افزايش درآمدهاي نفتي در لايحه بودجه 98 از نظر ريالي
توليد و ذخاير بنزين کشور وضع مطلوبي دارد
واگذاری فعالیت ها بر اساس قرارداد
جهش شرکت های ایرانی از شریک خارجی به پیمانکار اصلی
قلب شهر با رعايت اچ اس اي مي تپد
وزير نفت انتصاب آيتالله آملي لاريجاني را تبريک گفت
توزيع گازوئيل يورو 4 در استان بوشهر
ثروتی جوشان و نهفته در دل زمین
به دنبال کسب سهميه آسيايي هستيم
فعا ليت 21 رشته ورزشي در نفت و گاز مسجدسليمان
پای صنعت را اینمردبه ایران باز کرد
رئيس سازمان برنامه و بودجه گفت: 7 ميليارد دلار از درآمدهاي سال آينده در 8 هزار تومان نرخ ارز سامانه نيما ضرب مي شود که اين موضوع ممکن است درآمدهاي نفتي را از نظر ريالي بزرگ نشان دهد. به گزارش خانه ملت، محمدباقر نوبخت با بيان اين که سال 97 سهم دولت از درآمد نفتي 27 ميليارد دلار است، گفت: در بهترين شرايطي که براي سال 98 پيش بيني شده، درآمد نفتي دولت 21 ميليارد دلار است، يعني وابستگي نفت در سال آينده حداقل 28 درصد نسبت به امسال کمتر مي شود.
وي افزود: دليل طرح محاسبه اغواکننده افزايش درآمدهاي نفتي اين است که سال گذشته هر دلاري که از فروش نفت به دست مي آمد، در 3 هزار و 500 تومان ضرب مي شد، اما سال آينده 14 هزار دلار در 4 هزار و 200 تومان و حدود 7 ميليارد دلار نيز در 8 هزار تومان نرخ ارز مربوط به سامانه نيما ضرب مي شود.
رئيس سازمان برنامه و بودجه تصريح کرد: اين موضوع ممکن است درآمدهاي نفتي را از نظر ريالي بزرگ نشان دهد، اما اصل وابستگي به نفت در سال آينده از امسال حداقل 28 درصد کمتر است.
سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: در صورتي که سازوکار مالي اروپا و ايران اجرايي شود، مي تواند حوزه وسيعي از مبادلات کالاها، اقلام و حتي مجموعه اي از تبادلات را در برگيرد، از اين رو بحث نفت در برابر غذا بين دو طرف را تاييد نمي کنم.
بهرام قاسمي، روز دوشنبه (10 دي ماه) در نشست هفتگي خود با خبرنگاران در اين باره گفت: اين سازوکار تنها شامل موضوع نفت نمي شود، بلکه در صورت اجرايي شدن آن، همه کالاها و اقلام و حتي مجموعه اي از تبادلات را مي تواند شامل شود، از اين رو بحث نفت در برابر غذا بين ايران و اروپا را تأييد نمي کنم.
وي با تکذيب خبر تعيين شرايط اروپا براي راه اندازي سازوکار مالي موسوم به SPV (نهادهاي واسط مالي) افزود: درباره اين که اتحاديه اروپا و سه کشور اروپايي شروطي تعيين کرده باشند، اين خبر از اساس نادرست است.
سخنگوي وزارت امور خارجه تصريح کرد: اروپايي ها همکاري هاي طولاني با ايران داشته اند و از ويژگي هاي ما به خوبي آگاه هستند، ايران در سطح جهان شناخته شده و داراي جايگاه مشخص با تعاريف خاص خود است.
قاسمي عنوان کرد: امروز در جهان، کشوري وجود ندارد که از ويژگي هاي ايران آگاه نباشد و همگان مي دانند که جمهوري اسلامي اجازه نمي دهد ديگران براي تهران شرايط تعيين کنند.
وي ادامه داد: مشکلات SPV به ناتواني اروپا در قبال آمريکا و فشار هاي سنگين ايالات متحده بر اروپا و پيچيدگي خود اين سازوکار بازمي گردد، اگر چنين سازوکاري بخواهد در هر کجاي جهان تعريف شود، با پيچيدگي هايي که دارد، زمان بر است.
سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: اگرچه هنوز اميدواريم اروپا به تعهدهاي خود عمل کند، اما تهران گزينه هاي ديگري را بدون آن که روي آنها تبليغ کند، با کشور هاي مختلف از جمله چين، روسيه، هند و ترکيه دنبال کرده است.
