شرح احادیث اخلاقی درس خارج فقه مقام معظم رهبری
اهتمام به امور مسلمين
از پیام های پیامبر اکرم (ص): من أصبح من أمتي وهمّته غيراللّه فليس من اللّه ومن لم يهتمّ بأمور المسلمين فليس منهم ومن أقرّ بالذل طائعاً فليس منّا أهل البيت.
(تحف العقول صفحه ۴۷)
هر كس كه صبح كند، درحالی كه در انگيزه ها و نيت هايش رضای الهی نقش و تأثير نداشته باشد، جزء جنداللّه و عاملان للّه محسوب نمی شود و هركس كه صبح كند و نسبت به مصالح و مفاسد مردم و جامعه مسلمين بی تفاوت باشد، در زمره مسلمين واقعی به حساب نمی آيد. اهتمام به امور مسلمين مصاديق گوناگونی دارد. مصداق اعلايش اهتمام به امور امت اسلامی و عزت و اقتدار و حكومت مسلمين است و مصداق ديگرش رسيدگی به حوائج ضعفا و مستمندان است. هركس كه با رغبت تن به ذلت دهد، از ما اهل بيت نيست. بايد دانست كه تسليم با ذلت، تنها در مقابل قدرتمندان سياسی نيست بلكه ذلت در مقابل ثروتمندان و سرمايه داران را نيز شامل می شود. انسان نبايد برای حرص، طمع و حطام دنيوی، خود را ذليل كند. در روايتی وارد شده است كه مؤمن همه چيز را می پذيرد جز ذلت را.
سخن نیک
براى این که هیچ انتقادى از شما نشود، فقط یک راه وجود دارد:هیچ کارى را انجام ندهید ؛ هیچ چیز نگویید و هیچکس نشوید…!
«ارسطو»
معرفی کتاب و نرم افزار
کتابخانه همراه علوم اسلامی و انسانی
نرم افزار همراه نور، واسطی برای ارائه و مطالعه کتب الکترونیکی به ویژه در حوزه علوم اسلامی، انسانی و آموزشی است... این نرم افزار اندرویدی از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به رایگان در اختیار کاربران قرار گرفته است
چگونه فرزندان اهل نماز شوند
از آرزوهاى انسانى و الهى هر پدر و مادرى، تربيت صحيح فرزندان است. اين امر مهم درصورتى تحقق مىيابد كه بتوانند با بهرهگيرى از روشهاى علمى، مفيد و سازنده، استعدادهايشان را شكوفا و در رسيدن به مراتب كمال معنوى و تقرب الهى آنان را يارى کنند. در بين روشهاى تربيتى، بايد از روشى بهره گرفت كه با خصوصيات و وضعيت كودك و نوجوان قابل تطبيق باشد؛ بنابراين شناخت روشهاى مختلف تربيت گامى موثر در مسير تربيت الهى فرزندانمان خواهد بود. پس از شناخت روشها، گام بعدى، چگونگى اجراى آنها است. توجه به شرايط فردى، خانوادگى و اجتماعى كه كودك و نوجوان در آن قرار گرفته بسيار مؤثر است. اگر بهترين روشها را به فردى ياد بدهند، اما در اجرا نتواند نقش خود را به درستى ايفا کند، كودك و نوجوان آسيبهاى جبرانناپذيرى را متحمل می شود.
نكات مهم
رعايت نكاتى مىتواند والدين را در شناخت روشهاى تربيت يارى دهد تا در سايه آن كودك و نوجوان را به تربيت الهى آراسته و به عمل نيكوى نماز مزين کنند. اين نكات عبارتند از:
1- توجه به شرايط و تفاوتها: در بهكارگيرى روشهاى مختلف ضرورى است شرايط سنى، جنس، آمادگىهاى فكرى، وضعيت محيط خانوادگى از نظر فكرى، اقتصادى و...، كه كودك و نوجوان در آن رشد كرده، مسائل وراثتى و مانند آن به دقت شناخته شود و مد نظر باشد. زيرا هر يك از عوامل یاد شده مىتواند موجب تفاوتهايى در افراد شود كه اين تفاوتها و شرايطى كه افراد در آن قرار دارند، در چگونگى بهكارگيرى روشها بسيار حائز اهميت است و غفلت از شرايط و تفاوتهاى فردى و اجتماعى، سبب كاهش كاربرد مفيد روشها در تربيت كودك و نوجوان خواهد شد.
