى انسان يعنى شتابزدگى را مورد توجه قرار داده است. انسان شتابزده، توفيق توجه كامل، انديشه كافى و مطالعه دقيق در امور و عواقب كارها را نمىيابد؛ از اين رو، در تشخيص حق از باطل و خير از شر، دچار اشتباه مىشود و به گونهاى در طلب يك شر يا باطل برمىآيد كه گويى خيرى را مىطلبد يا در جست وجوى حقى است.
مفهوم دعا در آيه
دعا گرچه بهمعناى خواندن و حاجت خواستن است، اما در آيه بالا بهمعناى مطلق «طلب» آمده است كه مىتواند داراى دو معناى زير باشد:
الف- درخواست و طلب به زبان، از قبيل دعاهاى بندگان هنگام طلب حاجت از خداوند.
ب- خواستن چيزى در عمل و تلاش در راه رسيدن به آن.
معناى اول، معناى متداول دعاست، براساس آن، معناى آيه چنين مىشود: انسان بر اثر شتابزدگى و عدم تشخيص خير و شر خود، چيزى را به دعا از خداوند مىخواهد كه در واقع براى او شر است، اما او به اصرار تمام، چنانكه گويى خيرى را از خداوند مىطلبد، براى رسيدن به خواسته خود، به درگاه خداوند دعا مىكند، از اين رو، امام صادق (ع) با تلاوت آيه فوق فرمود:
«راه نجات و رستگارى و هلاك و تباهى خود را بشناس تا خداوند را به خاطر طلب چيزى نخوانى كه چه بسا هلاك تو در آن باشد؛ در حالى كه تو مىپندارى نجات تو در آن است.» براساس معناى دوم، يعنى طلب و خواستن عملى، مفهوم آيه چنين مىشود: انسان بر اثر عدم تشخيص حق از باطل و اشتباه در مصاديق خير و شر، به گمان اينكه هدفى كه دنبال مىكند، امر خيرى است، مصرانه در راه رسيدن به آن مىكوشد، در صورتىكه در واقع، اين کار براى او شر است. بديهى است كه در بسيارى از موارد مىتوان با انديشه و تدبر كافى در عاقبت كارها و شناخت دقيق خير و شر و حق و باطل، از چنين اشتباه مهلكى در امان ماند.
حضرت على (ع) مىفرمايد:
«فَكَمْ مِنْ مُسْتَعْجِلٍ بِما انْ ادْرَكَهُ وَدَّ انَّهُ لَمْ يُدْرِكْهُ»
بسا شتابنده براى چيزى كه اگر به آن دست يابد، دوست مىدارد كه (كاش) به آن دست نيافته بود.
صالحان، وارثان زمين
«وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِى الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْارْضَ يَرِثُها عِبادِىَ الصَّالِحُونَ» انبيا -105
ما در زبور- پس از تورات- نوشتيم كه اين زمين را بندگان صالح من به ارث خواهند برد.
وراثت زمين، پاداش مؤمنان نيكوكار
خداوند در آيه ياد شده، به بندگان صالحش، وراثت زمين و تسلط بر منافع و بهرهبردارى از آن را وعده داده است؛ به اين معنا كه زمين بزودى از پليدى شرك و گناه پاك مىشود و صالحان جامعه بشرى- كه خداى را بندگى مىكنند و به او شرك نمىورزند- بر زمين حاكميت و تسلط پيدا مىكنند؛ چنانكه در جاى ديگر مىفرمايد:
خداوند به مؤمنان نيكو كردار، وعده داد كه به زودى ايشان را جانشين ديگران در زمين گرداند. تا مرا بپرستند و چيزى را شريكم قرار ندهند. در آيه هاي 92 و 93 همين سوره به يگانه بودن دين بشر و گروه گروه شدن آنها در دين، اشاره كرده و فرموده است: هر گروه به جزاى مناسب خواهند رسيد. بعد در آيه 94، پاداش اخروى مؤمنان نيكوكردار را اينگونه ذكر مىكند كه كوششان ستوده و اعمالشان نوشته خواهد شد. بر حسب ظاهر اين آيه، پاداش دنيوى آنها بيان شده كه چون ايمان آورده و عمل صالح انجام دادهاند، آنان را وارثان زمين قرار مىدهيم و حكومت در زمين را به آنها مىسپاريم.
حكومت جهانى صالحان
روايات نيز تأييد مىكند كه سرانجام، حكومت زمين از آنِ صالحان است و مصداق كامل صالحان، امام مهدى (عج) و اصحاب بزرگوارش ذكر شده است كه قيام مىكنند و سراسر زمين را پر از عدل و داد مىسازند و دين خدا را در زمين حاكم مىكنند. در زمان حكومت آن بزرگوار، مؤمنان از نعمت هاى زمين بهرهمند مىشوند و وارث حكومت و منافع زمين، خواهند شد.
همراه با شهيد ان
شهيد رشيدي از شهريور 1348 وارد شرکت ملي نفت ايران شد. خدمت صادقانه با همه از صفاتي بود که همکارانش را شيفته او کرده بود. او با آغاز جنگ تحميلي، دوشادوش رزمندگان اسلام در جبهه هاي جنگ حضور پيدا کرد و سرانجام درپنجم فروردين سال 61 براثر اصابت ترکش خمپاره در منطقه رقابيه به خيل شهيدان صنعت نفت پيوست. دربخشي از وصيتنامه شهيد آمده است: «ولايت فقيه را پشتيبان باشيد و ارزش هايي كه توسط انقلابيون و شهداي انقلاب اسلامي به دست آمده با اعمال صالح حفظ كنيد».
20 ساعت مطالعه در شبانه روز
مرحوم دكتر شهيدي نقل مي كند: علامه اميني در كتابخانه يكي از شهرهاي عراق به مطالعه پرداخته بود، چون اين كتابخانه هر شبانه روز تنها چهار ساعت بيشتر باز نبود و جناب اميني هم نمي توانست بيش از چهار روز در آن شهر بماند، با توافقي كه ميان وي و رئيس كتابخانه برقرار شده بود، اميني هر روز هنگام ظهر، يعني ساعت تعطيل كتابخانه وارد آنجا مي شد، كتابدار در را به روي او مي بست تا روز بعد ساعت 8 صبح كه در را به رويش مي گشود. در نتيجه او روزي بيست ساعت در اين كتابخانه كار كرد و با لقمه ناني كه همراه داشت و جرعه آبي كه كتابدار در اختيارش مي گذاشت، توانست از ميان چهارهزار نسخه خطي، مأخذ دلخواه خود را بيابد.
فراموش کردن رکوع
سوال: اگر بعد از رسيدن پيشاني به سجده و يا بين دو سجده، فرد يادش بيايد که رکوع نکرده است وظيفه اش چيست؟
جواب: اگر پيش از آن که وارد سجده دوم شود يادش بيايد که رکوع نکرده است، بايد برخيزد و بايستد و رکوع کند و پس از آن دو سجده را بجا آورد و نماز را تمام کند و بعد از نماز به طور احتياطي دو سجده سهو براي سجده زيادي بگذارد.