بازار فيزيکي بورس انرژي ايران، شاهد عرضه بيش از 10 هزار تن فرآورده هيدروکربوري بود. به گزارش بورس انرژي، رينگ داخلي اين بورس، روز دوشنبه (10 دي ماه) شاهد عرضه کالاهاي قطران ذوب آهن اصفهان، آيزوفيد، آيزوريسايکل و حلال 404 پالايش نفت تبريز، آيزوفيد، بلندينگ نفتا حلال 410، آيزوريسايکل و حلال 404 پالايش نفت شيراز، آيزوريسايکل و حلال503 پالايش نفت اصفهان و نفتاي سبک پالايش نفت بندرعباس بود. در اين روز بيش از 10،970 تن فرآورده هيدروکربوري به ارزش بيش از 477 ميليارد و 738 ميليون ريال در بازار فيزيکي بورس انرژي ايران معامله شد. روز سه شنبه (11 دي ماه) کالاهاي حلال 402 و رافينت پالايش نفت کرمانشاه، آيزوفيد، آيزوريسايکل و حلال 404 پالايش نفت تبريز، متانول پتروشيمي زاگرس، شيراز و فن آوران، پنتان پلاس پتروشيمي پارس و ريفورميت پتروشيمي بوعلي در رينگ داخلي عرضه مي شود.
سخنگوي کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي از تصويب کليات لايحه بودجه سال 98 کل کشور در اين کميسيون خبر داد و گفت: در بخش فروش نفت پيش بيني هاي لازم براي فروش با روش هاي مختلف در سال آينده انجام شده است تا بتوان ميزان فروش نفت را بيش از رقم پيش بيني شده در لايحه بودجه محقق کرد. زهرا سعيدي مبارکه با يادآوري نشست عصر روز يکشنبه (نهم دي ماه) کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي که با حضور بيژن زنگنه، وزير نفت و محمدباقر نوبخت، رئيس سازمان برنامه و بودجه به منظور بررسي کليات لايحه بودجه سال 98 کل کشور برگزار شد، گفت: در اين نشست موارد مربوط به بخش درآمدي و هزينه اي بررسي شد و به تصويب اعضاي کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي رسيد.
وي افزود: براساس گزارش هاي ارائه شده، 14 ميليارد دلار منابع ارزي در بودجه سال 98 به کالاهاي اساسي اختصاص يافته که بر اين اساس قيمت کالاها بايد شبيه قيمت سال 96 باشد، زيرا ارز 4200 توماني به کالاها اختصاص خواهد يافت.
سخنگوي کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي تصريح کرد: ماليات و درآمدهاي مالياتي موضوع مهم بودجه است که به دو بخش ماليات بر عملکرد و ماليات بر ارزش افزوده تامين مي شود که در اين نشست گزارشي درباره وضع تحقق آن ارائه شد.
سعيدي با بيان اين که در اين نشست، وزير نفت ميزان توليد و صادرات نفت کشور را به اعضاي کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي ارائه کرد، گفت: در بخش صادرات نفت، پيش بيني هاي لازم براي فروش با روش هاي مختلف انجام شده تا بتوان ميزان فروش نفت را بيش از رقم پيش بيني شده در لايحه بودجه محقق کرد.
نخستين نشست کميته راهبري پروژه پژوهشي ازدياد برداشت از ميدان کوپال با هدف تعيين ميزان اعتبار و بروندادهاي فناورانه اين پروژه برگزار شد.
به منظور پيشبرد و تحقق اهداف قراردادهاي ميدان محور با 9 دانشگاه و مراکز پژوهشي، نخستين نشست کميته راهبري ميدان کوپال با هدف نهايي کردن اعتبار مورد نياز و بروندادهاي فناورانه بسته کاري نخست پروژه برگزار و تصميم هاي لازم گرفته شد.
دانشگاه صنعتي شريف که مشاور عالي فناوري در توسعه ميدان کوپال و افزايش بازيافت است، دستاوردهاي اجرايي پروژه پژوهشي اين ميدان را در قالب 10 خروجي مربوط به بسته نخست کاري (شناخت ميدان، تبديل چالشهاي ميدان به موضوعات قابل تحقيق و غربال گري همه روش هاي ازدياد برداشت و بهبود توليد) ارائه کرد.