2- رعايت اعتدال: در اعمال روشهاى مختلف، رعايت اعتدال ضرورى است و مىتواند موجب رغبت كودك و نوجوان به موضوع دعوت شده از طرف والدين باشد. والدين با داشتن روحيه انعطافپذيرى در بهكارگيرى روشها بهتر مىتوانند كودك و نوجوان را بهسوى نماز هدايت كنند. اگر آنان نسبت به روشى علاقه نشان ندادند، والدين بايد از روش ديگرى بهره گيرند نه اينكه بر روش خود تأكيد و اصرار ورزند. در غير اين صورت، اعتدال در به كارگيرى روشها مراعات نشده است. بُعد ديگر رعايت اعتدال اين است كه در انتخاب و اجراى روشها، سطح ادراك و تحمل كودك و نوجوان مد نظر باشد. يعنى با توجه به تفاوتها و ويژگىهاى هر كودك و نوجوان روش مناسب اتخاذ شود تا بتوان در آنان انگيزه لازم را ايجاد كرد.
3- تلاش فرد و مددخواهى از خداوند: به يقين انجام كارهاى خوب و اعمال صالح بدون مدد و يارى خداوند قادر و توانا ميسر نیست. اگر والدين مىخواهند فرزندانى با ايمان، متدين و اهل نماز داشته باشند؛ علاوه بر استفاده از شيوههاى مختلف تربيتى؛ ضرورى است، از پروردگار بزرگ مدد گرفته و با رهنمودهاى قرآن كريم و پيامبر (ص) و ائمهمعصوم (عليهم السلام) به تربيت الهى دست يابند. علاوه بر اين در بهكار گرفتن روشها، لازم است زمينه همكارى و تلاش خود كودك و نوجوان را برانگيخت. يعنى در اجراى روشها فقط والدين مجرى كار نباشند، بلكه آنان را وارد صحنه کنند تا با فكر و خلاقيت خود در اجراى روشها كوشش كنند و نقش والدين هدايتگرى و راهنمايى باشد. مثلًا اگر والدين در اهميت و جايگاه نماز، ادلهاى براى كودك و نوجوان ذكر مىكنند، مىتوانند از او بخواهند كه او نيز يك دليل در اين باره بیان كند. همچنين در اجراى روشها، مىتوان از دوستان، مدرسه و كسانى كه در نزد كودك و نوجوان از محبوبيت بيشترى برخوردارند، كمك گرفت، زيرا اينان مىتوانند او را به تلاش بيشترى وادارند.
4- شناساندن معارف نماز: شناخت فلسفه، مفاهيم، مسايل، اهداف، نتايج، اهميت و جايگاه ارزشمند نماز مىتواند عامل شوق و انگيزه باطنى در كودك و نوجوان شود. مفاهيمى همچون تسليم و عبوديت، تكليف و رسالت الهى، شكر و سپاس، درك حضور پروردگار سبحان، آرامش حقيقى، ياور هميشگى، فرصت عبادت و لحظه درك ارتباط با خالق جهان، اعلام وفادارى، بندگى و پيشرفت در كمال معنوى، اتكا و استمداد از خداوند بزرگ و نترسيدن از هيچ قدرت ظالم و ستمگر، توجه به رعايت حقوق مردم، توجه به بهداشت در نماز، درك نظم و عدالت و اتحاد، توجه به قيامت و روز حساب، نجات و دورى از هرگونه زشتى و پليدى، محور و ملاك ارزش تمام اعمال بودن و مانند آن، مىتوانند ابعاد شناخت فرد را نسبت به نماز بيشتر كنند و ادله كافى و انگيزه لازم براى عبادت و راز و نياز با خداوند باشند.
5- پرهيز از دوگانگى و رفتار نامناسب: در تربيت عملى ضرورى است كه بين گفتار و كردار مربى مطابقت باشد، زيرا دوگانگى بين گفتار و رفتار باعث سلب اعتماد، حيرت و سردرگمى كودك و نوجوان نسبت به مربى و والدين مى شود.
همچنين داشتن حُسن رفتار با كودك و نوجوان و پرهيز از تمسخركردن، طرد کردن، به خود واگذاردن و بىتوجهى، فريب دادن او يا فريب دادن ديگران در حضور او، خشونت و زورگويى، مىتواند محبوبيت و مقبوليت والدين را براى فرزندان به ارمغان آورد. در اينصورت است كه تلاش والدين به ثمر مىنشيند و كودك و نوجوان از مواهب معنوى بندگى و عبادت خداوند بهرهمند مىشوند.
ادامه دارد...
