بهرگانسر به قطب گردشگري صنعتي تبديل مي شود 3240 روز امـندر اولین سکوی نفتی خلیج فارس
مشعل: اين روزها که هواي مهر براي بيشتر شهرها بهاري شده و خنکاي پاييز و زيبايي هايش رخ نشان داده، هنوز حال و هواي مناطق جنوبي گرم است و اگر بعضي روزها باد خنکي هم بوزد، در هواي شرجي گم مي شود. کارکنان نفت در مناطق مختلف، همچنان عرق ريزان در تاسيسات مشغول فعاليت هستند و گاهي گوشه اي زير سايه نفسي تازه مي کنند. شرايط کار در اين مناطق تا حد زيادي مشابه هم است، اما آنهايي که روي آبهاي خليج فارس کار مي کنند، نسبت به کارکنان روي خشکي، شايد کارشان سخت تر و حساس تر باشد؛ اما حداقل هواي بهتري را تنفس مي کنند و چشمشان به آبي آرام آب روشن است. دو روزي که مهمان منطقه بهرگان بوديم تا در سالروز ايمني کنارشان باشيم، حال و هواي اين منطقه هنوز در تابستان داغ مانده بود. هم منطقه عملياتي بهرگان و هم سکوي بهرگانسر از قديمي هاي اين صنعت هستند که حال و هواي قديمي خود را حفظ کرده اند؛ هر چند اين قديمي بودن در برخي موارد مثل سالن همايش ها و دورهمي هاي شرکت نفت فلات قاره، زيادي قديمي مانده و موريانه ها به جان چوب هاي سالن آن افتاده اند و خوب است که سهمي در اعتبارات نوسازي داشته باشند.
محيط هاي کاري و استراحت کارکنان در بخش هاي مختلف دريا و خشکي منطقه بهرگان، تلفيقي از هواي گرم و شرجي، کمبود امکانات و البته شرايط سخت کاري است. گاهي راحتي و تنها بودن بر تميز بودن ارجح است، به همين دليل بسياري از کارکنان سکوي بهرگانسر با وجود حق انتخاب، ترجيح مي دهند در بخش قديمي و فرسوده اسکان کارکنان بمانند، تنها به اين دليل که اتاق ها تک نفره است. اين دليل نمي تواند توجيه خوبي براي شرايط نامساعد اين بخش از سکوي قديمي بهرگانسر باشد؛ اما با توجه به شرايط مالي، اين شرايط فعلي ماندگار است. شاهرخ باحقيقت، رئيس سکوي بهرگانسر گفت: «کارکنان روحيات خاص خودشان را دارند و با وجود اينکه مي توانند دراتاق هاي دو يا سه نفره جديد بمانند، ترجيح مي دهند که در اين اتاق هاي قديمي باشند.»
اتاق ها از زمان جنگ تحميلي، زير بمباران بوده و با بازسازي، هنوز زندگي درونشان ادامه دارد و حال و هواي صميمي تري هم دارد. کارکنان، درون بشکه هاي فوم آتش نشاني، که از وسط آنها را نصف کرده اند، خاک ريخته و گلدان هاي بزرگ درست کرده اند و در چند گوشه سکو که محل استراحت کارکنان است، آنها را چيده اند و با اين کار، فضاي سکو را متفاوت کرده اند. از همه با صفا تر گوشه اي از سکو است که با صندلي سبز و گلدان هاي سبز و گل دار، شبيه به بالکني رو به آبي آرام خليج فارس شده است. لحظه اي مي نشينم تا از زاويه ديد آنها سکو را ببينم؛ گوشه اي آرام براي تنهايي با خود. کارکنان سکو، تنهايي خودشان را دارند؛ اما خلوت کردن با خود،حتي وقتي زمان زيادي را روي سکو تنهاييم، چيز ديگري است که اين گوشه سبز سکو حتما به درد اين حال مي خورد. ما بايد برويم تا با يدک کش به بهرگان و بعد به خانه هايمان برگرديم؛ اما حتما ديدن غروب دلنشين در آن گوشه سبز سکوي بهرگانسر را از دست داده ايم.
بهرگانسر، اولين سکوي نفتي خليج فارس است که بخش قديمي آن قرار است به زودي و با فراهم شدن شرايط، به موزه تبديل شود و شايد اين مجموعه بتواند در آينده نزديک، از ظرفيت خود براي تحقق گردشگري صنعتي استفاده کند. در روزهاي پاياني سال گذشته، شرکت نفت فلات قاره با روابط عمومي و مرکز اسناد و موزه هاي نفت، تور خبري براي رسانه ها برگزار کردند تا اين مجموعه مهم و تاريخي را به مخاطبان بيرون از نفت معرفي کنند که بيش از 700 نفر از خانواده ها در ايام نوروز از اين سکو بازديد و هيجان ماندن روي يک سکوي نفتي را تجربه کردند و اين تجربه بي نظير که براي مردم عادي، دوست داشتني است، مي تواند به عنوان يک پتانسيل گردشگري، از سوي شرکت نفت فلات قاره دنبال و هدايت شود.
