از سوی رئیس جمهوری به وزارت نفت ابلاغ شد

قانون تفسیر بند «ه»

 تبصره یک قانون بودجه سال ۹۷

رئیس جمهوری قانون تفسیر بند «ه» تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور را برای اجرا به وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کرد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، دکتر حسن روحانی، در نامه ای همسو با اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قانون تفسیر بند «ه» تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور» را برای اجرا به وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کرد. بر این اساس شرکت ملی نفت ایران موظف است نسبت به تامین ۴ میلیون تن مواد اولیه قیر، موضوع بند «ه» تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور اقدام کند.

 

  معاون اول رئیس جمهوری: ایران برای تداوم فروش نفت خود راهکارهایی در نظر گرفته است

معاون اول رئیس جمهوری گفت: آمریکایی ها برای روز ۱۳ آبان تبلیغ می کنند و شاخص آنها رساندن صادرات نفت ایران به صفر است، بر همین اساس برخی کشورها تسلیم شدند و تعدادی نیز توجهی نکردند، ما تعدادی شریک جدید نیز برای فروش نفت یافته ایم و راهکارهایی داریم تا نفت خود را صادر کنیم. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، اسحاق جهانگیری، روز یکشنبه (۲۹ مهرماه) در آیین بیست ودومین سالروز ملی صادرات که در مرکز همایش های صدا و سیما با حضور جمعی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان برگزار شد، با بیان این که دولت می خواهد شرایط بین المللی و سیاسی داخلی را به گونه ای مدیریت کند که ثبات و آرامش به اقتصاد بازگردد و شاخص های اقتصادی قابل پبش بینی باشد، گفت: در دولت یازدهم موفق شدیم ثبات و آرامش را به اقتصاد بازگردانیم، نرخ تورم تک رقمی و فضای بین المللی مساعد شد. معاون اول رئیس جمهوری با بیان این که نمی گویم راه ساده است، تصریح کرد: راه دشواری داریم، اما باید با اراده و همراهی همه، این راه را با موفقیت طی کنیم و بدانیم که تحریم های آمریکا علیه ملت ایران است. جهانگیری با اشاره به ادعاهای دروغ مقام های آمریکایی در همراهی با ملت ایران، عنوان کرد: اگر آنها چنین اظهار می کنند، چرا امروز بدترین سختگیری ها را در زمینه تامین مواد اولیه، دارو و نقل و انتقال پول برای کالاهای ضروری مردم دارند تا فشار بر دوش مردم باشد؟

وی گفت: راه مقابله با تحریم ها تنها به عهده دولت و حکومت نیست، یک وظیفه ملی است و همه نهادهای مدنی، بخش خصوصی و دولت و حکومت باید این پیام را به آمریکا داشته باشند که با همراهی هم از این گردنه عبور خواهیم کرد. اگر متحد باشیم و در کنار هم بایستیم و قبول کنیم که دوره سختی است، این دوره، طولانی نخواهد بود. معاون اول رئیس جمهوری افزود: ما در تصمیم گیری ها منافع ملی و منافع ۸۰ میلیون نفر را در نظر می گیریم، در حالی که شاید از نظر بخشی، آن تصمیم منطقی نباشد. جهانگیری در پاسخ به طرح پیشنهادی تعدادی از فعالان بخش خصوصی و صادرکنندگان درباره افزایش قیمت بنزین، عنوان کرد: آیا واقعا در شرایط فعلی افزایش قیمت بنزین امکان پذیر است؟ باید سیاست ها را گام به گام پیش ببریم و از اقتصاد دولتی که یارانه ای و نفتی است، به سمت اقتصاد آزاد برسیم و این اقدام یک شبه صورت نمی گیرد و باید سیاست مدیریت شده ای متناسب با شرایط جامعه داشته باشیم.

 

  نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس اعلام کرد: بررسی راهکارهای مدیریت مصرف سوخت 

نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که راهکارهای مدیریت مصرف سوخت در این کمیسیون بررسی شد، گفت: کمیته ای در کمیسیون انرژی تشکیل می شود تا راهکارهای مختلف در بخش مهار مصرف سوخت را بررسی کند.

حسین امیری خامکانی با بیان این که روز یکشنبه (۲۹ مهرماه) نشست کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با موضوع کارت هوشمند سوخت و راهکارهای مقابله با قاچاق سوخت با حضور برخی اعضای مرکز پژوهش های مجلس و انجمن نفت برگزار شد، به خبرنگار شانا گفت: در این نشست، گزارشی درباره مصرف سوخت و کنترل آن و اقدام های گذشته همچون استفاده از کارت هوشمند سوخت ارائه شد.

وی با تاکید بر این که در این جلسه بیشتر پیشنهادها درباره راهکارهای مهار مصرف سوخت مطرح شد، افزود: مقرر شد کمیته ای در کمیسیون انرژی تشکیل شود تا راهکارهای مختلف را بررسی کند و در صورتی که به جمع بندی رسیدیم، آن را به اطلاع شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوای سه گانه برسانیم. نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان این که مدیریت مصرف سوخت به ویژه بنزین از الزام های امروز کشور است، گفت: یکی از راه های مدیریت مصرف بنزین، استفاده از کارت هوشمند سوخت است.

 

  عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: اعطای تسهیلات   برای افزایش ظرفیت و ایجاد پالایشگاه ها 

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان این که اعضای این کمیسیون با کلیات رسیدگی به طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام موافقت کردند، گفت: بی شک تسهیلاتی برای افزایش ظرفیت و ایجاد پالایشگاه ها در نظر گرفته می شود.

شهباز حسن پور بیگلری افزود: در نشست عصر سه شنبه (یکم آبان ماه) کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، وزیر نفت گزارشی درباره درآمدهای نفتی کشور، مقدار تولید و صادرات نفت ارائه کرد. وی افزود: رسیدگی به طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردمی نیز در این نشست بررسی شد که اعضای کمیسیون با کلیات آن موافقت کردند.

این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در این نشست مقرر شد سهام پالایشگاه ها در بورس عرضه شود تا مردم بخشی از سهام آنها را خریداری کنند، همچنین تسهیلاتی نیز برای افزایش ظرفیت و ایجاد پالایشگاه ها در نظر گرفته شد.

 

بورس انرژی میزبان عرضه بیش از ۱۵ هزار تن میعانات گازی

رینگ داخلی بورس انرژی ایران امروز میزبان عرضه میعانات گازی پالایشگاه های گاز شهید هاشمی نژاد و ایلام می شود. به گزارش بورس انرژی، رینگ داخلی این بورس، روز سه شنبه (یکم آبان ماه) شاهد عرضه کالاهای متانول پتروشیمی شیراز، پنتان پلاس پتروشیمی پارس، ریفورمیت پتروشیمی بوعلی سینا، برش سنگین، سوخت کوره سبک و نیتروژن مایع پتروشیمی تبریز و متانول پتروشیمی زاگرس بود. گاز مایع پالایش نفت شازند، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره و سوخت هوایی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران نیز در رینگ بین الملل عرضه شدند.

معاملات دیروز ۹ هزار و هشت تن انواع فرآورده هیدروکربوری به ارزش بیش از ۴۰۵ میلیارد و ۸۷۸ میلیون ریال در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران معامله شد. روز چهارشنبه (دوم آبان ماه) کالاهای میعانات گازی پالایش گاز خانگیران و ایلام در رینگ داخلی عرضه خواهند شد.

 

قیمت سبد نفتی اوپک افزایش یافت

قیمت سبد نفتی اوپک روز دوشنبه (۳۰ مهرماه) حدود نیم دلار افزایش یافت. به گزارش دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک دیروز به ۷۸ دلار و ۶۸ سنت رسید، در حالی که قیمت این شاخص در روز پیش از آن ۷۸ دلار و ۱۵ سنت بود.

سبد نفتی اوپک شامل انواع نفت خام تولیدی در ۱۵ کشور عضو این سازمان است. همچنین قیمت شاخص نفت خام دبلیو تی آی آمریکا در این روز به ۶۹ دلار و ۱۷ سنت و قیمت شاخص برنت به ۷۹ دلار و ۸۳ سنت رسید.

 

واقعی شدن قیمت سوخت سبب جذب سرمایه  در بخش انرژی های پاک می شود

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: واقعی کردن قیمت سوخت در ایران، عامل مهم جذب سرمایه در توسعه انرژی های پاک به وسیله بخش خصوصی است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، عیسی کلانتری، در دیدار با گروهی از نمایندگان مجالس ملی و سنای فرانسه به موضوع تغییر اقلیم و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اشاره کرد و گفت: اتحادیه اروپا تلاش کرده تا استقلال خود را از آمریکا حفظ کند و این موضوع ستودنی است. وی با طرح این موضوع که واقعی کردن قیمت سوخت در ایران، عامل مهم جذب سرمایه در توسعه انرژی های پاک به وسیله بخش خصوصی است، افزود: هزینه کردن درآمد حاصل از قیمت های کنونی در بخش حمل ونقل عمومی، از اقدام های اساسی در بهینه سازی مصرف سوخت فسیلی و کاهش گازهای گلخانه ای است. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ظرفیت استفاده از انرژی خورشیدی در ایران تصریح کرد: با توجه به این که در ایران، ۳۰۰ روز آفتابی داریم این کشور ظرفیت عظیم تولید انرژی خورشیدی را دارد. کلانتری ضمن اشاره به سهم مشارکت ملی در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به میزان ۴ درصد در کنوانسیون تغییرات اقلیمی، به اسناد بالادستی از جمله سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف و کاهش مصرف انرژی ابلاغی رهبر معظم انقلاب اشاره و عنوان کرد: اجرایی شدن این سیاست ها در مسیر بهینه سازی مصرف انرژی، کاهش بیشتری را اعمال خواهد کرد.

 

عربستان توانایی جایگزینی روزانه ۳ میلیون بشکه نفت در بازار را ندارد

وزیر انرژی عربستان ضمن اعلام ناتوانی این کشور در جایگزینی ۳ میلیون بشکه نفت در بازارهای جهانی نفت خام، اظهار کرد: ما نمی توانیم تضمین کنیم که قیمت نفت به ۱۰۰ دلار نمی رسد. به گزارش خبرگزاری رویترز، خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان، در پاسخ به پرسشی درباره این که آیا جهان می تواند از رسیدن قیمت نفت به ۱۰۰ دلار جلوگیری کند، گفت: من نمی توانم به شما تضمینی بدهم، زیرا نمی توانم پیش بینی کنم که چه اتفاقی برای دیگر تولیدکنندگان می افتد. وی گفت: ما با تحریم ها علیه ایران رو به رو هستیم و کسی نمی داند صادرات نفت ایران چقدر خواهد بود؛ دیگر این که کاهش احتمالی در کشورهای دیگر همچون لیبی، نیجریه، مکزیک و ونزوئلا هم وجود دارد. وزیر انرژی عربستان تأکید کرد: اگر ۳ میلیون بشکه نفت در روز ناپدید شود، نمی توانیم این حجم را پوشش دهیم، بنابراین باید از ذخیره سازی های نفت خام خود استفاده کنیم.

الفالح همچنین اعلام کرد عربستان به زودی تولید نفت خود را به ۱۱ میلیون بشکه در روز می رساند و ادعا کرد این کشور ظرفیت رساندن تولید نفت خود به ۱۲ میلیون بشکه در روز را نیز دارد.

وی گفت: ظرفیت مازاد عرضه عربستان محدود است و اکنون از بخش عمده این ظرفیت استفاده می کنیم.

وزیر انرژی عربستان با اشاره به احتمال افزایش تولید نفت برزیل، قزاقستان و آمریکا در سال آینده میلادی، گفت: اما اگر افزون بر اجرای کامل تحریم ها ضد ایران، دیگر کشورها هم کاهش تولید داشته باشند، ما همه ظرفیت مازاد تولید را درگیر خواهیم کرد.

الفالح همچنین احتمال تحریم فروش نفت این کشور را در واکنش به وضع تحریم های احتمالی از سوی کشورهای غربی به دلیل قتل جمال خاشقچی، منتفی دانست.

 

جمهوری آذربایجان میزبان نشست کمیته وزارتی اوپک و غیر اوپک می شود

باکو سال آینده میلادی میزبانی نشست کمیته وزارتی اوپک و غیر اوپک را به عهده خواهد داشت.

به گزارش پایگاه خبری آذرتاج، پرویز شهبازاف، وزیر انرژی جمهوری آذربایجان، گفت: یکی از نشست های کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش عرضه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیر اوپک، در باکو برگزار می شود.

وی اعلام کرد که تصمیم اولیه درباره میزبانی جمهوری آذربایجان، پیش از این گرفته شده است.

وزیر انرژی جمهوری آذربایجان تصریح کرد: تصمیم دقیق درباره این مسئله تصویب خواهد شد و تاریخ آن در نشست دسامبر این کمیته، تعیین می شود.

به گفته شهبازاف، انتظار می رود نشست کمیته وزارتی نظارت اوپک و غیر اوپک در نیمه نخست سال آینده میلادی برگزار شود.

 

  نگرانی بازار نفت از ناتوانی روسیه و عربستان در تولید نفت بیشتر

زنگنه: افزایش قیمت نفت اقتصاد جهانی را سخت تحت تاثیر قرار می دهد

وزیر نفت، ناتوانی عربستان و روسیه در تولید نفت بیشتر و جایگزین کردن سهم ایران را سبب نگرانی بازار خواند و گفت: افزایش قیمت نفت، اقتصاد جهانی را سخت تحت تاثیر قرار می دهد. بیژن زنگنه در آستانه آغاز تحریم های ایالات متحده آمریکا علیه ایران (چهارم نوامبر، ۱۳ آبان ماه) در گفت وگو با خبرنگار شانا درباره این که آیا کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در کنار تولیدکنندگان غیرعضو این سازمان، توانایی جایگزین کردن نفت ایران را دارند، تاکید کرد: همان طور که بارها گفتم، برای نفت ایران جایگزینی در بازار وجود ندارد، تولید نفت عربستان و روسیه هم اکنون نزدیک به بالاترین سطح تاریخی خود است و این دو کشور ظرفیت اضافی برای تولید بیشتر و جایگزینی نفت ایران ندارند. وی با اشاره به این که عربستان با استفاده از ذخیره سازی های خود توانسته است در فاصله ماه مه تا سپتامبر، روزانه حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت بیشتر به بازار عرضه کند، یادآور شد: مجموع تولید نفت دیگر اعضای اوپک در این بازه زمانی تنها ۱۰۵ هزار بشکه در روز افزایش یافته و این بدان معناست که اعضای اوپک، توانایی افزایش تولید نفت بیشتر از رقم کنونی را ندارند. زنگنه درباره مقدار تولید نفت روسیه اظهار کرد: تولید نفت این کشور در ماه سپتامبر نسبت به ماه مه، ۳۸۸ هزار بشکه در روز افزایش یافته است که در بالاترین سطح خود قرار دارد، بنابراین روسیه هم در کوتاه مدت بدون سرمایه گذاری در صنایع بالادستی خود نمی تواند بیش از این، تولید خود را افزایش دهد. وی با بیان این که ناتوانی عربستان و روسیه در تولید نفت بیشتر و جایگزینی سهم ایران، سبب نگرانی بازار شده است، تصریح کرد: اطلاع بازار از این ناتوانی سبب افزایش قیمت نفت شده است؛ به‎گونه ای که میانگین قیمت نفت خام شاخص وست تگزاس اینترمدیت (WTI) و برنت دریای شمال به ترتیب از حدود ۶۷ و ۷۷ دلار در ماه مه به ۷۴ و ۸۴ دلار برای هر بشکه در ماه اکتبر رسیده است. وزیر نفت ادامه داد: افزایش قیمت نفت سبب شده است رشد اقتصادی بسیاری از کشورهای مصرف کننده کند شود و این موضوع، اقتصاد جهانی را سخت تحت تاثیر قرار می دهد.

زنگنه درباره این که چرا عربستان که پای توافق کاهش تولید را امضا کرده، خلاف تعهد خود، در نقض این توافق نامه، تولید نفت را افزایش داده است، تصریح کرد: به نظر من این تخلف با فشار آمریکا به هیئت حاکمه عربستان صورت گرفته است. وی درباره توانایی کشورهای غیرعضو اوپک برای افزایش عرضه بیشتر نفت به بازار هم اظهار کرد: آنها چنین توانایی ندارند. تولید نفت این کشورها به جز روسیه بر اساس اعداد تخمینی دبیرخانه اوپک در بازه زمانی ماه مه تا سپتامبر امسال تنها ۶۶ هزار بشکه در روز افزایش یافته است. وزیر نفت برای چندمین بار با تاکید بر این که بازار توانایی جایگزین کردن نفت ایران را ندارد، به آقای ترامپ پیشنهاد کرد دست از تحریم نفت ایران بردارد.

 

 پایان بارگیری سازه واسط سکوی   میدان فروزان

عملیات بارگیری (Load Out) سازه واسط سکوی FY-B میدان فروزان با موفقیت به پایان رسید.   با تلاش بی‎وقفه عوامل اجرایی پروژه، سازه واسط ۵۰۰ تنی سکوی FY-B، دیروز (۳۰ مهرماه) از یارد شرکت NSQ در جزیره قشم بر روی بارج منتقل شد.  بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، عملیات آماده سازی سازه (Sea Fastentig) به منظور حمل به میدان فروزان در ماه آینده اجرا شده و سازه بر روی جاکت مربوطه (که در سال ۹۶ از قشم به میدان فروزان حمل و نصب شده است)، نصب می‎شود.  همچنین پس از تکمیل عملیات نصب سازه واسط، سکوی FY-B میدان فروزان، آماده نصب عرشه مسکونی خواهد بود.

 

 عرضه نشدن ارز پتروشیمی ها یک تهمت است

مدیر عامل هلدینگ خلیج فارس که در نشستی مطبوعاتی پاسخگوی پرسش های خبرنگاران بود، اعلام کرد که این شرکت از ابتدای امسال تا 25 مهر ماه 2 میلیارد و 400 میلیون دلار ارز حاصل از صادرات را که معادل روزانه 15 میلیون دلار است، به بازار عرضه کرده است. جعفر ربیعی در این زمینه با این توضیح که پتروشیمی ها در ثبات بازار ارز ثانویه نقش مهمی داشته اند، یادآور شد: در عرضه ارز در سامانه نیما کاملا شفاف عمل کرده ایم و همه محموله هایی که صادر کرده ایم، در بازار ارز عرضه شده و ارز خود را نیز در اختیار صرافی های مختلف قرار داده ایم. مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس ادامه داد: به گفته بانک مرکزی بیش از ۷۰ درصد ارز عرضه شده در سامانه نیما از سوی پتروشیمی ها انجام شده است که این گفته، شفافیت ما را بیان می کند. ربیعی با انتقاد از این موضوع که گفته می شود پتروشیمی ها ارز خود را وارد بازار نمی کنند، گفت: این یک تهمت است، سهم پتروشیمی ها امسال در صادرات غیرنفتی افزایش یافته است.

وی حجم مالی پروژه های در حال اجرای هلدینگ خلیج فارس را هشت و نیم میلیارد دلار اعلام کرد و خبر داد که پروژه هایی همچون لردگان، الفین ایلام و پالایشگاه بیدبلند 2 ظرف یک سال مالی آینده به بهره برداری خواهند رسید که این طرح ها با سرمایه گذاری بیش از چهارمیلیارد دلاری انجام شده است.

وی با اشاره به عرضه سهام پتروشیمی پارس، بزرگ ترین و سودآورترین شرکت هلدینگ، گفت: کسانی که سهم این شرکت را در تیرماه دریافت کردند، تا کنون 100 درصد بازدهی سهم داشتند. پتروشیمی های نوری، بوعلی و بندر امام نیز در صف ورود به بورس هستند و احتمالا پتروشیمی نوری ظرف یک ماه آینده به بورس وارد شود. مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس در بخشی از این نشست با بیان اینکه موضوع اقتصاد، یکی از اصلی ترین مسائل کشور است، گفت: صنعت پتروشیمی، صنعتی پیشتاز و شاخص است که نقشی مهم در تامین ارز کشور و همچنین افزایش اشتغال دارد. وی با اشاره به این که هم اکنون در شرایط جنگ اقتصادی هستیم و معتقدم این جنگ به لشکر، سرباز و افسر نیاز دارد، افزود: کارگران، مدیران و مهندسان و همچنین مجتمع هایی که ارز برای کشور تامین می کنند، همان سربازان و افسرانی هستند که متناسب با این نقش باید از آنان حمایت شود. وی به همکاری هلدینگ خلیج فارس با وزارت نفت و دولت اشاره و عنوان کرد: رابطه دو سویه و خوبی با وزارت نفت و دولت داریم. یکی از همکاری ها پروژه جمع آوری گازهای همراه مشعل در عسلویه بود که منافع بسیاری حتی برای ساکنان منطقه به همراه داشت.

 

با مشارکت وزارت نفت محقق شد

توسعه قطار شهری در 9 کلانشهر

مشعل-قرارداد توسعه حمل و نقل مسافر با قطار شهری در تهران و ۸ کلانشهر دیگر با حضور بیژن زنگنه، وزیر نفت؛ محسن دلاویز، مدیر عامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت؛ محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران و سید محمد علی افشانی، شهردار تهران امضا شد.

بیژن زنگنه، وزیر نفت در این آیین که شامگاه سه شنبه (یکم آبان ماه) برگزار شد، گفت: باید تلاش کنیم امید را در دل مردم زنده نگه داریم تا نشان دهیم که تسلیم شرایط سخت نمی شویم و این موضوعی مهم و تعیین کننده است. وی با بیان این که تا سال ۹۳ به ۱۴ هزار روستا در کل کشور گازرسانی شده بود، گفت: در دولت تدبیر و امید و طی مدت یاد شده با گازرسانی به ۱۳ هزار روستا و صدها شهر کوچک و بزرگ، نه تنها یک ریال از دولت پول نگرفته ایم، بلکه منابع خود را از محل صرفه جویی در مصرف سوخت تامین کردیم. با اجرای این پروژه ها میلیون ها نفر از ساکنان روستا ها و شهر ها از نعمت گاز بهره مند شدند و در عین حال در مصرف سوخت صرفه جویی شده است.

زنگه ادامه داد: این طرح ها صرفه جویی و درآمدهای ارزی زیادی نصیب کشور کرده و بیش از ۹۰ درصد از اجرای این طرح ها نیز به پیمانکاران داخلی واگذار شده است، طرح های گازرسانی به روستاها یک اقدام برد-برد (مردم، سازندگان داخلی و دولت) بوده است.

 وزیر نفت درباره امضای قرارداد طرح توسعه حمل و نقل ریلی درون شهری 9 کلانشهر گفت: در این قراردادها، هم مردم به لحاظ برخورداری از رفاه و هم دولت به لحاظ درآمدزایی برنده هستند، همچنین مردم به لحاظ کاهش آلاینده های زیست محیطی از این قرارداد منتفع می شوند. زنگنه با بیان این که وزارت نفت برای کمک به بهبود کیفیت هوا در زمینه بهبود کیفیت تولید بنزین و گازوییل گام های عملی برداشته است، گفت: کیفیت تولید گازوییل در ایران افزایش یافته و فعالیت های بسیاری برای بهبود کیفیت تولید بنزین توزیعی در جایگاه های عرضه سوخت انجام شده است. وزیر نفت با اشاره به ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر گفت: بنیان کار ما در قراردادهای امروز، بر اساس این ماده ۱۲ قانونی است. بنابراین تا زمانی که صرفه جویی محقق نشود، نمی توانیم اعتباری اختصاص دهیم؛ البته امکان فاینانس وجود دارد.

زنگنه با بیان این که ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر در سال ۹۷ به حال احتضار افتاده است، بر لزوم احیای آن در سال ۹۸ تاکید کرد و گفت: این ماده هم اکنون مغلوب پرداخت یارانه نقدی شده است؛ البته ماده ۱۲ و یارانه نقدی، دشمن یکدیگر نیستند و می توانند به هم کمک کنند؛ اما باید در مجلس شورای اسلامی و دولت این موضوع را ساماندهی کنیم. وی تاکید کرد: وظیفه ما این است هر طرحی را که سبب رضایت مردم می شود، فعال کنیم و این بر ما واجب است و من نیز به عنوان عضوی از کابینه و همچنین به عنوان وزیر نفت، حمایت خود را از این طرح اعلام می کنم. وزیر نفت با بیان این که در سال ۹۲ نیروگاه های ما ۲۷ میلیارد لیتر با ارزش دلار آن زمان یعنی حدود ۱۸ میلیارد دلار سوخت مایع مصرف می کردند، افزود: اگر همان رویه را ادامه می دادیم، کشور قابل اداره نبود؛ اکنون مصرف سوخت مایع نیروگاه ها بسیار کم شده است؛ البته در زمستان به مقدار کم مصرف سوخت مایع داریم. وی درباره گازرسانی به بخش های نیروگاهی و خانگی در ایام مختلف سال توضیح داد: مقدار مصرف گاز نیروگاه ها در زمستان به سبب تامین گازرسانی به بخش های خانگی و تجاری، اندکی کاهش می یابد که این موضوع روال هر ساله شرکت ملی گاز است، به این ترتیب که با هدف تامین گاز مورد نیاز شهرها و روستاها از مقدار گازرسانی به نیروگاه ها در مواقع لزوم کاسته می شود تا مردم با مشکل قطعی گاز روبه رو نشوند و در نقطه مقابل به جای گاز مورد نیاز نیروگاه ها، سوخت مایع در اختیار آنها قرار می گیرد. وزیر نفت با بیان این که در بخش گاز اسراف بسیار زیاد است، یادآور شد: فکر می کنم امسال تابستان، مصرف گاز در نیروگاه ها به ۲۹۰ میلیون مترمکعب در روز رسید، یعنی نیروگاه های ما معادل روزانه ۲ میلیون بشکه نفت خام مصرف کردند. از ابتدای امسال تاکنون هم میانگین مصرف بیش از ۲۳۵ میلیون مترمکعب، یعنی معادل یک میلیون و 500 هزار بشکه نفت خام در روز بوده است که اسراف در مصرف گاز سبب ثروت سوزی می شود.

زنگنه ادامه داد: به عبارتی اکنون روزانه معادل یک میلیون و 500 هزار بشکه نفت خام سوخت در نیروگاه هایی مصرف می شود که با 30 درصد راندمان فعالیت می کنند و  این موضوع به معنای آسیب به محیط زیست و هدر رفتن ثروت کشور است؛ اما امضای این قرارداد، آغازی برای همکاری نزدیک سازمان ها به منظور کمک به بهینه سازی مصرف سوخت و مدیریت مصرف انرژی است. وی با یادآوری دوباره ضرورت احیای ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر گفت: امسال باید این موضوع را در مجلس شورای اسلامی دنبال کنیم و اجازه ندهیم این ماده که هم اکنون محتضر است، مرحوم شود.

اصلاح الگوی مصرف سوخت و توسعه

محسن دلاویز، مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت نیز در این آیین، اصلاح الگوی مصرف انرژی و توسعه را دو الزام امروز صنعت نفت کشور عنوان کرد و گفت: تلاش برای رفع چالش شدت مصرف انرژی در ایران اجتناب ناپذیر است. اهمیت انرژی در امنیت سیاسی و توسعه کشورها بر کسی پوشیده نیست و انرژی همواره در طول تاریخ بشر تمدن ساز بوده است. وی مقدار مصرف کنونی انرژی در کشور را نامتناسب با فرهنگ غنی ایران خواند و افزود: سالانه بیش از معادل 300 میلیون بشکه نفت خام انرژی در بخش حمل ونقل کشور مصرف و از سوی دیگر میلیون ها لیتر بنزین قاچاق می شود.

مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت با یادآوری این که نیمی از یارانه بنزین به سه دهک پردرآمد کشور اختصاص می یابد، ادامه داد: روزانه حدود 35 میلیون دلار یارانه بنزین پرداخت می شود.

دلاویز به آمادگی همه جانبه وزارت نفت برای همکاری با سازمان های مرتبط در زمینه اصلاح الگوی مصرف سوخت اشاره کرد و افزود: پنج استان پرمصرف انرژی را شناسایی کرده ایم و برای مهار مصرف در این استان ها آمادگی داریم، هرچند تاکنون استانداران به مکاتبات ما پاسخی نداده اند.

۸۰ درصد فرایند ساخت مترو بومی شده است

محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران نیز در این آیین با اشاره به بومی شدن ۸۰ درصد فرایند ساخت مترو در ایران گفت: امضای قراردادهای طرح توسعه حمل و نقل ریلی درون شهری 9 کلانشهر سبب افزایش اشتغال و صرفه جویی در مصرف سوخت و زمان مردم می شود.

وی با بیان این که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ۳۰۰ متر از تونل های مترو احداث شده بود، افزود: پس از انقلاب به دلایلی شبیه نگرانی امروز دلواپسان، توسعه پروژه مترو متوقف شد که مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی که آن زمان رئیس مجلس شورای اسلامی بود، با حضور در هیئت دولت، از دولت تقاضا کرد فعالیت شرکت مترو دوباره آغاز شود.

قیمت سوخت در ایران تقریبا رایگان است

سید محمدعلی افشانی، شهردار تهران نیز در این آیین، عرضه بنزین با قیمت لیتری هزار تومان در کشور را به سوخت رایگان تعبیر کرد و خواستار همکاری بیشتر مردم در فرایند دریافت معاینه فنی خودروها شد. وی با تاکید بر اهمیت هوای پاک و توسعه حمل ونقل عمومی در مسئله بهینه سازی مصرف سوخت گفت: در ۱۲ سال اخیر در کشورهای توسعه یافته ۲ شاخص هوای پاک و قدرت دسترسی مردم به حمل ونقل عمومی اهمیت بالایی پیدا کرد و این مسئله برای کلانشهرهای ایران، از جمله تهران نیز حائز اهمیت است.

 

 

گزارش «مشعل» از  ارائه خدمات پزشکی  رایگان به مردم شهرستان های جنوبی استان بوشهر

شوق درمان

 مشعل: « شوقِ درمان »، هم روایتی است از حس و حال مردمان شهرستان های جنوبی استان بوشهر و هم تیم پزشکی؛ طیِ چند روزی که طرح پزشکی در پتروشیمی جم به اجرا درآمد. ارتقای سلامت دهان و دندان از 24 مهر ماه به مدت سه روز  از سوی شرکت پتروشیمی جم  و با هدف عمل به مسئولیت اجتماعی و توجه به حوزه CSR ویژه مددجویان نهادهای حمایتی شهرستان های جنوبی برگزار شد که در هر روز، مردم یکی از مناطق با اتوبوس به عسلویه می آمدند. وقتی به مرکز درمان در شهرک خلیج فارس پتروشیمی می رسیدند؛ یکی با شوق وارد می شد و آن دیگری با ترس و احتیاط، برخی بی تفاوت یا کنجکاو و برخی هم از سرِ درد، بچه ها و خانوارهایی که قرار بود درمان دندانپزشکی را پشت سربگذارند. شاید برایتان عجیب باشد؛ اما بسیاری از آنها نخستین بار بود که دریافت خدمات دندانپزشکی را تجربه می کردند.

زن با پیراهن سیاه بلند و روبنده ای روی صورت، دختر و پسرش را برای درمان آورده و می گوید: اولین بار است که بچه ها به دندانپزشکی می آیند. پسرم دندان درد داشت و قرص مسکن، او را آرام می کرد. به ما خبر دادند که امروز بیاییم درمان شود.

مسئولیت اجتماعی، مخففCorporate social responsibility است که در سال های اخیر آن را از زبان بسیاری از مدیران صنعت نفت از صدر تا ذیل بسیار شنیده ایم. شاید در ذهن بسیاری، مسئولیت اجتماعی تنها در اختصاص بودجه یا ساخت مدرسه، آبرسانی، درمانگاه و ... خلاصه شود، اما شکل دیگر آن خدماتی است که مستقیم به کف جامعه می آید تا مردم مناطق نفت خیز، بدون واسطه طعم سهم خود از ثروت زیر پایشان را حس کنند.   CSR را در یک جمله می توان این گونه معنا کرد که سازمان ها در برابر مسئولیت همراه با تولید ثروت خود در اجتماع مسئول هستند.  شرکت های پتروشیمی نیز این مسئولیت را در قالب شورای راهبردی در دو منطقه عسلویه و ماهشهر دنبال می کنند. این شورا با هدف ساماندهی و سیاستگذاری موضوع مسئولیت اجتماعی ایجاد شد که در سال های اخیر، این وظیفه خود را به شکل پررنگ تری عملیاتی کرده است. برخی مجتمع های پتروشیمی، افزون بر فعالیت در قالب این شورا، اقدام هایی را داوطلبانه انجام می دهند.

 براساس اعلام پتروشیمی جم، این طرح جهادی درمانی با هدف ارائه خدمات تخصصی با حضور 20 پزشک صاحب نام در قالب جراح و متخصص دندانپزشک، دستیار، پزشک عمومی و مهندس پزشکی با ارائه خدماتی رایگان نظیر جرم گیری، عصب کشی، ترمیم، رادیوگرافی و چکاپ عمومی انجام شد.

ترس از درمان

جامعه هدف این طرح پزشکی، مردم شهرستان های جنوبی استان بوشهر در محدوده  جم، عسلویه، کنگان و دیر  بودند که از روستاهایی چون آخند، نایبند، نخل تقی و .. به پتروشیمی جم مراجعه کردند. هر میزان اسامی این روستاها برای ما غریب به نظر می آید، برای بسیاری از این بچه ها و مردمان هم خدمات دندانپزشکی غریب بود که می گفتند؛ امروز نخستین مواجه شان با یک دندانپزشک و تجهیزات و نوع درمان آن است. همین هم سبب شده بود برخی بچه ها و حتی بزرگسالان، از سرِ ترس از درمان امتناع کنند.  یکی از پزشکان می گوید: مادری با سه فرزندش برای درمان مراجعه کرده بود؛ اما بشدت از محیط دندانپزشکی هراسان و ترسان بودند تا جایی که یک پزشک از کنارشان رد می شد، با گریه به کناری می رفتند و بالاخره در ساعات پایانی برای درمان رضایت دادند. علی روزبهانی، تکنیسین دهان و دندان می گوید: مراجعانی داشتیم که تا به حال با فضای دندانپزشکی آشنا نبودند و ترس اولیه داشتند؛ چون برایشان فرهنگسازی نشده بود.

یکی دیگر از دندانپزشکان هم می گوید: 90 درصد افرادی که به من مراجعه کردند، براساس سوالی که از آنها می پرسیدم، می گفتند اولین بار است که به دندانپزشکی می آیند.

گروه هدف در این طرح، سنین 7 تا 20 سال بودند که با همکاری کمیته امداد عسلویه، زمینه معرفی و درمان بیش از 600 نفر از مددجویان این مناطق فراهم شد. با این حال به دلیل نیاز دندانپزشکی، متقاضیانی هم بالاتر از این رده سنی خواهان دریافت خدمات بودند.

کنار سالن اصلی محل استقرار پزشکان، خانمی که لباس جنوبی بر تن دارد و نقابی بر صورت، فرزندش را برای درمان آورده است، می گوید: امکانات پزشکی برای ما محدود است. بیمارستان خوبی داریم؛ اما پزشک نه. یک ماه است دندان پسرم درد می کند، ورم کرده است؛ مرتب به او مسکن دادم تا اینکه خبر دادند اینجا طرح درمانی است که آمدیم. دندان خودم هم مشکل دارد که باید ببینم اینجا رسیدگی می شود یا خیر.

غربالگری پیش از درمان دندان

مراجعه کننده ها در مرحله نخست، کارگاه آموزشی بهداشت و درمان را پشت سر می گذرانند که مواردی همچون شیوه مسواک زدن، مراقبت از دهان و دندان و .. به آنان آموزش داده می شد. براساس تفکیک سنی، برخی هم کلاس های روانشناسی و آسیب های اجتماعی را سپری می کردند.

کنار سالنی که دندانپزشکان مستقر شدند، اتاق پزشک عمومی است که افراد نوبت به نوبت براساس لیست وارد بخش ورودی می شوند. مراجعان باید ابتدا فیلتر پزشک عمومی را پشت سربگذارند و پس از بررسی وضعیت قند خون، فشار و وضع جسمی و در واقع غربالگری اولیه مجوز درمان دندانپزشکی را بگیرند.

در دومین روز اجرای این طرح از میثم گنجه ای، پزشک عمومی این تیم پزشکی، درباره وضعیت سلامت مراجعان سوال می کنم که می گوید: به اذعان مراجعه کنندگان 20 مورد تالاسمی مینور داشتیم که ناشی از تغذیه نامناسب است. دیابت، مالاریا و برخی دیگر از بیماری ها در رتبه های بعدی قرار داشت.

به همراه مراجعان وارد سالن بزرگی می شویم که در آن چند یونیت دندانپزشکی وجود دارد و دندانپزشکان با کاورها و دستکش های آبی رنگ مشغول درمان هستند. پزشکانی که بیشتر آنها برای نخستین بار است به عسلویه آمده اند. روی یک تخت،پسر چهارساله ای بدون هیچ ترسی درمان دندان را پشت سر می گذارد. اما آنسو تر پسر دیگری  برای درمان دندانش مقاومت می کند و توضیحات و تلاش پزشک برای قانع کردن او فایده ای ندارد.

از این دندانپزشک درباره وضعیت درمان مردم می پرسم که می گوید: عمده مشکل، ناشی از رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و بخشی هم ناشی از مشکلات آب است که به خاطر آن رسوب گذاری بزاق دهان شان بسیار بالاست و دندان هایشان از داخل رسوب کرده است. موضوع آب و مشکلات آن برای مردم، نه تنها از سوی بیشتر پزشکان؛ بلکه از سوی مردم هم مطرح می شود.

بهداشت و ضرورت آگاهی بخشی

موضوع دیگری که بیشتر دندانپزشکان حاضر در این طرح بر آن اتفاق نظر دارند، رعایت نکردن بهداشت و نا آگاهی نسبت به آن از سوی مراجعه کننده هاست.