آزمايش، سنتى جاويدان
«أَحَسِبَ النَّاسُ انْ يُتْرَكُوا انْ يَقُولُوا امَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكاذِبينَ»
آيا مردم گمان كردند همين كه بگويند: ايمان آورديم، به حال خود رها مىشوند و آزمايش نخواهند شد؟! با اينكه ما كسانى را كه پيش از آنان بودند، آزموديم. بايد خداوند راستگويان را معلوم و دروغگويان را مشخص کند.
فلسفه آزمايش
چرا خداوند بشر را مىآزمايد؟ آيا از نهان او آگاهى ندارد؟ خداوند، عالم به نهان و آشكار جهان خلقت است و هيچ چيز از او پنهان نيست و آزمودن او براى آگاهى يافتن نیست. فلسفه فتنه و آزمايش امور زير است:
مشخص و متمايزشدن خوبان از بدان: در امتحان، مؤمنان واقعى از مدعيان دروغين بازشناخته مىشوند، صدق و كذب ادعاها معلوم و حجت بر همه تمام مىشود. خالصشدن مؤمنان: مؤمنان در كوره فتنه و امتحان خالص مىشوند و كدورتهايى كه بر اثر گناه در آنها حاصل شده، از بين مىرود. از بين رفتن ظاهر زيباى كافران و منافقان: كارهاى شايسته و حسناتى كه از كافر و منافق سر مىزند، از سرِ ايمان و اعتقاد نيست و فقط زيبايىبخش ظاهر است. در كوره فتنه، اين ظواهر زيبا بتدريج از بين مىرود و باطن بدسرشت منافق و كافرآشكار مىشود. هشداردادن نسبت به گناهان و لغزش ها: برخی فتنهها، بلا و ابتلايند تا انسان را به نفاق، گناه و لغزشى كه از او سرزده، آگاه و متنبه كنند و او را به صراط مستقيم برگردانند؛ به سخن ديگر، فتنههاى غفلتزدا و هشدار دهندهاند، چنانكه قرآن مجيد در آيه ديگر مىفرمايد: آيا نمىبينند كه هر سال يكى دوبار آزمايش مىشوند؟! پس چرا توبه نمىكنند و متذكر نمىشوند؟ جهان آفرينش، ميدان آزمايش همه انسان هاست و هيچ كس از اين قانون عمومى استثنا نشده است. از پيامبران گرفته تا اوليا و مؤمنان و منافقان و كفار، همه امتحان مىشوند تا كسى نتواند در قيامت مدعى باشد و حجت بر همه تمام شود؛ از اين رو هر زمان، زمان امتحان و هر مكان، مكان امتحان است.
یک شبهه ویک پاسخ
پرسش: گفته می شود كه یكی از فلسفه های وجود امامان شیعه، تبیین احكامی است كه در زمان رسول خدا (ص) ممكن نبود و از طرفی تعداد امامان ما دوازده نفرند و می بینیم كه فقها حتی در آن مسائلی كه روایات در مورد آن وجود دارد اختلاف دارند (مانند مسئله حج) حال اگر دین از طرف خداوند باشد، خداوند نمی توانست راه حل طبیعی برای این مشكلات بیابد كه این همه اختلاف را شاهد نباشیم (مثلا تعداد امامان این قدر محدود نشود)
اخبار ستاد اقامه نماز
تجلیل از مقام شهدا و جانبازان در شرکت نفت و گاز گچساران
با هماهنگی شورای فرهنگی واقامه نماز شرکت بهره برداری نفت وگاز گچساران، جمعی از مدیران این شرکت با حضور در منزل خانواده شهدا و جانبازان قیام ۱۹ آبان شهر گچساران از مقام شامخ شهدا و جانبازان تجلیل کردند.
علی كردلو، مدیرخدمات شركت بهره برداری نفت و گاز گچساران در دیدار از خانواده شهید حسین کیامرثی اظهار كرد: تکریم و سرکشی از خانواده شهدا وظیفه همه ماست، چرا كه استقلال و امنیت امروز کشور را مدیون جان گذشتگی شهدا و صبر و مقاومت خانواده های آنان هستیم.