هماکنون بخش زيادي از کل بسته کاري نخست از سوي دانشگاه صنعتي شريف انجام شده است و انتظار مي رود با توجه به تصميمهاي کميته راهبري و دريافت نظر مساعد هيئت مديره شرکت ملي نفت ايران، بستههاي کاري دوم و سوم نيز با شتاب بيشتري انجام شود.
از دستاوردهاي مهم پروژه پژوهشي ميدان کوپال ميتوان به ايجاد ساختار نيروي انساني در پژوهشکده بالادستي نفت، راهاندازي پژوهشکده بالادستي نفت شريف و ايجاد و توسعه گروههاي پژوهشي متعدد، تدوين اطلس توانمندي فناورانه در حوزه ازدياد برداشت يا بهبود توليد، تهيه نقشه راه اوليه توسعه فناوريهاي ازدياد برداشت و بهبود توليد از ميدان کوپال، ايجاد و تجهيز آزمايشگاهها (آزمايشگاه ازديادبرداشت، آزمايشگاه انگيزش چاه، آزمايشگاه ميکرو مدل، آزمايشگاه سيالات حفاري و آزمايشگاه فناورانه Pro CT)، تهيه نرمافزارها و سختافزارهاي مورد نياز، ارائه چند نرمافزار کاربردي در زمينه غربالگري روشهاي ازديادبرداشت، ارزيابي اقتصادي روشهاي ازدياد برداشت، غربالگري روشهاي بهبود توليد، ارزيابي اقتصادي روشهاي بهبود توليد، محاسبه پديده مخروطي شدن، بهينهسازي و مشبککاري، هدفمندکردن پايان نامه هاي کارشناسي ارشد و دکترا (بيش از 30 پروژه کارشناسي ارشد و 7 پروژه دکترا به طور مستقيم در ارتباط با ميدان کوپال تعريف شده اند) و استفاده از متخصصان خارجي در قالب پروژههاي پسادکترا (استفاده از چهار پژوهشگر پسادکترا در پژوهشکده) اشاره کرد.
قيمت نفت در معاملات روز دوشنبه (10 دي ماه) حدود يک درصد افزايش يافت، اما در مجموع بازار نفت سال 2018 را با کاهش قيمت پشت سر گذاشت.
به گزارش خبرگزاري رويترز از سنگاپور، ساعت 10 و 15 دقيقه روز دوشنبه (10 دي ماه) قيمت شاخص نفت خام برنت با 74 سنت افزايش به 53 دلار و 95 سنت براي هر بشکه و قيمت شاخص دبليو تي آي آمريکا با 51 سنت افزايش به 45 دلار و 84 سنت به ازاي هر بشکه رسيد.
قيمت شاخص نفت خام برنت در پايان سال 2018 ميلادي حدود 20 درصد کاهش يافته که نخستين افت قيمت سالانه آن پس از سال 2015 ميلادي به شمار مي آيد.
قيمت نفت به 65 تا 70 دلار در هر بشکه مي رسد
وزير انرژي و معادن الجزاير گفت: با توجه به توافق اخير اوپک، قيمت نفت تا ماه آوريل افزايش مي يابد و به 65 تا 70 دلار براي هر بشکه مي رسد.
به گزارش ايرنا، مصطفي قيطوني در اين باره گفت: قيمت نفت در سه ماه نخست سال 2019 و با اجرايي شدن توافق ميان اعضاي سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) و همچنين کشورهاي غيرعضو اوپک، شاهد افزايش خواهد بود و براي اين که به نتايج مورد نظر برسيم، بايد منتظر باشيم سه ماه نخست سال 2019 به پايان برسد.
وي افزود: اعضاي اوپک در ماه آوريل 2019 نشستي با ديگر توليدکنندگان نفت براي ارزيابي آثار کاهش توليد بر بازار خواهند داشت و اگر لازم باشد، توليد نفت بار ديگر کاهش مي يابد.
وزير انرژي و معادن الجزاير در ادامه قيمت 65 تا 70 دلار براي هر بشکه نفت را براي توليدکنندگان، سرمايه گذاران و همچنين مصرف کنندگان مناسب دانست.
الجزاير بودجه سال 2019 خود را بر اساس قيمت هر بشکه نفت 50 دلار تنظيم کرده و همانند ديگر کشورهاي توليدکننده نفت نگران نوسان ها در بازار نفت است.