خانم استویانالیو بیتا ابرادو، دندانپزشک رومانیایی یکی از یونیت هاست که برای درمان رایگان مردم، همراه این تیم پزشکی به منطقه عسلویه آمده است. او براساس درمان انجام شده مراجعان خود می گوید: جنس دندان مردم این منطقه خیلی عالی است. برخی هیچ دندان خرابی نداشتند؛ اما سطح آگاهی از بهداشت دهان و دندان متوسط است. اطلاعات برخی زیاد بود و برخی هم نا آگاه بودند. تا جایی که گویی تا سن 12 سالگی اصلا مسواک نزده اند؛ اما از لحاظ جنس و زیبایی، دندان های مناسبی داشتند که ارثی و نژادی است. به هر حال من به هر یک از بیماران، موارد بهداشتی را توضیح داده و می گفتم آنها را برای همه اطرافیان هم بگویند.

او می ‍ گوید: مراجعانی که برای اولین بار دندانپزشکی را تجربه می کردند، ترسی نداشتند؛ چون نمی دانستند چه خبر است؛ آنهایی می ترسیدند که داستان را شنیده بودند.

یکی دیگر از پزشکان هم می گوید: رعایت نکردن بهداشت و نحوه مسواک زدن صحیح، مشکل اکثر مراجعه کننده ها ست. بیشترآنها پوسیدگی دندان داشتند که پیشرفت کرده و مزمن شده بود. او ادامه می دهد: بخشی از پوسیدگی دندان آنها به خاطر نوع رژیم غذایی و غذاهای تندی است که استفاده می کنند و دلیل دیگر مسواک نزدن آنهاست که با پوسیدگی دندان مواجه شدند.

اهمیت این طرح زمانی ملموس تر می شود که بدانیم اهمیت رعایت بهداشت و درمان تا جایی است که دانشمندان دانشگاه علوم پزشکی تهران در تحقیق خود اعلام کرده اند که مسواک زدن به هر شکل – اعم از یک بار، دو بار یا بیشتر از دو بار در روز – خطر مرگ به علل خاص از جمله بیماری قلبی، عروقی، سرطان، دیابت، انسداد مزمن ریوی و… را کاهش می دهد؛ چرا که نتایج نشان داده است، بین مرگ و میر و وضعیت بهداشت دهان و دندان افراد ارتباط وجود دارد و بهداشت ضعیف دهان و دندان و مسواک نزدن، شانس ابتلا به این بیماری ها را تا بیش از ۴۰ درصد افزایش می دهد.

یکی از دستیارها هم می گوید: برخی دندان ها آنقدر پوسیده شده بود که چاره ای جز کشیدن آن نبود. خیلی ها به سن نوجوانی رسیده؛ اما به دندانپزشک مراجعه نکرده بودند و پوسیدگی مزمن دندان داشتند.

بالابودن هزینه و توقف درمان

دلیل مراجعه نکردن به دندانپزشک و مسائلی همچون پوسیدگی دندان را وقتی از مراجعه کننده ها سوال می کنم، مشخص می شود که اکثریت آنان به دلیل بالا بودن هزینه دندانپزشکی، سراغ دندانپزشک نرفته اند. تا جایی که درد ناشی از آن را تحمل کرده و با مسکن خود درمانی می کردند.

خانم 50 ساله ای که فرزند خود را برای درمان آورده است، می گوید: خانه دار هستم. تاکنون دندانپزشک ندیده بودیم؛ چون پول آن را نداشتیم.

آن سوتر در کناری، پسر 19 ساله ای در انتظار ورود به سالن برای درمان است. با او هم صحبت می شوم. رشته مکانیک خوانده و ادامه تحصیل نداده است. چون می گوید خیلی از لیسانسه ها و فوق لیسانس ها بیکار هستند و کار برای بومی ها نیست. درباره علت حضورش در اینجا سوال می کنم، توضیح می دهد: 2 دندان خراب دارم و وقتی به دندانپزشک مراجعه کردم، گفت: هزینه ترمیم هر دندان 450 هزار تومان می شود، پول زیادی می شد، بنابراین از درمان منصرف شدم. حالا هم به اینجا آمدم.

خانم جوانی هم که با چند فرزندش آمده، اهل سنت است، درباره طرح که از او سوال می کنم، پسرش را نشان می دهد که گوشه ای روی صندلی نشسته و می گوید: شب قبل که به ما خبر دادند، خیلی خوشحال شدم. پسرم دندان درد داشت. هزینه دندانپزشکی خیلی بالاست. دندان های خودم هم مشکل دارد و باید به پزشکان بگویم. می گوید: از خدایمان است که این طرح ادامه یابد. معلوم است که از این طرح راضی هستیم.

سمیه که 16 سال سن دارد، از روستای دهنو به اینجا آمده است. می گوید: دوبار برای درمان دندانم به عسلویه رفتم که به خاطر بالا بودن هزینه آن برگشتم.

ما را بهتر ببینند

در کنار مباحث دندانپزشکی، مردمان خونگرم و مهربان جنوب می خواهند که بهتر دیده شوند. حرفشان این است که بیشتر مورد توجه قرار بگیرند تا زندگی بی دغدغه ای داشته باشند. این را با طرح مشکلاتشان می گویند. آن هم با متانت و آرامش.

مرد جوان دو دختر 12 و 15 ساله اش را از چاه مبارک به اینجا آورده است. می گوید: به محض آنکه به ما اطلاع دادند، سریع خود را رساندیم. هزینه های دندانپزشکی خیلی بالاست. دندانپزشک اطفال نداریم. امیدوارم این طرح ادامه داشته باشد.او ادامه می دهد: نفت در ساخت مدارس خیلی خوب عمل کرده است؛ اما ای کاش یک بیمارستان اختصاصی نفت هم احداث کنند. عسلویه، پایتخت اقتصادی انرژی کشور است. پس یک بیمارستان نفت هم بسازند تا ما روستایی ها هم بتوانیم از آن استفاده کنیم.

دختر خانم 18 ساله ای هم می گوید: در رشته خیاطی درس می خواند و مادرش بیمار است. تنها درآمدشان از یارانه هاست و انتخاب رشته خیاطی برای کسب درآمد بوده است. با این توضیحات، درخواست رسیدگی بیشتر دارد.

پیرمرد که نوه هایش را از روستای آخند برای درمان آورده، می گوید: نفت برای ما گازکشی کرده است. امیدوارم اوضاع مملکت خوب و کالا ارزان شود. ما که پولی نداریم. حتی قبض های آب، برق و گاز را هم پرداخت نمی کنیم.

از یکی دیگر از مراجعان که درباره مطالبه اش سوال می کنم، به این جمله اکتفا می کند که « گرمای زمستان شما از همین منطقه ماست» تا هر ناگفته ای را برای ضرورت رسیدگی بیشتر به مردم این منطقه بیان کند.

مرد جوانی که فرزندش را برای درمان آورده، می گوید: عسلویه برای کشور این همه درآمد دارد، از این درآمد یک بیمارستان بزنند. اگر یک نفر تصادف کند تا به مرکز استان برسد، چهار ساعت زمان می برد و ساعت ها هم باید معطل پذیرش شود که دیگر جانی برایش باقی نمی ماند.

یکی دیگر از آنها می گوید: ما برای یک سرماخوردگی کوچک، باید به چاه مبارک بیاییم. او دیپلمه است و 32 سال سن دارد، می گوید: ما استعداد داریم، اما برای ما خانم ها امکاناتی فراهم نکردند که جذب کار شویم.

 پتروشیمی جم، اجرای این حرکت جهادی درمانی را با برنامه های از پیش تعیین شده و با همکاری کمیته امداد عسلویه به صورت جدی آغاز و زمینه معرفی و درمان بیش از 600 مورد درمانی از مددجویان تحت پوشش کمیته امداد مناطق محروم استان بوشهر در محدوده شهرستان های جم، عسلویه، کنگان و دیر را برای درمان به این مرکز فراهم کرد.

ضرورت تداوم طرح

مراجعان، این دوره را پس از دریافت پکیج پذیرایی و پکیج بهداشت دهان و دندان ترک می کنند. بدون شک هیچ منطقه ای نیست که بی نیاز از درمان پزشکی بویژه دندانپزشکی باشد. حرف بیشتر مراجعه کنندگان این است که این طرح تداوم داشته باشد. خانم بدری که از دهستان زوار آمده، این طرح را برای خانواده اش مفید می داند و می گوید: خواهش ما این است که این طرح را ادامه دهند. او که از اهل سنت این منطقه است، می گوید: ما بیمارستان و درمانگاه نداریم و باید به عسلویه بیاییم که یک تا دو ساعت زمان می برد. او ادامه می دهد: نفت برای ما گازکشی کرده، اما مستحق بیشتر از این هستیم.

زهرا هم که کار ترمیم دندانش تمام شده، می خواهد که این طرح در ماه های آینده هم تداوم داشته باشد، می گوید: هر چه دوران این طرح بیشتر باشد، بهتر است.

دختر دیگری هم که از روستای آخند آمده و دندانش را پر کرده، می گوید: چون اولین بار بود، می ترسیدم؛ اما دیگر ترسی ندارم. می گوید: ما برای ماه های آینده هم نیاز به درمان داریم. کاش ادامه داشته باشد.

طرح رو به پایان است و مدیر راهبردی مرکزجهادی که تیم پزشکی آن، مردم را رایگان درمان کردند، می گوید: آمدیم بسازیم، خودمان ساخته می شویم. 

در گفت وگوی اختصاصی مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس با «مشعل» آخرین وضعیت توسعه اجتماعی و اقتصادی در پارس جنوبی تشریح شد:

توسعه در پارس جنوبی متوقف نمی شود

منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس (عسلویه) در جنوب شرقی استان بوشهر در حاشیه خلیج فارس در ۳۰۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر و درگستره جغرافیایی شهرستان کنگان قرار دارد. این منطقه اقتصادی در سال ۱۳۷۷ طبق مصوبه شورای عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی برای بهره برداری از منابع نفت و گاز حوزه پارس جنوبی و انجام فعالیت های اقتصادی در زمینه نفت، گاز و پتروشیمی در محدوده نوار ساحلی عسلویه و خلیج نایبند به وسعت ۳۰ هزار هکتار تأسیس و موجب شد آرزوهای سال های دور ایرانیان برای برداشت مشترک از ذخایر انرژی محقق شود.

پارس جنوبی؛ متنوع ترین منطقه انرژی ایران

مهدی یوسفی، مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس با اشاره به متفاوت بودن این منطقه نسبت به سایر مناطق انرژی کشور می گوید: منطقه پارس، منطقه ای منحصر به فرد در صنعت نفت محسوب می شود و تقریبا مشابه آن را در کشور نداریم؛ چرا که معمولا مناطق ما یا نفتی هستند یا گازی. مثل خراسان که منطقه ای گازی، خوزستان و غرب کارون نفتی و ماهشهر که پتروشیمی است؛ اما در منطقه پارس همه اینها را علاوه بر یک جمعیت فعال اجتماعی و زنده با تنوع قومیتی و مذهبی در کنار هم داریم. همچنین میدان گازی پارس جنوبی که میدان بی رقیبی در منطقه و دنیا محسوب می شود، همجوار 31 مجتمع پتروشیمی فعال بجز تاسیسات و شرکت های خدماتی کوچک در منطقه است.

منطقه ای که پایانه، فرودگاه اختصاصی بین المللی با ظرفیت جابه جایی حدود 900 هزار مسافر در سال و بنادر مختلف در آن وجود دارد. تفاوت عمده این است که در خیلی از موارد منطقه ویژه اقتصادی، نماینده سایر وزارتخانه ها و تشکیلات حاکمیتی است. مثلا کمرگ منطقه اختیارات ویژه ای دارد که مشابه آن در سایر مناطق نفتی دیده نمی شود.

این منطقه در حوزه مالیات نیز قوانین متفاوت دارد و مقررات حوزه کار و امور اشتغال آن مستقل از استان هاست و به طور مستقیم اداره کار و امور اجتماعی و دادگاه کار دارد، یعنی قوانین کارفرمایی و کارگری آن متفاوت است.

 

در حوزه اراضی تمام اختیارات وزارت جهاد کشاورزی به سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس تفویض شده است. حتی در موارد امنیتی و انتظامی نیز منطقه طرح حفاظت امنیتی خاص خود را دارد که در حوزه نظامی، انتظامی و امنیتی با سایر سازمان ها در قالب یک طرح و  با محوریت سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس همکاری دارد.

زیست بوم منطقه

مدیر عامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس نیز تصریح کرد: جامعه ای که در منطقه ویژه اقتصادی پارس شکل گرفته، کاملا متفاوت از سایر مناطق است.

این منطقه 6 شهرستان از 10 شهرستان استان بوشهر را به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار داده که این 6 شهرستان از تنوع جمعیتی بالایی برخوردار است. اهل سنت، اهل تشیع، برادران فارسی زبان و عرب زبان در این شهرستان ها پراکنده اند که به صورت مسالمت آمیز در منطقه زندگی می کنند.

بنابراین مدیرعامل منطقه ویژه باید بتواند هم مقررات و دستورات وزارت نفت را اجرایی کند و هم به مردم توجه داشته باشد و با مهارت به صورت بهینه مسئولیت هایش را پیش ببرد، از این رو مسئولیت پیگیری بخشی از مسائل و مشکلات شرکت ها در تعامل با مردم به عهده سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس است.

زیرساخت های منطقه پارس

سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس اولین کاری که کرد، تهیه طرح جامع منطقه بود و این 46 هزار هکتار زمینی را که از دولت گرفتیم و خواهان ایجاد توسعه در منطقه شدیم را در شهرستان های عسلویه و کنگان عملیاتی کردیم. در این طرح جامع مشخص شد که کدام بخش این اراضی پالایشگاه ها، خطوط لوله، کریدورها، پتروشیمی، بندر، فرودگاه، آتش نشانی اداری، خدمات ، آب و برق و فضای سبز.... احداث شوند. بنابراین منطقه ویژه یکی از وظایفی که به آن عمل کرده، پایش و مدیریت طرح است و به شرکت ها زمین اختصاص می دهد و زیرساخت های اولیه نظیر جاده های دسترسی – برق عمومی – آب شیرین – جمع آوری پسماند و و ایجاد گشت های HSE و گشت های اجراییات شهری در منطقه برای جلوگیری از ساختار و سازهای ممنوع، کنترل ترافیک، ایجاد خدمات فرودگاهی و بندری را در منطقه ویژه اقتصادی پارس ایجاد می کند.

ارزش 4 هزار میلیارد تومانی پروژه های مسئولیت اجتماعی

در 8 سال اول وزارت مهندس زنگنه و در سال های اولیه استقرار پارس جنوبی، در حوزه مسئولیت اجتماعی صنعت نفت، اقدام های موثری آغاز شد.

پارس جنوبی در روستاها و شهرهای منطقه در کنار فعالیت های زیرساختی که انجام می داد، جاده ها و اتوبان هایی از سمت شیراز و بوشهر به منطقه و از آن طرف به سمت هرمزگان که هم صنعت از آن منتفع می شد هم جامعه پیرامونی، احداث کرد. تقریبا یکی از بهترین جاده ها به لحاظ فنی در کشور در محدوده این 3 استان از سوی وزارت نفت ایجاد شد و به تبع آن در اکثر شهرها اقدام به احداث و تکمیل مجتمع های فرهنگی – هنری و توسعه فضاهای آموزشی – ورزشی کردند.

این روند ادامه داشت تا امروز که وزارت نفت به لحاظ عددی (به قیمت دفتری، نه به قیمت روز) بیش از 700 میلیارد تومان پروژه در حوزه مسئولیت اجتماعی ایجاد کرده است که اگر این عدد به روزرسانی شود و معادل سازی کنیم و بخواهیم آن را به اجرا درآوریم، کمتر از 4 هزار میلیارد تومان قابلیت اجرا ندارد.

این اتفاق بزرگی است که افتاده؛ اما این منطقه، وسیع است و مشکلاتش هم بزرگ و تمام نشدنی. با ورود صنعت به منطقه برخی مشاغل سنتی مرتبط با دریا و کشاورزی تحت تاثیر قرار گرفت، ضمن اینکه این صنعت برکات زیادی مثل ایجاد اشتغال نیز برای منطقه داشته است.

تغییر رویکرد

طی این سال ها در حوزه مسئولیت اجتماعی شاهد تغییر رویکرد بوده ایم؛ به طوری که پیش از این در حوزه زیرساخت های فیزیکی کار می شد، اما چون این حوزه ها ظرفیت محدود و تعیین شده ای دارد، امکان پرداختن مجدد به آن میسر نبود. به مسئولیت های اجتماعی نرم افزاری کمتر توجه شده بود که در دور دوم وزارت مهندس زنگنه، این بخش در اولویت قرار گرفت. از جمله کاری که می توان به آن اشاره کرد، ایجاد نشاط و تحول در بخش بحث آموزش بود که خدمات ملموس تری با حفظ پروژه های زیرساختی ارائه کرد. از جمله این خدمات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1-رسیدگی به مسائل آموزشی در جامعه محلی، مانند جمع آوری مدارس کانکسی و کپری و اختصاص فضای آموزشی جدید به روستاها که از جمله آن می توان به دبستان ملا صدرا در روستاي كوري حياتي شهرستان جم و دبستان شهيد دستغيب و لقمان حكيم در روستاي حسن آباد و ملگه در شهرستان دير اشاره کرد.

2- هوشمندسازی مدارس

3- توانمندسازی افراد

4- تقویت بنیه علمی دانش آموزان قبل از کنکور در شهرستان های جنوبی استان

این طرح سال اول و دوم در 4 شهرستان کنگان، عسلویه، دیر و جم اجرایی شد؛ اما سال سوم توسعه پیدا کرد و شهرستان های دشتی و تنگستان در پارس(3) هم به آن اضافه شد. سه سال متوالی سازمان این کار را انجام داد و در سال آخر وزارت نفت، اختیارات ویژه ای به آموزش و پرورش استان داد که خودشان طرح را اجرا کردند.

اجرای این طرح و برگزاری کلاس ها تاثیر زیادی در ارتقای سطح آموزش استان و آمار قبولی آن در کنکور داشت، همچنین شاهد رتبه های قبولی دو و سه رقمی در منطقه بودیم که اخیرا هم رئیس جمهور برای افتتاحیه پتروشیمی ها تقدیر و تشکر کردند. اینکار در منطقه ای که سطح تحصیل دختران و تحصیلات تکمیلی پایین بود، بسیار دشوار به نظر می آمد؛ اما این فضا شکسته شد و الان تعداد قابل توجهی از دانش آموزان در حال تحصیل هستند.

به موازات آن به دانشگاه پیام نور و علمی – کاربردی عسلویه کمک کردیم تا در سال های اول راه بیفتند و بعد کمک مان را قطع کردیم و خودگردان شدند که این امر موجب رشد سطح تحصیلی منطقه شده است.

یوسفی با اشاره به اینکه در حوزه آموزش، یکی از مشکلات منطقه، بحث تقاضا برای اشتغال است، گفت: یکی از استدلال های   صنعت هم برای به کارگیری نیروهای غیربومی این بود که این نیروها آموزش های لازم مهارتی را ندیدند. یکی از انتقادهایی که به وزارت نفت وارد است، این که در یک دوره 8 ساله آموزش های فنی و حرفه ای تعطیل شد؛ اما در دهه 80 مراکز خوب فنی و حرفه ای از سوی وزارت نفت ایجاد و فعال  ولی بعدا تعطیل شدند و فرصت های بسیار خوبی در اشتغال از دست رفت؛ اما در دوره جدید در قالب 2 تفاهم نامه امضا شده بین شرکت ملی نفت ایران و همچنین سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس با سازمان فنی و حرفه ای به میزان 14 میلیارد تومان، مقرر شد تعداد زیادی از افراد جویای کار در رشته های مختلف آموزش بینند که بتدریج بخش قابل توجهی از آنها جذب صنعت شدند و برای جذب برخی هم در تلاش هستیم.

مشکل دیگر در حوزه آموزش دوری خانواده های کارکنان سه شهرک بزرگ نفتی و گازی در جم است که به دلیل نبود همسرانشان در طول روز (حداقل 14 ساعت) نیازمند رسیدگی بودند که از طریق همکاری سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس با امور زنان وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران کلاس های آموزشی – تفریحی برای خانواده ها برگزار شد.

همچنین در سال های 1393 تا 1395 پروژه های تکمیل بیمارستان دیر، توسعه بیمارستان کنگان، احداث کمربندی کنگان، ایجاد زیرساخت برای تامین آب شرب شهرستان جم (ساخت ایستگاه ها و خطوط لوله پایان یافته است) را به سرانجام رساندیم.

کسب سکوی قهرمانی در ورزش

بحث دیگر میزان رضایتمندی مردم در حوزه ورزش بود. بنابراین به طور ویژه روی این مبحث کار کارشناسی صورت گرفت و سال 93 یک برنامه جامع برای ورزش های همگانی و المپیادهای عام شرکتی، ویژه HSE و حراست های منطقه تدوین کردیم.

در این 3 حوزه کار بسیاری صورت گرفت. برخی تیم ها را با نیروهای بومی شکل دادیم. تیم ووشو 4 سال متوالی قهرمان کشوری بود. در مسابقات چندجانبه با حضور بچه های نخل تقی قهرمان شدیم.

در حوزه فوتبال ساحلی هم سه سال متوالی با بوشهری ها قهرمان ایران شدیم. این قهرمانی ها باعث می شود که نام نفت و پارس جنوبی همیشه در رسانه ها دیده شود، ضمن اینکه شور و شعف خاصی بین مردم منطقه ایجاد می کند و آنها را به ورزشگاه می کشاند.

در حوزه فوتبال چمنی در سال 93، یک تیم دسته دو کشوری را که در آستانه انحلال قرار گرفته بود، خریداری کردیم و با عنوان تیم پارس جنوبی (جم) با هزینه محدود ظرف 2 فصل به لیگ یک آمدیم و بعد از یک فصل هم قهرمان شدیم و بعد هم به لیگ برتر صعود کردیم.

البته با توجه به قانون برنامه و بودجه که برای کمک مالی به تیم های لیگ برتر محدودیت گذاشته، به مشکلاتی برخورد کردیم، اما در نیم فصل اول نگذاشتیم تیم تعطیل شود و با جلب کمک از سایر منابع بخش های خصوصی، این تیم به حیات خود ادامه داد و در فصل گذشته جایگاهش را در بین تیم های برتر و مدعی با کسب مقام پنجم و در فصل جدید در رده هشتم حفظ کرد.

تشکیل فرماندهی مدیریت بحران

مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پارس در ادامه به بحث مهم مدیریت بحران، اچ اس ای و پدافند غیرعامل اشاره کرد و گفت: منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی، پتانسیل و تجارب بالایی برای بحران و کنترل آن دارد. یعنی هم آتش سوزی صنعتی به وفور با تلفات و بی تلفات داشتیم، هم اتفاقاتی که تولید یک پالایشگاه را تا دو ماه به تاخیر انداخت یا تعطیل می کرد و اتفاقات غیرصنعتی مثل آتش سوزی در ساختمان ها و کشتی ها. بنابراین از پایان سال 93 به بعد با همکاری اداره کل HSE وزارت نفت، سازمان پدافندغیرعامل و مجموع شرکت ها تمرکز زیادی روی منطقه، بویژه حوزه مدیریت بحران، اچ اس ای و پدافند غیرعامل گذاشتیم.

در این بین وزارت نفت هم فرماندهی ارشد HSE را تعریف کرد که مدیریت آن به سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس سپرده شد.

در بررسی های اولیه متوجه شدیم که یکی از مشکلات مدیریت بحران در منطقه نبود همگرایی و یکپارچگی در حوزه نرم افزاری، مدیریت HSE و استفاده از تجهیزات بود که با شناخت منطقه و مشکلات بر اساس ابلاغیه وزیر نفت در 114 بند ابتدا مدیریت بحران ایجاد کردیم. یعنی برای هر بخش یک مدیریت و یک دستورالعمل مشترک تعریف شد.

در کنار این اقدام، مانورهای متعددی در حوزه مدیریت بحران و اچ اس ای برگزار و از تمام ظرفیت های سایر سازمان های مرتبط نظیر هلال احمر، فرمانداری، نیروی انتظامی و اورژانس استفاده کردیم و امکانات را بین تمام شرکت ها به اشتراک گذاشتیم و در پایان به ایجاد و خرید تجهیزات مورد نیاز پرداختیم.

بعد از آن حوادث متعددی در منطقه رخ داد؛ ولی این هماهنگی باعث شد که امروز با اقدامات انجام شده در حوزه های کنترل سیل و آتش نشانی، گشت HSE و نرم افزاری حرفی برای گفتن داشته باشیم.

به طور مثال امروز ناوگان اورژانس داریم، یعنی همه آمبولانس های منطقه، بهداری ها و بیمارستان های معین تحت مدیریت یکپارچه قرار دارند. همچنین ناوگان ماشین آلات آتش نشانی شکل گرفت و مدیریت همه ماشین آلات صرفنظر از اینکه متعلق به کدام شرکت است، یکی شد که بر اساس نرم افزار موجود وضع قرارگیری و تعداد ماشین آلات و تجهیزات قابل ردیابی است.

در این میان فرماندهی واحد صحنه ایجاد شد. گروهی را از شرکت های مختلف برای آموزش فرماندهی صحنه به خارج از کشور اعزام کردیم و در کنار تمامی این فعالیت ها مدیریت پهبادی برای پایش امنیت و ایمنی در منطقه شکل گرفت که تصویر منطقه آنلاین برای اتاق بحران یا هر جایی که مورد نیاز است، فرستاده می شود.

بهبود شاخص های زیست محیطی

با توجه به اهمیت محیط زیست و مشکلات ناشی از توسعه صنعت در این منطقه، ابتدا شورای عالی محیط زیست با حضور تمامی مدیران عامل شرکت ها شکل گرفت. در کنار آن با همکاری سازمان محیط زیست، پایش وضع موجود در منطقه آغاز شد تا به درستی از وضعیت زیست محیطی منطقه مطلع شدیم. در این راستا ایستگاه های آنلاین پایش آلودگی هوا در منطقه که سال ها خاموش مانده بودند و مورد استفاده قرار نمی گرفتند یا راه اندازی نشده بودند را در سال 93 و 94 راه اندازی کردیم و الان به صورت آنلاین منطقه پایش می شود.

یوسفی ادامه داد: همچنین بر اساس داده ها با کمک سازمان محیط زیست و شرکت ها برنامه 3 ساله نوشتیم که خروجی پساب ها به دریا و کاهش فلرینگ ظرف این مدت استاندارد شود. نتیجه تمامی اقدام ها این شد که امروز در مجتمع پارس جنوبی برخلاف سال های گذشته، میزان فلرینگ در 10 فاز اول به یک هفتم رسیده است، اگر چه اقداماتی در حوزه پساب درون پتروشیمی ها صورت گرفته، اما شرایط زیست محیطی مطلوب نیست، ولی به نسبت 5 سال گذشته شاهد شرایط بهتری در منطقه هستیم.

ایجاد 300 هکتار فضای سبز

افزایش 300 هکتاری فضای سبز با وجود مشکل بودجه و اعتبار و آب شیرین در سال های گذشته از سوی سازمان در دستور کار قرار گرفت. همچنین در کنار آن تمامی شرکت های صنعتی ملزم به ایجاد فضای سبز در حوزه فعالیت شان شدند.

در کنار این اقدام ها، تفاهم نامه ای به ارزش 32 میلیارد تومان برای ایجاد 1100 هکتار فضای سبز با سازمان منابع طبیعی اسفند سال گذشته امضا شد که در سه ماهه اول امسال قبل از فصل گرما در دو بخش درختکاری شروع و به خاطر فصل گرما متوقف شد؛ ولی از پایان مهرماه دوباره شروع شده است.

راه اندازی انبارهای سرپوشیده و بارگیری مکانیزه گوگرد

انبارهای روباز گوگرد که هنوز آثار سوء آن در منطقه به خاطر آتش زا بودن گوگرد و مشکلات دیگر قابل مشاهده است، با یک کار بسیار پیچیده به انبارهای سرپوشیده تبدیل شد.

این کار پیچیده از سوی سازمان منطقه ویژه صورت گرفت و با مشکلات متعدد انبارها از سازنده تحویل، راه اندازی و مدیریت شد. به طوری که امسال سومین سالی است که بارگیری گوگرد به صورت مکانیزه در منطقه انجام می شود.

تقویت نهادهای مردمی

کار دیگری که با مشاوره اجتماعی وزارت نفت انجام شد، بحث کمک گرفتن از NGOها و سمن های زیست محیطی بود. ما در سال حداقل دو اجلاس با مشارکت و همکاری سازمان محیط زیست و وزارت نفت  در حوزه زیست محیطی بخصوص در نایبند «پارک محیط زیستی منطقه» برگزار کردیم که این روند همچنان ادامه دارد.

اتاق شیشه ای گمرک

یوسفی به جایگاه مهم گمرک در منطقه ویژه اقتصادی پارس اشاره کرد و افزود: منطقه ویژه اقتصادی پارس، 2 مجتمع بندری بسیار مهم در پارس یک دارد که یک مجتمع دیگر در پارس 2 هم به آن اضافه می شود. همچنین در فاز 12 اسکله اختصاصی صندوق های نفت برای انتقال فراورده وجود دارد که همگی تحت مدیریت سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس هستند که مدیریت و نظارت بر تمامی مراحل واردات تجهیزات پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و صادرات محصولات به عهده گمرک منطقه است.

بنابراین با توجه به حجم عظیم صادرات (پایان سال 92 جمع صادرات از منطقه 17 میلیون تن و پایان سال 96 به 2/34 میلیون تن رسیده است.) میعانات گازی پالایشگاه ها و پتروشیمی ها، مدیریت هماهنگی تمامی سازمان ها و نهادهای مرتبط با امر صادرات و واردات به سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس سپرده شد.

هر مجتمع پتروشیمی یک گمرک جلوی درکارخانه داشت که جمعا حدود 36 دروازه فعال و 36 دروازه در شرف احداث می شد که با همکاری گمرک توانستیم این تعداد را به 2 دروازه در مجتمع های پتروشیمی و 2 دروازه در مجتمع های گاز کاهش دهیم و با هماهنگی سازمان منطقه ویژه اقتصادی و چهار بخش درگیر، کار را شبانه روزی کردیم که صادرات معطل ساعات اداری نباشد.

قابل توجه است که کمیته حفاظت امنیتی در این زمینه فعال عمل کرده، به طوری که تا امروز هیچ حادثه امنیتی که تاسیسات را تحت تاثیر قرار دهد، نداشتیم که این مهم با زحمات و فعالیت شبانه روزی اداره های مختلف سپاه، سربازان گمنام امام زمان (عج)، دریابانی، نیروی انتظامی و سایر واحدهای مختلف امنیتی به دست آمد. همچنین مجتمع دادگستری ویژه انرژی با کمک سازمان برای حفاظت از بیت المال در زمینه اراضی شکل گرفت.

به گفته مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پارس اینها مختصری از فعالیت هایی است که در منطقه انجام شده تا تولید در آرامش و توسعه به دست آید که در این راستا طبق دستورالعمل هیئت دولت در فروردین ماه برای کنترل ارز، صادرات و واردات و محدودیت قاچاق در کشور موظف به ایجاد سامانه کمرگی شدیم و منطقه ویژه اولین سازمانی بود که این سامانه گمرکی را اجرا کرد.

توسعه پژوهش و فناوری

یوسفی ادامه داد: سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس به جز امسال، به خاطر محدودیت بودجه ای در 3 سال گذشته، نمایشگاه هایی را با حضور سازندگان و شرکت های دانش بنیان در منطقه برگزار کرده است. یکی از مشکلات این بود که نمایشگاه های بین المللی معمولا در تهران و مرکز برگزار می شد و افراد کمی از مناطق عملیاتی و پارس جنوبی می توانستند در آن شرکت کنند. در واقع ارتباط واقعی در بازار بین تولیدکننده، مصرف کننده و شرکت های دانش بنیان به وجود نمی آمد و این موضوع، باعث فعال شدن دلال ها شده بود که برای رفع این مشکل زمینه حضور این شرکت ها را به صورت مستقل در منطقه ایجاد کردیم.

 کار دیگری را با معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت در زمینه شناسایی شرکت های فعال در تامین و نگهداری تجهیزات و تاسیسات شروع کردیم که در حوزه وزارت نفت ارزیابی و شرکت های شاخص انتخاب و معرفی شدند و ما به آنها برای استقرارشان جا دادیم. همچنین آزمایشگاه های مرجع در منطقه مستقر شدند. شرکت ها قبلا برای آزمایش باید نمونه را به شهرهای دیگر مثل شیراز و تهران ارسال می کردند؛ ولی در حال حاضر این آزمایشگاه ها در منطقه فعال هستند.

روایت گونه ای از سوخت رسانی به استان یزد

حرکت سوخت در سرزمین بادگیرها

سعید محمد بیگی      یزد استانی است در بخش مرکزی فلات ایران، درحاشیه کویر لوت که پیشینه اش به هزاره سوم پیش از میلاد می رسد.    این سرزمین، صاحب یکی از باشکوه ترین و درخشان ترین میراث های فرهنگ وتمدن کهن ادوارمختلف تاریخی ایران است؛ به طوری که در عهد پیشدادیان، طایفه های درحال کوچ ازبلخ به پارسی، این سرزمین را یزدان نامیدند و از آن زمان، یزد محل عبادت شد.  «یزد» واژه ای باستانی از ریشه «پشت» یا «پزت» و«یسن» به معنای ستایش، نیایش، پرستش و ایزد است و به اعتقاد مورخان، به فرمان یزدگرد اول با نام «یزدان گرد» بنا شد.  منابع تاریخی، بنای اولیه برخی شهرهای این استان مانند «میبد» را به سلیمان پیغمبر، «یزد» رابه ضحاک و اسکندر مقدونی و «ابرکوه» را نیز به ابراهیم پیامبر نسبت داده اند که بر دیرینگی فرهنگی و قدمت تاریخی آن صحه می گذارند.  این سرزمین کهن، حکامی چون قباد، انوشیروان، یزدگرد اول وسلسله هایی همچون ساسانیان، آل کاپویه، اتابکان، مغولان، آل مظفر، تیموریان، صفویان، افشاریان و قاجاریه رابه خود دیده است؛ شاهان وسلسله هایی که آمدند، چند صباحی حکومت کردند، تاریخی برآن رقم زدند و درگذرتاریخ محو شدند.  اهمیت دینی، یزد را به دارالعباده شهره ساخته و با ثبت جهانی یونسکو، به دومین شهرتاریخی پس از ونیز ایتالیا و نخستین شهرخشتی جهان تبدیل شده است.  قنات، قنوت، قناعت، همچنین دارالعلم، دیگرشناسه های این استان کویری با بادگیرهای بلندش است باد گیرهایی که خود، شناسنامه دیگری هستند برای این سرزمین با مهر تاریخ.  دراین دیار کویری، نفت و خدمات آن نیز شناسنامه ای دارد از جنس تامین سوخت و توزیع بدون وقفه آن؛ خدماتی که شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه یزد، عهده دار انجام آن است.  بدون تردید، سوخت رسانی درهرمنطقه، ویژگی های خود را دارد ومناطق کویری همچون استان یزد با توجه به پراکندگی جمعیت به واسطه فاصله های نسبتا طولانی شهرهای آن از یکدیگر و همپوشانی استان های مجاور در صورت نیاز، از این قاعده مستثنی نیست.  به همین روی، با مدیرشرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه یزد و چند نفر از کارکنان این شرکت دربخش های مختلف این منطقه از جمله انبارنفت شهید صدوقی گفت وگوهایی انجام و به چگونگی سوخت رسانی دراین منطقه پرداخته شده است. آنچه می خوانید ما حصل این گفت وگوهاست.

خلوت خیابان های یزد، برخلاف تهران که شلوغی و ازدحام خودرو و جمعیت درآن بیداد می کند، همچنین وجود ساختمان هایی که هنوز مجال بلند مرتبه سازی نیافته اند تا سربه آسمان خدا بسایند، به گونه ای خاص در این شهرجلب توجه می کنند.  حضور گردشگرانی ازآن سوی دنیا با ملیت های فرانسوی، آلمانی، چینی و. . . حکایتی خوشحال کننده دراین منطقه کویری است؛ از این جهت که هرگوشه کشورمان، دارای جذابیت است و تاریخ.

با مدیر منطقه در ستاد

9صبح، زمان تعیین شده برای گفت وگو با «عبدلرضا انتظاری» مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه یزد است وخلوتی خیابان ها برخلاف تهران، این اجازه را می دهد که تاخیری در کار نباشد.

انتظاری، 46 ساله، اهل شهرستان ازنا 24سال قبل با ورود به شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، فعالیت خود را درصنعت نفت آغاز کرده و امروز، باپیشینه وکوله باری ازتجربه، سکان و راهبری تامین سوخت منطقه یزد را به عهده گرفته است.  چهارده سال اقامت دراستان یزد و کار درحوزه های مختلف سوخت رسانی که ارتباط مستقیمی با مردم دارد، او را با یزد و یزدی ها و لهجه شیرین شان مانوس کرده است.

  از استان یزد و ویژگی های آن بگویید.

فعالیت درصنعت نفت وبخش های زیرمجموعه آن مانند شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، به ویژه بخش های عملیاتی، به گونه ای است که شرایط جغرافیایی و فرهنگی مختلفی درآن تجربه می شود، تجربه ای که با وجود برخی سختی ها، شیرین وگرانبهاست. استان یزد نیزبه عنوان پنجمین استان کشوربا72هزارکیلومترمربع وسعت و11شهرستان، ویژگی خاصی دارد و آن «نگین بودنش در دل کویر» است.

مردمی سخت کوش دارد که دین و دیانتشان، زبانزد است؛ به گونه ای که مردم این دیار را به قنوت و وجود قنوات بسیار نیز آن را به سرزمین قنات شهره ساخته است.

به لحاظ تاریخی نیز بر همگان روشن است. بافت تاریخی شهرکه مجموعه کاملی از بناهای تاریخی به جا مانده از دوران گذشته است؛ بناهایی مثل مسجدجامع یزد، مجموعه امیر چخماق،  زندان اسکندر، مدرسه ضیاییه، همینطوریخچال های خشتی، قلعه میبد و بسیاری از بناهای دیگر که همگی دراین منطقه از کشور جمع و برای هر توریست جاذب و دیدنی است. 