البته براي رسيدن به شرايط ايده آل، بايد زمان، برنامه و هزينه بيشتري صرف شود. به عنوان نمونه، بيش از دو ساعت ماندن روي يدک کش و رسيدن به سکوي بهرگانسر يا ساحل بهرگان و به عکس، براي يک ماموريت کوتاه خبري هيجان انگيز است؛ اما براي کارکنان سکو که در اين شرايط زندگي مي کنند و راهي جايگزين هم براي آنها وجود ندارد، خسته کننده است. مي گويند برخي يدک کش ها خيلي کند هستند، برخي خيلي بوي بد مي دهند و برخي هر دو اشکال را دارند که باز هم راه جايگزيني وجود ندارد. با حقيقت، رئيس سکوي بهرگانسر با اذعان به شرايط نامناسب تردد کارکنان به سکو گفت: يدک کش هاي فعلي که با آنها قرارداد داريم، شرايط بهتري دارند و سعي مي کنيم ديگر از يدک کش هاي خارجي و قديمي و کارکنان خارجي آن استفاده نکنيم، بخصوص که در اين چند سال، يدک کش هاي داخلي ساخته شده و با خدمه ايراني زيادي فعال است؛ اما همه اينها به اعتبارات مالي نياز دارد.
سال هاست که حادثه از ما دور شده
منطقه عملياتي بهرگان از قديمي ترين مناطق در مجموعه شرکت نفت فلات قاره است. اين سکوي نفتي، دو ميدان نفتي بهرگانسر و هنديجان را پوشش مي دهد. از سال 1338حفاري در اين دو ميدان نفتي شروع و در 1341 بهره برداري از آن آغاز شد که تا امروز ادامه دارد. بهرگانسر به دليل قديمي بودن در سال 1387 بازسازي و سکوي جديد در آن نصب شد که آن زمان تاکنون، بيش از 3240 روز کار بدون حادثه روي سکو داشته اند و آخرين حوادث که به انتشار گاز H2S مربوط مي شود، در اين سال ها با تجهيز سکو، ديگر رخ نداده است.
نفت ميدان نفتي بهرگانسر و هنديجان، نفتي مرغوب است که پس از فراورش اوليه روي سکوي بهرگانسر و جداسازي گاز همراه، از طريق خط لوله به منطقه عملياتي بهرگان وارد مي شود. دو کارخانه قديم (1338) و جديد(1387) فراورش نهايي اين نفت را براي صادرات انجام مي دهند که البته کارخانه قديم در مواقع لزوم فعال است.
«فرهنگ ايمني» را نهادينه کنيد
در آستانه 7 مهر ماه «روز ايمني و آتش نشاني»، حميد بورد، مديرعامل شرکت نفت فلات قاره ايران در ميان مجموعه هاي عملياتي اين شرکت تصميم به بازديد و ديدار با کارکنان منطقه عملياتي بهرگان گرفت. او از سکوي بهرگانسر و شرايط توليد و بخش هاي مختلف آن، بازديد و تلاش کرد تا زمان بيشتري را در ميان کارکنان باشد. او گفت: بسياري از کارکنان و مديران در مجموعه نفت فلات قاره ممکن است سال ها در يک منطقه با هم کارکنند؛ اما هيچ گاه يکديگر را نشناسند که چنين برنامه هايي براي مديران، فرصت مناسبي است تا بتوانند به بخش هاي مختلف اين مجموعه گسترده و مهم سر بزنند و از نزديک با شرايط کاري کارمندان آشنا شوند.
مديرعامل شرکت نفت فلات قاره ايران در جمع کارکنان منطقه عملياتي بهرگان با بيان اينکه مجموعه نفت و شرکت نفت فلات قاره هنوز در جنگ است و ما پيشتازان اين جنگ هستيم، گفت: با همه کمبودها، همچنان سربلند ادامه مي دهيم؛ جنگ يک بار براي فلات قاره تمام شده و سربلند از آن بيرون آمده است؛ اما اين جنگ اقتصادي هنوز براي ما ادامه دارد. در اين سال ها هم با وجود همه کاستي ها و مشکلات موجود، منطقه بهرگان توانسته با تمهيدات انديشيده شده، توليد نفت را نه تنها تثبيت کند، بلکه افزايش دهد و با همه نوسانات، بهترين عملکرد را داشته باشد و ما در اين منطقه کمترين نگراني را داريم.