اميدواري ترکيه به تمديد معافيت از تحريم هاي ضد ايراني
وزير بازرگاني ترکيه اعلام کرد آنکارا انتظار دارد معافيت اين کشور از تحريم هاي آمريکا عليه ايران، تمديد شود.
به گزارش خبرگزاري بلومبرگ، رخسار پکجان، وزير بازرگاني ترکيه، اعلام کرد: اين کشور انتظار دارد آمريکا معافيت ترکيه از تحريم ها براي واردات نفت ايران را تمديد کند.
وي با اشاره به معافيت موقت ترکيه از تحريم هاي آمريکا ضد واردات نفت ايران گفت: ما انتظار يک تمديد براي معافيت ترکيه را داريم.
پيش از اين، رجب طيب اردوغان، رئيس جمهوري ترکيه، اعلام کرده بود تحريم هاي آمريکا ضد ايران، امنيت و ثبات منطقه را به خطر انداخته است.
وزير نفت، وضع توليد و ذخاير بنزين کشور را مطلوب خواند و تاکيد کرد: هنوز تصميمي براي سهميه بندي بنزين در سال آينده اتخاذ نشده است. به گزارش خانه ملت، بيژن زنگنه با بيان اين که نيازي به واردات بنزين نيست، اظهار کرد: راهکارهاي مختلف مهار مصرف بي رويه بنزين در دولت در حال بررسي است . وي از راه اندازي فاز سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس خبر داد و افزود: ظرفيت اسمي اين پالايشگاه 36 ميليون ليتر در روز است، اما توان توليد آن بيش از اين رقم است. وزير نفت با اشاره به اين که هر چه مقدار خودرو افزايش يابد، ميزان مصرف سوخت نيز بيشتر مي شود، ادامه داد: اين مقدار توليد براي يک سال کفايت مي کند. زنگنه با بيان اين که در لايحه بودجه سال 98 کل کشور افزايش قيمت حامل هاي انرژي پيش بيني نشده است، افزود: حدود 3 ميليون نفر براي دريافت کارت هوشمند سوخت ثبت نام کردند.
وزير نفت در پيامي فرارسيدن ميلاد حضرت مسيح (ع) و آغاز سال نو ميلادي را به مسيحيان جهان و کارکنان مسيحي صنعت نفت تبريک گفت.
متن پيام بيژن زنگنه به اين شرح است:
«به نام آفريدگار رحمان
ميلاد با سعادت پيامبر صلح و دوستي، حضرت مسيح (ع) و فرا رسيدن سال نو ميلادي را به همه دوستداران و پيروان حق و حقيقت در سراسر جهان به ويژه همکاران و هموطنان گرانقدر مسيحي در صنعت نفت تبريک و شادباش مي گويم. اميدوارم در اين سال نو جهان شاهد مهار خشونت و دشمني و غلبه آرامش و نوع دوستي باشد.
معاون وزير نفت در امور پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي ايران از افزايش 67 درصدي ظرفيت توليد بنزين کشور نسبت به مدت مشابه پارسال خبر داد. عليرضا صادق آبادي افزود: در حال آماده سازي براي افزايش ظرفيت توليد بنزين و يک جهش بزرگ براي پايان هفته جاري هستيم. وي تصريح کرد: همه مراحل پيش راه اندازي و راه اندازي فاز سوم پالايشگاه ستاره خليج از سوي نيروهاي داخلي شرکت و بدون حضور نمايندگان شرکت هاي خارجي انجام شده است.
مديرعامل شرکت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي با اشاره به اين که وام 260 ميليون يورويي صندوق توسعه ملي زماني به اين پروژه اختصاص يافت که مراحل ساخت و نصب فاز سوم پروژه نيز انجام شده بود، تصريح کرد: اين مبلغ قرار است صرف بدهي هاي موجود يا اجراي فاز چهارم پالايشگاه ستاره خليج فارس شود.
وي با تاکيد بر اين که منابع مالي اين پروژه با اتکا به توليد محصولات داخلي پالايشگاه تامين شده است، افزود: فاز دوم و سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس با اتکا به منابع داخلي تکميل شد؛ اين امر بدون حمايت ها و راهنمايي هاي وزير نفت امکان پذير نبود.
معاون وزير نفت از زحمات شبانه روزي سهامداران و پيمانکاران اين پروژه در به ثمر رساندن اين پروژه قدرداني کرد.