 آیا سوخت رسانی در مناطق کویری باید ویژگی خاصی داشته باشد؟

همان طورکه پیش تر گفته شد، یزد استانی است کویری با پراکندگی جمعیت در11شهرستان یزد، اردکان، اشکذر، مهریز، بهاباد، ابرکوه، نیر، بافق، تفت، میبد و خاتم.  همسایگی وهمجواری این استان با استان های کرمان و

سیستان وبلوچستان که راه به مرز پاکستان دارند، حساسیت این منطقه را دو چندان کرده است است؛ به همین روی، سوخت رسانی در منطقه یزد به نوعی متفاوت تراز دیگر مناطق است.  ازسوی دیگر، استان یزد در کریدورترانزیت شمال - جنوب قرارگرفته و چهارراه راهبردی رادرمرکز کشورایجاد کرده است. این کریدور، شمال را به جنوب وشرق را به غرب کشور متصل می کند و موجب شده است که مصرف سوخت بخش حمل و نقل نسبت به دیگربخش ها، نمود بیشتری داشته باشد. همین وضع دربخش حمل ونقل ریلی نیز وجود دارد.

یزد، استانی صنعتی است وصنایع متعددی مانند تولید کاشی وسرامیک، فولاد، لاستیک درآن فعال است؛ به طوری که به لحاظ تولید کاشی و سرامیک، ششمین استان کشور محسوب می شود ونزدیک به 50 درصد این محصولات مربوط به استان است.   همچنین 20 درصد کارخانه های فولاد و گندله سازی و 8 درصد تولید لاستیک کشور مربوط به استان یزد است.

وجود چنین صنایعی دراستان یزد، حکایت از آن دارد که پیش ازتوسعه گازرسانی، مسئولیت سنگینی به منظور تامین سوخت مورد نیاز این بخش روی دوش شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه یزد بوده است؛ البته این خدمات رسانی همچنان ادامه دارد، اما باشدتی بسیارکمتر ازگذشته. استان یزد به بهشت معادن نیزمعروف و اداره کل راه آهن یزد، یکی بخش های فعال استان یزد در زمینه حمل بار در این بخش است، به همین دلیل مصرف نفت گاز این استان با تاثیرپذیری ازبخش ریلی (به واسطه حمل بار از معادن) مصرف قابل توجهی را به خود اختصاص داده است.

 درمجموع چه میزان فرآورده به بخش هایی که اشاره کردید، اختصاص دارد؟

با توجه به توضیحات اخیر، 55 تا 60 درصد نفت گاز دراستان یزد به بخش حمل ونقل و15 تا 20 درصد به بخش معادن وبقیه نیز به صنایعی دیگر مثل آجر سازی، سفال سازی و ... اختصاص دارد.

برای انتقال ایمن وپایدار فرآورده های نفتی دراین منطقه، چه زیرساخت هایی فراهم است؟

خوشبختانه درحوزه عملیاتی منطقه یزد، زیرساخت های خوبی فراهم است. زیرساخت هایی مانند انبارنفتی که امکان ذخیره سازی مطلوب و مناسب درآن وجود دارد، خط لوله فرآورده ای که از این منطقه می گذرد و امکان برداشت از آن وانتقال به نقاط مختلف کشور را فراهم آورده است، همچنین بهره مندی ازناوگان حمل فرآورده های نفتی متشکل از460 دستگاه نفتکش جاده پیما با ظرفیت های مختلف و نیروی انسانی که تلاش بی وقفه آنها جاده خدمات رسانی را هموار ساخته است.

دراین حوزه عملیاتی، 6 ناحیه با راهبری ستاد، مسئولیت تامین و توزیع سوخت را انجام می دهند که عبارتند از: مرکزی، اردکان، بافق، مهریز، ابرکوه و تفت.

باتوجه به امکانات خوب زیرساختی ایجاد شده دراستان یزد و تلاش کارکنان نواحی 6 گانه این منطقه عملیاتی، سوخت رسانی درمنطقه یزد به نحو مطلوب انجام می شود.

 استان یزد، عقبه استان های کرمان و سیستان و بلوچستانی است که با پاکستان مرز مشترک دارد و می تواند مسیری باشد برای خروج غیر مجاز سوخت از کشور. چه راهکارهایی برای جلوگیری از این پدیده در نظر گرفته اید؟

از آنجا که استان یزد کریدور ترانزیت شمال به جنوب و شرق به غرب است، کامیون ها و تریلرهای متعددی ازآن عبور می کنند؛ ازاین رو، احتمال وقوع پدیده قاچاق در آن وجود دارد.  تامین قاچاق سوخت در دو مورد قابل ارزیابی و برخورد با آن است؛یکی مصرف کنندگان عمده و دیگری جایگاه های عرضه سوخت.  درباره مورد نخست یعنی مصرف کنندگان عمده، سهمیه درخواستی ارائه شده از سوی این بخش، به وسیله کارشناسان، راستی آزمایی و فعالیت آنها در حین استفاده ازسوخت تحویلی با همکاری کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان نیز بررسی می شود تامصرف واقعی دراین بخش محقق شود.

این پایش ها وکنترل ها درباره مصرف کنندگان عمده از سوی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران نیزانجام می شود تاسوخت به میزان واقعی در اختیار آنها قرار گیرد.  با هماهنگی شرکت گاز، سخت گیری هایی هم می شود تا مصرف کنندگان عمده به سمت استفاده از گاز طبیعی سوق یابند.

مجموعه این عوامل موجب شده است تا هم مصرف سوخت مایع این بخش کاهش یابد و هم قاچاق سوخت به پایین ترین سطح ممکن برسد.

 اما درباره بخش دوم یعنی جلوگیری از قاچاق احتمالی سوخت از جایگاه ها ممکن است کامیون هایی که از این جاده ترانزیت عبور می کنند، قصد داشته باشند با کارت های سوخت متفرقه (کارت های مهاجر) به قاچاق سوخت مبادرت کنند، یا با باک اضافه ای که در خودروی خود جاساز کرده اند، سوخت را قاچاق کنند. برای مبارزه با چنین مواردی هماهنگی بسیار خوبی میان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران و دیگر بخش ها از جمله کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز وجود دارد. پایش ها و کنترل هایی که روی کامیون ها و تریلر ها می شود، پایش های کمی و کیفی جایگاه ها، پایش تراکنش های سوخت گیری، کنترل جایگاه و وسیله نقلیه با دوربین های مدار بسته، کنترل های نیروی انتظامی و هنگ مرزی، همچنین گشت های شبانه حراست منطقه با مشارکت نیروی انتظامی و... همگی در جهت مبارزه با پدیده قاچاق بسیج شده اند تا این مهم رخ ندهد.

 

 

با توجه به ورود به نیمه دوم سال، تامین سوخت زمستانی موضوع مهمی است. برای گذر از دوره سرما چه فعالیت هایی انجام شده است؟

دراستان یزد 196فروشندگی که غالب آنها در روستاهاست، فعالیت  می کنند. به طورمعمول در نیمه نخست سال، سوخت مورد نیاز مناطق روستایی به ویژه آنها که قابلیت گازرسانی ندارند وفاقد گازهستند، از طریق این فروشندگی ها دراختیار روستاییان قرار می گیرد تا ذخیره سازی ودر زمستان استفاده شود.   از آنجا که بیشتر مناطق استان یزد گازرسانی شده، مصرف نفت در آن کم و حدود 20 میلیون لیتر درسال است.

درمجموع با توجه به ذخیره سازی خوبی که انجام شده است، مشکلی در زمستان و گذر از این فصل نخواهیم داشت.

چنین آمادگی هایی نیز برای ایام نوروز و تابستان که مسافران متعددی به این دیار سفر می کنند، وجود دارد و پیش از ورود به این ایام، برنامه ریزی لازم انجام می شود تا نگرانی از تامین سوخت برای مسافران ایجاد نشود.  اساس فعالیت شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران بر دو محور حمل و نقل و جایگاه استوار است.

توضیحات مربوط به بخش حمل و نقل و این که دراین بخش از 460 دستگاه نفتکش جاده پیما با ظرفیت های مختلف برای تامین سوخت استان و استان های دیگر استفاده می شود، پیشتر ارائه شد.

اما دربخش جایگاه های عرضه سوخت؛ باید گفت در استان یزد 83 جایگاه عرضه فرآورده های نفتی فعالیت می کنند که هرسال در دو نوبت به لحاظ کیفی وکمی، درطرحی با مضمون رتبه بندی جایگاهی، پایش می شوند تا بتوانند بهترین خدمات را به مراجعان خود ارائه دهند.

این پایش ها پیش از ورود به نوروز نیز در قالب گلگشت نوروزی انجام می شود و تا پایان فروردین ادامه می یابد. در بقیه ایام سال مانند تابستان هم پایش ها در بعد کمی و کیفیت فرآورده نفتی، با روال همیشگی انجام  می شود.

هم اکنون96 درصد جایگاه های استان یزد رتبه «ممتاز» و «درجه یک» را دارند که سوخت مورد نیاز مردم استان از طریق آنها توزیع می شود.

 برند یا همان شرکت های صاحب نام، یکی از موضوع های مهم حوزه پخش فرآورده های نفتی است، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه یزد در این حوزه چه اقدام هایی انجام داده است؟

از اوایل سال 95 که برندینگ کلید خورد، یزد، جزء نخستن استان هایی بود که برند درآن شکل گرفت؛ به طوری که هم اکنون هفت جایگاه عرضه سوخت در قالب دو برند در این استان فعالیت می کند.

البته نشست های متعددی نیز برای توجیه هرچه بیشتر جایگاه داران و فعالیت آنها در قالب برندینگ برگزار شده است که انتظار می رود شمار فعالیت آنها دراین قالب (برند) افزایش یابد و با ایجاد رقابت دراین بخش، خدمات به گونه ای کیفی تر و متنوع تر به مشتریان ارائه شود.

 ناگفته ای هست که بخواهید بگویید؟

لازم می دانم به دستاوردهای در بخش های مختلف اشاره کنم. دستاورد های حوزه اچ اس ای و دریافت تندیس سیمین و زرین محیط زیست در دو سال متوالی( درسطح شرکت ملی پالایش و پخش)، کسب رتبه برتر در اقامه نماز و بسیج، صرفه جویی در مصرف آب واستفاده بهینه از آن در فضای سبز 40 هکتاری انبار نفت یزد به روش آبیاری قطره ای، همچنین واگذاری پنج جایگاه های شرکتی به بخش خصوصی با استناد به اصل 44 قانونی اساسی، دستاوردهایی است که شرکت ملی فرآورده های نفتی منطقه یزد موفق به تحقق آنها شده است.

نکته ای راهم درباره نیروی انسانی واهمیت آن در جهت بهبود فرآیند عملیات بگویم و آن این که نیروی انسانی هر سازمان نیازمند توجه است. هرقدر این توجه بیشتر باشد، انگیزه و روحیه کار در آن بالاتر است و نتیجه کار نیز بهتر.

دراین حوزه عملیاتی، واحد درمانی -بهداشتی برای ارائه خدمات پزشکی و دندانپزشکی فعال بود، اما هم اکنون پزشک و دندانپزشکی درآن فعالیت نمی کند. امیدوارم مسئولان کمک کنند تا بارایزنی هایی انجام شده در این زمینه، این واحد درمانی، فعالیت دوباره خود را آغاز کند.

پای درددل کارکنان در انبار نفت

کارکنان هم حرف هایی برای گفتن دارند. سیدباقرنورالدینی، رئیس تاسیسات و عملیات انبار نفت شهید صدوقی یزد که عمری را در صنعت نفت و شرکت پخش فرآورده های نفتی گذرانده است.

او باتوجه به مسئولیتی که درانبارنفت شهید صدوقی دارد، حرف هایش را با اهمیت این انبار نفت شروع می کند و می گوید:انبار نفت شهیدصدوقی به لحاظ موقعیتی که دارد، انبار نفت معین است و می تواند چند منطقه همجوار خود را هم در صورت ضرورت خدمات رسانی کند. ایمنی بالایی دارد و با توجه به متصل بودن آن به خط لوله، می تواند پاسخگوی بارگیری تا 400 نفتکش جاده پیما باشد.

نورالدینی ادامه می دهد: همه افرادی که در این انبار نفت کار می کنند، تلاش می کنند درهمه مقاطع زمانی به ویژه، شرایط اضطرار، لحظه ای در کار توزیع فرآورده های نفتی توقف ایجاد نشود واین قابل ستایش و قدردانی است.

کمبود نیروی انسانی

کمبود نیروی انسانی نیز، نکته ای است که نورالدینی به آن اشاره دارد و می افزاید: این انبار نفت، برای دو نوبت کاری با توجه به تعداد سکوهای بارگیری که دارد، به 25 نفر نیرو نیاز دارد؛ در حالی که روی هر سکو یک نفر فعال است.

اگر زمانی، بنابه اقتضا، لازم باشد این انباردر سه نوبت کارکند، این تعداد نیرو پاسخگو نخواهد بود.

او با بیان این که نیروهای عملیاتی (بارگیری، کنترل کیفیت، توزیع بار، رایانه و...) این انبار در دو نوبت کاری باید 96 نفرباشد، ادامه می دهد: هم اکنون 66 نفر(باتوجه به افزایش نیرویی که اخیرا صورت گرفته است) مجموعه عملیات این انبار نفت را تشکیل می دهند.

نورالدینی می گوید: کار درانبار نفت اگر چه به نوعی با آن خوگرفته ایم، اما سخت و طاقت فرساست. روزانه هشت ساعت کار در ارتفاع آن هم روی سطح آهنی در گرما وسرما و وجود بخارات بنزین حتی با وجود ماسک، کاری بسیارسخت و طاقت فرساست. باید آن را تجربه کرد.

یک پیشنهاد - یک وعده شیر

رئیس تاسیسات وعملیات انبار نفت شهید صدوقی یزد گریزی هم به گذشته می زند و با اشاره به فعالیت خود درصنعت پتروشیمی درسال های گذشته، می گوید:نیروهای عملیات به دلیل موقعیت کاری ازسهمیه شیر برخوردار بودند. اگر چنین سهمیه ای که برای تصفیه خون اهمیت دارد، در اختیار همه کارکنان انبار نفت قرارگیرد، می تواند به سلامت آنها کمک کند.

نورالدینی از احداث یک مجتمع رفاهی مجهز برای رانندگان نفتکش ها درمجاورت انبار نفت خبر می دهد و می گوید: این مجتمع آخرین مراحل تکمیل کار را می گذراند و نیازمند اندکی تزریق منابع مالی است که امیدوارم به زودی محقق و بهره برداری از آن آغاز شود.

افزایش دقت وسرعت با سامانه مانیتورینگ

فتح الدین رضا دهقان نیز، یکی دیگر از کارکنان انبار نفت شهید صدوقی و شاغل در بخش کنترل موجودی ازخود که زاده مروست یزد است و 9 سال به صورت پیمانکاری دراین حوزه فعالیت دارد، می گوید.

دهقان با توضیحی ازکارخود که کنترل موجودی مخازن، برآورد موجودی روزانه و ماهانه مخزن، همچنین محاسبه آمارها، بررسی سرک وکسری است، می افزاید:این فعالیت ها درطول روز با دقت انجام می شود، اما وجود ابزار مناسب این کارمی تواند به انجام دقیق ترآن کمک کند و  راه اندازی سیستم مانیتورینگ این انبار نفت، بزرگترین کمک در این زمینه است که می تواند سرعت و دقت کار را بالا ببرد و فرسایش نیرو و هزینه های شرکت را کاهش دهد.

نگرانی شغلی، دغدغه پیمانکاران

دهقان به دغدغه دیگری به نام نگرانی شغلی می پردازد و می گوید: با این که13سال است در مجموعه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه یزد مشغول به کارهستم، اما نگرانم والبته میزان دریافت هانیز موضوع دیگری است که عمومیت دارد.

اچ اس ای، حوزه ای مهم و کلیدی

اسماعیل نورانیان، افسر ایمنی و آتش نشانی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه یزد انبار شهید صدوقی است با 23 سال سابقه کار در صنعت نفت. او با توجه به مسئولیت کاری در حوزه اچ اس ای می گوید: اچ اس ای از بخش های کلیدی و مهمی است که نیازمند آموزش های روزآمد است؛ به همین دلیل، آموزش دراین حوزه، همیشگی است ومحدود به زمان نمی شود.

نورانیان همانند همکارش نورالدینی، رئیس عملیات و تاسیسات انبارنفت شهید صدوقی، کمبود نیرو را به عنوان یک مشکل مطرح می کند و می افزاید: تعداد نیروهای اچ اس ای در این انبار نفت با توجه به حجم عملیاتی که درآن انجام می شود، همخوانی ندارد؛ به ویژه در شرایط اضطرار که لازم به فعالیت و کار بیشتر است.

مسئول اچ اس ای انبار نفت شهید صدوقی برضرروت آمادگی این بخش تاکید و تصریح می کند و ادامه می دهد: کار در محیط انبار نفت، آمادگی های خاص خود را می طلبد، به همین خاطر هم نیروها باید با آموزش هایی که مربوط به این حوزه است، آماده باشند وهم رانندگان نفتکش های جاده پیما (باآموزش هایی که به آنها ارائه می شود) بنابراین، آموزش دراین انبار نفت باهدف ارتقای ایمنی در کار و سلامت افراد، به گونه ای مستمر انجام می شود.

رضایت از تجهیزات

نورانیان از تجهیزات حوزه اچ اس ای موجود درانبار نفت شهید صدوقی رضایت دارد و می گوید: خوشبختانه از این نظر کمبودی وجود ندارد و تجهیزات موجود جوابگوست، ضمن این که یک ایستگاه آتش نشانی شهری مجهز به یک دستگاه خودرو فوماتیک نیز در یک کیلومتری انبار نفت شهید صدوقی همیشه آماده امداد رسانی به این انبار در مواقع ضروری در زمانی کمتر از یک دقیقه است.

نیروهای عملیاتی هم که درحوزه اچ اس ای فعالیت می کنند، مجهزبه لباس مخصوص، کلاه ایمنی، ماسک و دستکش هستند و ازاین نظر نیز مشکلی وجود ندارد.

ضروت توجه بیشتر به نیروی انسانی

افسر اچ اس ای انبار نفت شهید صدوقی درباره نیروی انسانی نیز حرف هایی دارد و می گوید: شرایط کار درمحیط های عملیاتی مانند انبار نفت، خاص است و نیروی انسانی که درچنین محیطی فعالیت می کند، در صورت کمبود نیرو و فشار زیاد کار دچار فرسودگی می شود، جذب و تزریق نیرو، همچنین برخی انگیزه های مادی مانند بازنگری در اضافه کاری، علاوه بر جلوگیری از فرسایش زودرس نیروها، در بالا بردن راندمان و دقت در کار آنها نیز می تواند موثر باشد.

نورانیان از فریزشدن «گرید» هم گفت با این مضمون که هفت سال است با گرید 13 خدمت می کند و امیدوار است با افزایش گریدی که او انتظارش را می کشد، افراد جوان تری جایگزین او شوند.

نورالدینی، دهقان، نورانیان، حرف های خود را زدند، حرف هایی که شاید حرف دل همه کارکنان انبارنفت شهید صدوقی یزد و دیگر کارکنان انبارهای نفت با شرایط مشابه آنها باشد؛ به این امید که یک روزی و در یک جایی حرف دل آنها را رده های بالاتر سازمانی ببیند و کاری کنند، کارستان. 

خدمات مسئولانه نفت در پیاده روی معنوی

مشعل - پیاده روی اربعین، بزرگترین اجتماع انسانی است که  از حدود یک دهه پیش تمامی شیعیان را از هر کجای دنیا به کربلا می رساند، آیینی که در ایران به سبب همسایگی، فراگیری زیادی دارد و مردم از تمامی استان های کشور راهی می شوند تا روز اربعین در کربلا باشند، پرجمعیت ترین راهپیمایی که بیش از 2 میلیون ایرانی را هر سال رهسپار دیار نینوا می کند  و حرکتی که هر سال پر شور تر از سال قبل و با راهپیمایی های چند ده کیلومتری شیعیان هر روز گسترده تر می شود و دیگر تنها سازمان حج و زیارت متولی آن نیست و همه ارکان دولت درگیر این پدیده اجتماعی بی نظیر شده اند.در میان تمامی نهادها و سازمان های متولی، وزارت نفت نقش مهم و قابل توجهی دارد؛ چرا که هر 4 شرکت اصلی با زیرمجموعه های آن درگیر ماجرا هستند و نقش وزارت نفت، دیگر محدود به برپایی چند موکب در مسیر راهپیمایی نیست. به طور مثال، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی با مسئولیت تامین و توزیع سوخت، نقش مهم و راهبردی در برگزاری این آیین دارد و سایر شرکت ها از جمله شرکت ملی گاز و شرکت های نفتی که در استان های خوزستان، کرمانشاه و ایلام در مسیر راهپیمایی قرار دارند ، دستی بر آتش دارند تا این حرکت خودجوش مردمی را حمایت کنند.امسال در کنار تمام مسئولیت هایی که سال هاست وزارت نفت بر عهده گرفته «مديريت نظارت بر طرح هاي عمراني مناطق نفت خیز» با بهره گیری از تجربیات سال های گذشته، پروژه هایی را تعریف کرده تا از این خیزش میلیونی حمایت کند و سهمی در این آیین مذهبی داشته باشد.

مالچ پاشی و نهالکاری چذابه - دشت آزادگان

یکی از مسیرهای اصلی عبور زائران به سمت کربلای معلی در مسیر خوزستان، مسیر چذابه است. پایانه چذابه در منطقه بستان - دشت آزادگان، یکی از مهم ترین معابر خروجی زائران است که حدود 15 کیلومتر از آن در مسیر پیاده روی قرار دارد.

این محدوده 15 کیلومتری بستان تا نقطه صفر مرزی، به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و وضعیت طبیعی عرصه، به صورت شن زار است که عموما در زمان وزش باد، مشکلات زیادی را برای زائران ایجاد می کرد، بنابراین براساس مصوبه ستاد اربعین مقرر شد اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان، با همکاری و مساعدت وزارت نفت و به منظور حفاظت از حرکت شن های روان، طرفین جاده ارتباطی را مالچ پاشی و نهالکاری کند.

بنابراین سال گذشته 359 هکتار از اراضی منطقه چذابه که اطراف جاده های ارتباطی محل استقرار اکیپ های خدماتی و تاسیسات بود ، مالچ پاشی شد که تاثیر بسزایی در بهبود محیط زیست و تردد زائران داشت.

همچنین تاثیر مثبت این عملیات موجب شد با توجه به سرمایه گذاری وسیع در زمینه خدمات رسانی به مردم، بخصوص زائران اربعین در سال 1397 مالچ پاشی در سطح 500 هکتار دوباره انجام شود که تجهیز کارگاه استقرار ماشین آلات و عملیات مالچ پاشی از روز جمعه (27 مهرماه) آغاز شده است.

پروژه های راهسازی

محور عبدالخان - بستان: حدود 5 كيلومتر ابتدايي مسير از سمت عبدالخان با هزينه 42 ميليارد ریال تكميل شد و با توجه به توافق های صورت گرفته با استانداري و مسئولان استان خوزستان، مبلغ 75 ميليارد ریال نيز از سوی وزارت نفت برای كمك به عملياتي شدن ادامه مسير در نظر گرفته شد كه پس از انعقاد قرارداد از سوی اداره كل راه و شهرسازي استان خوزستان، متناسب با پيشرفت فيزيكي پرداخت خواهد شد. مابقي اعتبار نيز از سوی اداره كل راه و شهرسازي استان تأمين خواهد شد.

محور سوسنگرد- بستان: بهسازي باند قديم و احداث باند جديد با هزينه 42 میلیارد و 350 میلیون ریال از اعتبارات نفت انجام شده که امید است با مشاركت استانداري و اداره كل راه و شهرسازي، اين محور در سال های آتي تكميل شود.

كمربندي سوسنگرد: بهسازي باند قديم و احداث باند جديد به طول 5/5 كيلومتر با هزينه 85 میلیارد و 150 میلیون ریال انجام شده است.

3 دستگاه پل: با توجه به توافق های صورت گرفته با استانداري و دستگاه هاي ذيربط، علاوه بر اعتبارات وزارت راه و شهرسازي ، مبلغ 80 میلیارد ریال از اعتبارات مدیریت نظارت بر طرح های عمرانی مناطق نفت خیز برای كمك به احداث 3 دستگاه پل در محور هاي سوسنگرد، سابله و بستان تخصيص يافته كه پس از انعقاد قرارداد از سوی اداره كل راه و شهرسازي متناسب با پيشرفت فيزيكي پرداخت خواهد شد.

تسهیلات بهداشتی و درمانی

تعریف پروژه های درمانی و بهداشتی در مناطق نفت خیز، یکی دیگر از راهکارهای مدیران برای ارتقای سطح سلامت در منطقه است که موجب احداث بيمارستان سوانح سوختگي اهواز شد و امسال این بیمارستان و بيمارستان شهداي صنعت نفت دشت آزادگان با تمامی امکانات در اختیار زائران کربلا قرار می گیرد.

 

بيمارستان فوق تخصصي سوانح سوختگي اهواز ( آيت الله طالقاني )

بيمارستان سوانح سوختگي اهواز در منطقه خوزستان و در شهر اهواز به کمک شركت ملي نفت ايران به صورت مشاركتي و با اعتباري بالغ بر 300 ميلياردريال (برای احداث بنا و تجهيزات بيمارستاني ) در مهر 1397 به بهره برداری رسید. اين پروژه در زميني به مساحت 40 هزار مترمربع احداث شده است. ظرفيت اسمي این بیمارستان 100 تخت خوابي بوده كه داراي بخش هاي كاملي از درمان تخصصي سوختگي است.

بيمارستان شهداي صنعت نفت دشت آزادگان

پروژه بيمارستان 128 تختخوابي شهداي صنعت نفت دشت آزادگان در شهرستان سوسنگرد در فاصله حدود 50 كيلومتري غرب شهر اهواز در زمينی به مساحت 81500 مترمربع و زيربنای 23735 متر مربع تعریف و احداث شد.

این بیمارستان با مجموع 175 تخت در مساحت حدود 16 هزار مترمربع شامل بخش هاي بستري، جراحي، زايمان، ICU-CCU-NICU ، اورژانس، درمانگاه، آزمايشگاه، راديولوژي، فيزيوتراپي، دياليز، تالاسمي، استريل مركزي، مورگ، آشپزخانه، رختشويخانه و موتورخانه مركزي با صرف هزینه بالغ 840 ميليارريال (پرداخت 450 ميليارد ريال از سوی شركت متن) احداث شده که آماده ارائه تمامی خدمات به صورت رایگان در زمان برگزاری مراسم اربعین حسینی است.

مدیر پژوهش شرکت ملی گاز ایران اعلام  کرد توسعه فن بازار تخصصی گاز با بهره گیری از 2 کارگزار

دومین رویداد استارت آپ دمو صنعت گاز با هدف ارائه استارت آپ ها به سرمایه گذاران برگزار شد. مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز در این رویداد که روز شنبه (۲۸ مهرماه) برگزار شد با اشاره به این که کسب و کار در کشور در حال تجربه فضایی جدید است، گفت: فن بازار تخصصی صنعت گاز فضایی مناسب برای اشتغال فارغ التحصیلان به شمار می آید. سعید پاک سرشت افزود: فن بازار تخصصی صنعت گاز، نخستین فن بازار تخصصی کشور است و ما افتخار می کنیم که به عنوان یک دستگاه حاکمیتی، زمینه تسهیل گری را ایجاد کرده ایم.

وی با بیان این که رویداد استارت آپ دمو صنعت گاز، محل ارائه طرح های برخی شرکت های استارت آپی است که در مسیر ارزیابی به نشست امروز رسیده اند، گفت: تلاش می کنیم با برنامه ریزی خوبی که صورت گرفته است، آنها را به نتایج عملیاتی و واقعی نزدیک کنیم.

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران ادامه داد: کسب و کار در کشور در حال تجربه فضایی جدید و نیازمند انجام وظیفه بازیگران این عرصه است.

پاک سرشت افزود: امروزه دولت ها قابلیت پاسخگویی به همه انتظارهای ایجاد اشتغال در کشور را ندارند، در حالی که میزان تقاضا در جوامع رو به افزایش است، بنابراین ما نیازمند خدمات ارتباطی بیشتر از گذشته هستیم.

وی تصریح کرد: امروز دیگر فضای استخدامی دولتی مانند گذشته برقرار نیست و فضای کسب وکار نیازمند توجهی ویژه برای ورود بازیگران مختلف این عرصه به ویژه در حوزه فناوری است، زیرا نیازهای فناورانه ما روز به روز بیشتر می شود.

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران گفت: خوشبختانه با روند رو به رشد توسعه علمی در کشور، تامین نیازهای فناورانه به سوی بهره گیری از توان داخلی حرکت می کند. حجم عظیمی از فارغ التحصیلان دانشگاهی وارد جامعه می شوند و دولت وظیفه تامین فضای کسب وکار را برای این فارغ التحصیلان به عهده دارد.

پاک سرشت ادامه داد: عبارت فن بازار برگرفته از یک عبارت شناخته شده است؛ بازار فناوری که تلاش می کند فضای مناسب کار را برای فارغ التحصیلان در کشور ایجاد کند. وی گفت: سعی می کنیم بازیگران اصلی و دیگر ذی نفعان را نیز در این بازار کنار یکدیگر قرار دهیم که این یکی از وظایف حاکمیتی است؛ به عنوان تنظیم کننده باید تلاش کنیم، فضایی مناسب ایجاد کنیم که استارت آپ ها نمونه همین تلاش هستند. مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران گفت: با برگزاری تورهای فناورانه، شرایط را برای شناخت شرکت های کوچک و نوآور (شرکت های دانش بنیان و پارک های علم و فناوری) با مجموعه های مختلف صنعت گاز فراهم کردیم تا به عنوان عرضه کنندگان و متقاضیان، فضای کسب وکار جدید را رونق بخشند.

پاک سرشت افزود: دو کارگزار رسمی در فن بازار صنعت گاز آغاز به کار کرده اند که کار آنها ایجاد پیوند و ارتباط موثر میان متقاضی و عرضه کننده است، البته دیگر ذی نفعان نیز باید در این مجموعه وارد شوند که یکی از آنها سرمایه گذاران هستند.

تشکیل فن بازار تخصصی در صنعت گاز

در ادامه، معاون توسعه فناورانه پارک علم و فناوری گفت: شرکت ملی گاز ایران در میان بخش های مختلف صنعت نفت ایران علاقه مندی بیشتری نسبت به تشکیل فن بازار تخصصی از خود نشان داده است.

حسین صابری افزود: همکاری ما با شرکت ملی گاز ایران اکنون به پایان دهه نخست عمر خود نزدیک می شود و نتیجه آن ایجاد فضاهای جدید در بازار کسب و کار است. وی اظهار کرد: اکنون در جهان، صنعت گاز یک صنعت پیشروست و با توجه به ذخایر بسیار عظیمی که کشور ما دارد، مزیت بزرگی در حوزه فن بازار تخصصی صنعت گاز را در اختیار داریم. وی ادامه داد: این فن بازار از نیازهای صنعت گاز شکل گرفته است و گروهی با انگیزه و پویا در آن فعال هستند.

معاون توسعه فناورانه پارک علم و فناوری با بیان این که ما در سال های اخیر در بخش های مختلف صنعت نفت کشور به بررسی نیازهای فناورانه پرداخته ایم، اظهار کرد: شرکت ملی گاز ایران در میان بخش های مختلف صنعت نفت ایران علاقه مندی بیشتری نسبت به تشکیل فن بازار تخصصی از خود نشان داده است.

صابری تاکید کرد: ارائه تقاضا از سوی متقاضیان به عرضه کنندگان می تواند راهی نوین در فن بازار صنعت گاز باشد.

در ادامه، مدیرعامل شرکت سپنتا الکترونیک طبرستان گفت: این شرکت به عنوان شرکتی دانش بنیان تحقیقاتی، تولیدی و اجرایی است که با حفظ ماهیت علمی و تحقیقاتی خود و بکارگیری فناوری های روز دنیا، محصولات کاربردی نوآورانه خود را در صنعت الکترونیک عرضه می کند. وی افزود: فعالیت اصلی شرکت، ارائه سیستم ها و زیرسیستم های الکترونیک است. به گفته مدیرعامل شرکت سپنتا الکترونیک طبرستان، به کارگیری علم و فناوری های نوین و حرکت همگام با مراکز علمی پیش رو در سطح جهان لازمه رسیدن به هدف یادشده است. در ادامه، مدیرعامل شرکت کیمیا صنعت آترون گفت: این شرکت با دستیابی به دانش فنی کاملا بومی، برای نخستین بار در ایران موفق به ساخت پکیج تخریب مولکولی پیشرفته برای تصفیه کاستیک مستعمل شده است. وی افزود: کاستیک مستعمل یکی از آلاینده ترین پساب های صنایع نفت، گاز و پتروشیمی است که متاسفانه به دلیل نبود دانش فنی تصفیه آن در کشور، هیچ گونه عملیات تصفیه روی آن انجام نمی شود و به بزرگ ترین دغدغه محیط زیستی پالایشگاه های گازی تبدیل شده است. مدیرعامل شرکت کیمیا صنعت آترون گفت: خوشبختانه توانایی این فناوری با راه اندازی پایلوت در یکی از پالایشگاه های مجتمع گاز پارس جنوبی به راندمان 97 درصد در کاهش COD، 100 درصد کاهش سولفاید، 100 درصد کاهش رنگ و بو و 75 درصد در کاهش املاح پساب دست یافته ایم.

در ادامه، مدیرعامل شرکت پارسیان صنعت فارس گفت: هدف این شرکت، تعمیر و بازسازی FULLY WELDED VALVES و ایجاد صرفه جویی ارزی حاصل از بهره برداری مجدد از این شیرها است.

وی افزود: در این طرح که با تلاش تیم پژوهشی این شرکت برای نخستین بار در ایران مطرح می شود، ساختار شیرهای یادشده مطالعه و بررسی و راهکارهای مربوط به دمونتاژ هر یک از انواع ولوها براساس ساختار طراحی آن ها از سوی تیم متخصص طراحی، تدوین شده و پس از دمونتاژ ولو از سوی تیم بازسازی، با شناسایی عیب ها، اقدام به رفع عیب، نوسازی و بهینه سازی قطعات، مونتاژ و آزمایش ولو در شرایط کاملا منطبق با استانداردهای مربوطه می شود. 

 

در ارتفاع 70 متری دمـا 70 درجه ا ست!

سعيد سپهري كيان     عجب صبحي بود؛ مه زير پاهايم اجازه نمي داد آن طرف دره سبز كوه را ببينم. سرماي اول صبح را به جان می نوشيدم و گرماي چاي زغالي را به كام. عجله اي نداشتم؛ قرار بود اينجا بمانم و هر صبح از زيبايي چشم نواز اين منطقه بكر و خنك لذت ببرم. چشمانم را بستم و در چرتي عميق فرو رفتم. صدايي را می شنيدم كه آرام می گفت: «رسيديم؛ بيدار شو» چشم گشودم و ديدم راننده آرام دست روي شانه ام گذاشته است. چه باد خنكي از كولر ماشين به سر و رويم می خورد. تا كولر را خاموش كرد، رويايم محو شد و تازه به ياد آوردم كه وارد ايستگاه تقويت فشار گاز مجتمع صنعتي شماره 6 شركت بهره برداري نفت و گاز مارون شده ام كه کارکنان شركت در اصطلاح «تقويت مارون شيش» خطابش می كردند. ماموريت داشتيم سختي كار در واحدهاي عملياتي شركت هاي تابع مناطق نفت خیز  جنوب را منعكس كنيم.

پياده شدم و به ناگاه دلم براي رويايي كه در ماشين داشتم، تنگ شد. تا به دروازه ايستگاه رسيدم و با نيروهاي حراست هماهنگ كردم، رنگ پيراهنم تغيير يافت، يعني آنقدر عرق كرده بودم كه رنگش عوض شده بود. عملياتي كه ما بايد پوشش مي داديم، تعويض يك تيپ فلر يا نوك مشعل در ارتفاع 70 متري بود كه چند مشعل روشن آن را محصور کرده بودند. باز سوار ماشين شديم و با هماهنگي اچ اس ای تا محدوده منطقه امن و ماشين رو رفتيم. باورتان نمي شود؛ وقتي پياده شدم چنان سيلي داغي به صورتم نواخته شد كه بخش منطقي مغزم دستور داد به داخل ماشين برگردم؛ اما نمي شد، جلوي بچه هاي عمليات درست نبود.

در بخش فني عمليات فلر يا مشعل براي سوزاندن گازهاي همراه مازاد مراحل مختلف فرايند توليد مورد استفاده قرار می گيرد. فلرهاي 70 و 40 متري علاوه بر فلرهاي زميني در سطح مناطق نفت خیز  جنوب با اهداف مختلف استفاده می شوند. نوك اين مشعل ها را به دلیل گرماي زياد و عوامل مخرب آب و هوايي، تقريبا هر 15 سال يكبار تعويض می كنند. دو نفر از پله هاي بدنه  فلر بالا می روند و بعد از باز كردن فلنج 36 اينچ ، نوك فلر را از بدنه جدا می كنند. به يك جرثقیل بزرگ می بندند و پايين می آورند. پس از بهسازي و تعويض متعلقات يا در صورت خرابي زياد، يك تيپ فلر جديد را جايگزين می كنند. خبر خوب در اين بخش، ايراني بودن قطعات است و اينكه عمليات بهسازي تيپ فلر در كارگاه هاي مناطق نفت خیز  جنوب انجام می شود. اين اطلاعات را اصلان حسينيان از کارکنان با تجربه تعميرات خطوط لوله شركت بهره برداري نفت و گاز مارون ارائه می دهد. در يكي دو دقيقه اي كه اين توضيحات را ارائه می کرد، تقريبا يك فلاسك بزرگ آب خورديم. اما سختي اين كار كجاست؟ اول از همه گرما. دماي اهواز و حومه در نقاطي خاص و زمان پيك گرما حدود 70 درجه در واحدهاي عملياتي ثبت شده است. اطراف اين فلر، چند فلر ديگر هم وجود داشت كه گرماي شان دست در دست گرماي هوا، غير قابل تحمل ترين شرايط را به وجود می آورد. يك وجب سايه در اين منطقه، برایم حكم همان روياي اول صبح را داشت. کساني كه آن بالا در حال كار بودند، شرايط سخت تري داشتند. باز به دليل گرماي زياد نوك فلر در زمان گاز سوزي، 26 پيچي كه فلنج و تيپ فلر را به هم متصل كرده اند، دفرمه شده بود يا در اصطلاح آنها «دايسشون خراب شده». هر نيم دور چرخاندن مهره، چند ضربه چكش می خواست تصور كنيد 26 پيچ نسبتا بلند که هر پيچ را فقط بايد با ضربات چكش باز كني، چقدر زمان و انرژی می برد. من هم مثلا فكر بكري به سرم زد؛ گفتم: «خب چه كاريه، گاز رو كه قطع كردين، يه بُرنال ببرين و همه پيچ ها رو از بيخ گردن بزنين». حسينيان گفت: «آفرين چرا ما به اين موضوع فكر نكرده بوديم؟ تو خط هنوز بخار گاز هست و مقداري نفت هم به جداره لوله  چسبيده. نمي شه.... مي ريم هوا». خلاصه اينكه در سه چهار ساعت، فقط 6 پيچ از 26 پیچ باز شده بود.  سوار ماشين شديم تا برگرديم. با خود فكر کردم كه اين بخش كوچكي از عمليات تعميرات و نگهداري خطوط لوله است. کارکنان توليد، نگهداري و تعميرات، خدمات چاه ها و ساير ادارات عملياتي در گستره  فعالیت شرکت ملی مناطق نفت خیز  جنوب در اين گرما چه رنج و سختی را تحمل می کنند؟ براي اينكه فرايند توليد روند عادي خود را طي كند و براي حفظ سقف توليد نفت كشور بزرگ و عزيزمان ايران، اينجا در خوزستان، در مناطق نفت خیز  جنوب ، عرق ها ريخته و سختي ها به جان خریده می شود.