وی با بیان اینكه تکریم خانواده معظم شهدا تجدید پیمان با آرمان و ارزش های انقلاب اسلامی است، تصریح كرد: فرزندان شهید كیامرثی از افتخارهای ما هستند چنانكه هر ساله شاهد هستیم آیین ۱۹ آبان شهرستان گچساران، با شكوهتر از گذشته برگزار می شود. مدیرخدمات نفت گچساران افزود: در آن روزهای حساس، كاركنان صنعت نفت نیز با اعتصاب خود موجب شدند تا كمر رژیم طاغوت بشكند. رشادت های انقلابی مردم گچساران در قاب تاریخ خورشید ۱۹آبان ماه۵۷ در حالی غروب کرد که عده ای از جوانان انقلابی گچساران به آسمان عروج کردند و طلوع انقلاب را ندیدند و این روزخونین، با شهادت ۶نفر از فرزندان خمینی کبیر(ره)، زمینه ساز پیروزی انقلاب اسلامی در۲۲ بهمن ۱۳۵۷ شد.
همچنین جمعی از مدیران شركت بهره برداری نفت و گاز گچساران با حضور در اداره تامین و تخصیص شركت نفت گچساران از حاج عبدالله جشن ساز از كاركنان این شركت كه در آن روز به درجه رفیع جانبازی رسیده بود، تجلیل کردند. در این دیدار فرهاد جعفری، مدیر منابع انسانی شركت بهره برداری نفت و گاز گچساران گفت: قیام تاریخی و حماسه ساز ۱۹ آبان مردم گچساران در سال ۵۷ ستودنی و بی بدیل بود.
وی اظهار كرد: مردم گچساران در آن روز با ایثارگری های خود حماسه ای فراموش نشدنی خلق کرده اند كه بی تردید باید اذعان كرد برگ زرینی از افتخارهای این شهر است. مدیر منابع انسانی شركت بهره برداری نفت و گاز گچساران افزود: حماسه زرین ۱۹ آبان در كنار اعتصاب كاركنان صنعت نفت گچساران موجب شد تا ملت بزرگ ایران اسلامی در بهمن ۵۷ جشن پیروزی انقلاب را برگزار كند. جعفری تصریح كرد: در حال حاضر نیز همان روحیه ایثارگری در تمامی عرصه ها به خصوص صنعت نفت کماکان ادامه دارد و همین روحیه موجب شده تا ایران اسلامی به استقلال در زمینه های مختلف دست یابد.
شهید علیرضا صوفی زاده
شهید صوفی زاده پس از فارغ التحصیلی از رشته مهندسی شیمی در دانشگاه صنعت نفت خوزستان، وارد شرکت ملی نفت شد. روح پاک و سرشار از ایمان اورا وادار به حضور درعرصه های نبرد حق علیه باطل کرد. اسفند ماه 65 اصابت ترکش خمپاره باعث عروج او به ملکوت اعلی وپیوستن به خیل عظیم شهیدان شد. پدر شهید در باره خصوصیات اخلاقی فرزند می گوید: «اگر چه رسيدن به درجه اي از اخلاص و پاكي معنوي و فدا كردن جان با ارزش در راه خدا در ميان تمام شهدا عموميت دارد، اما از جمله ويژ گي هاي اخلاقي بارز در ايشان صبر اوست. وي همواره در مقابله با مردم با فروتني و تواضع برخورد مي كرد و از غرور و خودپسندي در او اثري نبود».
زلال احکام
پرسش: اگر انسان در مغازه ای کار کند (غیر از مواد غذایی) که صاحب مغازه احتکار یا گرانفروشی یا کم فروشی یا غش در معامله و امثال آن انجام دهد و فرد هم بنا به مقتضیات مغازه، عامل به این قبیل امور باشد و نیز به دلیل مشکلات نتواند شغل دیگری پیدا کند، پولی که به عنوان حقوق از مغازه دار می گیرد، حلال است یا حرام؟
پاسخ: به طور کلی احتکار و گرانفروشی در صورتی که برخلاف قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی باشد، همچنین کم فروشی و غش در معامله به طوری که جنسی با جنس دیگر مخلوط شود و مشتری متوجه نشود و خریدار نیز به او اطلاع ندهد، جایز نیست و عملی که در ارتباط با هر یک از موارد فوق انجام گیرد، حرام است و اجرت در برابر آن حلال نیست.
با فرزانگان
مرحوم آیه الله مجتهدی تهرانی می گفت: من علمای بسیاری را درک کردم از امام خمینی(ره) گرفته تا آیت الله بروجردی، آیت الله شاه آبادی، آیت الله حائری و…؛
و اگر بخواهم در یک کلام نصیحت تمام بزرگان را بگویم، می گویم:اگر دنیا و آخرت می خواهید، اگر رزق و روزی می خواهید و در یک کلام اگر همه چیز می خواهید، … نماز اول وقت بخوانید.