وي افزود: تعداد ساعت بدون حادثه و نداشتن کشته و زخمي، در شاخص هاي ما مهم است و دنبال مي شود و اين آمار در شرايط سختي که وقوع حادثه محتمل است، آمار قابل قبولي است؛ اما مهم تر از همه اين موارد، فرهنگ ايمني در بين کارکنان مناطق عملياتي است که بايد در ميان همه کارکنان، جدي گرفته شود.
مديرعامل شرکت نفت فلات قاره ايران، مجموعه اچ اس اي و همه بخش هاي آن را به نخ يک تسبيح که کل مجموعه را در ميان گرفته، تشبيه کرد و گفت: توليد نفت براي همه ما در شرکت نفت فلات قاره مهم است و ملکه ذهن ما شده؛ اما فرهنگ ايمني هم بايد در پس ذهن همه ما قرار گيرد و همه ارکان مجموعه بايد در اين زمينه مسئول باشند. در عين حال موضوع پدافند غيرعامل، مسئله جانبي مهمي است که در بخش هاي مختلف بايد سرلوحه کار قرار گيرد.
بهرگانسر، سرآمد صرفه جويي است
عليرضا قانعي، رئيس منطقه عملياتي بهرگان هم از عملکرد کارکنان منطقه اعلام رضايت کرد و گفت که بهترين خبر براي او، سالم برگشتن همه کارکنان در شيفت هاي مختلف کاري به خانه هاي شان است. قانعي با اشاره به برنامه هايي که براي ايمني در اين منطقه پيش بيني شده، تصريح کرد: «بايد آتش خشم، حرص و جهل و همچنين آتش بيروني را مهار کنيم. در عين حال بايد غلبه بر آتش را به عنوان صنعتگران خط مقدم جنگ اقتصادي، سرلوحه کارمان قرار دهيم. به همين دليل حفظ ايمني با هدف حفظ سلامت و جان همکاران، مهمترين مسئله است و در ادامه، از بروز هر حادثه و اختلالي در توليد جلوگيري مي کنيم.
رئيس منطقه بهرگان با بيان اينکه اين منطقه به لحاظ رعايت شاخصهاي ايمني و محيط زيستي پيشتاز است، ادامه داد: دليل اين پيشتازي، تلاش براي نهادينه کردن فرهنگ ايمني در منطقه بوده است. وي افزود: برگزاري بيش از 50 مانور در زمينههاي مختلف از ديگر اقدام هاي انجام شده در حوزه اچ اس اي منطقه بهرگان است. احتمال خطر در جريان تعميرات، يکي از موارد معمول بوده که ضريب وقوع آن را به حداقل رسانده ايم و تلاش مي کنيم تا فرهنگ ايمني بيشتر نهادينه شود؛ چرا که منطقه بهرگان را بخشي از دارايي هاي شخصي خودمان مي دانيم.
قانعي از کاهش 5 درصدي مصرف برق و کاهش 25 درصدي مصرف آب در اين منطقه عملياتي خبر داد و گفت: افزايش توليد در منطقه بهرگان 103 درصد بوده که اين موضوع با تفکر و عملکرد خوب همه واحدها محقق شده است. در عين حال مسائل زيست محيطي و کاهش مصرف انرژي به طور مستمر در اين منطقه دنبال مي شود.
اهميت نوسازي و ايمن سازي تاسيسات در بهرگانسر
قديمي بودن، هميشه با مسئله مهم فرسودگي همراه است و بهرگانسر، پس از چند دهه عمليات مستمر و سخت، اين روزها به اين فرسودگي دچار است و به گفته ايمان شيريانپور، رئيس واحد بهداشت، ايمني و محيط زيست، مديريت بحران و پدافند غيرعامل شرکت نفت فلات قاره ايران، نزديک به 15 درصد از تاسيسات نفتي فلات قاره در ناوگان ايمني و آتش نشاني، به بازسازي جدي و 55 درصد هم براي بهبود شرايط موجود به تامين اعتبار نياز دارد و تنها 30 درصد از وضعيت مناسب برخوردار است که آن هم به تاسيسات دريايي مربوط مي شود. او گفت: براي نوسازي ناوگان ايمني و آتش نشاني در مناطق عملياتي 900 ميليارد تومان برآورد بودجه کرده ايم که تاکنون نزديک به 400 ميليارد تومان آن تامين اعتبار شده و مابقي در حال تامين است که اميدواريم اين روند تسريع شود.