در اختتامیه چهارمین کنگره نفت و نیرو مطرح شد:  نـفـت در ایجاد زیرساخت‎های توسعه‎ای

مشعل   بزرگ ترین گردهمایی و هم اندیشی با عنوان چهارمین کنگره راهبردی نفت و نیرو در حالی پایان یافت که طی آن بر عملکرد مطلوب صنعت نفت در ایجاد زیرساخت های توسعه ای تاکید شد؛ موضوعی که از سوی معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری مورد اشاره قرار گرفت. حبیب‎الله بیطرف در سخنانی در اختتامیه کنگره راهبردی نفت و نیرو تاکید کرد: صنعت نفت با اقدام هایی از جمله ایجاد شرکت‎های اکتشاف و تولید ایرانی، تحکیم پیوند صنعت و دانشگاه، بومی‎سازی تجهیزات نفتی و... در چند سال اخیر، عملکرد مطلوبی را در ایجاد زیرساخت‎های توسعه‎ای به نمایش گذاشته است.  او گفت: کنگره نفت و نیرو با تداوم چهارساله موفق شد کارایی و مفید بودن خود را به اثبات برساند و از استقبال خوبی هم در این چهار دوره برخوردار بوده است.

وی افزود: نخستین کنگره در مهر ۹۴ برگزار شد که شرایط کشور ما در آن زمان با اعلام توافق برجام همراه بود؛ توافقی که بین ایران و ۶ کشور بزرگ صنعتی جهان انجام شد و فضای مساعد بین المللی را برای سرمایه گذاری فراهم کرد. اما کنگره چهارم در شرایط مقابل آن برگزار شد و با عهدشکنی آمریکا و ایجاد فضای ارعاب و تهدید برای ترک حضور شرکت های بزرگ از طرح های صنعت نفت ایران همراه شده است.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری گفت: خوشبختانه در چند سال گذشته، برخی زیرساخت های مناسب برای پیمودن راه آینده ما فراهم شده است که شناسایی و معرفی شرکت‎های اکتشاف و تولید ایرانی از آن جمله است و ما امروز ظرفیت‎های خوبی در این حوزه داریم.

بیطرف، حمایت و تقویت ظرفیت‎های اجرایی در حوزه پیمانکاران عمومی و شرکت‎های ارائه دهنده خدمات نفتی و نیز حمایت و تقویت سازندگان قطعات کالا و تجهیزات در داخل کشور و اولویت یابی این سازندگان در تامین کالاها و تجهیزات را از دیگر اقدام های وزارت نفت برشمرد و افزود: حمایت از دانشگاه های داخلی از طریق ایجاد انستیتوهای تخصصی و همچنین ایجاد مراکز ازدیاد برداشت در حوزه بالادست را نیز باید به این فعالیت‎ها اضافه کرد.

به گفته وی، موضوع مهمی که در فاصله کنگره سوم تا چهارم نفت و نیرو اتفاق افتاده، ایجاد نهاد صدور گواهینامه کیفیت محصولات و خدمات است؛ نهاد مهمی که در بستر انجمن نفت ایران شکل گرفت و خوشبختانه در سال ۱۳۹۶ توانست نخستین گواهینامه ها را نیز صادر کند.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری همچنین به مرور مهم ترین مطالب مطرح شده در افتتاحیه و نشست‎های تخصصی کنگره نفت و نیرو پرداخت و ابراز امیدواری کرد: این کنگره در ادامه مسیر خود، همچنان در برگزاری نشست‎های تخصصی به منظور شناسایی و ارائه راهکار برای رفع چالش‎های پیش روی صنعت نفت موفق باشد.

وی با اشاره به آیین گشایش رسمی چهارمین کنگره راهبردی نفت و نیرو، نمایشگاه جانبی و ۶ نشست تخصصی با عناوین مختلف گفت: وزیر نفت در افتتاحیه این کنگره، مسئولیت قیمت های بالای نفت را رئیس جمهور آمریکا دانست و اعلام کرد که ایران در طول تاریخ، همواره طرفدار امنیت عرضه نفت خام در بازارهای جهانی بوده است. معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری ادامه داد: وزیر نفت استفاده از ظرفیت های داخلی را که مهم ترین آنها استفاده از ظرفیت عقل و خرد است، راهکار ممکن برون رفت از وضع موجود دانست و از تلاش های وزارت نفت برای ادامه توسعه در این بخش و تکمیل فازهای پارس جنوبی تا پایان سال ۹۸ خبر داد.

بیطرف گفت: وزیر نفت در ادامه سخنان خود، درباره بخش های بالادستی و پایین دستی صنعت نفت عنوان کرد که بخش عمده سرمایه مورد نیاز، قابل تهیه از بازارهای داخلی و بورس است و هم اکنون باید جزییات فرایند جذب سرمایه از داخل کشور، شامل نحوه ارتباط با بورس به طور دقیق تبیین و مشخص شود و از کلی گویی در این زمینه پرهیز کنیم. وی افزود: نخستین نشست تخصصی درباره نقش مسئولیت اجتماعی در تغییر فضای کسب وکار و فضای صنعت بود که در آن نشست، ضمن ارائه تعاریف متعدد از مقاله مسئولیت های اجتماعی، ضرورت موضوع و جهت گیری های موجود در دنیا به تفصیل تشریح و پس از آن استانداردهای جهانی این حوزه بیان شد.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری ادامه داد: در نشست تخصصی مسئولیت اجتماعی، ساختار ویژگی ها و نتایج بهره گیری از این استانداردها تشریح و درباره چالش ها و راهکارهای پیشنهادی در زمینه مسئولیت های اجتماعی با تمرکز بر صنعت نفت و گاز بحث و بر مواردی همچون ضرورت تولیدهای تصمیم ساز، توانمندسازی جوامع محلی و همکاری بین سازمانی تاکید شد. بیطرف گفت: در نشست دوم با عنوان بررسی پارادایم های جدید در بالادستی صنعت نفت و گاز ابتدا به مقایسه روند تولید نفت و گاز، سرمایه گذاری و قانونگذاری صنعت نفت و گاز ایران و روسیه و نقاط عطف پیشرفت این صنعت در روسیه پرداخته و پیشنهادهایی همچون تسهیل رویه هایی چون جذب سرمایه گذار، کاهش هزینه های تولید، استاندارد سازی و اصلاح سیاست ها و قوانین برای بهبود صنعت نفت ایران ارائه شد.

وی افزود: در ادامه این نشست، با مرور سیر تحول شرکت های اکتشاف و تولید در ایران، پارادایم های جدید این نوع شرکت ها در دنیا اعم از توسعه کاربرد فناوری تشریح شد. معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری تصریح کرد: عزم وزارت نفت و سیاستگذاران در کشور این است که ما از شرکت های داخلی حمایت کنیم تا به شرکت های مطرح ملی و بین المللی تبدیل شوند. بیطرف عنوان کرد: در نشست سوم که با عنوان راهبردهای پیشنهادی برای اصلاح سیاست ها، ساختارها و مقررات بازار برق ایران بود، به محرک های تحول اقتصادی صنعت برق در دوره های زمانی مختلف پرداخته شد و مسائلی همچون جذب سرمایه برای توسعه صنعت برق، وخیم بودن وضع مطالبات نیروگاه ها و متعادل کردن قیمت برای مصرف کنندگان به عنوان چالش های اصلی کنونی مورد واکاوی قرار گرفت.

به گفته وی، در این نشست بر مواردی مانند رزومه نهاد رگولاتوری یکپارچه و مستقل از دولت در حوزه انرژی، لزوم توجه دولت به آزادسازی قیمت و استفاده از سازوکارهای بازار در تعیین قیمت برق و بهره برداری از توان بخش خصوصی تاکید شد.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری ادامه داد: در نخستین نشست تخصصی روز دوم با عنوان تازه ترین پیشرفت های مدیریت پروژه در صنعت نفت و گاز، ابتدا آمارهایی از موفقیت و شکست پروژه ها و مگاپروژه ها ارائه و در ادامه مهم ترین دلایل شکست پروژه ها واکاوی شد. بیطرف گفت: در نخستین نشست تخصصی روز دوم، از نبود برنامه ریزی مناسب یا تمرکز کافی روی برنامه ریزی به عنوان یکی از مهم ترین دلایل شکست پروژه ها سخن به میان آمد، همچنین چارچوب بندی مناسب پروژه ها از مهم ترین عوامل کلیدی موفقیت پروژه برشمرده شد و نقشه راه مناسب، زمان بندی معقول و تامین منابع مورد نیاز پروژه از جمله مسائلی بود که در این نشست مورد توجه قرار گرفت.

وی افزود: در این نشست همچنین نکات کاربردی از برنامه ریزی مناسب در اجرای پروژه و راهبردهای مختلف قراردادها و اهمیت آنها به بحث گذاشته شد.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری گفت: در ادامه از راهبردهای قراردادی، بحث به میان آمد و درباره راهبردهای مختلف مشارکت کشورها در طرح های بالادستی بحث شد. بیطرف در این باره گفت: یکی از مسائل مهم در آینده کشور ما با توجه به شرایط دنیا، توجه به فناوری دانش مدیریت در مدیریت پروژه است که این نشست نیز بخوبی به آن پرداخته است.

وی افزود: در نشست تخصصی مربوط به صنعت پتروشیمی، سیاست های دولت مانند سازوکار فروش در بورس، محدودیت های پتروشیمی ها و تعیین نرخ ارز در سامانه نیما مورد توجه قرار گرفت و مدیران هلدینگ های پتروشیمی نیز به ضرورت های توسعه این صنعت پرداختند. معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری گفت: در دومین نشست تخصصی روز دوم، هلدینگ های پتروشیمی با تأیید شرکت ملی صنایع پتروشیمی اذعان داشتند، با وجود این که سهم بخش پتروشیمی در صادرات غیرنفتی کمتر از ۳۰ درصد است، اما رئیس کل بانک مرکزی نزدیک به ۸۰ درصد از ارز عرضه شده در سامانه نیما را متعلق به این شرکت ها می داند و هجمه به این شرکت ها غیر واقعی است. بیطرف گفت: در نشست پایانی روز دوم و آخرین نشست چهارمین کنگره راهبردی نفت و نیرو با عنوان دورنمای تولید و عرضه گاز، ضمن ارائه روند عرضه و تقاضا و سرمایه گذاری های تجارت گاز در دنیا، روند عرضه و تقاضای گاز در ایران به طور ویژه بررسی شد.

وی تصریح کرد: مطابق بررسی ها در بلندمدت، در مخازن با افت فشار گاز روبه رو خواهیم بود، از این رو سرمایه گذاری و نصب کمپرسور های افزایش فشار ضرورت می یابد.

 

لزوم توجه بیشتر به مرحله برنامه ریزی

 در پروژه ها

کارشناسان نفتی در دومین روز از چهارمین کنگره راهبردی نفت و نیرو اعلام کردند که توجه بیشتر به مرحله برنامه ریزی می تواند نقشی بسیار مهم در موفقیت بیشتر پروژه ها داشته باشد. هوفت هلگ، مدیر شرکت آی ال اف، که در نشست «آخرین پیشرفت های مدیریت پروژه در صنعت نفت و گاز» سخن می گفت، اظهار کرد: طبق گزارش مؤسسه آی پی ای، پروژه ها، به ویژه مگاپروژه ها که بالای یک میلیارد دلار هستند، عموما با مشکلاتی همچون افزایش زمان و افزایش هزینه رو به رو بوده اند، به طوری که حدود ۵۰ درصد این پروژه ها با هزینه ای فراتر از بودجه رو به رو هستند و ۵۸ درصد از نظر زمانی تأخیر دارند. این کارشناس همچنین به گزارش مؤسسه وود مکنزی استناد کرد که می گوید به تازگی تعداد پروژه هایی که موفق بوده اند، در بعضی نقاط زیاد شده است. این موضوع به این دلیل بوده که تعداد پروژه ها کم شده است، از این رو توجه مدیران ارشد به پروژه هایی که اجرا می کنند، بیشتر شده و ناخودآگاه توجه شان به برنامه ریزی افزایش یافته است. یان هوگندورن با تأکید بر آشنایی با مدل آبشاری در مدیریت پروژه گفت: این فرایند دو قسمت دارد که قسمت اول آن، تعریف ارزش و قسمت دوم، تحقق ارزش است. به فرایند کار روی قسمت اول، چارچوب بندی پروژه گفته می شود.

به گفته این کارشناس، در مرحله چارچوب بندی پروژه، نقشه راه تعیین و محدودیت هایی که برای رسیدن به این اهداف وجود دارد، مشخص می شود. سومین سخنران این نشست، حمید اکبری، مدیرعامل شرکت پتروپارس بود که درباره دو مسئله راهبرد مشارکت و راهبرد پیمانکاری در اجرای پروژه ها سخن گفت. وی تأکید کرد که برنامه بهره بردار - غیر بهره بردار، برنامه بهره برداری مشترک و برنامه شرکت بهره برداری مشترک، سه راهبرد اصلی مشارکت هستند که در میان آنها، دو مورد اخیر بیشترین کارایی را دارد. مدیرعامل پتروپارس همچنین اعلام کرد: توجه به پیمانکاران مورد نیاز و پیمانکاران قابل دسترسی در مرحله برنامه ریزی، اهمیت زیادی دارد.

 

  تجمیع هلدینگ‎های پتروشیمی اقدامی مثبت تلقی می شود

در چهارمین کنگره راهبردی نفت و نیرو، مساله پتروشیمی هم مغفول نماند و سخنان مهمی در نشست تخصصی «هلدینگ داری در صنعت پتروشیمی، نگاهی بر الزام ها، چالش ها و آسیب شناسی توسعه متکی بر صندوق های بازنشستگی» مطرح شد.

رضا نوروززاده، معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی در این نشست گفت: ادغام هلدینگ های پتروشیمی، سرمایه های این شرکت ها را افزایش داده و توسعه اقتصادی را نیز در پی دارد.

او اظهار کرد: سازمان های توسعه ای باید به نقش اصلی خود بازگردند. آنها می توانند سرمایه های سرگردان را جذب کنند و در کنار بخش خصوصی قرار گیرند.  وی به موضوع تجمیع هلدینگ های پتروشیمی اشاره کرد و افزود: هلدینگ ها باید همگون و دارای سنخیت باشند. بی شک تجمیع هلدینگ های پتروشیمی به نفع جامعه، توسعه کشور و در مجموع به سود خود آنهاست. تجمیع هلدینگ ها به ایجاد بخش خصوصی واقعی در این شرکت ها می انجامد. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان این که پتروشیمی در برخی موارد، پل ارتباطی میان دولت و بخش خصوصی است، عنوان کرد: شرکت‎های پتروشیمی به صورت منظم، ارز مورد نیاز کشور را در سامانه نیما عرضه می کنند.

 

نقش پررنگ هلدینگ های پتروشیمی

در اقتصاد کشور

مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس گفت: امروز هلدینگ های پتروشیمی، حرف های زیادی برای گفتن دارند و نقش آنها در اقتصاد کشور، قابل چشم پوشی نیست.

جعفر ربیعی نیز در این نشست با بیان این که نقش صنعت پتروشیمی در اقتصاد ایران پررنگ است، گفت: این روزها نقش صنعت پتروشیمی در ارزآوری و تنظیم بازار و همچنین ایجاد اشتغال، ارزش افزوده و جلوگیری از خام فروشی، غیرقابل انکار است.

وی با اشاره به این که هلدینگ های پتروشیمی در بسیاری از زمینه ها حرف های زیادی برای گفتن دارند، افزود: تعدد هلدینگ های پتروشیمی، چالش ها و تبعات منفی در پی دارد که یکی از این آثار منفی، اختلال در توسعه صنعت پتروشیمی است.

مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس، کاهش تعداد هلدینگ های پتروشیمی را به نفع اقتصاد داخلی دانست و تصریح کرد: قبول داریم که تجمیع و ادغام هلدینگ های پتروشیمی کار درستی است، اما باید با روش های خاص خود انجام شود.

مرتضی عزیزی، مدیرعامل گروه گسترش نفت و گاز پارسیان نیز در این نشست گفت: تولید در هلدینگ ما افزایش یافته و صادرات نیز روندی رو به رشد داشته است، ضمن اینکه پروژه های بسیاری نیز در دست اجرا داریم.

وی با بیان این که تعدد هلدینگ ها ظلم به صنعت پتروشیمی است، افزود: ادغام هلدینگ ها، رقابت منفی را از بین می برد، از این رو تجمیع این شرکت ها باید در اولویت باشد.

عزیزی تصریح کرد: هلدینگ خصولتی را قبول ندارم. ما بخش خصوصی هستیم و با همین تفکر نیز ادامه می دهیم، البته علاقه مندیم با دولت به صورت ۱۰۰ درصد تعامل داشته باشیم.

محمود مخدومی، مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز پتروشیمی تامین (تاپیکو) نیز در این نشست تخصصی با بیان این که ۸۰ درصد سود خود را از طریق شرکت های بورس تامین کرده ایم، عنوان کرد: باید هرچه بیشتر تلاش کنیم تا هلدینگ های تخصصی ایجاد شود.

انتصاب درشرکت ملی نفت ایران

وزیرنفت در حکمی نسرین محمدی را به عنوان رئیس امورمجامع و دبیر هیئت‎مدیره شرکت ملی نفت ایران منصوب کرد. متن حکم بیژن زنگنه به نسرین محمدی به این شرح است: با عنایت به تخصص و تجارب سرکار، به موجب این حکم به عنوان «رئیس امور مجامع و دبیر هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران» منصوب می شوید. امید است با اتکال به الطاف خداوند متعال در انجام امور محوله موفق و موید باشید.

 

 آموزش «مدیریت تغییر» ویژه مشاوران امور زنان

دوره آموزشی با عنوان «مدیریت تغییر» ویژه مشاوران امور زنان در ساختمان مرکزی پنجم شرکت ملی نفت ایران برگزار شد.  دراین دوره آموزشی دو روزه(یکم و دوم آبان) مطالبی درباره آشنایی با مفاهیم و فرهنگ تغییر، عوامل ومبانی تغییر، مدیریت فرایند تغییر و مقاومت در برابر تغییر، همچنین راه های مقابله با آن ارائه شد. تکنیک های کنترل استرس واضطراب،  تقویت حافظه و مطالعه اثر بخش،  مهارت های برنامه ریزی وتصمیم گیری، همچنین مهارت های ارتباط اثربخش از دیگر مطالب ارائه شده در این دوره آموزشی بود.  محمدعلی نعمتی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و مدرس این دوره آموزشی دراین باره گفت: امروزه با مسائل نو ظهوری رو به می شویم که روش های گذشته برای حل آن ها مناسب نیست.  وی افزود: با مدیریت تغییر می توان بامسائل نوظهور رو به رو شد وبا خلاقیت،  نوآوری و کارآفرینی به سمت شیوه های نوظهور حرکت کرد.  نعمتی گفت:مدیریت، تغییر خط مشی است وچکونگی آماده سازی، حمایت ازافراد به منظورسازگاری موفق با تغییرات و موفقیت سازمانی را فراهم می کند. وی تصریح کرد: دراین زمینه افراد نیز به منظور تطبیق موفقیت آمیز با تغییرات، برنامه هایی ارائه می کنند تا زمینه نتایج و موفقیت سازمانی فراهم شود.

 

آغاز همزمان تعمیرات اساسی 4 کارخانه تقویت فشارگاز

معاون مدیریت تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین‎آلات فرآیندی مناطق نفت خیز جنوب از آغاز همزمان تعمیرات اساسی چهارکارخانه زیر مجموعه این شرکت خبر داد و گفت: پیش‎بینی می شود این تعمیرات در بازه زمانی 15روزه پایان یابد. خسرو محسنی افزود: کارخانه تقویت فشار گاز آسماری اهواز 5، تقویت فشار گاز مایع مارون 5، ایستگاه تقویت فشار گاز کوپال بنگستان و واحد مشترک گاز مایع 700 کارخانه هایی هستند که تعمیرات اساسی آنها به طور همزمان آغاز شده است. وی با بیان این که تعمیرات اساسی این کارخانه ها به صورت معمول 45 روز به طول می انجامد، تصریح کرد: پیش‎بینی می شود که افزون بر کاهش مدت زمان 30 روزه تعمیرات اساسی، از هدر رفتن روزانه 56 میلیون فوت مکعب گاز نیز، جلوگیری شود. وی یادآورشد: تعمیرات اساسی این کارخانه‎ها با فعالیت طاقت ‏فرسای 200 نفر از گروه‎ها و واحدهای عملیاتی در مدیریت تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین آلات فرآیندی در دست اجراست. تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین آلات فرآیندی، یکی از مدیریت های تابع شرکت ملی مناطق نفت‎خیزجنوب است که در زمینه ساخت، پشتیبانی، تعمیرات و نگهداری، ماشین آلات فرآیندی، توربین‎ها، کمپرسورهای گازی، پمپ‎های انتقال نفت، الکتروموتورها و تجهیزات فرآورشی فعالیت می‎کند.

 

پایش خطوط لوله نفت و گاز گچساران با پهپاد

شرکت بهره‎برداری نفت و گاز گچساران برای پایش خطوط لوله‎ جریانی نفت و گاز از پهپادی چندمنظوره استفاده خواهد کرد.

هوشنگ صیدالی، مدیرعامل شرکت بهره‎برداری نفت و گاز گچساران در آیین اجرای میدانی پرواز این پهپاد گفت: این پهپاد با استفاده از فناوری خلبان خودکار می‎تواند به دقت مسیری را که از قبل تعیین شده بپیماید و در نقاط از پیش تعیین شده توقف کند. وی با اشاره به گستردگی خطوط لوله در صنعت نفت گچساران ادامه داد: این پهپاد با بهره گیری ازحسگرهای مناسب که روی آن نصب شده است، می‎تواند در پایش خطوط لوله‎ به کار گرفته شود. به گفته صیدالی، با استفاده از داده های پیشرفته ای که امروزه به دست متخصصان توانمند در درون کشور تولید می شود، این پهپاد می تواند نشتی لوله های مدفون زیرخاک را به خوبی تشخیص دهد و افزون بر بررسی و پایش خطوط نفتی، در دیگر خدمات مورد نیاز نفت نیز استفاده شود. مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران گفت: پرواز بالگرد برای شناسایی مناطقی که آسیب دیده اند، هزینه های بالایی دارد، اما با استفاده از پهپاد می توان به ‎صورت آنلاین از منطقه مورد نظر تصویربرداری، فیلمبرداری و آن منطقه را در کمترین زمان بررسی کرد.

 

تعمیرات اساسی در 16 روز

عملیات تعمیرات اساسی (اورهال) منطقه عملیاتی تنگ بیجار در 16 روز با موفقیت پایان یافت. حسین کاظمی، مدیرعملیات شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب گفت: تعمیرات اساسی منطقه گازی تنگ بیجار همواره دارای حساسیت ویژه‎ای است و همکاران عملیاتی به این منظور همواره با چالش‎هایی نظیر خطرهای ناشی از فعالیت در مناطق گازی و وجود ریسک بالای عملیاتی، وجود ریزگردها و سخت گذر بودن مسیرهای خطوط لوله روبه رو هستند. وی با بیان این که فعالیت‎های تعمیراتی درچند گروه اصلی تعمیرات خطوط لوله و مکانیک، بهره برداری، همچنین خدمات فنی و اچ اس ای با هماهنگی میان واحدهای عملیاتی و برنامه‎ریزی تعمیرات اساسی مدیریت عملیات انجام شده است، ادامه داد: همه مراحل انجام این عملیات در مسیر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی با اتکا به توان داخل و استفاده از ظرفیت‎های موجود در این منطقه عملیاتی صورت گرفته است.

کاظمی تصریح کرد: دراین عملیات، نیروهای متخصص وکارکنان منطقه و واحدهای مهندسی ساختمان، بازرسی فنی، ایمنی، ترابری و واحدهای عملیاتی و ستادی نیز حضوری فعال داشتند. شرکت بهره‎برداری نفت و گاز غرب، یکی از سه شرکت عملیاتی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران است که در غرب کشور فعالیت می‎کند.

 

بازسازی و راه اندازی یک دستگاه توربین

مدیرعامل شرکت بهره‎برداری نفت و گاز آغاجاری گفت: یک دستگاه توربین سولار بازسازی و راه اندازی شد.

ابراهیم پیرامون افزود: این توربین با استفاده از دانش و تجربه کارکنان اداره نگهداری و تعمیرات و بخش‎های مدیریت عملیات این شرکت در مدت 100 روز کاری تعمیر و راه‎اندازی شده است.

وی با بیان این که توربین مزبوربه دلیل آسیب و اشکالات فنی متعدد از مدارعملیاتی خارج شده بود، افزود: سود وصرفه اقتصادی حاصل از انجام این عملیات افزون بر 200 میلیارد ریال برآورد شده است. به گفته پیرامون، اعتماد به کارشناسان وکارکنان جوان و خلاق و حمایت از کالای ساخت داخل، یکی از راه های برون رفت از مشکلات است.

 

استفاده حداکثری از ظرفیت داخلی

مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت فلات قاره ایران گفت: طرح نگهداشت و افزایش توان تولید میدان های نفتی منطقه عملیاتی سیری با استفاده حداکثری از ظرفیت‎های داخلی اجرا می‎شود. عبدالحمید اسفندیارپور، معاون مدیرعامل و مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت فلات قاره ایران در آیین امضای قرارداد نگهداشت و افزایش توان تولید میدان‎های سیوند، اسفند و دنا، با اشاره به برنده شدن شرکت پتروایران در مناقصه این طرح افزود: این قرارداد، ماحصل فرآیند کاری فشرده‎ای است و امیدواریم با بهره‎مندی از تجربه وسوابق شرکت پتروایران، شاهد اجرای طرح در زمانبندی مقرر باشیم. وی با بیان این که اجرای این طرح بیشتر متمرکز بر بخش حفاری و خدمات حفاری است، ادامه داد: با به کارگیری دو دکل حفاری که مالکیت آن ایرانی است، پیش بینی می شود برای حدود 300نفر به طور مستقیم اشتغال زایی شود. اسفندیارپور، استفاده حداکثری ازظرفیت‎های داخلی را مزیت مهم اجرای بسته‎های کاری طرح نگهداشت و افزایش توان تولید میدان های نفتی خواند و افزود: با در دستور کار قرار گرفتن این طرح، بسیاری از طرح‎های توسعه‎ای کلان در قالب های کوچک تر و کم‎هزینه‎تری تعریف و دنبال شده است و این موضوع، افزون بر رونق‎بخشی به فضای کسب و کار صنعت نفت، به پیشبرد اهداف توسعه‎ای نیز کمک می‎کند.

 

اجرای طرح کهاب درجایگاه لبخند مرزن آباد

برای نخستین بار دراستان های شمالی، طرح کهاب(کاهش، هدایت، انتقال، بازیافت بخار بنزین)در جایگاه عرضه سوخت «لبخند» مرزن آباد اجرایی شد. مدیرشرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه چالوس با مهم بر شمردن این طرح زیست محیطی و اقتصادی افزود: طرح کهاب از جمله طرح های مهم شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی است که با هدف کاهش آلاینده های محیط زیست محیط اجرا می شود. تورج امانی با بیان این که اجرای این طرح دراستان مازندران سابقه ای نداشته است، تصریح کرد: مهم ترین هدف طرح کهاب، سالم سازی محیط زیست با پیشگیری از انتشار بخارات بنزین ازسویی و ایجاد صرفه های اقتصادی حاصل از آن است. امانی کهاب رامصداق بارز تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی با رویکرد حفظ منافع و سرمایه های زیرزمینی عنوان و اظهارکرد: اجرای این طرح گام موثری در جهت حفظ سرمایه های ملی برای آیندگان است. رکنی، قائم مقام اداره کل محیط زیست استان مازندران نیزبا اشاره به اهمیت اجرای طرح کهاب درکاهش آلاینده های زیست محیطی، افزود: بازیافت بنزین حاصل از اجرای این طرح وصرفه اقتصادی آن، تنها در غرب استان مازندران، بسیار چشمگیر خواهد بود.

 

صرفه جویی در مصرف آب با طرحی خلاقانه

طرح ابداعی باعنوان«سیکل ترکیبی در دستگاه آب مقطرگیری» به منظور صرفه جویی آب در مرکز انتقال نفت شماره 5 مارون - اصفهان اجرا شد. مهدی حبیبی خوراسگانی، مبتکراین طرح خلاقانه و شاغل در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان در تشریح طرح خود گفت: ازاین طرح برای تأمین برق مستقیم(دی سی) پایدار مورد نیاز تغذیه کارت های الکترونیکی سامانه های کنترل صنعتی از باتری های اسیدی یا بازی که نیازمند آب مقطر برای برقراری تعادل الکترولیتی باتری هاست، استفاده می شود. خوراسگانی با بیان این که در مراکز انتقال نفت، برای تولید آب مقطر از دستگاه آب مقطرگیری استفاده می شود، افزود: این دستگاه برای خنک سازی بخار از مسیر آبی در حال جریان اطراف لوله های بخار کاربرد دارد. وی گفت: با اجرای این طرح، درمدت زمان 24 ساعت، در مصرف چهار مترمکعب آب، صرفه جویی می شود. وی تصریح کرد: این طرح با هدف صرفه جویی و استفاده دوباره از آب در کمیته نظام پیشنهاد های منطقه مطرح و پس از تأیید، در مرکز انتقال نفت شماره 5 مارون ـ اصفهان اجرا شده است.

 

بومی سازی 2 کالای اساسی

رئیس واحد نگهداری و تعمیرات مکانیک شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال شرق از تعمیر اساسی و بومی سازی دو دستگاه بال ولو برقی 18 اینچ کلاس 600مرکز انتقال نفت و تاسیسات شهید سربرزگر شاهرود خبر داد.  غلامرضا عجمی گفت: این عملیات پس از تشکیل نشست های تخصصی و بررسی و ارزیابی فنی، با استفاده از امکانات داخلی و کارگاه های تخصصی موجود باتلاش کارشناسان واحد تعمیرات مکانیک، ولوها انجام شده است. وی ادامه داد: تعمیر اساسی، بومی سازی و آزمایش های استاندارد بال ولوهای 202 و266 مرکز انتقال نفت شاهرود درکمترین زمان ممکن در کارگاه های این منطقه انجام و پس از دریافت تأییدیه بازرسی فنی، بدون مشکل در محل خود نصب و جایگزین ولوهای معیوب شده است. رئیس واحد نگهداری و تعمیرات مکانیک شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال شرق با تاکید برقدمت، کارکرد بالا و نبود قطعات یدکی این ولوها تصریح کرد: با حمایت مدیران و ابتکار و تلاش کارکنان واحد مکانیک منطقه، بیش از 40 درصد بخش های مهم و اصلی این بال ولوها از سوی متخصصان نسل جوان شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران بومی سازی، بازطراحی و ساخته شده است. عجمی جلوگیری از توقف های ناخواسته و تداوم عملیات انتقال پایدار و ایمن را مهم ترین اهداف تعمیر اساسی ولوها برشمرد و افزود: این ولوها با توجه به ارسال فرآورده به سمت استان های خراسان رضوی و جنوبی، رسید فرآورده در شاهرود و جلوگیری از آلودگی ناشی از نقص فنی، در مرکز انتقال نفت شاهرود، اهمیت بسزایی دارند.

 

اهدای تندیس سیمین مدیریت دانش به صنعت پتروشیمی

درآیینی باحضور محمد جواد آذری جهرمی، وزیرعلوم ارتباطات و فناوری، تندیس سیمین نخستین کنفرانس بین المللی و نخستین جایزه «مدیریت دانش بارویکرد توسعه» از سوی انجمن مدیریت ایران به شرکت ملی صنایع پتروشیمی اهدا شد. دراین مراسم مجید قاسمی، رئیس انجمن مدیریت ایران به ضرورت به کارگیری مدیریت دانش در سازمان ها، اشاره و تصریح کرد: سرعت تغییرات بازار، کاهش و مدیریت هزینه ها، رقابت دانش بنگاه ها، همچنین یادگیری مستمر و ارتقای بهره وری، فراگیرشدن قابلیت های جهانی و دسترسی سریع به اطلاعات و به کارگیری مدیریت دانش در سازمان ها را ضروری ساخته است.

اندرس برندر، رئیس انجمن مدیریت دانش اتریش، دیگر سخنران مراسم بود که با بررسی نقش مدیریت دانش بارویکرد توسعه سازمان ها، بر این مهم تاکید کرد.

نخستین جایزه مدیریت دانش با همکاری انجمن مدیریت اتریش و دانشگاه خاتم 25 مهرماه برگزار شد.

 

آمادگی کامل درسوخت رسانی ایام اربعین

مدیرعملیات شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران از آمادگی کامل کارکنان و تجهیز امکانات این شرکت برای سوخت رسانی به زائران اربعین حسینی خبر داد. محمد فرازمند گفت: همه امکانات شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در چهار مرز اصلی مهران در ایلام (عبور و مرور بیشترین مسافر)، چزابه در اهواز، شلمچه در آبادان، خسروی در استان کرمانشاه برای استقبال از زائران راهپیمایی باشکوه اربعین حسینی تجهیز و آماده شده است. وی همچنین از تجهیز و آماده باش جایگاه های عرضه سوخت مستقر در استان های ایلام، خوزستان و کرمانشاه و جایگاه های مستقر در محورهای منتهی به مرزهای خروجی به کشور عراق خبر داد و افزود: با توجه به حضورهزاران خودرو درمسیرهای منتهی به این مرزها، کنترل مضاعف بر عملکرد جایگاه ها اعمال خواهد شد. مدیرعملیات شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران گفت: طی هماهنگی با سازمان اتوبوسرانی، این اتوبوس های حامل زائران می توانند باحرکت کاروانی به سمت 26 جایگاه سوخت در نظرگرفته شده در محورهای مشخص، با کارت های هوشمند سوخت آماده شده با نرخ پایه 300 تومان، سوخت گیری کنند.  فرازمند از آمادگی 12جایگاه سیارعرضه سوخت در چهار نقطه مرزی مهران، چزابه، شلمچه و خسروی خبرداد و افزود: یک جایگاه ثابت سوخت رسانی نیز درپایانه مرزی ایلام برای خدمت رسانی به زائران احداث شده است.  وی تصریح کرد: اتوبوس های شرکت واحد نیز می توانند با سهولت در این جایگاه ها سوخت گیری کنند.  مدیرعملیات شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران یادآورشد: دو جایگاه سیار دیگر نیز به صورت رزرو در نظر گرفته شده است که در صورت لزوم ظرف 24 ساعت به محل های موردنظر منتقل می شوند و آغاز به کار خواهند کرد.  فرازمند بابیان این که یکی دیگر ازخدمات شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی در ایام اربعین حسینی تامین سوخت موکب های مستقر در مسیر راهپیمایی اربعین است، افزود: این شرکت علاوه بر تامین سوخت موکب های مستقر در داخل کشور، تامین سوخت موکب های داخل خاک کشور عراق را نیز به عهده دارد.   فرازمند همچنین از ذخیره کافی سوخت هوایی در استان های مرزی خبر داد و گفت: سوخت های هوایی مورد نیاز بالگردهای امدادی هلال احمر و نیروی انتظامی به میزان کافی در انبارهای مناطق مرزی ذخیره سازی شده است. مدیرعملیات شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی از اعزام گروه های ایمنی به جایگاه های محورهای عبور ومرور زائران و مناطق مرزی خبر داد و افزود: این گروه ها به منظورتامین ایمنی تجهیزات، همچنین مدیریت حوادث احتمالی درجایگاه ها و یاری رسانی به جایگاه داران اعزام شده اند.

 

پایان گازرسانی روستایی دراستان تهران

مدیرعامل شرکت گاز استان تهران ازپایان گازرسانی روستایی این استان در آینده نزدیک خبر داد. احمد دارابی با بیان این که گازرسانی شهری در استان تهران کامل شده است، افزود: همه 46 شهرستان تهران، تاپایان سال گذشته گازرسانی شده اند و گازرسانی روستایی نیزدر آستانه تکمیل شدن است؛ هم اکنون 97 درصد روستاهای استان تهران زیرپوشش گازطبیعی قرارگرفته اند. وی گفت: گازرسانی به روستاهای باقی مانده واجد شرایط دریافت گاز در فیروزکوه، دماوند و تهران، ازجمله طرح های شرکت گازاستان تهران است که در اولویت قرار دارد. مدیرعامل شرکت گازاستان تهران درباره گازرسانی به صنایع نیز گفت: بخش زیادی از صنایع استان تهران گازرسانی شده اند، اما حدود 600 مورد ازصنایع باقی مانده اند که هنوز از نعمت گاز ایمن و پاک بی بهره اند.

 

نگاهي به تاریخچه تشکیلات حراست نفت قبل از پيروزي انقلاب اسلامي

نگاهبانان طلای سیاه

سید نعمت اله امام    قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، پنج گروه مختلف، حراست مناطق نفت خیز را به عهده داشتند :

گارد صنعت نفت (پترولیوم گارد): افرادی مسلح که علاوه بر انجام خدمت سربازی، آموزش دوره های رزمی را در آموزشگاه گارد نفت در اهواز (کوت عبداله) به مدت 9 ماه فرا می گرفتند. اينها به استخدام نفت درآمده و بین مناطق نفت خیز، شرکت گاز، پتروشیمی و پالایشگاه ها تقسیم می شدند. آموزشگاه گارد نفت در هر دوره 150 نفر فارغ التحصیل داشت. رئیس نظامی حراست نفت مناطق نفت خیز، سرتیپی بازنشسته و برای هر منطقه سرهنگی بازنشسته، سرپرستی گارد مسلح را برعهده داشتند ولی شرایط استخدامی پرسنل گارد، به موجب قانون کار و بیمه های اجتماعی بود و از نظر استخدامی، کارگر رسمی نفت محسوب می شدند. در حالی که از نظر عملیاتی، نظامی به شمار می رفتند و تحت نظر سرهنگان انجام وظیفه می کردند.

اداره حراست عملیات صنعتی مناطق نفت خیز: مسئولیت آنها انجام خدمات پشتیبانی گارد نفت، نظارت بر حراست از لوله های نفت و گاز و محل چاه های نفت پراکنده در حوزه عملیاتی کنسرسیوم بود که از سوی پیمانکاران بومی انجام می شد، همچنین به کارگرفتن و نظارت افرادی برای حراست از مکان هایی که در آنها گارد مسلح حضور نداشت.

حراست عملیات غیرصنعتی (شرکت ملی نفت): حوزه عملیات این سازمان حراست از منازل سازمانی، اماکن غیرصنعتی، ادارات شرکت ملی نفت و... بود. انجام کار از سوی پیمانکارانی صورت می گرفت که برحَسَبِ حوزه استحفاظی و تعداد نفرات مورد نیاز، قرارداد منعقد کرده و پول می گرفتند. در مواردی مشاهده می شد که مثلا با قراردادی 150 نفره، فقط 50 کارگر مشغول بودند! و بدیهی است این موضوع جنبه کلی نداشت؛ ولی گاهی پس از بازرسی، سر و صدایی در این زمینه شنیده می شد.

 گروه ژاندارم مامور خدمت در نفت: به تقاضای کنسرسیوم، حدود 50 درجه دار و ژاندارم، به منظور همراهی و تامین امنیت گروه های اکتشافی و لرزه نگاری، به اقصا نقاط کشور اعزام می شدند. اين گروه ها مقدار قابل توجهی وجه نقد، مواد منفجره و لوازم باارزش به همراه داشتند و معمولا در نقاط دورافتاده و خالی از سکنه، بايد با احداث کمپ و انجام عملیات اکتشافی انجام وظیفه می كردند. از اين رو هر گروه را دو ژاندارم مسلح همراهی می کردند. علاوه بر اينها، حراست از صندوق های حقوق و دستمزد نیز به عهده آنها بود. اين صندوق ها حاوی مقدار زیادی پول نقد بودند که هر دو هفته یکبار به کارگاه ها و ادارات ارسال می شد. یک نفر ژاندارم مسلح، صندوق ها را همراهی می کرد. همچنين دو ژاندارم از منزل سازمانی مدیرعامل شرکت اکتشاف و تولید (اسکو) که در بیرون از منطقه مسکونی اهواز بود، حفاظت می کردند.

گردان ارتشی مامور خدمت در مناطق آغاجاری و گچساران: اين گردان، اعزامی از پادگان ارتشی چهل دختر سمنان بود و ماموريت حراست از لوله های جریانی نفت و گاز پراکنده در کوه ها و دره هاي خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد را به عهده داشت. حضور اين گردان از سوي کنسرسیوم نفت درخواست شده و مقر آن ستادي در آغاجاری امیدیه بود. سرپرستی آن را نيز یک سرگرد ارتشی به عهده داشت و در هر منطقه، یک ستوان یا سروان، دسته های سرباز و درجه دار را سرپرستی می کرد. تامین محل اقامت، غذا، ایاب و ذهاب و سایر نیازهای آنان نيز با کنسرسیوم بود و نيروهاي آنها هر سه ماه یک بار تعویض می شدند. علت اصلي درخواست شرکت نفت برای این ماموریت ارتشی، جلوگیری از سرقت لوله های نفت و گاز پراکنده در حوزه وسیعی از دو استان خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد بود که هر از گاهی بخشی از لوله های خالی ازسوی باندی مجهز، قطع می شد و به سرقت می رفت. شیوه کار سارقان نیز چنان بود که شب ها، با شناسایی لوله های خالی، با کشیدن برزنت به دور محل قطع لوله ها، به وسیله بِرنِر (Burner)، آنها را به قطعات کوچک تقسیم کرده و به سرقت می بردند. این باندها به ندرت شناسایی یا دستگیر می شدند. به نظر می رسید كه هدف از سرقت، فروش لوله هایی با قطر زیاد بود که در احداث ساختمان یا کارهای عمرانی به کار می رفت. با وجود حضور این واحدهای پنجگانه، گاهی سرقت و خرابکاری نیز اتفاق می افتاد. از سوی دیگر، گرفتن پیمانکاران نیروی انسانی بومی نيز می توانست مخاطرات و مفاسدي را به همراه داشته باشد. گاه اتفاق می افتاد كه با اعلام فهرستي صوری، عملا عده کمتری به کار گرفته می شدند و وجوه مازاد بين كارگزاران مربوطه تقسيم می شد. مسئولان نيز هر چند از موضوع فساد اطلاع داشتند، ولی این کار باجی بود براي اين كه از خرابکاری افراد با نفوذ محلی جلوگیری شود.

 

سرگذشت يك ميدان نفتي

«موزه نفت پن براد»، تاريخ و فرهنگ ميدان نفتي برادفورد را در شمال غربي ايالت نفت خيز پنسيلوانياي آمريكا روايت می كند. ميدان نفتي برادفورد، در سال 1881 ميلادي 83 درصد از كل توليد نفت در ايالات متحده آمريكا را تامين می كرد كه رقم بسيار قابل توجهي بود. در آن سال ها بيش از 90 هزار حلقه چاه در ميدان برادفورد حفاري شده و مشغول توليد بودند. نفت اين ميدان كه در منطقه موسوم به مك كين كانتي قرار داشت، از نوع نفت سبك و مرغوب بود و هنوز هم ميدان نفتي برادفورد، بخشي از توليد نفت پنسيلوانيا را تامين می كند. هدف از ايجاد موزه نفت پن براد، در واقع آشنا کردن بازديدكنندگان با دوران شكوفايي ميدان نفتي برادفورد است؛ ميداني كه زماني لقب نخستين ميدان يك ميليارد دلاري را در جهان به خود اختصاص داد.

سال 1881، كسب و كار حفاري نفت، هنوز صنعتي جوان به شمار می آمد و تنها 22 سال از زماني كه ادوين دريك، نخستين چاه تجاري نفت را در تيتسويل پنسيلوانيا حفاري كرده بود، می گذشت.

ده ها هزار دكل نفتي در حال كار، چشم انداز منطقه مك كين كانتي در برادفورد بود كه حدود 23 ميليون بشكه نفت را در سال توليد می كردند؛ رقمي كه شايد اكنون ناچيز به نظر برسد؛ اما در آن زمان 77 درصد كل نفت توليد شده در جهان را تشكيل می داد.

بازديدكنندگان موزه نفت پن براد، به محض ورود، با تماشاي يك ويدئوي قديمي با تاريخ و ويژگي هاي ميدان نفتي برادفورد آشنا می شوند؛ ويديويي كه اگر چه كيفيت و تكنيك بالايي ندارد؛ اما تماشاي آن براي عاشقان آثار مستند و علمي قديمي، خالي از لطف نيست. بعلاوه اين فيلم اطلاعات بسيار جالبي را از تاريخ حفاري نفت در شمال غربي پنسيلوانيا به مخاطب عرضه می كند.

پس از تماشاي اين ويدئو، راهنما كه يكي از كاركنان قديمي نفتي است، بازديدكنندگان را به تماشاي ساير قسمت هاي موزه می برد. نمايش ظروف، قوطي ها و حلب هاي قديمي حمل نفت، نخستين بخش موزه را تشكيل می دهد و بعد از آن نقشه ها و مستندات قديمي است. در اين بخش همچنين مدل هاي كوچكي از سكوي هاي حفاري وجود دارد كه مانند سكوي واقعي كار می كند. حين گردش در اين بخش، راهنما در مورد حفاري نفت در منطقه، استفاده از نفت در اواخر قرن 19 و ويژگي هاي نفت پنسيلوانيا و تفاوت آن با نفت ساير مناطق جهان توضيحاتي ارائه می كند؛ البته موزه، كتابخانه و فروشگاه هم دارد تا دريابيم برخلاف آنچه از بيرون به نظر می رسد، اين موزه تنها مجموعه اي از اشياي عتيقه نيست.

 در ادامه، نوبت به نمايش دستگاه ها و تجهيزات بزرگتر می رسد. بيشتر اين وسايل در حدود يك قرن قبل براي اكتشاف و حفاري نفت مورد استفاده قرار می گرفتند. از جمله يك ماشين بخار واقعي كه مته هاي حفاري را به کار می انداخت.

اين موتور بخار با نيروي انسانی به راه می افتاد؛ اما پس از آن با نيروي بخار به كار ادامه می داد. نکته جالب این است كه چنين دستگاه قديمي هنوز كار می كند، حتي اگر صرفا به صورت نمايشي باشد.

آخرين بخش موزه، نمايش دستگاه ها و تجهيزاتي در محوطه بيروني موزه است؛ از جمله يك دكل نفتي 70 فوتي و نمونه اي از خانه هايي كه كارگران نفتي بسياري در دوران شكوفايي نفت در مك كين كانتي، در آن زندگي می كردند.

بازديد از اين موزه می تواند براي علاقه مندان و دست دركاران صنعت نفت، تجربه جالبي باشد.

 

راه اندازي نمادین كارخانه حلب سازي كرمانشاه

كارخانه حلب سازي و حلب پركني پالايشگاه كرمانشاه كه زماني نقش مهمی را در توزیع فراورده های نفتی در کشور به عهده داشت، پس از گذشت چند دهه، بار ديگر به صورت نمادين فعال شد. كارخانه حلب سازي و حلب پركني كرمانشاه كه قرار است به موزه نفت غرب كشور تبديل شود، در روزهاي گذشته پس از چند دهه توقف، راه اندازي شد و تعدادي حلب را با فراورده هاي نفتي پر كرد. دستگاه هاي اين كارخانه كه از قدمتي يك صد ساله برخوردارند و در خاورميانه بي نظير هستند، پس از مرمت و شست وشو به كار انداخته شدند. اين در حالي است كه به قول علي ملكي، ناظر و مجري موزه نفت غرب كشور، اين دستگاه ها با گذشت چند دهه، هنوز قابل استفاده و راه اندازي هستند. وي دليل فعال سازي مجدد اين كارخانه قديمي صنعت نفت را صرفا نمادين خواند و افزود: كارخانه حلب سازي و حلب پركني كرمانشاه كه به ثبت ملي نيز رسيده، بزودي و پس از پايان مرمت، به عنوان موزه نفت غرب كشور، راه اندازي و براي بازديد عموم آماده خواهد شد. موزه صنعت نفت غرب کشور، با توجه به قدمت حدودا یک صد ساله کارخانه حلب سازي و نقش آن در توزیع فراورده های نفتی در سراسر کشور طی دهه های گذشته، به نمایش گوشه ای از تاریخ صنعت نفت، با اولویت تاریخ این صنعت در غرب کشور اختصاص خواهد یافت.

 

گرامیداشت روز جهاني كودك در موزه بنزين خانه آبادان

روز جهاني كودك، 16 مهر (8 اكتبر) طي مراسمي در «موزه بنزين خانه آبادان» گرامي داشته شد. اين مراسم با بازديد كودكان آباداني از «موزه بنزين خانه» و اجراي برنامه هاي هنري و آموزشي براي كودكان همراه بود كه از جمله آنها می توان به شعرخواني، انجام بازي هاي محلي، نقاشي و آشنايي كودكان با مفاهيم موزه و گذشته اشاره كرد. همچنين كودكان با ابزار و وسايل روشنايي و گرمايشي كه در زندگي پدربزرگ ها و مادربزرگ هاي شان مورد استفاده قرار می گرفت، مثل اجاق هاي نفتي و چراغ هاي روشنايي نفت سوز و گرمايشي با شيوه زندگي در گذشته آشنا شدند. در بخش ديگري از اين مراسم، كودكان نقاشي هايي را با موضوع موزه نفت و ابزارهايي كه در اين موزه به نمايش گذاشته شده است، ترسيم كردند كه به گفته لادن عليپور، رئيس موزه نفت آبادان، اين آثار در آينده نزديك جمع آوري و به صورت يك مجموعه به چاپ خواهد رسيد.

 نگاهي گذرا به مبناي تاريخي اربعين حسيني

داغ بزرگ چهلم

گرامیداشت اربعین سالار شهیدان حضرت حسین بن علی(ع) در میان شیعیان آن حضرت از اهمیت و ارزش ویژه ای برخوردار است. از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران و مورخان شیعه و اهل سنت، مبنای تاریخی چنین بزرگداشتی، ورود اهل بیت به کربلا در اولین اربعین حسینی (سال 61 هجری) و دفن سرهای مطهر شهیدان بویژه سر مقدس امام حسین(ع) در کنار پیکرهای مطهر آنهاست. آیین اربعین مشتمل بر چهار برنامه است که هر یک از نظر تأیید و مقبولیت تاریخی و مذهبی در مراحل مختلفی قرار دارند. این آیین عبارتند از:

1)  زیارت مخصوصه: در استحباب و سنت زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین (بیستم صفر) از دور یا نزدیک- اختلاف نظر وجود ندارد، چنان که در زیارت ایام متبرکه نیمه شعبان و شب های قدر اختلافی مشاهده نمی شود.

2)  ورود جابر و زیارت وی در بیستم صفر: این مسئله مورد شک و استبعاد مرحوم  سید بن طاووس قرار گرفته است.

3)  دفن سرهای مطهر و الحاق آنها به بدن های اطهر در روز اربعین: که میان علما، فقها و مورخان شیعه شهرت دارد.

4)  ورود اهل بیت(ع) در روز اربعین به کربلا.

دربارة این مسئله دیدگاه های مختلف و متضادی اظهار شده و مورد تشکیک و استبعاد جدی قرار گرفته است. این موضوع از دو نظر محل بحث است: اصل ورود به کربلا؛ تاریخ ورود.

اما در مورد اصل ورود اهل بیت(ع) به کربلا باید گفت که گروه بسیاری از علمای برجسته و مشاهیر متقدم و متأخر و مورخان شیعه و سنی آن را تأیید کرده اند که به برخی از آنها اشاره خواهد شد در برابر، جمعی از متأخران و برخی متقدمان این جریان را بعید بلکه ممتنع و محال عادی دانسته اند. قائلان به اربعین دو دسته اند؛ دسته ای آشکارا اظهار کرده اند که اهل بیت(ع) در روز اربعین به کربلا آمده اند و دستة دیگر بر این باورند که سر مطهر امام(ع) و سایر شهدا در کربلا دفن و سرهای مطهر به وسیلة امام سجاد(ع) به بدن های مطهر الحاق شد. دفن سرهای مطهر در کربلا بیستم صفر به دست مبارک امام سجاد(ع) انجام شد و هیچ یک از مورخان شیعه و سنی قائل نشده اند که سرهای مطهر مخصوصا سر مطهر امام حسین(ع) به وسیلة کسی غیر از امام سجاد(ع) دفن شده و یا این که امام سجاد(ع) در غیر بیستم صفر سال 61برای دفن سرهای مقدس به کربلا آمده باشد، از این رو اعتراف و تصدیق به دفن سر مطهر امام حسین(ع) در کربلا به دستان مبارک امام سجاد(ع) در روز بیستم صفر، خود گواه و شاهدی است صادق و عالی و برآمدن اهل بیت(ع) در روز اربعین به کربلا.

مبنای تاریخی اربعین در آثار بزرگان

عده ای از محققان و بزرگان، کتاب مستقل در اثبات ورود اهل بیت(ع)، به کربلا تألیف کرده اند از جمله:

1) «فاجعة الاربعین» یا «حدیث الاربعین» تألیف عالم بزرگوار شیخ حسن بلادی.

2)  «تحقیق دربارة اولین اربعین حضرت سیدالشهدا (ع)» تألیف علامه محقق سید محمد علی قاضی طباطبایی همچنین بسیاری از ادبا و علما موضوع اربعین و ورود اهل بیت به کربلا را در قالب اشعار عربی و فارسی بازگو و ضبط کرده اند. عده ای از مورخان و بزرگان در آثار یا مقاتل خود به مناسبت، تصریح یا تأییدی بر اربعین داشته اند:

1) ابومخنف- لوط بن یحیی- معاصر با امام حسین(ع)

2)   شیخ صدوق، (متوفای سال 381 ق):

صدوق نوشته است که «امام سجاد(ع) با اهل بیت(ع) و سرهای مطهر شهیدان از دمشق خارج شد و سرهای مقدس را در کربلا دفن کرد»

3)  اسفراینی (متوفای 406ق) از علمای بزرگ مذهب شافعی- در مقتل خود تصریح می کند که اهل بیت(ع)، بیستم صفر وارد کربلا شده و با جابر ملاقات کردند او می گوید: «ولما وصلوا الی بعض الطریق» (و چون به راهی رسیدند) نمی گوید: «ولما وصلوا الی طریق کربلا او العراق» (و چون به راه کربلا یا عراق رسیدند) تا اشکال شود راه کربلا از بین راه مدینه نیست، بلکه از خود شام است.

4) علم الهدی سید مرتضی (متوفای 436 ق) می نویسد:«ان رأس الحسین(ع) اعید الی بدنه فی کربلا» یعنی: همانا سر مطهر امام حسین(ع) در کربلا به پیکر مقدس آن حضرت عودت داده شد.

5)   ابوریحان بیرونی، محقق و ریاضیدان شهیر (متوفای 440 ق) در کتاب نفیس خود «الآثار الباقیة» چنین می گوید:

«و فی العشرین رد رأس الحسین(ع) الی جئته حتی دفن مع جئته و فیه زیارة الاربعین و هم حرمه بعد انصرافهم من الشام»

یعنی: سر مقدس امام حسین(ع) در بیستم صفر به جسد مطهر امام برگردانده و با پیکرش دفن شد. زیارت اربعین در خصوص این روز است اهل بیت(ع) نیز بعد از مراجعت از شام این روز را حرمت نهادند.

6)  شیخ طوسی (متوفای 460ق) علت سنت شدن زیارت امام حسین(ع) در اربعین را تنها انجام مراسم تدفین سرهای مطهر امام(ع) و سایر شهدا در کربلا می داند.  شهید قاضی طباطبایی می گوید:

«در کتب تاریخ، کاروان اهل بیت(ع) روز پانزدهم محرم از کوفه به سمت شام خارج شدند» ورود سرهای مطهر به شام در روز اول صفر معروف و مشهور است و تاریخ دیگری نقل شده است و بسیاری عید دانستن اول صفر سال 61 توسط بنی امیه را نقل کرده اند. از سوی دیگر همراهی سرهای پاک و اهل بیت(ع) هنگام ورود به شام گویا مورد اتفاق نظر همگان است. سید بن طاووس شیخ مفید و دیگران معتقدند اهل بیت(ع) و سرهای مطهر با هم به سمت شام حرکت کرده و با هم وارد شام شدند. اشخاص موثق می گویند مسافت کوفه تا شام را طی سه روز به راحتی می توان پیمود. محدث قمی می گوید: «روز هشتم، یزید اهل بیت را روانه کرد» با توجه به ورود اهل بیت(ع) در روز اول صفر و فاصله ده روزه کوفه به شام رسیدن اهل بیت(ع) به کربلا را در بیستم صفر به آسانی می توان تصدیق و باور کرد چون حدود دوازده روز می شود. امام حسین(ع) فاصله 470 کیلومتری مدینه و مکه را پنج روزه پیمودند (تقریباً روزانه 90 کیلومتر) در نتیجه مسافت شام تا کربلا را که حدود 570 کیلومتر است، طی هفت روز به راحتی می توان پیمود و مسافت شام تا کوفه را به طور عادی هشت روزه می توان طی کرد.

شهرت دفن سرهای مطهر

با توجه به این که دفن سر مطهر امام حسین(ع) در کربلا به معنای آمدن اهل بیت(ع) به کربلا است، اعتراف به این موضوع، خود دلیلی مستقل بر این مدعا است. یکی دیگر از موضوعاتی که به عنوان دلیل معتبر و سند قانع کننده، در رابطه با ورود اهل بیت(ع) به کربلا می تواند مورد استفاده قرار گیرد، جریان دفن سر مقدس امام(ع) در کربلا و ملحق شدن آن به پیکر مطهر است. طبق اسناد و مدارک یاد شده، بازگشت سرهای مطهر شهیدان به کربلا و پیوستن به پیکرهای پاک آنان اگر مورد اتفاق نظر و اجماع همة علما و مورخان بزرگ شیعه نباشد، معروف و مشهور بودنش بین آنها قطعی و مسلم است. اهل سنت نیز از این شهرت بین شیعیان آگاهی دارند و به گفته برخی، مؤید به عقل و نقل است  و دفن سر مطهر امام حسین(ع) در غیر کربلا مورد تأیید بزرگان نیست.

مراسم اربعین

به طور مسلم و قطعی تا قبل از واقعه عاشورا، مراسم اربعین یعنی بزرگداشت شهیدان یا مردگان، عرفاً یا شرعاً رسم نبود. درصدر اسلام نیز برای مرگ بزرگانی همچون ابوطالب و خدیجه و شهادت بزرگوارانی چون حمرة سیدالشهداء جعفر طیار و دیگران عملاً هیچ گونه اثری از اربعین دیده نشده و از کسی هم نقل نشده است. اینک پرسش قابل طرح این است که در روز بیستم صفر- غیر از اربعین بودن-چه اتفاق تازه ای رخ داد که زیارت امام حسین(ع) با الفاظ خاص و برنامة مخصوص مستحب و سنت شد تا آنجا که یکی از پنج نشانة تشیع خاص و ولاء و ایمان خالص قرار گرفت؟ آیا اربعین و چهلم بودن به تنهایی می تواند علت این مراسم روحانی باشد؟و آیا آمدن و زیارت جابر به عنوان صحابی معروف یا اولین زائر می تواند دلیل سنت شدن اربعین شود؟ پس رمز و فلسفة حضور بر مرقد مطهر و تربت پاک امام حسین(ع) در روز بیستم صفر و خواندن زیارت اربعین چیست؟ به نظر می رسد؛ این دو دلیل نمی تواند رمز و راز عظمت و سنت مراسم اربعین باشد. پاسخ صحیح و قانع کننده مرحوم شیخ طوسی طبق نقل شیخ شهر آشوب پرده از راز این معما می گشاید و علت واقعی رسم سنت اربعین را مراسم تدفین و برپایی سوگواری و عزاداری و نوحه خوانی و تجدید خاطره مصائب جانسوز و جانگداز عاشورا می داند. علاوه بر این روایات معتبر و مستفیضه و شاید متواتر دال بر گریستن آسمان بر عزاداری امام حسین (ع) به مدت چهل روز نیز، پرده از رمز و راز این موضوع برمی دارد.  در نتیجه اربعین دارای محتوایی آموزنده و یادآور خاطره ای حیات بخش و با قداست است و چه شایسته و بجاست که مراسم تدفین سر مطهر امام حسین(ع) و شهدای با وفای کربلا پس از چهل روز جدایی از بدن و گرداندن بر سر نی در خیابان ها و بیابان ها و کوچه و بازارها برای همیشه و تا ابد زنده بماند و همه ساله، مراسم بزرگداشت این خاطرة به یاد ماندنی و فراموش نشدنی با عزت و احترام و هر چه باشکوه تر برگزار شود و روحیه ظلم ستیزی به عنوان یک درس آموزنده از اسناد بزرگ بشریت، ازحسین بن علی(ع) به نسل های آینده بویژه جوانان منتقل شود و همچنان زنده و شاداب گرم و گیرا حفظ شود تا زمینه قیام بزرگ جهانی و عدل گستر مهدی موعود (عج) فراهم آید.

 

كلام امام حسين (ع)

خير فراوان در پنج چيز

خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ لَمْ يَكُنْ فِيهِ كَثِيرُ مُسْتَمْتِعٍ: اَلْعَقْلُ، وَ الدّينُ وَ الاَدَبُ، وَ الْحَيَاءُ وَ حُسْنُ الْخُلْقِ

امام حسين (ع) فرمود: «پنج چيز است كه در هركسى نباشد، خير زيادى در او نيست: عقل، دين، ادب، حيا و خوش‏خويى»

حياة الامام الحسين(ع)، ج ۱ ص۱۸۱

 

  همراه با شهيدان كربلا

قارب بن عبداللَّه دُئِلى

 يكي دیگر از شهداي ايراني كربلا، قارب، فرزند عبداللَّه از ياران باوفاى امام حسين(ع) بود. پدرش عبداللَّه بن ارَيْقِطْ يا ارَيْقِدْ دُئلى ليثى هنگام هجرت پيامبر (ص) از مكه به مدينه راه‏بلدى آن حضرت را به عهده داشت. مادرش فُكَيْهِة- كنيز امام حسين(ع) و در خدمت رباب، دختر امرؤ القيس، همسر آن حضرت بود. حضرت امام حسين(ع) فكيهه را به همسرى عبداللَّه بن اريقط درآورد و قارب حاصل اين ازدواج بود، از اين رو وى را غلام امام حسين(ع) به شمار آورده‏اند. قارب همراه كاروان حسينى از مدينه به كربلا آمد و چون روز عاشورا فرا رسيد، در حمله نخست به درجه رفيع شهادت نايل آمد. در زيارت ناحيه از وى چنين ياد شده است: السلام على قارب مولى الحسين (ع).

 

ایام حسینی

   اسراى اهل بيت    در مجلس ابن زياد

پس از آنكه اسرا و سرهاى مقدس شهدا را در كوفه گردانيدند، ابن زياد در كاخ خود نشست و دستور داد سر مطهر امام حسين(ع) را در برابرش گذاشتند. آنگاه زنان و كودكان آن حضرت را به همراه امام سجاد(ع) ، در حالي كه به طناب بسته بودند،  وارد مجلس کرده، در برابر تخت آن ملعون ايستاده نگاه داشتند. در اين حال درباريان آن معلون به تماشا ايستاده بودند.

  اسراى اهل بيت  در زندان كوفه

پس از مجلس شوم ابن زياد، اهل بيت(علیهم السلام) را با غل و زنجير وارد زندان كوفه کردند.

  خبر شهادت امام حسين(ع) در مدينه و شام

ابن زياد به مدينه و شام نامه نوشت و خبر شهادت امام حسين(ع) را منتشر کرد.

 فرستادن سرهاى مطهر شهدا به سوى شام

بنابر بعضى اقوال، در پانزدهم محرم بود که سرهاى مطهر اهل بيت عصمت و طهارت (علیهم السلام) را به سوى شام حركت دادند. البته بعدها اهل بيت (عليهم السلام) سرهاى مطهر را به بدن ها ملحق كردند.

 

احكام ويژه محرم

سوال: آيا مراسم عقد و عروسى در ماه محرم حرام است؟

پاسخ: برگزارى اين نوع مراسم، اگر توأم با معصيت و يا هتك حرمت حضرت سيدالشهدا (ع) نباشد، اشكال ندارد، اما در آن هيچ نوع بركتى نيست و سزاوار است كه مسلمانان غيرتمند سعى كنند اين گونه مراسم را در ماه‏هاى ديگر و ايام متناسب با خود برگزار كنند.

 

به مناسبت نهم آبان «سالروز اسارت شهید محمدجواد تندگویان»  وزیر شهید نفت

وداع با نخل های دوالفقاری

همان شب دوباره به ستاد برگشتم

مهندس بهمن سروشی، معاون وقت عملیات مناطق نفت خیز

علمدار متولی -  «اگر این نخل ها بی سر بشوند،اگر دشمن از خط تالوگ بگذرد، اروند به خشم بیاید و شط خون شتک بزند به ساحل گصبه (1)، اگر پالایشگاه، آن پالایشگاه بزرگ، با همه خاطرات کارگرهایش، خاكستر و دود بشود و از یادها برود، اگر تیک تاک ساعت سفید روی پیشانی دانشکده نفت ازکار بیفتد و زمان متوقف یک آدم دیوانه عفلقی بشود، اگر آبادان- عروس شهرهای ایران - در جوانی به ماتم بنشیند و رخسار خرمشهر رنگ خون بگیرد، دیگر چه فرقی می کند چه کسی در کدام جایگاه به منصب نشسته یا به خدمت ایستاده باشد؟مگر نه این است که چمران بزرگ، وزارت دفاع را در کوله پشتی خود و رزمندگان جنگ های نامنظم به دهلاویه برده است در قلب جبهه سوسنگرد؟ پس بی گمان تندگویان نیز خواهد توانست جلسات ستاد و صف وزارت نفت را در کتابخانه باشگاه نفت اهواز يا گوشه ای از پالایشگاه آبادان برگزار کند.جنگ است و هرکاری می شود کرد جز اینکه در خانه بمانی و صحنه ستیز زورآوران را از صفحه تلویزیون بنگری و به نظاره آوارگی مردم سرزمینت بسنده کنی که اكنون تاوان تحمیل یک جنگ ناخواسته را به خون پاک ترین جوانان و تاول پاهای کودکان می دهند!جنگ است و گذرگاه عافیت تنگ؛ پس پیش از آن که محاصره شهر تنگ تر شود، باید بی پروا از حلقه دشمن گذشت و به کارگرهای از جان گذشته پالایشگاه پیوست که یک ماه است زیر بویلرهای نیم سوخته «کت کراکر»(2) به جدال با آتش و مرگ مشغولند. باید رفت و شانه به شانه آتشکارهای سینه سوخته، «هوز» کشید و فواره گرفت و «مانیتور» (3) بست تا مگر شعله شقاوت دوستان شر به پاکن شیطان، فروکش کند.جنگ است و ما اکنون در میانه معرکه ایم! و نخوت و قساوت قادسی، خون بچه های «احمدآباد» و «جمشید» و «مینو» و «اروندکنار» را به جوش آورده و تو اگر عقب بنشینی، دشمن پیش تر خواهد آمد، از بهمن شیر خواهد گذشت و روی کارون پل خواهد بست؛ چون «آمده است که بماند» به زعم خویش!(4)و حالیا نفت، ديگر وزارت علییه هیدروکربور، تافته جدا بافته و حیاط خلوت هفت خواهران میراث دار « انگلوپرشیا» نیست! نفت اکنون وزارت پشتیبانی جنگ است، در بزنگاه حمله بربرهای بعثی تبار! و هزاران رزم آور مدافع شهر و صدها هزار مردم آواره، به مشعل های بلند آن، چشم دوخته اند. نفت، موتور محرک جنگ است و توامان، به اسکان آوارگان در کمپ های «سمیه» و «طالقانی» و «فلور» (5) هم می اندیشد !به مهندسی رزمی چمران در منظم ترین جنگ های نامنظم تاریخ هم گوشه چشمی دارد. 

«من آن شب بعد از همراهی مهندس تندگویان تا در منزل، دوباره به ستاد برگشتم. به همان سالن کتابخانه باشگاه نفت در نیوسایت که ترجیح می دادم شب ها همانجا بخوابم بویژه اینکه مدتی بود خانواده ام را به یزد منتقل کرده بودم و تنها بودم و فراغت بیشتری برای پیگیری کارها داشتم.

صبح فردا دوباره همه به ستاد آمدند و مطابق برنامه قرار شد یک گروه از جمله آقایان یحیوی، بوشهری، ابوفاضلی و چند نفر دیگر به همراه آقای تندگویان به آبادان بروند و مهندس سادات هم برای سرکشی به بیدبلند عزیمت کند. من هم دو روزه به یزد بروم و برگردم؛ براي عيادت پدرم كه سكته كرده بود و حال خوبي نداشت.

خلاصه، شهید تندگویان و همراهان، سوار بر دو ماشین (و یک خودرو وانتی که بچه های ترابری به آمبولانس تبدیل کرده بودند) همراه با مقداری لوازم و وسایل مورد نیاز نیروهای مستقر در منطقه، از نیوسایت خارج شدند. ما هم مهیای حرکت شدیم که در همان دقایق اولیه خبر دادند یکی از ماشین ها که پشت سر ماشین شهید تندگویان در حرکت بوده، با ماشینی که از روبه رو می آمده، تصادف کرده است. فوری به محل رفتیم. حادثه بعد از باشگاه نفت، سر اولین پیچ منتهی به خرمکوشک اتفاق افتاده بود. چیز مهمی نبود؛ اما یکی از همراهان از ناحیه سر آسیب جزیی دیده بود که باید پانسمان می شد. همراه با مصدوم به بیمارستان قدیم نفت رفتیم که همان حوالی بود. بعد از مداوای سرپایی، ماشین ها دوباره به راه افتادند. کل این ماجرا حدود نیم ساعت به طول انجامید.

 بعد من راه افتادم به سمت یزد. تمام شب را توی راه بودم. به محض اینکه رسیدم، گفتند: آقاي سادات از طریق پخش فراورده های نفتی آنجا، پيغام گذاشته اند كه فوری تماس بگيريد! بي درنگ رفتم پخش و از آنجا با ايشان تماس گرفتم؛ گفتند: يك اتفاق ناگواري افتاده و سريع برگرد! و بعد تلویحاً خبر اسارت شهيد تندگويان را دادند و اینكه ماشين بچه ها در نزديكي آبادان با نيروهاي عراقي برخورد کرده و اسير شده اند. گفتم: جدي می گويي؟ قطعي شده؟ گفت: متأسفانه بله. تمام تلاشي هم كه صورت گرفته، بی نتیجه بوده. در تلويزيون هم آنها را نشان داده اند. جاي درنگ نبود، بلافاصله راه افتادم به سمت اهواز. بعد از ظهر به شيراز رسيدم، پمپ بنزين ها شلوغ بود، با دردسر بنزين گرفتم و راهي شدم.

صبح كه به اهواز رسیدم، از سرنشينان آن دو ماشيني كه پشت سر مهندس تندگويان بودند، شرح واقعه را جویا شدم. گفتند: ماشین مهندس تندگویان در جاده خاکی با فاصله، جلوتر از ما حرکت می کرد. از فاصله دور ديديم كه افرادی ناشناس جلوي آنها را گرفتند و پياده شان كردند و ما بناچار دور زدیم و برگشتیم و به هر زحمتي بود، زير رگبار گلوله هايي كه به طرفمان شلیک می شد، بين نخل ها مخفي شده و آرام آرام دور شديم.

شب هشتم آبان 1359 بود. محمدجواد تندگویان، وزیر نفت دولت شهید رجایی، دکتر منافی، وزیر بهداری و بهداشت، مهندس بوشهری، معاون وزیر و تنی چند از مدیران صنعت نفت به اهواز آمدند و در ستاد پشتيباني جنگ مناطق نفت خیز به شور نشستند. تنی چند از نمایندگان مجلس برخی دیگر از مدیران نفت از جمله سید محسن یحیوی، مدیرمناطق؛ بهمن سروشی، معاون عملیات و شماسی معاون مالی اداری هم حضور داشتند. مهندس یحیوی، بتازگی جایگزین تندگویان شده بود. او که از آبادان برگشته، در فضای سنگین این نشست شبانگاهی، گزارشی از خط مقدم جنگ داد و به ضرورت تداوم بازدیدهای مسؤولان نظام و تأثیر حضور آنان بر روحیه رزمندگان و کارکنان پالایشگاه اشاره کرد. بعد بحث بازسازی بخش های بمباران شده و نحوه نگهداشت پالایشگاه در مدار عملیات، پیش کشیده شد و نهایتا این که قرار شد وزیر نفت و همراهان از پالایشگاه آبادان بازدیدی داشته باشند.جلسه، تا نیمه شب به طول انجامید؛ مهندس سروشی، وزیر را تا منزلش- واقع در نیوسایت، همراهی کرد. شب آبان به کندی سپری می شد؛ چراغ های نیوسایت خاموش و اهواز، شهر مشعل ها و شعله ها، در تاریکی مطلق فرو رفته بود. هوا اما خنک بود و نسیم شبانه ای که از جانب کارون می وزید، برای آخرین بار ریه های وزیرجوان نفت را از عطر شب آکنده می کرد که باغبان های شرکت نفت، حوالی منزل او کاشته بودند.

 

از ذوالفقاری تا زندان سازمان امنیت عراق

«صبح روز حادثه، از اهواز خارج شدیم، سوار بر یک بلیزر که به مدیریت مناطق نفت خیز اختصاص داشت. مطابق مرسوم، چون میزبان بودیم و منطقه هم خطرناک بود، پیشاپیش کاروان حرکت می کردیم. پشت سر، دکتر منافی، وزیر بهداشت، تنی چند از معاونان ایشان، برخی نمایندگان مجلس و چند خودروی حامل آذوقه و وسایل مورد نیاز نیروهای مستقر در آبادان درحرکت بودند. تا جایی که به خاطر دارم، شهید تندگویان و یکی از محافظان جلو نشسته بود و من و مهندس بوشهری، ردیف وسط و یکی دیگر از محافظان هم قسمت عقب خودرو جای گرفته بودیم.

چون احتمال می دادیم مباحث شب گذشته به گوش نامحرم رسیده باشد، احتیاط کردیم و برنامه و مسیر حرکت را تغییر دادیم و به جای اینکه از طریق ماهشهر و با هاورکرافت از راه دریا به آبادان برویم، از جاده اهواز-آبادان به راه افتادیم.