او با بيان اينکه منطقه بهرگان به دليل فعال شدن سکوهاي سروش و نوروز و الگوگيري در حوزه اچ اس اي سکوها از شرکت انگليسي-هلندي شل پيشتاز است، گفت: در سال 84 که بخش اچ اس اي در مجموعه نفت فلات قاره شکل گرفت، تمام برنامه ها را با الگوگيري از اين سکوها شروع کرديم. شرکت نفت فلات قاره، مجموعهاي از فعاليتها و عمليات صنعتي و غيرصنعتي دريايي، هوايي و زميني را همزمان دارد و بايد اهداف اچ اس اي توأمان ديده شود. اين مهم، نيازمند نگاهي چندوجهي است که سازمان خاص خودش را مي طلبد.
رکوردکارکرد بدون فوتي
او با اعلام اينکه بيش از 52 ميليون نفرساعت کارکرد بدون فوتي طي سال هاي 92 تا 96 در مجموعه هاي عملياتي نفت فلات قاره داشته ايم که اين رقم در نوع خود رکورد است، افزود: «زماني موضوع اچ اس اي به داشتن لباس کار و کلاه ايمني محدود بود، اما حالا همه بخش هاي مجموعه، بايد اصول ابتدايي و پيشرفته اچ اس اي را بدانند. از اين رو آموزش نيروهاي ايمني در حوزه هاي فرايندي، ضرورتي اجتناب ناپذير است که دستيابي به آن، به بهره مندي از دانش و مفاهيم مختلف ايمني نياز دارد. » رئيس واحد بهداشت، ايمني و محيط زيست، مديريت بحران و پدافند غيرعامل شرکت نفت فلات قاره ايران تاکيد کرد که نيروهاي بخش توليد و عملياتي هم مانند نيروهاي ايمني، بايد به طور مرتب در جريان اين آموزش و مانور و تکرار خطرهاي احتمالي قرار داشته باشند؛ چرا که معناي ريسک، يعني همين که کار يک بار اتفاق مي افتد و آنها بايد آماده باشند.» شيريانپور اظهار کرد: کارکنان شرکت نفت فلات قاره به لحاظ دانش عملي و تجربه عملياتي نسبت به ديگر کارکنان زيرمجموعه وزارت نفت در شرايط مطلوبي قرار دارند، اما در اين حوزه، مستندسازي دانش وجود ندارد که اگر اين موضوع اجرايي شود، مي تواند مفيد باشد. در عين حال، ساختار سازماني هم اهميت دارد و ما درحال حاضر 320 نيرو و 160 پيمانکار داريم و بايد نيروهاي مستقر در دريا و خشکي را جدا کنيم. او به مواردي که تاکنون بيشترين حادثه را در مجموعه نفت فلات قاره ايجاد کرده است، اشاره کرد و گفت: حريق مخازن و سکوها، حادثه سقوط هلي کوپتر و انتشار گاز در اين سال ها بيشترين خسارت را وارد کرده و وقتي حادثه اي، خود را اينگونه بروز مي دهد، يعني از اين نقطه آسيب پذير هستيم. او افزود: در اين مدت اقدام هاي پيشگيرانه انجام شده؛ اما اتفاقي که چند سال قبل در مخازن پتروشيمي بوعلي رخ داد، درس هاي ديگري به ما داد و متوجه شديم که آسيب پذيري سيستم فعلي مخازن زياد است. به همين دليل، سيستم ديگري به نام «مگافلور» را طراحي کرديم و تلاش مي کنيم در دو منطقه سيري و لاوان به طور پايلوت، اين طرح را اجرا کنيم. در عين حال در اين منطقه و در کنار سکوها، به شناورهاي آتشخوار جديد نياز داريم و بايد شناورهاي فعلي را ارتقا دهيم.
او با تاکيد بر اينکه اصلاح سيستم و ساختار ناوگان هلي کوپتري منطقه ارجحيت دارد و بايد سازمان ديگري غير از هواپيمايي کشوري روي خريد تجهيزات و ناوگان و برنامه پروازها نظارت داشته باشد، گفت: با توجه به حوادث رخ داده اخير اگر اين شرايط اصلاح نشود، شرايط روحي نيروها به هم مي ريزد. علاوه بر اين در سال هاي اخير، پدافند غيرعامل يا همان اقدامات مهندسي مقابله با تهديدات نظامي با هدف پايداري توليد و کاهش آسيب پذيري در جريان است. در اين مدت هم مطالعات مفهومي پدافند غيرعامل و تدوين نقشه راه پدافند غيرعامل شرکت نفت فلات قاره را از طريق مشاوران ذي صلاح دنبال مي کنيم.