بجز یک حادثه کوچک که در آغاز حرکت رخ داد و حدود نیم ساعت برنامه را به تأخیر انداخت، مسیر اهواز تا سه راهی شادگان - ماهشهر را بی هیچ مشکلی طی کردیم كه نشان می داد اوضاع نسبت به دیروز که من از آبادان برگشته بودم، تغییر چندانی نکرده، به جز اینکه بین راه تعداد بیشتری از نیروهای خودی را می دیدیم که زیر درخت ها و اینجا و آنجا استقرار پیدا کرده بودند!

چند كيلومتري كه از سه راهی شادگان پیش تر رفتیم، نیروهای خودی سر راه ما را گرفتند و گفتند: «جلوتر نروید، مسیر ناامن است.» با اين وجود وقتي كه آشنایی دادیم و خود را معرفی کردیم، اجازه عبور دادند.

 در همان ايام به علت اينكه جاده ماهشهر - آبادان زیر آتش دشمن قرار داشت و تقریبا غيرقابل استفاده بود، به شهید کلانتری راه ميان بری را که در حال احداث بود، نشان دادم تا نيروهاي خودي از طريق آن  بتوانند قبل از ورود به محدوده آتش دشمن، به سمت رودخانه بهمن شیر رفته و از آنجا به جاده «قفاس» دسترسي پيدا كنند. تا آن روز فقط قسمتی از این راه ساخته شده بود که ما آن را طی کردیم و باقی مسیر را در بیراهه ادامه داديم. در این مسیر هم عده زیادی از مردم را ديديم که پای پیاده در حال ترک شهر بودند.

به هر روی حدود ساعت 11 به نزدیکی بهمن شیر، همان جایی که بعد از جنگ، پل ذوالفقاری یا پل چهارم ساخته شد، رسیدیم. در اینجا بود كه با تعدادی نیروی نظامی مجهز به يكي از اين تانک هاي کوچک ضد شورش مواجه شديم.

ما تا آن زمان هنوز نیروی خودی را از غیرخودی بازنمی شناختیم، بنابراین تصور کردیم که اين ها نيز خودي اند و می خواهند ما را از ورود به شهر منصرف كنند!

ماشین های پشت سر به دلیل گرد و خاک زیادی که برخاسته بود، با فاصله از ما حرکت می کردند. ما جلوی دسته سواره نظام ناشناس توقف کردیم. چند سرباز از بالاي تانک، مسلسل هایشان را به سمت ما گرفته بودند. پشت سرشان كمي دورتر یک نفر لباس محلي، با اسلحه اي در دست، روی بام خانه اي ایستاده بود و نگهبانی می داد. دستور توقف دادند، ايستاديم؛ یکی بین شان بود که به فارسی صحبت می کرد. ابتدا می خواستند ما را به سمت یک جاده فرعی منحرف كنند. اینجا بود که به یکی از محافظان گفتیم پیاده شود و اجازه عبور بگیرد! اما سربازها به محض پایین پریدن محافظ و مشاهده مسلسل در دست او، سمت چپ ماشین ما را به رگبار بستند. بازهم ما تصور کردیم سوء تفاهم شده و اینها به خاطر شکل پایین پریدن محافظ و مسلح بودنش، به سمت ما شلیک کرده اند. من هم پیاده شدم که توضیح بدهم، اما دیر شده بود و متوجه شديم در اختیاردشمن هستیم.صداي انفجار و شليك پياپي توپ از هر سو شنيده می شد. ماشین های پشت سر که نزدیک شده و متوجه وخامت اوضاع شده بودند، بلافاصله دور زدند و برگشتند و سرنشینان یکی دو تا ماشین که به ما نزدیک تر بودند، ماشین ها را رها کرده و به نخلستان پناه بردند.

سربازها از ما خواستند كه روی زمین دراز بكشيم. من و شهید تندگویان اسلحه کمری داشتیم که فورا زیر خاک و خاشاك پنهان کردیم. چند قدم آن طرف تر از ما یک کانال آب کشاورزی بود که سعي كرديم خود را به آنجا رسانده و در پناه آن، از چنگ دشمن بگريزيم؛ اما نیروهای دشمن بسرعت متوجه و مانع شدند...یکی آمد و اسامی را پرسید و ما همه خود را مهندس نفت معرفی کردیم و نام، نام پدر و پدر بزرگ را گفتیم، به نحوی که دشمن پی نبرد چه کسانی را اسیر کرده است.

ما را به سمت کامیونی بردند که تازه به غنیمت گرفته بودند. کامیون، حامل کمک های مردمی به جبهه بود که احتمالا آن روز، بعد از پیشروی عراقی ها و بستن جاده اهواز گرفتار شده بود. یک رزمنده با لباس تکاوری هم آن پایین ایستاده بود و جنازه یک تکاور دیگر هم عقب کامیون ديده می شد. ما اصرار کردیم که اجازه بدهند آن سرباز شهید را دفن کنیم. آنها ابتدا اجازه دادند و دو تا بیل هم در اختیار ما گذاشتند؛ اما همین که مشغول شدیم، افسر ارشد آنها سر رسید و تشر زد که دست از این کار بکشید و سوار شوید.

من تندگویان هستم، وزیر نفت!

ما را در قسمت بار کامیون جای دادند و به سمت نخلستان بردند. بین راه تصمیم گرفتیم تمام مدارکمان را پاره کنیم و دور بریزیم که به دست دشمن نیفتد. مشغول این کار بودیم که صدای انفجاری از سمت کابین جلو بلند شد و کامیون ایستاد. راننده عراقی پايين پريد و پا به فرار گذاشت. ما هم پیاده شدیم و ديديم كه سرنشین جلوی کامیون بشدت زخمي شده و شاید هم مرده بود. شواهد نشان می داد که آن سرباز، نارنجکی را از ضامن خارج کرده و قبل از آن که موفق به پرتاب آن شود، نارنجک منفجر شده بود. شاید هم تصمیم داشته که آن را به قسمت عقب كاميون پرتاب کند، اما به جایی برخورد كرده و به سمت خودش برگشته بود!

به هر حال فرصتی فراهم شد تا از چنگ دشمن فرار کنیم و در پناه نخل ها از دسترس شان دور شویم؛ اما با مشکلی تازه مواجه شدیم و آن زخمی شدن نفر هفتم، یعنی همان رزمنده لباس تکاوری یا راننده کامیون بود. در اين انفجار، ترکشی نسبتا بزرگ از بدنه كاميون گذشته و به ماهیچه پایش اصابت كرده بود.

پیاده اش کردیم و زیر بازوهایش را گرفتیم و راه افتادیم. جوان بود و درد می کشید. حین حرکت متوجه شدیم که دشمن با خودکار یک علامت ضربدر روی سینه اش رسم کرده که احتمالا برای تمایز او از اسرای غیر نظامی بود. سعی کردیم به سمت محور خودی ها پیش برویم، اما بی فایده بود. همه آن منطقه در تصرف دشمن قرار داشت و صفی از تانک ها از همان نقطه ای که اسیر شده بودیم تا به اینجا، در حال آرايش بودند و به سمت شهر شلیک می کردند. باورکردنی نبود که ظرف یک روز، دشمن این همه پیشروی کرده و در حال تكميل محاصره شهر باشد.

 هنوز چند قدمی از كاميون دور نشده بودیم که یکی از آن جیپ ها که مدام در رفت و آمد بود، به سمت ما پیچید. دوباره ما را دستگیر کردند و این بار پیاده حرکتمان دادند و آن رزمنده هم كه تا اینجا به نوبت دستش روی شانه دو نفر از ما بود، پشت سرمان لنگان لنگان می آمد. یک مسافت كوتاهي را طی کرده بودیم كه صدای دو شليك پياپي شنیدیم. خواستیم به پشت سر نگاه کنیم که با ضربه قنداق مانع شدند. تصور می کنم آن رزمنده مجروح را شهید کردند؛ چون بعد از آن او را نديديم.

ما را به نقطه ای از نخلستان بردند که در آن پناهگاهی برای تانک ها تعبیه شده بود. هنوز تا پل بهمن شیر فاصله داشتیم. آنجا به یک جمعیت چهل- پنجاه نفره از مردم عادی ملحق شدیم که ظاهراً حین خروج از شهر اسیر شده بودند. در آن نقطه، جامه های ما را دریدند و چشم ها و دست ها را از پشت بستند. من، شهید تندگویان و مهندس بوشهری را کنار هم نشانده بودند. ناگهان صدای رگبار گلوله و جیغ و فرياد جماعت بلند شد. شهید تندگویان با ما مشورت کرد و گفت: قصد دارد خودش را معرفی کند و جلوی قتل عام مردم را بگیرد! و بی محابا فریاد زد: «من وزیر نفت هستم!»

بلافاصله صدای شلیک گلوله قطع شد و از این نقطه ایشان را جداگانه سوار جیپی کردند و بردند.

بعد از آن تصمیم گرفتند باقی اسرا را هم به پشت جبهه منتقل کنند. این بار ما را سوار یک کامیون کردند که البته نظامی بود و گونی پر از ماسه و وسایل سنگرسازی حمل می کرد. یک جنازه از افراد خودشان هم آن بالا روی ماسه ها افتاده بود. ضمن حرکت از گفت وگوی سربازان مراقب، فهمیدیم که مصری بوده است.

بین راه کامیون را متوقف کردند و گفتند: معاونين وزیر هم پیاده شوند. اول به روی خودمان نیاوردیم؛ ولی بعد ما را پیاده و از ديگر بچه ها (محافظان و راننده بليزر) جداکردند. چشم بندها را هم برداشتند. ظاهراً دستور رسیده بود که ملاحظه ما را بکنند. همان جا کمپوت بازکردند و به ما غذای مختصری دادند و بعد سوارمان کردند و از روی پلی که روی کارون زده بودند، ابتدا به خرمشهر بردند و از مقابل مسجد جامع عبور دادند و ما همین که چشم مان به گنبد آسيب ديده مسجد افتاد، به خشم آمدیم و به بعثي ها گفتيم: شما به مساجد هم رحم نمی کنید!

 از خرمشهر كه خارج شديم، ما را به يك مقر نظامي در نخلستان دیگری بردند که احتمالا خارج از ایران و جزو استان بصره بود. در آنجا بود که ما دوباره به شهید تندگویان ملحق شدیم و ديديم که شجاعانه، درست مثل اینکه در کشور خودش باشد، در اتاق فرمانده، با عراقی ها مباحثه مي كند؛ بی هیچ شباهتی به اسیر و به آنها نهيب می ز د كه شما آغازگر جنگ بوده ايد و به خاک ما تجاوز کرده اید!

ما را از مقر نظامي به بصره منتقل كردند. شب از راه رسیده بود و ما در بصره پشت سر شهید تندگویان نماز خوانديم و شامی هم صرف کردیم. در همان جا بود كه قرار گذاشتیم در بازجویی های پیش رو، هماهنگ با هم، بگوییم که تازه به دولت وارد شده ایم و به اطلاعات خاصی دسترسی نداشته ایم. این هماهنگی خیلی روی بازجویی هایی که از ما کردند، تاثیر گذاشت.

پیش از ترک بصره، بغض آسمان هم ترکید و باران شروع به باریدن کرد؛ اما گویی قرار نبود توقفی در کار باشد. سه خودرو سواری از قبل آماده شده بود و هر یک از ما را در یکی جای دادند و با دو سرباز مسلح در دو طرف به سمت بغداد بردند. بین راه برای اقامه نماز صبح هم توقف نکردند و ما نمازمان را حین حرکت خواندیم.

آخرین دیدار ما در زندان سازمان امنیت عراق بود در بغداد، قبل از بازجویی و پیش از آن که هر کدام مان را در سلول تنهایی خود جای دهند؛ بی هیچ ارتباطی با دنیای خارج.

و تمام این حکایت کمتر از یک شبانه روز اتفاق افتاد؛ از پیش از ظهر نهم تا صبح دهم آبان 59 که آغاز حبس ما در زندان سازمان امنیت عراق بود، به مدت ده سال و چهل روز کم، یعنی تا 24 شهریور 1369 و در تمام این مدت مفقود به شمار می آمديم. چون دولت عراق، از اعلام اسامی ما به صلیب سرخ خودداری و حضور ما را درکشورش انکار می کرد. براي شرح شجاعت آن بزرگ مرد در اسارت و داستان شهادت او، اين زمان بگذار تا وقتي دگر.

توضیحات

1) گصبه به ضم گ تلفظ بومی قصبه، روستایی در کنار اروند رود

2) کت کراکر: واحد تولید بنزین در پالایشگاه ها از جمله پالایشگاه آبادان

3) هوز و مانیتور: شیلنگ و تجهیزات آب پاشی و آتش نشانی

4) «آمده بودند كه بمانند»، اشاره دارد به شعار معروف نیروهای بعثی با مضمون جئنا لنبقی!

5) اسامی کمپ های معروف شركت نفت که در سال آغازین جنگ در اختیار جنگ زدگان قرار گرفت.

 (روایت اول گفت وگوی نگارنده با مهندس سروشی در سال 1384 و آبان ماه 1396

 روایت دوم گفت وگوی نگارنده با مهندس یحیوی در سال 1383 و آبان ماه 1396 )

توانمندسازی سرمایه های انسانی

با آغاز دهه 90 میلادی و سیر جوامع بشری از مرحله سنتی به مرحله صنعتی و فراصنعتی و روند مستمر و مداوم تغییر و تحول در شئونات مختلف حیات اجتماعی و پیشرفت شگرف و عمیق در فناوری و علوم و فنون گوناگون و تاثیر عمیق آن بر عرصه های مختلف فعالیت های اداری، تولیدی، خدماتی و موسساتی بیشتر سازمان های دنیا به این نتیجه رسیدند که جهت حفظ و بقای خود تلاش گسترده ای را برای تغییرات عمیق در ساختار اساسی خود آغاز کنند و از قالب های غیرپویا خارج شوند و در این میان اگر سازمانی بخواهد در اقتصاد و امور کاری خود پیشتاز باشد و در عرصه رقابت عقب نماند، باید از نیروی انسانی متخصص، خلاق و باانگیزه برخوردار باشد.استفاده از توانایی های بالقوه منابع انسانی برای هر سازمانی، مزیتی بز رگ به شمار می رود. پس لازمه دستیابی به هدف های سازمان، مدیریت موثر این منابع باارزش است. پیشرفت، شکوفایی و ارتقای توانمندی های کارکنان در سالیان اخیر با عنوان توانمندسازی کارکنان موردتوجه صاحبنظران و کارشناسان مدیریت منابع انسانی واقع شده است. توانمندسازی کارکنان یکی از تکنیک های موثر برای افزایش بهره وری کارکنان و استفاده بهینه و بهره گیری از ظرفیت و توانایی فردی و گروهی آنها در مسیر بهره وری و اهداف سازمانی است. توانمندسازی از بهترین و بزرگترین راهبردهای توسعه و شکوفایی سازمان است. کارکنان به واسطه دانش، تجربه و انگیزه خود، صاحب قدرت نهفته هستند و در واقع توانمندسازی، آزاد کردن این قدرت است. به بیان دیگر، این تکنیک ظرفیت های بالقوه ای که برای بهره برداری از سرچشمه توانایی انسان که از آن استفاده درست و کامل نمی شود، در اختیار می گذارد و در یک محیط سالم سازمانی، روش متعادلی را بین اعمال کنترل کامل از سوی مدیریت و آزادی عمل کارکنان پیشنهاد می کند.

تعاریف:

1- در فرهنگ لغت، از توانمندسازی به عنوان تفویض اختیار با اعطای قدرت قانونی به سایرین تعبیر شده است.

2- فرهنگ لغت آکسفورد نیز، فعل توانمندسازی را به عنوان توانا ساختن و به معنای ایجاد شرایط لازم برای بهبود انگیزش افراد در انجام وظایف خود، از طریق پرورش احساس کفایت نفس تعریف کرده است.

3- توانمندسازی، دادن قدرت به افراد نیست. افراد هم اکنون دارای قدرت هستند (به صورت سرمایه ای از دانش و انگیزش) تا کار خود را بسیار عالی انجام دهند. توانمندسازی را به عنوان آزاد کردن این قدرت تعریف می کنیم.

4- توانمندی سازی یعنی واگذار کردن مسئولیت به سطوح پایین تر سازمان تا بتوان از دانایی، مهارت، تجربه وانگیزه آنان برای پیشبرد اهداف سازمان مدد گرفت.

5- ترلاکسن، توانمندسازی را  فرایند تغییر عملکرد کارکنان از وضعیت «آنچه به آنها گفته شود انجام دهند»، به « آنچه نیاز است انجام دهند» ، تعریف می کند. به عبارت دیگر، یعنی قبل از آنکه به ایشان بگویید چه کار کنند، می توانند بخوبی وظایفشان را درک کنند.

6- توانمندسازی، واگذاری اختیارات رسمی و قدرت قانونی به کارکنان به منظور افزایش کارایی و ایفای نقش مفید در سازمان است. به عبارت دیگر، رویکردی مدیریتی است تا کارکنان با اختیارات داده شده بتوانند خود به تصمیم گیری بپردازند.

اهمیت مساله

اصلی ترین و حیاتی ترین دارایی هر سازمان، نیروی انسانی بوده و کیفیت و توانمندی نیروی انسانی، مهمترین عامل بقا و حیات سازمان است. نیروی انسانی توانمند، سازمانی توانمند را به وجود می آورد. از نظر «دراکر» رشد اقتصادی مرهون توانمند کردن کارکنان فرهیخته است. توانمندسازی کارکنان، محوری ترین تلاش مدیران در نوآفرینی، تمرکززدایی و حذف دیوان سالاری در سازمان هاست. توانمند کردن افراد موجب می شود تا مدیران و سازمان سریع تر و بدون اتلاف منابع به اهداف خود دست یابند. توانمند سازی موجب می شود که کارکنان، سازمان و شغل را از آن خود بدانند و از کار کردن درآن به خود ببالند. بدون توانمندسازی، نه مدیران و نه سازمان نمی توانند در درازمدت کامیاب باشند.

هدف:

هدف از توانمندسازی، فراهم ساختن محیطی است با اختیارات بیشتر به منظور ایفای نقش موثرتر کارکنان در فرایند تغییر و بهبود جریان کار ضمن کاهش نیاز به سرپرست مستقیم در مسیر تحقق اهداف سازمانی.

ضرورت ها:

چنانچه توانایی افراد افزایش یابد، می توانند به صورت بالقوه کارها را در سطحی بالاتر و بهتر انجام دهند. بدیهی است این توان بالقوه باعث انگیزه بالایی خواهد شد؛ از این رو توجه به توانمندسازی نیروی انسانی برای توسعه سازمان ها در ابعاد مختلف مالی و اقتصادی، فرهنگ سازمانی، فنی و تکنولوژیک، موضوعی ضروری و حیاتی است. همچنین با توجه به ورود نیروی انسانی آگاه تر، با دانش فراوان تر و حساس تر نسبت به زمان و نیز تقاضای مستمر از سازمان برای کیفیت برتر و ارزش بیشتر، ضرورت عینی توانمندسازی، بیش از پیش احساس می شود. «کانگرو و کانانگو» (1988) دلایل زیر را برای شدت توجه به توانمندسازی برمی شمرند:

مطالعات مهارت های مدیریت نشان می دهد که توانمندسازی زیردستان، بخش مهمی از اثربخشی سازمانی و مدیریتی است. از سوی دیگر، تجزیه و تحلیل قدرت و کنترل در سازمان ها حاکی از این است که سهیم کردن کارکنان در قدرت و کنترل، اثر بخشی سازمانی را افزایش می دهد. همچنین تجربیات تیم سازی در سازمان دلالت بر این دارد که راهبردهای توانمندسازی کارکنان، نقش مهمی در ایجاد، بقا و کامیابی تیم های کاری دارد.

مزایا:

اگر مفهوم توانمندسازی به درستی درک شود و با ایده بهبود مستمر در عملکرد کلی سازمان مرتبط شود، بیشترین بهره برداری از منابع فکری عرضه را ایجاد خواهد کرد.

روش های اجرایی توانمندسازی: سه کلید توانمندسازی شامل سهیم کردن افراد در اطلاعات، تعیین محدوده خودمختاری و تیم سازی به جای سلسله مراتب است.

نتیجه گیری:

توانمندسازی را باید از زوایای گوناگون بررسی کرد. سازمان هایی که به اجرای توانمندسازی تمایل دارند، باید کاملا با مفهوم آن آشنا باشد. توانمندسازی مانند یک مداد یا خودکار نیست که بتوان آن را ازدست مدیران گرفته به کارکنان سپرد. یا یک تفاهم نامه ساده نیست که با امضای آن بتوان گفت هم اکنون شما توانمند هستید، بلکه فرایندی است که به نگرش روشن و پویا نیاز دارد و در آن زمینه مشارکت جویی و یادگیری مستمر برای کارکنان و مدیران فراهم می شود و برای کامیابی آن باید آیین نامه و روش های مناسب تهیه و تدوین کرد.با ترویج و توسعه فرهنگ توانمندسازی، مدیران می توانند کارهای روزمره را به گروه های توانمند واگذار کنند، اما قبلا باید اهداف برای کارکنان به صورت روشن بیان شود و ابزارهای لازم تصمیم گیری مانند اطلاعات و منابع در اختیارشان قرار گیرد، آنگاه مدیر فرصت می باید به کارهای اساسی و مهم تر بپردازد.پژوهش ها نشان می دهد با اجرای فرایند توانمندسازی و استمرار آموزش کارکنان می توان به آسانی به اهداف سازمان دست یافت. از مزایای توانمندسازی می توان به افزایش سود، کیفیت، رضایتمندی مشتری، احساس تعلق و مالکیت کارکنان نسبت به سازمان، بهبود شرایط کار و کاهش هزینه ها، ضایعات، فشار عصبی، سوانح و نظارت مستقیم سرپرست اشاره کرد.

 

این نارنجی ها را خوب بشناسید و به اندازه بخورید 

رنگ تندرستی

شاید شما هم تجربه کرده باشید، وقتی از کنار بازار میوه عبور می کنیم، خوب که توجه داشته باشیم، با دنیایی رنگ رو به رو هستیم. فارغ از طعم و قیمت، رنگ میوه ها و سبزیجات، چشم نواز هستند و در کنار هم انگار یک تابلو نقاشی اند، تابلویی طبیعی با رنگ هایی که تناسب و هماهنگی از همه جای شان می بارد. این تابلو هر فصل، رنگ عوض می کند و این روزها با آغاز فصل پاییز، خوب که نگاه کنید، تم نارنجی آن کمی بیشتر است. برخی میوه ها و سبزی های این فصل یا نارنجی رنگ هستند یا تمایل به رنگ نارنجی دارند. این رنگ ها حکایت های خواندنی دارند و تاثیر معجزه آسای آنها بر سلامت و نشاط و تندرستی حیرت انگیز است. مطلب پیش رو، مروری دارد بر خواص مهم ترین میوه ها و سبزی های نارنجی رنگ که قاب چشمان ما را رنگ نشاط داده اند، البته اگر همین چشم، قیمت آنها را نبیند.

کدو حلوایی

این عضو دور افتاده خانواده نارنجی ها هم خواص زیادی دارد و به شما کمک می کند تا از ابتلا به سرطان های مختلف در امان بمانید. کدو تنبل تقریبا به اندازه هویج کاروتنوئید دارد. این رنگدانه از رشد و تکثیر سلول های سرطانی پیشگیری می کند. نتایج تحقیقات پژوهشگران نشان می دهد افرادی که در رژیم غذایی شان انواع مختلفی از سبزیجات نارنجی مانند کدو حلوایی وجود دارد، از ابتلا به سرطان های مختلف به ویژه سرطان پروستات، سینه و کولون در امان هستند. کدو حلوایی هم در دسته سبزیجات کم کالری قرار می گیرد. هر 100گرم از آن حدود 26کالری دارد و البته هیچ نوع چربی یا کلسترول هم در آن پیدا نمی شود. کدوحلوایی با داشتن مقدار زیادی فیبر، ویتامین A، ویتامین E و C به حفظ سلامت بدن شما کمک می کند. کدوحلوایی منبع خوبی از ویتامین های گروه B محسوب می شود و املاح معدنی مانند مس، کلسیم، پتاسیم و فسفر هم در آن وجود دارد.

هویج

اگر می خواهید چشم های تیز و سالمی داشته باشید، هویج را در برنامه غذایی تان جا دهید. این خاصیت هویج به ویتامین A مربوط است. هویج مقدار قابل توجهی ویتامین A دارد. البته سایر میوه های نارنجی که بتاکاروتن دارند هم به حفاظت از چشم های شما کمک می کنند. علاوه بر این در هویج ترکیباتی وجود دارد که به گفته پژوهشگران عملکرد حافظه شما را بهبود می بخشد. خاصیت دیگر هویج این است که کلسترول خون شما را پایین می آورد. اگر می خواهید کبد سالمی داشته باشید، آب هویج را فراموش نکنید. وقتی کبد شما عملکرد درستی داشته باشد، سموم و آلاینده های شیمیایی محیط زیست راحت تر از بدن تان دفع می شود. از سوی دیگر خاصیت ضدالتهابی را هم به آب هویج نسبت می دهند و می توانید برای کاهش التهابات از این سبزی پرخاصیت کمک بگیرید.

خرمالو

خرمالو مانند سایر میوه های نارنجی، رنگدانه ای به نام بتاکاروتن دارد و البته فیبر، ویتامین A و C هم به طور قابل توجهی در ترکیبات خرمالو ها به چشم می خورد. دغدغه بسیاری از افراد چاق این است که چطور می توانند مواد غذایی کم کالری و البته خوشمزه را انتخاب کنند. اگر شما هم از چاقی رنج می برید، بهتر است این میوه را در رژیم غذایی تان جای دهید. با مصرف خرمالو می توانید ویتامین ها و مواد معدنی موردنیاز بدن تان را تامین کنید و همزمان اندام متناسبی داشته باشید. یکی از مهم ترین مزایای خرمالو این است که با داشتن مقدار زیادی بتاکاروتن و ویتامین A  بدن را در مقابل انواع سرطان ها حفاظت می کند و به ویژه خطر بروز سرطان ریه را کاهش می دهد، بنابراین به افرادی که در معرض آلودگی هوا و دود سیگار قرار دارند یا خودشان سیگار می کشند، توصیه می شود حتما از این میوه استفاده کنند. اگر در فصل پاییز که خرمالو فراوان است، هر روز حدود 100گرم از این میوه را مصرف کنید، سیستم قلب و عروق تان مقاوم و سالم می شود و خطر بسته شدن رگ های خونی به حداقل می رسد. از آنجا که خرمالو یک منبع عالی از آهن است، برای بیماران مبتلا به کم خونی بسیار مفید است. در ترکیبات خرمالو مقدار فراوانی ید هم وجود دارد ؛ مصرف مداوم مواد غذایی سرشار از ید به تنظیم عملکرد غده تیروئید کمک می کند.

پرتقال

شاید تا به حال شنیده باشید که پرتقال یک منبع خوب از ویتامین C است. ویتامین C آنتی اکسیدان پرقدرتی است که با رادیکال های آزاد می جنگد. رادیکال های آزاد به ساختار سلول ها آسیب می رسانند و مشکلاتی ایجاد می کنند. علاوه بر این ویتامین C در تقویت سیستم ایمنی ما نقش مهمی دارد؛ از بروز بیماری های رایج فصل پاییز مانند سرماخوردگی پیشگیری می کند و احتمال بروز عفونت های گوش را کاهش می دهد. مصرف مداوم آب پرتقال احتمال بروز بیماری های کلیوی و ایجاد سنگ کلیه را کاهش می دهد؛ با وجود این توصیه می شود آب پرتقال را به طور متعادل مصرف کنید چون مصرف زیاد این آبمیوه می تواند خرابی دندان ها یا آسیب به مینای دندان را به دنبال داشته باشد. از آنجا که پرتقال سرشار از فیبر قابل حل در آب است در کاهش کلسترول خون تاثیردارد. پرتقال منبع خوبی از پتاسیم است. این ماده معدنی عملکرد قلب شما را بهبود می بخشد. اگر سطح پتاسیم بیش از حد پایین بیاید، ضربان قلب غیرعادی می شود.

طالبی

طالبی هم ویتامین A و بتاکاروتن فراوانی دارد. بتاکاروتن پیش ساز ویتامین A است و در بدن به این ویتامین ضروری تبدیل می شود. این میوه در نژادهای مختلفی عمل می آید و به مانند هندوانه دو نوع اصلی دارد. وقتی یک فنجان طالبی می خورید، حدود 56کالری وارد بدنتان می شود. مطالعات محققان نشان می دهد خانم هایی که در رژیم غذایی شان ویتامین A بیشتری مصرف می کنند، در سنین میانسالی کمتر به بیماری آب مروارید مبتلا می شوند و حتی ممکن است نیاز به عمل جراحی چشم در این قبیل افراد 50درصد کمتر از دیگران باشد. در طالبی ویتامین C هم وجود دارد که این ویتامین به تقویت سیستم ایمنی و نابودی ویروس ها و باکتری ها کمک می کند. پتاسیم، ویتامین B6، فیبر، فولات و نیاسین هم سایر مواد مغذی تشکیل دهنده طالبی هستند. قند موجود در طالبی قند فروکتوز است و مصرف متعادل این میوه تابستانی برای بیماران دیابتی مشکلی ایجاد نمی کند، اما اگر قرار باشد، این میوه ها در هر وعده به همراه مقدار زیادی شکر مصرف شوند، قند خون را بالا می برند.

زالزالک

شاید وقتی در بساط میوه فروشی ها به زالزالک های کوچک نگاه می کنید، به سادگی از کنارشان می گذرید و به نظرتان نمی رسد که این میوه های پاییزی کوچک تا چه اندازه می توانند مقوی باشند. زالزالک ها در رنگ های زرد و نارنجی به بازار می آیند و در نواحی معتدل بیشتر دیده می شوند. به هر حال این روزها زالزالک ها را از دست ندهید و در سبد میوه های پاییزی جایی هم برایشان درنظر بگیرید. در گذشته از زالزالک به عنوان میوه ای برای درمان خانگی بیماری های قلبی استفاده می شد، اما امروزه خواص متعددی را به آن نسبت می دهند و با درمان برخی مشکلات و بیماری ها ارتباط دارد. ثابت شده که این میوه می تواند آنژین و گلودرد را تسکین دهد. زالزالک ورود جریان خون از طریق سرخرگ به قلب را آسان و از سفت شدن دیواره رگ ها پیشگیری می کند. تپش قلب و نامنظم بودن ضربان قلب با مصرف زالزالک برطرف می شود. با گشاد کردن رگ های خونی به پایین آمدن فشارخون کمک می کند. بعضی بیماری های عفونی مانند ذات الریه، دیفتیری و مخملک سبب بروز ضعف و سستی در قلب می شوند. در این زمینه هم زالزالک به بهبود عملکرد قلب کمک می کند. مصرف زالزالک سبب می شود که تمرکز بیشتری داشته باشید و حافظه تان بهتر شود چون این میوه با بهبود گردش خون اکسیژن بیشتری را به مغز می رساند.

نارنج

نارنج برای ما ایرانی ها سرشار از خاطره است. از قصه های نارنج و ترنج گرفته تا عطر بهار نارنج در فیلم «شیدا». این میوه قبل از هر چیزی به دلیل بوی فوق العاده اش شناخته شده است. با بوییدن این میوه، حسی از نشاط و خوشحالی برای افراد پیش می آید. به همین دلیل هم گفته می شود این عطر می تواند خواب را از سر بپراند، درست بر خلاف عطر گلاب که باعث آرامش می شود و به افراد بی خواب کمک می کند. می توانید در سالادهای غذاهایتان برای عطر بیشتر از نارنج استفاده کنید؛ درست مثل پرتقال از پوست نارنج هم مربا تهیه می شود. شکوفه های بهارنارنج هم که جای خود را دارند، نارنجی نیستند، اما خواص شان کم از نارنجی ها ندارد. از شکوفه های بهارنارنج مربا تهیه می شود و از عصاره آن، عرق بهار نارنج، به عنوان یک نوشیدنی خوب برای پذیرایی از مهمان ها.

پاپایا

پاپایا واقعا میوه زیبایی است. ترکیب رنگ بی نظیر و هسته های کوچولوی با نمک و طعم خوبش آن را به یکی از خوراکی های محبوب دنیا تبدیل کرده است. این میوه اصالتی امریکایی دارد، اما اکنون در بسیاری مناطق حاره ای از جمله هند، آفریقای جنوبی، سری لانکا و فیلیپین نیز کشت می شود. پاپایا، چند سالی است که در استان سیستان و بلوچستان نیز عمل آمده است. پاپایا پر است از آنتی اکسیدان و انواع ویتامین ها، به همین دلیل ضد پیری است. این میوه خیلی زود می رسد، به همین علت وقتی هنوز پوستش سبز است آن را می چینند چون می دانند در طول مسیر حمل ونقلش سریع تغییر شکل خواهد داد. پوست این میوه ۳مرحله را طی می کند: سبز(کال)، زرد(نیمه رسیده) و نارنجی(کاملا رسیده). اگر قرار است پاپایا بخرید که ما توصیه می کنیم حتما از این میوه استفاده کنید، درنظر داشته باشید که قرار است چه وقتی میوه را بخورید. اگر برای همین امروزتان خرید می کنید، سراغ آنهایی بروید که پوستشان کاملا مطابق مد امسال است؛ نارنجی متمایل به قرمز اما اگر قرار است برای چند روز آینده تان خرید کنید می توانید پاپایاهای زرد رنگ را بخرید و مطمئن باشید که خیلی زود می رسند. مثل بقیه نارنجی پوش ها این میوه هم برای سوی چشم و ورم مفاصل و دستگاه گوارش مفید است؛ البته استفاده از این میوه هنوز در کشور ما جا نیفتاده است. این مطلب را به فال نیک بگیرید و سعی کنید از این به بعد این میوه خوشمزه را هم به سبد خوراکی هایتان اضافه کنید.

آقای ایمنی برمی گردد

مشعل اگر مسافر سیستان و بلوچستان زیبا و شهر سوخته پر جاذبه آن و یا بازدیدکننده موزه ملی بوده باشید، حتما سفالی را که به عنوان اولین پویانمایی طراحی شده جهان تایید شده است، دیده اید. تصویر روی جام سفالی، یک بز با شاخ هایی زیبا در حال پریدن روی درخت و خوردن برگی است. آنچه از انیمیشن یا پویانمایی در دنیای امروز وجود دارد، حاصل تلاش های متعددی از دوران ابتدای حیان انسان است که نشانه های آن را در سنگ نگاره های دوران نوسنگی و پس ازآن روی ظروف و دیوارها کشف کرده اند. در ادامه نیز انسان های بسیاری در جهت ثبت تصویری متحرک تلاش داشته اند و از همین رو نمی توان یک فرد مشخص را به عنوان آفریننده آن معرفی کرد.  انیمیشن دوره معاصر ایران با تلاش های فردی به نام نورالدین زرین کلک، مؤسس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رقم خورده است که با افرادی همچون مرتضی ممیز ( پدر گرافیک ایران) و هنرمندان دیگری چون فرشید مثقالی، علی اکبر صادقی و آراپیک باغداساریان همکاری می کرد.  بیشترین کاربرد انیمیشن ها برای تولید کارتون و تبلیغات بوده است، اما کشورمان آن پیشرفتی که کشورهای دیگر در این زمینه داشته اند و انیمیشن را به یک صنعت تبدیل کرده اند، نداشته است. فارغ از تلاش های صنعت فیلم سازی برای اقشار مختلف، انیمیشن در فضاهای صنعتی و اقتصادی، ورودی جدی نداشته است و نمونه های محدودی توانسته اند، در این سال ها در اذهان عمومی باقی بمانند. نمونه هایی از انیمیشن های تبلیغاتی در مجموعه های خصوصی و دولتی کشورمان در این سالها توانسته اند اثرگذاری اجتماعی و فرهنگی قابل توجهی داشته باشند، نمونه هایی مثل «سیا ساکتی» و «داوود خطر» انیمیشن هشداری -آموزشی نیروی انتظامی، «بابا برقی» انیمیشن شرکت توانیر و یا انیمیشن آموزشی   هشداری «آقای ایمنی» شرکت ملی گاز ایران که در چند دهه گذشته و از زمانی که هنوز صنعت انیمیشن ایران پیشرفت خوبی نداشت، متولد شد و تا امروز به هدف مهم خود یعنی آموزش به مردم ادامه داده است.  در واقع شخصیت هایی که در انیمیشن ها ساخته می شوند و در ذهن مردم باقی می مانند، به شخصیت هایی اثرگذار برای چندین نسل تبدیل می شوند و سالیان سال در میان مردم به حیات خود ادامه می دهند؛ چه اینکه آقای ایمنی را چندین نسل در کشورمان می شناسند و کودکان نسل امروز با آقای ایمنی که ظاهری امروزی و توصیه هایی به روز شده دارد، آشنا شده اند.

   آقای ایمنی؛ کاراکتری دوست داشتنی در دل مردم

مجموعه شرکت ملی گاز ایران که با توسعه شبکه گازرسانی و افزایش شمار مشترکان گاز طبیعی در شهرها و روستاهای دور افتاده کشور، دامنه فعالیت هایش زیادتر شد و لازم بود در جهت کاهش مصرف توسعه فرهنگ استفاده و بهره برداری از این نعمت خدادادی با رویکردهای مصرف ایمن، بهینه و بهره ور، اقدام های اثرگذاری را اجرا کند؛ از همین رو بود که شرکت ملی گاز ایران در کنار برنامه های اطلاع رسانی و فرهنگ سازی متعدد و متنوعی که برای این مهم انجام شد، طراحی و ایجاد شخصیتی محبوب انیمیشنی «آقای ایمنی» را شروع کرد. آقای ایمنی، زبان مشترک میان مخاطبان گسترده شرکت ملی گاز بود که به دلیل اهمیت و تأثیرگذاری آن، به تدریج در دل مردم جای گرفت؛ شاید اغراق نباشد که بگوییم، بسیار زودتر از آنچه تصور می شد، مردم به او اعتماد کردند و او عضوی از خانواده ایرانیان شد.

ظاهری که برای آقای ایمنی تصویر شد، تصویری بود که شناسنامه کامل او و هدفش بود؛ کلاهی زردرنگ بر سر داشت که روی آن، آرم شرکت گاز حک شده بود و در بیمارستان، کلاس درس، کوچه و خیابان یکباره حاضر می شد و بچه ها را راهنمایی می کرد که چطور از وسایل گازی استفاده کنند. مهم ترین نصیحتش را با لحنی موزون می خواند و می گفت: «با وسایل گازی، نباید کرد بازی». او این جمله آهنگین را چند بار با تاکید می گفت تا خطرناک بودن وسایل گازی در ذهن بچه ها حک شود.

اولین برنامه آقای ایمنی برای اولین بار در سال 74 در فیلمی ۶ دقیقه و ۱۳ ثانیه ای از تلوزیون پخش شد که در آن دختری به دلیل بی احتیاطی در استفاده از گاز راهی بیمارستان شد. درادامه این شخصیت به جهت برخورداری از تم موزیکال و شاد، جذابیت های بصری، کمیک بودن، ارائه موضوع در قالب شعر،استفاده از روش همزاد پنداری و نزدیکی آن به فرهنگ مردم و زندگی روزمره آنان، استمرار و محبوبیت پیدا کرد. در زمانی که تلویزیون هنوز پیام های تبلیغاتی نداشت و در تعداد برنامه های صدا و سیما این اندازه نبود، تکرار این انیمیشن در میان برنامه ها اثرگذاری زیادی در ذهن مردم داشت.

   آقای ایمنی اول عروسک بود، بعد چند بعدی شد

 استفاده از چنین برندی در ابتدا و در اوایل سال های دهه 70 توسط روابط عمومی شرکت ملی گاز ایران مطرح شد و شکل اولیه آن از سوی آقای بهمن عبدی، از طراحان سرشناس کشور کشیده و در حداقل زمان ممکن یعنی کمتر از یکسال با کمترین تغییرات به عنوان یک برند انتخاب و تثبیت شد. شکل اولیه آقای ایمنی عروسکی و حجمی بود و در تبلیغات مورد استفاده قرار گرفت، اما به مرور انیمیشن دو بعدی و بعدها به شکل سه بعدی در برنامه های تلویزیونی مورد استفاده قرار گرفت. مطابق روال معمول در عرصه علوم تبلیغات، استفاده از برند، برای اطلاع رسانی در تمامی رسانه ها مورد بهره برداری قرار می گیرد و استفاده از برند آقای ایمنی نیز، از آن قاعده مستثنا نبوده است. به این ترتیب، در این سال ها تا امروز در اشکال مختلف از جمله شکل سه بعدی، حجمی و عروسکی در نمایشگاه ها و محافل جمعی دیگر مثل مراسم جشن دانش آموزی و همچنین در نشریات، کاتالوگ ها و کتاب های داستان به عنوان نماد و سخنگوی شرکت ملی گاز ایران استفاده می شود.

  مردم گاز را با آقای ایمنی می شناختند

 واقعیت این است که تا قبل از اقدام های فرهنگی و اصلاحی که در دهه 70 با چنین انیمیشن هایی شروع شد، بحث جدی درباره اصلاح الگوی مصرف و کاهش آسیب های بسیار ناشی از عدم اطلاع شهروندان صورت نمی گرفت و شهروندان در شهر و روستا هم آموزش های حضوری یا شنیداری یا دیداری نداشتند. شاید بتوان گفت رادیو، تلوزیون جزء یکی از مهمترین ابزارهایی بود که می توانست این پیام های مستقیم و اثرگذار را به دورترین نقاط کشور برساند و همه مردم را به یک اندازه با این مفاهیم مهم آشنا کند. آقای ایمنی با بچه ها دوست بود و نکات ایمنی را با زبان شعر و ساده برای همه اقشار بیان می کرد و همین تاثیرگذاری، او را تا امروز زنده نگه داشته است. شرکت ملی گاز در این سال ها کاراکترهای دیگری را نیز برای استفاده در امر اطلاع رسانی با حفظ سیاست کلی توجه به آقای ایمنی به عنوان نقش اول و پاسخگوی نهایی یا پیام رسان نهایی، خلق کرده است، اما هیچ کدام از آنها اثرگذاری آقای ایمنی را نداشته اند. این شخصیت انیمیشنی در هر دور متناسب با فضای جامعه و تحولات و البته تغییر سلیقه ها موضوعات و فضاهای اجتماعی و محیطی و شعارهایی جذاب تر را انتخاب می کرد. دست درکاران این انیمیشن حدود یک دهه پس از شروع به کار اولیه آقای ایمنی، کار ساخت برنامه های جدید را به بهرام عظیمی کارگردان موفق انیمیشن سپردند. او تا آن زمان انیمیشن هایی را برای مجموعه هایی مثل شهرداری تهران و شرکت توانیر (بابا برقی) ساخته بود و در دوره جدید ساخت آقای ایمنی با استفاده از هنر دوبله و تکیه کلام هایی جدید و خنده دار، روح جدیدی به آقای ایمنی داد. در ساخت جدید انیمیشن آقای ایمنی تکه کلام «خیلی خطرناکه حسن» تکرار شده و در میان مردم جای گرفته و هنوز هم در تکیه کلام های مردم از آن استفاده می شود.

اگر بپذیریم که آقای ایمنی به عنوان نماد و برندی برای حرف زدن و انتقال پیام ما به مردم، پذیرفته شده، لازم است با ایجاد تغییرات لازم در سخنان و فرهنگ ادبی مورد استفاده آقای ایمنی و نه شکل و ظاهر آن، همچنان از این نماد در اطلاع رسانی استفاده شود و خواست و اراده مدیران روابط عمومی نیز، حفظ این برند است. صدا و سیما در این سال ها با توجه به وظیفه عمومی خود در اطلاع رسانی و آموزش های عمومی، همکاری هایی را در جهت پخش این انیمیشن ها داشته است که به نظر می رسد لازم است با توجه به هزینه های بالای ساخت و پخش این برنامه ها، این توجه چند برابر شود. در این سال ها که هزینه های ساخت انیمیشن ها چند برابر شده است، شاهد تغییرات جدید در این انیمیشن های اثر گذار نبوده ایم. به عبارتی محدودیت هایی اقتصادی بر نگاه فرهنگ سازی غالب شده و در نتیجه این برند و شخصیت اثرگذار در این سال ها از زندگی مردم حذف شده است و شاید لازم باشد درباره بازگشت آقای ایمنی آن هم با قدرتی جدید، تصمیمی جدید هم گرفته شود.

 

 

رئیس امور ورزش و تربیت بدنی شرکت ملی نفت ایران: طرح شناسنامه ورزشی کارکنان نفت بی‎نظیر است

مشعل   یکی از مهمترین برنامه های این روزهای ورزش نفت که مدیران ورزشی در 4 شرکت اصلی به آن می پردازند و در سلامت و بهره وری کارکنان بسیار تاثیر گذار بوده، بحث سلامت و شناسنامه ورزشی کارکنان است.  رضا قورچیان، رئیس امور ورزش و تربیت بدنی شرکت ملی نفت ایران در خصوص دو طرح توسعه برنامه‎های ورزش همگانی و طرح شناسنامه ورزشی کارکنان به نکات قابل توجهی اشاره می کند؛ البته او درباره ورزش قهرمانی زیر مجموعه اش نیز صحبت هایی دارد که با هم می خوانیم.

رئیس امور ورزش و تربیت بدنی شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اینکه فعالیت های امور ورزش، در دو سطح همگانی و قهرمانی ادامه دارد، گفت: در سطح قهرمانی سه باشگاه نفت تهران، مناطق نفت‎خیز جنوب و پارس جنوبی جم فعالیت می‎کنند که به علت مصوبات مجلس، ادامه فعالیت در سطح ورزش حرفه ای در رشته فوتبال ليگ برتر، مقدور نبود. به همین دلیل، فعالیت حدود 16 تیم متوقف شد؛ اما حمایت از 130 تیم ورزشی در سطح این سه باشگاه همچنان ادامه دارد.

 البته در بین 130 تیم ورزشی، حدود30 تیم در ورزش بانوان فعال هستند که در مسابقات مختلف شرکت می‎کنند و عناوین مختلفی را نیز کسب کرده‎اند.

قورچیان با اشاره به اینکه بیش از 75 درصد از اعضای تیم‎ها باید از کارکنان و فرزندان آنها انتخاب شوند، افزود: بسیاری از تیم‎های ورزشی نفت در سطح لیگ ایران، قهرمان و تعدادي از اين تيم ها به مسابقات بین المللی اعزام شدند و در آنجا نیز افتخاراتی کسب کردند؛ قهرماني تيم هاي ووشو و فوتبال ساحلي پارس جنوبي در مسابقات بين المللي آسيا و جام باشگاه هاي جهان، قهرماني تيم وزنه برداري مناطق نفت خيز جنوب در جام باشگاه هاي آسيا، نايب قهرماني تيم دووميداني نفت تهران در جام بين المللي كازانف قزاقستان و... كه مقام هاي متعددي را كسب کردند، گوشه ای از این افتخارات است. در بین اسامی این تیم ها، نام فرزندان و کارکنان نفتی نیز به چشم می آید که باعث افتخار نام نفت شده اند.

قورچیان در ادامه با بیان اینکه در سال جاری با ابلاغیه وزیر نفت مبتنی بر اینکه «تیم‎های ورزشی باید با 40 درصد هزینه سال قبل در مسابقات حضور یابند»، صرفه جویی و مدیریت هزینه ها را در دستور کار قرار دادیم، تصریح کرد: با این وجود، تمام تیم‎ها با قدرت کامل در مسابقات حاضر شدند و تن به حذف فعالیت تیم‎ها در عرصه ورزش قهرماني ندادیم و در مسابقات مختلف با قدرت ظاهر شدیم.

استفاده بهینه از زیر ساخت ها

قورچیان با اشاره به اینکه در زمینه ورزش همگانی از سال 1394 تصمیم گرفتیم از ظرفیت‎ها و زیرساخت‎های شرکت ملی نفت ایران استفاده بهینه کنیم، افزود: برنامه ریزی‎های دقیقی انجام شد تا جمعیت بیشتری از کارکنان را درگیر ورزش همگانی کنیم؛ در سال 94 بیش از 3100 نفر از ستاد تهران برای حضور در تمرين ها و برنامه هاي آموزشي ثبت نام کردند که این تعداد در سال 95 به 3600 نفر و در سال 96 به بیش از 5500 نفر رسیده است. در این مسیر با حمایت های انجام شده، کارکنان مدت موقت نیز می‎توانند از كلاس هاي تمريني/آموزشي و امکانات باشگاه‎های ورزشی استفاده کنند.

ساماندهی کلاس‎های ورزشی در دستور کار

 تعداد رشته‎های ورزش همگانی به 20 رشته رسیده که بر این اساس، برای سال 97 طرح ساماندهی کلاس‎های ورزشی در رشته‎های مختلف را در برنامه داریم. ابلاغیه وزیر محترم نفت فرصتی شد تا بيشتر هزینه‎ها رابه آموزش و تمرين ها و در واقع به توسعه ورزش همگاني اختصاص دهیم.

رئیس امور ورزش و تربیت بدنی شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه در زمینه بهبود زیرساخت‎ها نیز تلاش شد تا تجهیزات ورزشی جدید برای باشگاه‎ها تهیه شود، افزود: بر این اساس، مرکز ورزش ساختمان 24 (هما) تجهیز و راه اندازی شد و مرکز ورزش ساختمان شهید تندگویان و مرکزی هشتم نیز تجهیز شدند که این اقدام باحمایت‎های مدیرعامل،معاون عملیات غیرصنعتی،مديريت امورمالی و شوراي ورزش ادامه خواهد داشت.

طرح شناسنامه ورزشی کارکنان اجرایی می‎شود

قورچیان با اشاره به اینکه با همکاری فناوری اطلاعات شرکت ملی نفت ایران، طرح شناسنامه ورزشی کارکنان با هزار نفر ساعت کار کارشناسی به تأیید شورای ورزش شركت نفت و شوراي مركزي ورزش وزارت نفت رسید و راه اندازی شد، گفت: در این مسیر تاکنون حدود هزار نفر از کارکنان پایش شده اند و اطلاعات دقیق آنها ثبت شده است. در طرح شناسنامه ورزشی با دعوت از همكاران و پس از تشکیل پرونده و بررسي هاي لازم، حرکات اصلاحی و برنامه تغذیه در اختیار آنها قرار می‎گیرد و پس از 6 ماه دوباره پایش می‎شوند.وی با بیان اینکه طرح شناسنامه ورزشی از نيمه دوم مهرماه برای بانوان نیز اجرایی شد، اظهار کرد: این طرح در ایران بی‎نظیر است و به ارتقای سطح سلامت کارکنان کمک می کند. قرار است در ادامه، کارکنان قرارداد مدت موقت نیز مشمول این طرح شوند.

 

پائولو سرجیو: با يک پيروزي بزرگ ادامه راه هموار شد

پائولو سرجيو بعد از پيروزي مقابل تراکتورسازي گفت: يک بازي فيزيکي را پشت سر گذاشتيم و اين برد يک پيروزي بزرگ براي ما بود. بايد به بازيکنانم تبريک بگويم. آنها خيلي با هوش و با منطق بازي کردند و در واقع، کيفيت فني تيم حريف باعث شد تا پيروزي ما ارزش دوچنداني داشته باشد. تراکتورسازي، تيم بسيار خوبي است که بازيکنان بزرگ و باکيفيت زيادي دارد. تيم ما از بازيکنان جوان بسيار خوبي بهرهمند است که بهخوبي کار کردند. بعد از گلي که خورديم، سعي کرديم خيلي زود به بازي برگرديم و نتيجه را بهنفع خودمان رقم بزنيم.

او در ادامه با اشاره به نخستين پيروزي تيمش در ليگ گفت: از اينکه اولين پيروزيمان را در ليگ برتر کسب کرديم، بسيار خوشحالم. الان زمان آن است که فروتن باشيم. هنوز کارهاي زيادي پيشِروي ماست که بايد آنها را انجام دهيم. بازيکنان جوان ما 5 ماه است که کنار تيم هستند و کار ميکنند. آنها در مقايسه با 5 ماه قبل پيشرفت زيادي کردهاند. کل تيم در اين پيروزي سهيم بودند که اين پيروزي را به همه تبريک ميگويم.

از ابتداي فصل ما از بازيکنان جوان استفاده ميکنيم. حسين ساکي و برخي ديگر از بازيکنان جوان را از قبل به ميدان فرستاديم. چيزي که بايد در نظر بگيريم، اين است که بازيکنان جوان ما نسبت به 5 ماه پيش، براي بازي بسيار آمادهتر بودند، حتي بازيکناني که به ميدان نرفتند نيز آماده هستند که در صورت نياز، بازي کنند. اين موضوع به زمان مناسب برميگردد تا بازيکنان جوان ديگري نيز به ترکيب راه پيدا کنند.

 سرمربي تيم فوتبال نفت آبادان درباره اينکه بهنظر ميرسد اين تيم به يک ساختار ثابتي دست پيدا کرده، گفت:من خيلي بهتر و جامعتر روي بازيکنان شناخت دارم. زماني که ما در حين حمله هستيم و توپ را از دست ميدهيم، به يک عکسالعمل سريع نياز داريم تا به بازي برگرديم. از لحاظ مسئوليتپذيري، بازيکنانمان نسبت به قبل خيلي پيشرفت کردهاند؛ اما هنوز جزيياتي وجود دارد که بايد روي آنها کار کنيم. کار بسيار سختي است، بايد روز به روز با بازيکنان کار کرده و براي پيشرفت تلاش کنيم.

 

با دو برد و يک تساوي روز خوب نفتيها در ليگ برتر فوتبال ايران

هفته نهم ليگ برتر فوتبال باشگاههاي ايران براي نمايندگان نفت خوش يمن بود؛ چرا که همه با دست پر بازي را ترک کردند و موفق بودند. نفتيها که چند هفتهاي بود خوب نتيجه نميگرفتند، در اين هفته با دو پيروزي و يک تساوي به کار خود پايان دادند.در اين بين، پيروزي نفت آبادان بيش از همه به چشم آمد؛ چرا که سلطان تساويهاي ليگ بالاخره موفق شد بعد از 9 هفته، نخستين پيروزي خود را در خانه، آن هم در حالي که تماشاگرانش را به همراه نداشت، جشن بگيرد.شاگردان پائولو سرجيو که هميشه برد را با تساوي عوض ميکردند، اين بار در خانه با شکست تراکتورسازي، يکي از مدعيان ليگ که هر 3 کاپيتان تيم ملي را به همراه دارد، طلسم شکني کردند. نفتيها هر نيمه يک گل زدند تا با نتيجه 2 بر يک، حريف قدرتمند خود را شکست دهند.نفت آبادان با اين پيروزي 9 امتيازي شد و با 3 پله صعود، در رتبه دهم جدول قرار گرفت.پارس جنوبي جم ديگر تيم نفتي بود که موفق شد در اين هفته و در حالي که مهمان بود، حريف خود، استقلال خوزستان را در اهواز شکست دهد. شاگردان مهدي تار تار در هر نيمه يک گل به ثمر رساندند تا 2 بر صفر، برنده اين بازي باشند. پارس جنوبي جم با اين پيروزي 12 امتيازي شد و در رتبه هشتم جدول قرار گرفت. تيم فوتبال نفت مسجد سليمان هم با هدايت عليرضا مرزبان، سرمربي جديد خود در تبريز و مقابل تيم ماشينسازي با ارائه يک بازي خوب اين شانس را داشت که برنده از زمين خارج شود؛ اما با گلي که در ثانيههاي پاياني خورد، برد را با تساوي عوض کرد. نفت مسجد سليمان با نتيجه يک بر يک موفق شد حريف خود را متوقف کند و با اين تساوي خارج از خانه 4 امتيازي شدند و در رتبه پانزدهم باقي ماندند.

 

تارتار: پارس جنوبي نماد موفقيت ورزش در جنوب

مهدي تارتار در گفتوگو با «مشعل»، در مورد پيروزي مقابل استقلال خوزستان گفت: ما يک پيروزي خوب مقابل اين تيم به دست آورديم؛ اما براي دقايقي، بازي از حالت طبيعي خارج شد؛ البته مشکلي بين کادر فني دو تيم و بازيکنان وجود نداشت، فقط بحث اعتراض بازيکنان حريف به داوري بود.

او اشارهاي هم به اخراج دو بازيکن حريف و تاثير آن بر پيروزي پارس جنوبي داشت و گفت: اخراج بازيکن استقلال خوزستان به دليل درگيريها و اعتراضها به داور بود. تيم ما در اين مسابقه خوب، منطقي و صبورانه بازي کرد و وقتي حريف 11 نفره بود، توانستيم گل بزنيم و پس از آن، مسابقه را اداره کرديم و در نيمه دوم هم گل دوم را زديم. بنابراين اگر هم اين اخراجها تاثير داشته، براي نيمه دوم است. سرمربي پارس جنوبي گفت: از هواداران خونگرم پارس جنوبي تشکر ميکنم که هميشه حامي و ياور تيم بودهاند و راه زيادي را طي کردند تا به اهواز بيايند و از ما حمايت کنند. اين برد را به هواداران تقديم ميکنم.  تارتار در ادامه با تشکر از مدير باشگاه و پتانسيل پارس جنوبي در جذب جوانان بومي گفت: مديرعامل باشگاه بسيار تلاش کرده تا پارس جنوبي به يک هنجار بسيار خوب ورزشي و اجتماعي در جنوب کشور تبديل شود. به طوري که بسياري از جوانان منطقه آرزو دارند بازيکن پارس جنوبي شوند و اين تيم با جلب حمايت هواداران باعث شده که جوانان به ورزش اشتياق بيشتري نشان دهند. استاندار و فرماندار بايد از تيم حمايت بيشتري کنند. شرکتهاي خصوصي زيادي در منطقه هستند که ميتوانند اسپانسر تيم پارس جنوبي باشند.

 

 

ورزش، اچ اس ای، بهداشت و درمان و روابط کار و مددکاری سلامــت محــوری در همــكاري چهـارجـانبـه

شرايط كاري و فعاليت هاي عملياتي خاص صنعت نفت در مكان هاي خاص و همچنين وجود ارتباطات گسترده بين المللي در اين صنعت با سازمان ها و نهادهاي جهاني معتبر، لزوم تبعيت از هنجارها، اصول و استانداردهاي بين المللي در اين صنعت را بيش از هر صنعت ديگري ضروري ساخته است. به همين دليل است كه هر نهاد يا واحدي كه بخواهد در بدنه و ساختار سازماني اين صنعت شكل بگيرد، بايد با فضاي حاكم بر اين صنعت و با استانداردهاي لازم الاجراي بين المللي حاكم بر آن همخواني داشته باشد و بتواند بخشي از معضلات و چالش هاي خاص اين صنعت بين المللي را حل کند.حوزه ورزش صنعت نفت نيز از اين قاعده مستثنا نيست و ضرورت دارد كه جايگاه و اهدافش در ساختار سازماني صنعت نفت، متناسب با شرايط حاكم بر اين صنعت، بازتعريف شود و از تعميم نگاه عمومي حاكم بر ورزش كشور به اين حوزه مانند آنچه در وزارت ورزش و جوانان و در فدراسيون هاي ورزشي ديده مي شود، پرهيز شود تا حوزه ورزش صنعت نفت نيز، بتواند نقش خود را به صورت موثر در تسهيل دستيابي صنعت نفت به اهداف كلانش، بويژه در موضوع افزايش ظرفيت و كاهش هزينه هاي توليد نفت و گاز ايفا كند.از اهداف صنعت نفت در اين زمينه، تعريف سياست هاي سلامت محور و اجراي فعاليت هاي منطبق با اين سياست ها از سوي اداره كل سلامت، تربيت بدني و مسئوليت اجتماعي وزارت نفت است. در این زمینه، يكي از سياست هاي اجرايي مصوب ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش با عنوان حلقه سلامت، اجرا خواهد شد كه در اين مطلب به آن اشاره مي كنيم.

الف) همسو شدن

بازنگری و ايجاد يكپارچگي در فرایندهای کاری و فعالیت حوزه های متولی امر سلامت در صنعت نفت (حوزه های اچ اس ای، بهداشت و درمان، ورزش و روابط کار و مددکاری) بویژه از منظر ایجادِ هماهنگي و همسويي در اهداف، همچنين ايجاد ارتباط فرایندی و سازمانی پایدار و دائمي بین واحدهای ياد شده و در نهايت ایجاد یک پایگاه مشترك و فراگیر براي گردآوري، به روز رساني و تبادل اطلاعات هدفمند از سوابق سنجش و پایش سلامت کارکنان از بدو استخدام تا پس از بازنشستگی (تا پايان حيات) و خانواده ایشان، زمينه را براي شكل گيري «سيستم مديريت سلامت ويژه صنعت نفت» براساس الگوهاي معتبر بين المللي فراهم خواهد كرد. براي تحقق اين مهم، تعهد عملي مديران ارشد و كارشناسان هريك از حوزه هاي متولي امر سلامت در پياده سازي سياست ها و اجراي كامل و غيرگزينشي برنامه هایِ مصوب و مورد انتظار در استانداردهاي سیستم مدیریت سلامت در سه مرحله پایش و سنجش سلامت، پیشگیری و مراقبت هاي درمان، به جای تمرکز صرف بر بخش درمان و عمل به ساير مصوبات مورد توافق، بسيار ضروري خواهد بود.

ب) اهداف

1 - گذر از نگاه عمومي و كشوري به مقوله سلامت در صنعت نفت و به جاي آن صنعت نفتي كردن عملكرد تمامي نهادهاي متولي امر سلامت در صنعت نفت در انطباق با استانداردهاي مورد وثوق در صنايع نفت و گاز دنيا (منعكس شده در سياست هاي اجرايي مصوب ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش، ابلاغي وزير نفت)

2 - گذر از نگاه واكنشي ، درمان محور و مبتني بر ارائه خدمات پرهزينه درمانگاهي و بيمارستاني در حوزه سلامت و به جاي آن فعال سازي و اصالت بخشي به مقوله هاي اولويت دار و آينده نگر در سيستم مديريت سلامت، يعني مقوله پايش و سنجش سلامت و مقوله پيشگيري به منظور ايفاي نقش موثرتر تمامي حوزه هاي متولي امر سلامت در تعيين و تامين «نيازِ پايه سلامت» براي تمامي كاركنان شاغل و بازنشسته و خانواده هایشان.

3 - ايجاد ارتباط فرايند دائمي و تبادل اطلاعات ميان تمامي حوزه هاي متولي امر سلامت در صنعت نفت بر اساس الگوي مصوب شناسنامه سلامت ، توافق شده در سياست هاي اجرايي مصوب ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش و مبتني شدن برنامه ريزي هاي حوزه سلامت بر اين اساس

ج) استانداردها، راهنماها و مستندات مبناي عمل

1 - سياست هاي اجرايي ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش، ابلاغي وزير نفت

2 - استانداردها و راهنماهاي تدوين شده از سوی سازمان توليدكنندگان نفت و گاز دنيا (IOGP) به منظور ساختاردهي به برنامه هاي حوزه سلامت از جمله:

Managing health for field operations in oil and gas activities

Fitness to Work: Guidance for company and contractor health, hse and HR professionals

A Guide to Health Impact Assessments in the oil and gas industry

د)محورهاي همكاري حوزه هاي مختلف متولي

 امرسلامت صنعت نفت

همكاري هاي مشترك و فرايندي حوزه هاي مختلف متولي امر سلامت براي تحقق اهداف سيستم مديريت سلامت و سياست هاي اجرايي مصوب ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش براي چهار گروه از مخاطبان (كاركنان جديدالاستخدام، شاغلان ، بازنشستگان و خانواده ها)، عمدتا بر اساس محورهاي زير صورت خواهد گرفت:

1 - همكاري در زمینه اصلاح برنامه ريزي هاي سلامت در تمامي حوزه هاي متولي امر سلامت در هر شركت: اطلاعاتي كه در اين بخش گردآوري و ميان حوزه هاي مختلف متولي امر سلامت مبادله مي شوند، حالتي كلان داشته و بايد مبناي تعيين يا اصلاح اولويت ها، تعيين جهت گيري هاي كلان و تدوين برنامه هاي سالانه هريك از حوزه هاي مذكور قرار گيرد. براي به انجام رسيدن اين مهم، اطلاعات كلي و طبقه بندي شده از وضعيت شاخص هاي سلامت در تك تك شركت ها و از وضعيت جمعيت شاغل در آنها و خانواده هاي ايشان، موردنياز است و جزیيات اطلاعات سلامت تك تك افراد در اين بخش موردنظر نيست.

2 - همكاري در زمینه تدوين شناسنامه سلامت براي تك تك افراد شاغل، بازنشسته و خانواده ها: اطلاعات سلامت به گونه اي ميان حوزه هاي متولي امر سلامت مبادله شود كه بر اساس آنها بتوان شناسنامه سلامت را طبق الگوي مصوب در سياست هاي اجرايي ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش براي تك تك افراد شاغل، بازنشسته و خانواده ها تدوين كرد تا بر اساس اطلاعات مبادله شده، توصيه ها و اقدام های اجرايي در ارتباط با ارتقاي سطح سلامت تك تك افراد در شناسنامه سلامت ايشان درج شود و در برنامه ريزي هاي مختلف و پيگيري اقدام های اجرايي مورد استفاده قرار گيرد. براساس توافق های صورت گرفته ميان نمايندگان حوزه هاي متولي امر سلامت مقرر شده است، تدوين و به روزرساني جزیيات اطلاعات مربوط به شاخص هاي سلامت جسمي و رواني و ويژگي هاي شغل و محيط كار و ميزان مواجهه تك تك افراد با عوامل زيان آور محيط كار، همزمان با انجام آزمايش هاي دوره اي طب صنعتي انجام گيرد تا از طولاني شدن فرايند كار و مراجعات چندباره افراد براي انجام آزمايش ها و آزمون هاي مختلف موردنظر هريك از حوزه هاي سلامت پرهيز شود. به اين منظور لازم است تدابيري از سوي سازمان بهداشت و درمان اتخاذ شود تا در كنار روند معمول انجام آزمايش هاي دوره اي طب صنعتي، ايستگاه هاي جديدي تعريف و ايجاد شود تا نمايندگان ديگر حوزه هاي سلامت يعني حوزه هاي اچ اس ای، ورزش و روابط كار و مددكاري اجتماعي نيز بتوانند نسبت به اندازه گيري و سنجش شاخص هاي سلامت موردنظر خود بر اساس الگوي مصوب براي تك تك افراد، اقدام های لازم را به انجام رسانده و در شناسنامه سلامت افراد ثبت كنند.

3 - همكاري در موارد خاص يا در زمینه اندازه گيري و سنجش وضعيت شاخص هاي سلامت براي گروه هاي خاص ، مشاغل خاص و در مواقع خاص: در شرايطي كه به همكاري واحدهاي متولي امر سلامت در ساير پروژه ها، طرح ها و برنامه هاي مرتبط با اين حوزه، نياز باشد، اين همكاري از طريق تشكيل كميته هاي تخصصي زير نظر كميته مركزي سلامت صورت خواهد گرفت. كميته مركزي سلامت بر اساس سياست هاي اجرايي مصوب در ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش، زير نظر معاون وزير در توسعه مديريت و سرمايه انساني و با عضويت عالي ترين مقام در پنج حوزه اچ اس ای، سازمان بهداشت و درمان، روابط كار و مددكاري اجتماعي، ورزش، توسعه سرمايه انساني يا نمايندگان تام الاختيار آنها تشكيل خواهد شد.

در صورتي كه در زمان جذب و استخدام يا در شرايط خاص، به انجام آزمون ها و معاينات غيرمعمول براي اندازه گيري و سنجش وضعيت سلامت مجموعه اي از افراد نیاز باشد، مي توان اقدام های لازم را در قالب همكاري هاي مشترك مندرج در ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش به انجام رساند.

تبصره: ضرورت دارد تمامي ارتباطات سازماني و اداري، ميان حوزه هاي متولي امر سلامت در هر شركت برای تبادل اطلاعات، همچنين تشكيل جلسات كميته هاي تخصصي/موضوعي با هدف تحقق كامل ارتباط فرايندي موردنظر، به صورت بي واسطه و مستقيم صورت گيرد تا اقدام های مورد انتظار، بدون تاخير و بدون دخالت و اعمال سليقه هاي شخصي افراد غيرمرتبط در هر مقام انجام شود.

ه) وظايف هريك از واحدهاي متولي امر سلامت

بر اساس توافق های صورت گرفته ميان نمايندگان تام الاختيار حوزه هاي متولي امر سلامت، مندرج در سياست هاي اجرايي مصوب ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش، ضرورت دارد با هدايت كميته مركزي سلامت و بخش هاي سياستگذاري و برنامه ريزي هريك از حوزه هاي مذكور، ارتباط فرايندي موردانتظار نه تنها در ستادها؛ بلكه در هريك از شركت هاي اصلي، فرعي و تابعه نيز شكل گيرد. به عبارت ديگر هريك از حوزه هاي متولي امر سلامت موظفند از طريق ارتباط دائمي با زيرمجموعه خود، تمهيداتي را به صورت دائمي، براي انجام اقدام های زير و شكل دادن به ارتباط فرايندي موردنظر فراهم آورند.

تبصره: مديران توسعه منابع انساني چهار شركت اصلي، وظيفه پيگيري و نظارت بر شكل گيري ارتباط فرايندي ميان تمامي حوزه هاي متولي امر سلامت در شركت خود و رفع موانع و مشكلات موجود بر سر همكاري هاي دائمي مذكور را بر عهده دارند.

1 - حوزه اچ اس ای

عمده تمركز حوزه اچ اس ای بر شرايط و مخاطرات مشاغل و همچنين ايجاد محيط هاي كاري امن برای كاركنان جديدالاستخدام و شاغلان در صنعت نفت است. حوزه اچ اس ای همچنين بايد برای ارتقاي سطح استانداردهاي سلامت و ايمني محيط هاي كاري و كاهش ريسك مواجهه كاركنان مذكور با عوامل زيان آور محيط هاي كاري تمهیدات لازم را بیندیشد. در تدوين شناسنامه سلامت كاركنان، كار با اطلاعات حوزه اچ اس ای از وضعيت مشاغل و محيط هاي كاري آغاز مي شود. براي اين منظور:

1 - حوزه اچ اس ای در بخش هاي ستادي و عملياتي هريك از شركت هاي اصلي، فرعي و تابعه موظف است به تفكيك هر شركت، يك دسته بندی كلي از مشاغل فعال در آن شركت را براساس مخاطرات فيزيكي، شيميايي، رواني، بيولوژيك و ارگونوميك تدوين کند و در اختيار ساير حوزه هاي سلامت قرار دهد. سپس براي هريك از مشاغل دسته بندي شده در بخش هاي ستادي و عملياتي شركت هاي مذكور، اطلاعات مربوط به نتایج كلي ارزیابی ریسک مواجهه کارکنان با عوامل زیان آور محیط کار را نيز تدوين كند.

2 – این حوزه (اچ اس ای) موظف است بر اساس اقدام های بند (يك)، ویژگی های مشاغل و شرایط انجام کار در هريك از مشاغل را به تفكيك شركت و مبتني بر الزام های استاندارد Fitness to work تدوين کند و در اختيار ساير حوزه هاي سلامت قرار دهد.

3 - حوزه اچ اس ای موظف است اقدام های لازم را به منظور تدوین شاخص ها و شايستگي هاي سلامت برای تصدی ایمن سمت هاي شغلي در مشاغل مختلف صنعت نفت به انجام رساند و نتيجه را در اختيار حوزه منابع انساني براي درج در شرايط احراز سمت ها قرار دهد تا در فرايند جذب و استخدام و همچنين فرايند انتصابات كاركنان در كارراهه هاي مختلف شغلي مورداستفاده قرار گيرد.

2 - سازمان بهداشت و درمان

وظيفه سازمان بهداشت و درمان بر اساس سياست هاي اجرايي ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش، تأمين اطلاعات مربوط به آخرين وضعيت شاخص هاي سلامت افراد اعم از كاركنان جديدالاستخدام، شاغلان، بازنشستگان و خانواده ها و ارائه پيش بيني هايي از وضعيت آتي شاخص هاي سلامت در صنعت نفت است. فراهم آوردن تمهيدات لازم برای پيشگيري و كنترل روند گسترش بيماري هاي شغلي و غيرشغلي بويژه بيماري هاي غيرواگير همچنين تامين خدمات درماني سهل الوصول و در دسترس، بخصوص در محل سايت ها و مناطق عملياتي نيز از وظايف سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت است. براي اين منظور:

1 - لازم است نتایج طبقه بندي شده غربالگری ریسک فاکتورها/بیماری ها (به خصوص بيماري هاي غيرواگير) و اطلاعات ناشی از اجراي پژوهش های میدانی در ارتباط با كاركنان شاغل، بازنشستگان و خانواده ها برای تعيين اقدام های آتي مانند انجام مداخلات مقتضی پزشکی، انجام پیشگیری های دارویی و غیردارویی به منظور کنترل بیماری های غیرواگیر و بیماری های ناشی از کار و ...، در اختيار ساير حوزه هاي متولي امر سلامت قرار گيرد.

2 - سازمان بهداشت و درمان بايد نوع و چارچوب انجام معاينات دوره اي مورد نياز كاركنان در مشاغل مختلف را با هماهنگی حوزه اچ اس ای تعيين يا بازنگري كند و پس از اجرا، نتایج طبقه بندی شده و تحلیل آماری معاینات دوره ای كاركنان را به تفكيك شركت هاي اصلي، فرعي و تابعه در اختيار ساير حوزه هاي متولي امر سلامت برای تكميل شناسنامه سلامت قرار دهد و تمهيدات لازم را به منظور پيگيري اقدام های مختلف مورد توافق در ارتباط با حفظ و ارتقاي وضعيت سلامت از سوي كاركنان (با همكاري حوزه اموركاركنان) فراهم كند.

3 - سازمان بهداشت و درمان لازم است در تدوين شاخص هاي (شايستگي هاي) سلامت جسمي و رواني برای کارکنان و خانواده آنها، با ساير حوزه هاي متولي امر سلامت، همكاري مستمر و دائمي داشته باشد.

4 - لازم است سازمان بهداشت و درمان با همكاري ساير حوزه ها از جمله حوزه خدمات، اقدام های لازم را نسبت به اصلاح و پياده سازي الگوهاي تغذیه در مناطق ستادي و عملياتي صنعت نفت، اجرای برنامه های آموزشی و مشاوره ای، طرح های واکسیناسیون، کنترل مواد دخانی و ...  انجام دهد.

3 - حوزه روابط كار و مددكاري اجتماعي

با توجه به سياست هاي اجرايي ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش، انجام وظايفي همچون سنجش مدام شاخص هاي مرتبط با مقوله حياتي سلامت روان در كاركنان، بازنشستگان و خانواده ها، همچنين پيش بيني تمهيداتي برای بهبود و ارتقاي وضعيت سلامت روان در صنعت نفت، بويژه از طريق انجام انواع مختلفي از حمايت هاي مادي و غيرمادي، به عهده حوزه روابط كار و مددكاري اجتماعي است. براي اين منظور:

1 - لازم است حوزه روابط كار و مددكاري اجتماعي، نتایج طبقه بندي شده از پروژه هاي مطالعاتي و پژوهش هاي ميداني را در ارتباط با آسیب های اجتماعی کارکنان و خانواده صنعت نفت، به ویژه در مناطق عملیاتی تدوين كرده و در اختيار ساير حوزه هاي متولي امر سلامت قرار دهد.

2 - حوزه روابط كار و مددكاري اجتماعي بايد نتایج طبقه بندی شده مشاوره ها و ارزیابی های روانی کارکنان مشاغل مختلف و خانواده ها را در اختيار ساير واحدها قرار دهد و براي تسهیل دسترسی کارکنان و خانواده های آنها به مشاوره های روانی به ویژه در محل کار و در مناطق عملیاتی تمهیدات لازم را بیندیشد.

3 - حوزه روابط كار و مددكاري اجتماعي لازم است در تدوين شاخص هاي (شايستگي هاي) سلامت جسمي و رواني برای کارکنان و خانواده های آنها با ساير حوزه هاي متولي امر سلامت، همكاري مستمر و دائم داشته باشد و در زمینه اصلاح روند انجام مصاحبه ها و ارزیابی های روانی کارکنان در بدو استخدام و حین خدمت (در زمان انتصابات و در زمان انجام معاينات دوره اي) مشارکت فعالی داشته باشد.

4 - حوزه ورزش : ورزش در نفت، بخشی مهم و پایه ای از برنامه سلامت كاركنان، بازنشستگان و خانواده ها در كنار برنامه های ساير حوزه هاي متولي امر سلامت يعني اچ اس ای، بهداشت و درمان و روابط كار و مددكاري اجتماعي است. صنعت نفتي كردن ورزش در صنعت نفت يا به عبارت ديگر ايجاد الزام سازماني در انجام تمرين ها و ورزش هاي سلامت محور در بخش همگاني متناسب با مخاطرات و شرايط مشاغل همچنين مبتني بر سوابق سلامت افراد و پيش بيني هاي آتي در اين زمينه (به منظور كاهش فرسودگي شغلي و افزايش عمر مفيد كاري كاركنان و كنترل بيماري هاي غيرواگير) به جاي پرداختنِ صرف به برگزاري مسابقات يا برنامه هاي تفريحي، از وظايف مورد انتظار حوزه ورزش است. تدوين شناسنامه ورزشي براي كاركنان جديدالاستخدام، شاغلان، بازنشستگان و خانواده ها با همكاري ساير حوزه هاي متولي امر سلامت بر اساس الگوي مصوب در سياست هاي اجرايي ماده 3 راهبردهاي صنعت نفت در ورزش از وظايف موردانتظار حوزه ورزش است. براي اين منظور:

1 - ضرورت داردحوزه ورزش، نسبت به تدوين و بازنگري دوره اي کتابچه جامع «راهنمای نحوه اندازه گیری و سنجش آمادگی جسمانی كاركنان ويژه صنعت نفت» بر اساس شرايط مشاغل و وضعيت سلامت جسماني مورد انتظار از كاركنان شاغل در آنها (بويژه از منظر ايجاد نُرم هاي آمادگي جسماني ويژه صنعت نفت) با همكاري ساير واحدها اقدام كند.

2 - حوزه ورزش بايد نتایج اندازه گیری وضعیت آمادگی جسمانی افراد را كه از طریق انجام آزمون های عمومی و تخصصی ورزشي و پس از دريافت اطلاعات شرايط مشاغل از حوزه اچ اس ای، اطلاعات سوابق سلامت ازسازمان بهداشت و درمان و اطلاعات حوزه روابط كار و مددكاري اجتماعي (همزمان با انجام معاينات طب صنعتي يا از طريق ارجاع افراد از حوزه هاي ديگر) به دست آمده اند، در اختيار ساير حوزه هاي متولي امر سلامت قرار دهد.

3 - حوزه ورزش لازم است در تدوين شاخص هاي (شايستگي هاي) سلامت جسمي و رواني برای کارکنان و خانواده ها با ساير حوزه هاي متولي امر سلامت همكاري مستمر و دائمي داشته باشد.

4 - لازم است حوزه ورزش برنامه های اصلاح حرکتی کارکنان و خانواده ها، ارائه مشاوره هاي ورزشی، تسهیل شرايط برای دسترسی كاركنان و خانواده ها به اماکن ورزشی، اجرای طرح ورزش آزاد، تامین تجهیزات ثابت و سیار بویژه در مناطق و سايت هاي عملیاتی و برنامه هایی ویژه برای کارکنان مشاغل مختلف و از جمله مشاغل خاص برای ارتقای تناسب با کار را در دستور كار قرار دهد.

آتشکده و نفت

نام «مسجد سلیمان» یادآور استخراج نفت در ایران است. این شهر که در شمال شرقی استان خوزستان واقع شده، مهد صنعت نفت ایران و خاورمیانه است که در سال 1287 خورشیدی با اکتشاف نفت در آن، دوران نوین صنعتی ایران آغاز شده است.

اما این شهر پیشینه باستانی نیز دارد. «پارسوماش» نام شهری است باستانی که باستان شناسان حدود جغرافیایی آن را در محدوده این شهر متصور می دانند و آثار باستانی و کشفیات منطقه نیز مبین این مطلب است. می دانیم که آریایی ها – که نخستین بار نام «ایران» توسط ایشان به این سرزمین اطلاق شد – پس از ترک سرزمین مادری خود که در اوستا از آن تحت عنوان «ایرانویج» یاد می شود، به سوی جنوب سرازیر شدند و به مرور زمان یکی از بزرگ ترین امپراتوری های جهان را بنیان نهادند؛ البته بدیهی است که این عظمت به مرور ایام به دست آمده و بی شک مقدمات فراوانی داشته است. مقدماتی که منزل به منزل طی طریق و در مسیر مهاجرت ایشان تا استقرار نهایی شان در ایالت پارس فراهم شده است. پارسیان آریایی نژاد، پیش از کسب اقتدار واقعی، سال ها تحت لوای اقوام ماد در جنوب دریاچه ارومیه و در محلی به نام «پارسوا» سکونت داشتند. .

پروفسور گیرشمن که سالیان متمادی از عمر خود را صرف تحقیق و کنکاش در ایران کرد، در خصوص مهاجرت پارسیان از پارسوا به ایالت پارس می نویسد: ... به نظر نمی رسد که اقامت پارسیان در شمال غرب ایران زیاد طول کشیده باشد. انتقال ایشان با نتیجه عملیات آشوریان بود و یا بر اثر فشار اورارتو یا همسایگان دیگر صورت گرفته است. حقیقت این است که در قرن هشتم پیش از میلاد آنان در حرکت و پیشرفت تدریجی، به سوی جنوب شرق در حوالی چین های زاگرس بودند. ممکن است در هفتصد سال پیش از میلاد آنان در محوطه غربی جبال بختیاری تا شرق شوشتر در ناحیه ای که ایشان پارسواش یا پارسوماش نامیده اند و این نام در سالنامه های آشوری نیز ذکر شده، اقامت گزیده باشند.

مسئله ای که پیش از هر چیز دیگر در جغرافیای تاریخی پارسوماش باستانی و مسجدسلیمان کنونی جلب توجه می کند، کوهستانی و کوهپایه ای و صعب العبور بودن منطقه است. شواهد زیادی از دامپرور بودن اقوام پارسی در دست داریم و می دانیم که دامپروری  نیاز ضروری به مرتع دارد و وقتی به صفحات شمال غرب تا جنوب ایران از منظر جغرافیایی نگاه می کنیم، متوجه می شویم که کوهپایه های سلسله جبال زاگرس واجد بهترین و غنی ترین مراتع بوده اند، یعنی همان مسیری که اقوام پارسی برای مهاجرت خود برگزیدند.

منطقه کوهپایه ای که پارسوماش باستانی را در آن متصور می دانیم، آن ایام واجد غنی ترین مراتع در ظرف زمانی مورد نظر ما بوده است. وقتی به امتداد جغرافیایی پارسوا به پاسارگاد نظر می افکنیم، می بینیم که مسیرهایی به مراتب دست یافتنی تر از آنچه پارس ها برگزیده اند نیز وجود داشته که می توانستند از آن مسیر طی طریق کنند، اما می دانیم که حتی امروزه نیز دامپروران از مسیری عبور می کنند که مراتع بهتری برای دام هایشان داشته باشد.

یکی از کسانی که در مسجدسلیمان و بر روی آتشکده های این منطقه مشاهدات و تحقیقاتی داشته است، مستشرقی است به نام ماکسیم سیرو که نتیجه مشاهدات خود را در سال 1937 میلادی منتشر کرد و بعدها نیز این گزارشات در کتاب «آثار ایران» آورده شد. وی آنچنان که از نوشته هایش مشهود است، به شدت تحت تاثیر این منطقه قرار گرفته و مشاهدات خود را باعث حالت وصف ناشدنی حاکی از آرامش و عظمت بیان می کند در توصیف یکی از آتشکده های مسجدسلیمان می نویسد: «احتمال دارد این که این پدیده در وسط تخت گاهی بنا، به وقوع پیوسته باشد بیشتر است؛ چرا که در آنجا زمین نشست کرده و نشان می دهد که زیرزمین دارای خلل و فرج  یا حتی خالی بوده است.»

البته ماکسیم سیرو به طور مشخص در خصوص آتشکده سر مسجد صحبت می کند؛ اما وقتی به تشابه بردنشانده دیگر آتشکده باقیمانده در حومه شهر و سرمسجد و خصوصا نشست زمین در وسط تختگاهی بالای هر دو صفه دقت می کنیم، می توانیم حرف او را به هر دو آتشکده شناخته شده در مسجدسلیمان تعمیم دهیم.

سراورل اشتاین نیز از جمله کسانی است که ضمن تفحص در این منطقه، بسیاری از سکه های باستانی را پیدا کرده  و به بررسی رابطه احتمالی منابع گاز و آتشکده ها پرداخته است.

او می نویسد: «در اینجا زبانه های آتش که از منابع لایزال گازهای طبیعی بالا می رفت، بی گمان زائران را به سوی خود می کشیده است.» نشت نفت و گاز از سطح زمین در منطقه، از ادوار بسیار دور وجود داشته است. موقعیت خاص جغرافیایی، نزدیک بودن مخزن طبیعی به سطح زمین و شکستگی احتمالی گسل زمین به همراه زمین شناسی خاص منطقه و وجود خلل و فرج فراوان در آن از دلایل اصلی این نشت نفت و گاز است و جالب است بدانیم مسجدسلیمان شاید از معدود جاهای دنیا باشد که در آن شاهد چشمه های سطحی نفت هستیم! شاید همین چشمه ها و نشانه ها بوده که کاوشگران نفت را در عصر جدید به منطقه مسجدسلیمان رهنمون کرده تا اولین شهر نفتی ایران و خاورمیانه شکل بگیرد. کما اینکه در تاریخ نفت نیز می بینیم که این کاوشگران با دریافت اطلاعات و اخباری از وجود چشمه های نفت در حوالی شوشتر و منطقه بختیاری مسجد سلیمان فعلی  برای حفاری رهسپار این منطقه شدند. یکی ازقدیمی ترین گزارشات منتشر شده در خصوص جغرافیای خاص منطقه، گزارشی است که توسط ماژور راولینسون در مجله انجمن پادشاهی جغرافیایی در لندن به چاپ رسیده و در کتابی تحت عنوان «سیری در قلمرو بختیاری» اخباری ازآن گزارش به دستمان می رسد. بدون شک امثال چنین گزارش هایی در رهنمون کردن کاشفان نفت به منطقه بسیار موثر بوده است.

بدیهی است که چنین مسئله ای در ادوار باستان نیز می توانسته سابقه داشته باشد. نقش مهمی که نفت در کشف و گسترش آتش داشته و جایگاه مهم این ماده در بسیاری امور، همچون درمان بیماری ها و نقش مهم قیر به عنوان یک فراورده نفتی در ساخت مهرهای تصویرگری بسیار قابل توجه بوده است. با نگاهی به تاریخ باستان و تحقیق و تتبع در آن خواهیم دید که تمدن کهن ایران نیز نه تنها با نفت بیگانه نبوده، بلکه بهره های فراوانی از آن برده است. نکته ظریف در اینجاست که نه تنها ایران بلکه بین النهرین که مهد تمدن بشری در شرق محسوب می شود و در تقسیمات جدید سیاسی تمام اینها تحت عنوان خاورمیانه نامیده می شوند، در عین حال غنی ترین ذخایر نفت و گاز را نیز در دل خود دارند که این موضوع خود می تواند سوژه ای جذاب و پرکشش برای بررسی رابطه منابع نفت و گاز خاورمیانه با پیشینه تمدنی در این منطقه باشد.

نگاه جستجوگرانه به آتشکده های پارسوماش و شکل خاص معماری و نشست زمین در تخت گاه وسط آنها این فرضیه را پیش می آورد که ممکن است منبع آتش در این نیایشگاه ها منابع زیرزمینی گاز طبیعی در منطقه بوده و از آن استفاده می شده است.

شواهد فراوانی در دست داریم که ایرانیان باستان در عبادتگاه های بدون سقف به نیایش می پرداختند. هرودت که در زمان هخامنشیان زندگی می کرده، یادآور می شود که ایرانیان، معابد سرپوشیده نداشتند و قربانی بر اهورامزدا را بر فراز کوه ها انجام می دادند.

با نگاهی به بردشانده و سرمسجد، درآتشکده ای که بقایای آن را در مسجد سلیمان شاهدیم، متوجه می شویم که این نیایشگاه ها که بر تراس هایی تعبیه شده بودند، مسقف نبوده و در تختگاهی وسط آنها احتمالا آتش روشن بوده است. باید به این نکته نیز اشاره کنیم که مسجد سلیمان حتی نام خود را نیز از آتشکده باستانی موسوم به سرمسجد گرفته است. می دانیم که در هنگام حمله اعراب، ایرانیان برای مصون نگاه داشتن نیایشگاه های خود بسیاری از آن آثار را به نام کسانی که مورد قبول اعراب بودند، منسوب می کردند.

از جمله آثاری که به نام سلیمان پیامبر نسبت داده اند، همچون تخت سلیمان در شیز آذربایجان و یا نامگذاری آرامگاه کورش کبیر به نام مشهد ما در سلیمان! آتشکده باستانی پارسوماش نیز بدین ترتیب مسجد و نیایشگاهی معرفی شد که دیوان برای سلیمان ساختند و سلیمان پیامبر در آن نیایش می کرد و به مرور مسجد سلیمان نام این منطقه شد. پارسوماش باستانی در گذر ایام به مسجدسلیمان تغییر نام یافت و از آغاز یکصدسال گذشته با استخراج نفت برای اولین بار در ایران  و خاورمیانه هزاران سال پس از خاموشی کوروش بزرگ، رونقی دوباره یافت، اما بدون شک منابع نفت و گاز در این منطقه چه در دوران باستان و چه در عصر جدید از مهم ترین دلایل اقبال و رونق این خطه بوده است.

برگرفته از  کتاب خوزستان تمدن و نفت نوشته:

فرشید خدادادیان

 

جوانی شمع ره کردم

جوانی شمع ره کردم کـه جـویم زنـدگانـی را نجـستم زندگـانی را و گـم کردم جوانـی را

کـنـون بـا بار پـیـری آرزومـندم کـه برگـردم  بـه دنـبال جوانـی کــوره راه زنـدگـانـی را

به یـاد یـار دیریـن کـاروان گم کرده را مــانـم         کـه شب در خواب بیند همرهان کاروانی را

بهـاری بـود و مـا را هم شـبابی و شکر خـوابی         چه غفلت داشتیم ای گل شبیخون جوانی را

چـه بیداری تـلخی بود از خواب خوش مستی کـه در کـامـم به زهرآلود شهد شـادمانی را

سخـن بـا مـن نـمی گـویی الا ای همزبان دل خـدایـا با که گویم شکوه بی هـمـزبـانـی را

نسیم زلف جانان کو که چون برگ خزان دیده  به پـای سـرو خـود دارم هوای جانفشانی را

به چـشم آسـمانی گردشـی داری بلای جـان  خـدا را بـر مـگردان ایـن بلای آسـمانـی را

نـمیری شـهریار از شـعر شیرین روان گـفتـن کـه از آب بـقـا جـویـند عـمـر جـاودانـی را

شهریار

 

روز واقعه را نبینید، بشنوید

اگر «روزواقعه» به موفقیتی این چنین دست یافته که نمی توان آن را از تاریخ هنر دینی کشورمان جدا کرد، قطعا بخش بزرگی از آن، جدا از حضور جذاب بازیگران، فیلمنامه جذاب و کارگردانی خوب شهرام اسدی، مدیون نغمه پردازی خاص مجید انتظامی است. موسیقی این اثر سینمایی هنوز هم شنیدنی است و ویژگی های خاص خود را دارد. بی حساب نیست که قطعه شیون این فیلم، بسیاری از موسیقی شناسان را به تحسین وا داشته است. این کار انتظامی نیز در کنار کارهای پرتعدادش، مثل از کرخه تا راین، بوی پیراهن یوسف و ... در ذهن مخاطب ایرانی ماندگار است.

 

یک نذر و یک فیلم خوش ساخت

کیومرث پوراحمد در کنار همه کارهای جذابش «به خاطر هانیه» را نیز دارد. فیلمی که شاید کمتر دیده شده؛ اما همه ویژگی های زیبایی شناسانه این کارگردان را در خود جمع کرده است. داستان «به خاطر هانیه» درباره یک مراسم آیینی عاشورایی در بوشهر است. سنج و دمام زنی و معرفی آن را شاید بتوان یکی از بهانه های اصلی ساخت این فیلم دانست.

هر چند در این فیلم، بازیگران حرفه ای و شناخته شده ای حضور ندارند؛ اما نقش ها یک دست، درست و چفت و بست دار هستند. دیدن این فیلم را، بخصوص در ایام اربعین حسینی به شما پیشنهاد می کنیم.

 

داستان زیرآب زنی

زیرآب، در خانه های قدیمی تا کمتر از صد سال پیش که لوله کشی آب تصفیه شده نبود، معنی داشت.زیرآب در انتهای مخزن آب خانه ها بوده که برای خالی کردن آب، آن را باز می کردند.این زیرآب، به چاهی راه داشت و روش باز کردن زیرآب، این بود که کسی درون حوض می رفت و زیرآب را باز می کرد. تا لجن ته حوض از زیرآب به چاه برود و آب پاکیزه شود.در همان زمان وقتی با کسی دشمنی داشتند، برای اینکه به او ضربه بزنند، زیرآب حوض خانه اش را باز می کردند تا همه آب تمیزی را که در حوض دارد از دست بدهد.صاحب خانه وقتی خبردار می شد، خیلی ناراحت می شد چون بی آب می ماند.این فرد آزرده به دوستانش می گفت: «زیرآبم را زده اند.»این اصطلاح که زیرآبش را زدند، ریشه از همین کار دارد.

 

سه کتاب از امیرخانی

رضا امیرخانی، نویسنده و منتقد ادبی ایرانی است که مدتی نیز رئیس هیئت مدیره انجمن قلم ایران بود. او غیر از نگارش رمان، داستان بلند و یک مجموعه داستان کوتاه، به تألیف سفرنامه و مقالات بلند تحلیلی اجتماعی نیز پرداخته است.

من او

 کتاب «من او» نوشته «رضا امیرخانی» و برنده جایزه بیست سال ادبیات داستانی ایران است. داستان«من او» به خانواده فتاح از خانواده های ثروتمند و مذهبی تهران قدیم مربوط می شود. حاج فتاح دو نوه اش مریم و علی را بسیار دوست دارد و همیشه سعی می کند لوطی گری را به آنها یاد دهد. داستان بر محوریت علی فتاح می چرخد؛ پسری بزرگوار که عاشق دختر کلفتشان به نام مهتاب می شود. در پی کشف حجاب مریم، به فرانسه می رود و بعد از مدتی مهتاب نیز پیش او می رود و علی همچنان عاشق است و مهتاب همچنان عاشق، اما...» این اثر امیرخانی، طرفداران زیادی دارد، به طوری که چند بار در یک دهه اخیر تجدید چاپ شده و نظرات زیادی را به سمت خود جلب کرده است.

قیدار

کتاب «قیدار» امیرخانی 9 فصل دارد و هر فصل، حاوی حکایتی از زندگی شخصیتی به نام قیدار است. در توضیحات پشت جلد کتاب آمده است: «در قرآن، اسم بعضی پیامبران آمده است، اسم بعضی غیر از پیامبران هم، چه صالح و چه طالح آمده است.... صلحا عاشق حضرت باری هستند... اما حضرت حق، بعضی را خودش هم عاشق است... عاشقی خدا توفیر دارد با عاشقی ما... خدا عاشقی است که حتا دوست ندارد اسم معشوقش را کسی بداند، به او می گوید: رجل، همین مرد.. همین... می فرماید: «و جا من اقصی المدینه رجل یسعی»، جای دیگر می فرماید: و «جا رجل من اقصی المدینه یسعی»، یعنی این دو رجل با هم فرق می کنند، یکی می آید موسای نبی را نجات می دهد، قوم بنی اسراییل را در اصل نجات می دهد و دیگری هم قومی را از عذاب نجات می دهد. اسمش چیست؟ اسمشان چیست؟ نمی دانیم؟ رجل است.»

ارمیا

کتاب ارمیا، رمانی دیگر از «رضا امیر خانی» است که جوایز بسیاری را به خود اختصاص داده است. رضا امیرخانی درباره این اثر خود در جایی نوشته: «هیچ وقت سعی نکردم نویسنده شوم. وقتی شروع کردم به نوشتن ارمیا، هنوز فرق بین داستان کوتاه، رمان و داستان بلند را نمی دانستم. به زحمت فرق شعر و داستان را می دانستم. اما احساس می کردم باید این قصه را نوشت. فقط چنین فشاری بود. فکر می کنم محتوا بیشتر به ما فشار آورد. به نظر من «چگونه نوشتن» کاری است که آدم به مرور زمان حتما یاد می گیرد؛ اما «چه نوشتن» سوال اصلی است. همیشه از «چه نوشتن» است که یک نویسنده کم می آورد...» در قسمتی از کتاب آمده است: «جاده مثل ماری سیاه بدون هیچ حرکتی روی خاک های داغ لمیده بود. کوه های کوچک یا تپه های بزرگ آرام آرام بزرگ تر می شدند و از جلوی شیشه ماشین می گذشتند. ارمیا دو سه ماه بود که کوه ندیده بود. کوه همواره برای ارمیا زیبا بود. در کودکی کوه را بزرگ تر و با ابهت می دید، چیزی فرای پدر و مادر و حالا کوه ها بزرگ تر شده بودند. کوه بسیار شبیه مصطفی بود. حتا نه، کوه شبیه پاهای قطع شده دکتر روانکاو بیمارستان اهواز بود. در کودکی گاه گاهی در بعضی کوه ها خودش را پیدا می کرد و با صدای بچگانه می گفت: «آن کوه منم. آن مامان است. آن هم باباست.»

خاصیت دارد اما  مراقب باشیم

قهوه سبز یا همان قهوه کال و بو نداده به دلیل حرارت ندیدن، میزان کافیین، بخصوص پولیفنول ها، اسید کلروژنیک، کافییک و کینیک آن بیشتر از قهوه بو داده است. در نتیجه خواص آنتی اکسیدان و ضدالتهابی آن از قهوه معمولی بیشتر است. به نظر می رسد این پولیفنول های موجود در قهوه سبز هستند که اثرات مثبتی روی سلامت انسان و لاغری دارند. در این نوشتار با ما همراه باشید تا هم از خواص قهوه سبز و هم طریقه دم کردن آن برای شما بگوییم.

 کاهش وزن و لاغری

 قهوه سبز، سرشار از اسید کلروژنیک و پولیفنول است. به اعتقاد برخی پزشکان، اسید کلروژنیک، خواص آنتی اکسیدانی دارد و به همین دلیل به کاهش فشار خون و کاهش وزن کمک می کند. در واقع قهوه سبز با افزایش عملکرد سوخت و ساز بدن و متابولیسم، سبب کاهش وزن و لاغری می شود. با این همه در مورد خواص لاغری هیچ ماده غذایی نمی توان اغراق کرد. یکی از خواص قهوه سبز این است که تا حدی باعث کاهش اشتها می شود، ضمن اینکه به دلیل دارا بودن کافیین، می تواند تا حدی متابولیسم بدن را افزایش دهد. همین افزایش متابولیسم، چربی سوزی را افزایش می دهد، بنابراین واقعیت این است که قهوه سبز روی کاهش وزن تاثیر دارد، اما این خاصیت زمانی تاثیرگذار است که به طور منطقی و با رعایت اصول صحیح تغذیه و ورزش مصرف شود.

  کاهش احتمال ابتلا به کبد چرب

تاثیر عملکرد قهوه سبز در پیشگیری از چرب شدن کبد هنوز ثابت نشده است؛ اما طبق تحقیقاتی که روی موش های آزمایشگاهی انجام شده، اسید کلروژنیک موجود در قهوه، از کبد در برابر مضرات رژیم های غذایی نامناسب محافظت می کند. علاوه بر این کافستول و کاوئول موجود در این قهوه، باعث تحریک آنزیم های سم زدای کبد و محافظت از آن می شود.

 کاهش فشار و قند خون

آنتی اکسیدان های موجود در قهوه سبز به کاهش فشارخون کمک می کند. از سوی دیگر، تأثیر قهوه در کنترل قند خون به دلیل پولیفنول ها و اسید کلروژنیک موجود در آن است. این ترکیبات روی هورمون های ترشح شده از لوله گوارش تأثیر گذاشته و جذب گلوکز (قند) را کاهش می دهد؛ البته نوشیدن این قهوه به تنهایی، نه سبب کاهش فشار خون و نه پایین آوردن قند خون می شود. رعایت یک رژیم غذایی اصولی و سالم در کنار نوشیدن روزانه ۲ فنجان قهوه سبز به کاهش فشار خون و قند خون کمک می کند.

 سرحال و هوشیار شوید

کافیین موجود در قهوه معمولی، خستگی را از بین برده و سطح هوشیاری را بالا می برد؛ اما از آنجا که میزان کافیین موجود در قهوه سبز ۲ تا چهار برابر قهوه معمولی است، تاثیر بیشتری روی بدن انسان می گذارد و باعث افزایش تمرکز می شود.

پیشگیری از آلزایمر

پولیفنول های موجود در قهوه سبز، مانع تشکیل پلاک «آمیلوتید» می شود که عامل اصلی ابتلا به بیماری آلزایمر است. از سوی دیگر کافیین موجود در قهوه، خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش می دهد. بنابراین اگر می خواهید به آلزایمر مبتلا نشوید، ۲ فنجان قهوه سبز یا قهوه معمولی مصرف کنید. بررسی ها نشان داده است ۶۵ درصد کسانی که قهوه میل نمی کنند، به زوال عقل مبتلا می شوند.

قهوه سبز را چگونه دم کنیم؟

برای دم کردن قهوه سبز به یک فنجان دانه قهوه، یک قوری و یک قابلمه نیاز دارید. مثل قهوه معمولی می توانید هم از پودر و هم از دانه های قهوه سبز استفاده کنید. اگر می خواهید دانه قهوه را دم کنید، ابتدا باید دانه های آن را با آب بشویید. نسبت آب به قهوه 3 به یک است. پس سه فنجان آب و یک فنجان دانه قهوه را در قابلمه بریزید. ابتدا شعله را زیاد کنید تا آب به جوش بیاید. سپس شعله را کم و صبر کنید روی حرارت ملایم به مدت ۱۲ تا ۱۵ دقیقه به آرامی بجوشد. مخلوط آب و قهوه را مرتب هم بزنید تا دانه های قهوه بخوبی با آب جوش ترکیب شوند. بعد از ۱۵ دقیقه، مواد داخل قابلمه را از یک صافی رد کنید و اجازه دهید کمی خنک شود و سپس آن را میل کنید.

حواستان باشد

قهوه سبز به تنهایی برای لاغری و کاهش وزن کافی نیست، بلکه باید ورزش و رژیم غذایی اصولی را نیز چاشنی آن کرده، ضمن اینکه در مصرف آن نیز تعادل را رعایت کنید، زیرا مصرف بیش از دو فنجان قهوه سبز در طول روز برای بدن مضر است.  در مصرف این قهوه به نکات زیر توجه داشته باشید:

 قهوه سبز را دست کم ۲ ساعت بعد از مصرف مکمل های حاوی روی و آهن بنوشید؛ زیرا از جذب روی و آهن جلوگیری می کند.

  این نوع قهوه را همراه با داروهای ضد دیابت مصرف نکنید؛ زیرا کلروژنیک اسید موجود در آن، اثر این داروها را تشدید می کند. در مجموع برخی عوارض قهوه سبز در صورت رعایت نکردن میزان صحیح مصرف و نیز در افرادی که برای میل کردن آن محدودیت دارند، عبارت است از:

 بی خوابی، سردرد، اضطراب و بی قراری، سندروم روده تحریک پذیر، اسهال، استفراغ، تهوع، افزایش سطح کلسترول خون به دلیل وجود کافیین تصفیه نشده در قهوه و شکستگی استخوان در نتیجه استئوپروز. در واقع، کافیین و سایر ترکیبات موجود در این قهوه، مقدار آزاد شدن کلسیم از استخوان ها را افزایش می دهند. در نتیجه کلسیم از طریق ادرار دفع و همین امر باعث ضعیف شدن استخوان ها می شود. به همین دلیل افراد مبتلا به استئوپروز، بخصوص زنان یائسه، باید مصرف کافیین خود را به کمتر از ۳۰۰ میلی گرم در روز کاهش دهند.

مهارت پول خرج کردن را چگونه به نوجوانان بیاموزیم؟

فرزند نوجوان تان دیگر بزرگ شده  و کم کم به سمت استقلال پیش می رود، پس بهتر است تا وقتی که زیر نظرشماست، پس انداز کردن را یاد بگیرد. با توجه به زمان بلوغ نوجوانان، شما باید تصمیم بگیرید که به فرزندتان پول توجیبی قابل ملاحظه ای بدهید که هم جواب تفریحاتش را بدهد و هم برای مثال لباس هایش را بخرد.

اگر او مرتکب تصمیم نادرستی شد، با خرج کردن پولش، به راحتی یاد می گیرد که چه اشتباهی مرتکب شده و بهتر است دیگر آن را تکرار نکند.

اگر برای اولین بار دچار مشکل شده باشد و پول توجیبی اش را تمام کرده، به او بگویید که کمکش می کنید و بگذارید بداند که بعد از آن همیشه باید نتیجه را به شما گزارش دهد.

از این که بیشتر به او پول بدهید، پرهیز کنید. از او نخواهید که همیشه به شما بدهکار باشد و پولش را پرداخت نکند. بدهی باعث رنجش می شود و بهتر است در همان ابتدا «نه» بگویید.

نوجوانان بزرگتر فرصت بیشتری دارند که بتوانند قسمتی از پول توجیبی شان را پس انداز کنند و کارهایی خارج از خانه انجام دهند. روشی که آنها پول درمی آورند و خرج می کنند، به خانواده ها بستگی دارد. خانواده ها با هم تفاوت دارند. در بعضی از خانواده ها نوجوان برای این که کمک خرج خانواده باشد، باید بیرون از خانه کار کند. وقتی نوجوان شروع به کار تمام وقت می کند، بیشتر خانواده ها توقع دارند که خرج و هزینه اش را خودش پرداخت کند. قبل از آموزش مدیریت پول به فرزند نوجوان خود، با او درباره کارهایی که نباید انجام دهد، توافق کنید. به عنوان مثال باید به او تذکر دهید که این پول نباید صرف خرید سیگار یا مواد مخدر شود.

  برای آنها سه قلک تهیه کنید. یک قلک برای خرج کردن، یک قلک برای پس انداز کردن و یک قلک برای پول دادن به دیگران. از فرزندان تان نخواهید که در قلک ها به مقدار مساوی پول بریزند. تناسب پول ها را به عهده خودشان بگذارید.

فهرست مرتبی از چیزهایی که خریده اید، تهیه کنید و قیمت آنها را بنویسید و فرزندان تان را تشویق کنید که به دنبال حراجی ها بروند. اگر پول های شان را پس انداز کردند، به آنها اجازه دهید روی پس انداز خودشان، مدیریت خرج کردن داشته باشند.

به دنبال حساب پس اندازهایی باشید که به آنها سود تعلق می گیرد. این موضوع را به فرزندان تان هم آموزش دهید و پول آنها را در بهترین حساب پس انداز بگذارید.

به یاد داشته باشید که باید همه جنبه های موضوع را در نظر بگیرید. به آنها بیاموزید که اگر پولی را در بانک پس انداز می کنید و سودی شامل آن می شود، شما می توانید از پول تان در فرصت های بهتر، مثل خریدهای بزرگ تر یا مسافرت ها استفاده کنید.

پول توجیبی فرزندان چگونه باید خرج شود؟

این دقیقاً به شما بستگی دارد که از ابتدا چگونه به فرزند خود، نحوه خرج کردن را آموزش داده باشید. وقتی کودک شما به دبستان می رود، باید به او یاد بدهید که قسمتی از پول توجیبی اش را پس انداز کند، بخشی را صرف خرید چیزهایی کند که نیاز دارد، مثل خرید انواع خوراکی ها و بقیه را زیرنظر والدین و با حق انتخاب خودش خرج کند. به یاد داشته باشید که هیچ گاه انتخاب او را مورد انتقاد قرار ندهید، حتی اگر آن انتخاب، شما را خوشحال نکند.

هنگامی که به فرزند خود پول توجیبی می دهید، دقیقاً به او بگویید که این پول باید به چه مصارفی برسد و به چه مصارفی نرسد، حس مسئولیت پذیری و استقلال را در او ضعیف نکنید.

بعضی والدین تصمیم می گیرند اگر فرزند آنها با پس انداز کردن کنار آمد و کارش را بخوبی انجام داد، به او کمک کنند. برای مثال آنها مقداری پول تعیین می کنند و برای مقدار معین پولی که فرزندشان پس انداز می کند، به او پاداش می دهند.

در مرحله های بعدی کودکان باید یاد بگیرند که خانواده ها با هم تفاوت دارند؛ چه در روش زندگی، چه در مقدار پولی که درمی آورند و چه در روشی که برای خرج کردن انتخاب می کنند. آنها باید بدانند و یاد بگیرند که همیشه کسانی هستند که از آنها پول بیشتری دارند.

ادامه دارد...

 

با فوت و فن کوبیده خانگی آشنا شوید

درست کردن کباب کوبیده نرم، آب دار و خوشمزه در منزل به روش حرفه ای و دقیقا شبیه آنچه کباب زن های حرفه ای در کباب فروشی و رستوران ها درست می کنند، کار چندان آسانی نیست؛ اما با دانستن فوت و فن ها و نکات مهم و طلایی این غذای سنتی و لذیذ ایرانی می توانید یک کباب کوبیده خانگی خوشمزه و حرفه ای درست کنید.

طرز تهیه

 گوشت چرخ کرده را در یک ظرف بزرگ و گود بریزید و کمی نمک به آن اضافه کنید. گوشت و نمک را خوب ورز بدهید. در این مرحله می توانید فلفل سیاه و زعفران را هم اضافه کنید تا بوی گوشت از بین برود. گوشت را در یخچال بگذارید، کمی به آن استراحت بدهید تا به اصطلاح بیات شود. پیازها را رنده کنید. یک نکته مهم این است که بعد از رنده کرده پیازها، آنها را با دست فشار بدهید و آب پیاز را بگیرید.  گرفتن آب پیاز سبب می شود کباب کوبیده روی سیخ وا نرود و داخل آتش نریزد. پیازها را به گوشت اضافه کنید و حسابی وزر بدهید. هر چه گوشت و پیاز را بیشتر ورز بدهید، کباب کوبیده شما خوشمزه تر می شود. بعد از این که ورز دادن گوشت تمام شد، بهتر است روی گوشت یک کیسه پلاستیکی بکشید (برای این که رنگ گوشت تغییر نکند و سیاه نشود) و به مدت ۲ تا سه ساعت آن را در یخچال بگذارید. بعد از این مدت، گوشت را از یخچال بیرون بیاورید. به هر تعداد که تمایل به پخت کباب داشتید. گوشت ها را تقسیم کنید(هرکدام  به اندازه یک پرتقال باشد) هر قسمت را دوباره کمی در دست ورز داده و به آن شکل یک بیضی بدهید.دست تان را با کمی آب مرطوب کنید و آن مقدار از گوشت را که برای هر سیخ کباب تقسیم بندی کرده اید، بردارید و روی سیخ پهن کنید. سپس با دو انگشت اشاره و شصت (انگشت اشاره روی گوشت و انگشت شصت زیر گوشت) به آرامی روی گوشت فشارهای کوچک بیاورید تا پستی و بلندی های گوشت صاف شود و حالت انگشتان تان روی گوشت به صورت یکی در میان فرو رفته باقی بماند.سر و ته گوشت را روی سیخ کمی بیشتر فشار دهید تا موقع کشیدن کباب از روی سیخ به راحتی از آن جدا شود.کباب ها را ابتدا روی حرارت خیلی تند آتش قرار دهید و وقتی گوشت کباب خودش را گرفت و کمی جمع شد، شعله را ملایم کنید.

 نکته های مهم

*یکی از مهم ترین نکات برای تهیه یک کباب کوبیده لذیذ و خوش طعم، استفاده از مخلوط چرخ کرده گوشت گوسفند و گوساله است. یک فن مهم آشپزی برای کباب کوبیده این است که گوشت کباب کوبیده نه خیلی چرب باشد و نه خیلی خشک. در نتیجه مخلوط گوسفند و گوساله بهترین انتخاب است.

 *برای داشتن یک کباب کوبیده خوب، باید حتما گوشت را حداقل دو تا سه بار خیلی ریز چرخ کنید؛ هر چه گوشت بیشتر چرخ و  ورز داده شود، کباب ها یکدست تر می شود و از روی سیخ نمی ریزد.

 *گوشت کباب کوبیده را حسابی ورز بدهید، چون ورز دادن زیاد گوشت سبب می شود تا کباب کوبیده روی آتش از سیخ جدا نشود و نریزد.

 *به طور مرتب و به آرامی، نه به سرعت، سیخ کباب را پشت و رو کنید. به این ترتیب حرارت به طور تقریباً مساوی تقسیم می شود، گوشت کامل تر می پزد و لایه های بیرونی آن کمتر دچار سوختگی می شود.

*اگر می خواهید کباب ها روی آتش وا نرود و از سیخ جدا نشود، بهترین کار این است که سیخ های کباب را هم به مدت یک ساعت در یخچال بگذارید.

*قبل از به سیخ کشیدن گوشت، کمی سیخ را با آب نم دار کنید.

*اگر می خواهید از منقل و زغال برای درست کردن کباب کوبیده استفاده کنید، باید بگذارید آتش فروکش کرده و فقط زغال ها قرمز و گداخته باشند.

*فاصله سیخ کباب از زغال ها باید به اندازه باشد. اگر فاصله کم باشد، کباب می سوزد و اگر زیاد باشد، کباب کوبیده خام می ماند.

*اضافه کردن جوش شیرین به مایه کباب، طعم تلخی به آن می دهد.

*به مایه کباب کوبیده زردچوبه اضافه نکنید. نمک و فلفل سیاه کفایت می کند و در صورت دلخواه می توانید موقع ورز دادن گوشت، کمی زعفران آب شده اضافه کنید.

*اضافه کردن آرد یا آرد سوخاری یا حتی نان خشک ریز شده طعم لذیذ و حالت نرم و آبدار کباب را از بین می برد.