مدير توليد و عمليات شرکت نفت و گاز پارس از تحقق کامل اهداف ابلاغ شده به اين مديريت در توليد گاز غني از ميدان پارس جنوبي در سه ماه سوم امسال خبر داد. عليرضا عبادي گفت: توليد تکليفي گاز از پارس جنوبي و سکوهاي تحت هدايت اين مديريت پس از انجام تعميرات اساسي سکوهاي گازي پارس جنوبي در پايان مهرماه، به طور کامل با ميزان توان سکوها و توليد تکليف شده از سوي وزارت نفت منطبق بوده است.
وي با اشاره به اين که هم اکنون به طور ميانگين روزانه 585 ميليون مترمکعب گاز غني از ميدان پارس جنوبي توليد مي شود، اظهار کرد: با توجه به توسعه و بهره برداري از مرحله نخست فازهاي باقي مانده (13، 14 و 22 تا 24) در سال جاري و ايجاد ظرفيت هاي جديد برداشت گاز از دريا، ميزان توليد گاز از سکوهاي گازي اين ميدان تا پيش از پايان امسال به بيش از 600 ميليون متر مکعب در روز مي رسد.
براساس تکليف وزارت نفت و شرکت ملي نفت ايران، امسال افزايش ظرفيت 84 ميليون مترمکعب توليد روزانه گاز در دستور کار شرکت نفت و گاز پارس قرار دارد که تاکنون از بخش نخست فراساحل فاز 14 افزايش ظرفيت توليد 28 ميليون مترمکعب معادل نيمي از مجموع توليد گاز اين فاز محقق شده و با بهره برداري از مرحله نخست فازهاي 13 و 22 تا 24، 56 ميليون مترمکعب ديگر نيز به ظرفيت توليد گاز غني از ميدان پارس جنوبي افزوده مي شود.
پالايشگاه فاز 13 پارس جنوبي آماده فرآيند شيرين سازي گاز معادل ظرفيت اسمي 56 ميليون مترمکعب در روز از چهار رديف پالايشي شد. پيام معتمد، مجري طرح توسعه فاز 13 پارس جنوبي با بيان اين که دستيابي به ظرفيت کامل شيرين سازي گاز در پالايشگاه فاز 13 با راه اندازي چهارمين و آخرين رديف شيرين سازي اين فاز محقق شده، اعلام کرد: هم اکنون در اين رديف شيرين سازي، 6 ميليون مترمکعب گاز غني در روز فرآوري و به شبکه سراسري تزريق مي شود. وي افزود: هر کدام از اين چهار رديف فرآورشي که با تلاش کارکنان بخش هاي مختلف عملياتي راه اندازي شده است، روزانه 14 ميليون مترمکعب گاز را شيرين سازي و به شبکه سراسري تزريق خواهد کرد. مجري طرح توسعه فاز 13 پارس جنوبي با بيان اين که هم اکنون چهار رديف شيرين سازي اين فاز با دريافت گاز ترش فازهاي 6 تا 8 پارس جنوبي در مدار توليد قرار دارد، تصريح کرد: قرار است امسال نيمي از اين واحدهاي فرآورشي شامل رديف هاي اول و دوم با تکميل و بهره برداري از زنجيره توليد مرحله نخست اين فاز روزانه 28 ميليون مترمکعب گاز بخش فراساحلي اين فاز را دريافت و پس از فرآوري به واحد ارسال گاز تزريق کنند. هم اکنون گاز اسيدي رديف هاي نخست و دوم شيرين سازي پالايشگاه فاز 13 به مقدار 25 تن بر ساعت با غلظت 20 درصد سولفيد هيدروژن به واحد 108 بازيافت گوگرد اين پالايشگاه ارسال مي شود تا يکي از واحدهاي مهم زيست محيطي در طرح هاي پالايشگاهي همزمان با تکميل رديف هاي شيرين سازي و آمادگي پالايشگاه به منظور ورود گاز غني از دريا به بهره برداري برسد.
با بهره برداري از چهار سکوي بخش فراساحل فاز 13 و ارسال گاز غني به پالايشگاه اين فاز، روزانه 56 ميليون مترمکعب گاز ترش غني در واحدهاي فرآورشي اين فاز شيرين سازي خواهد شد.
مشاور اجتماعي وزير نفت بر لزوم توجه به رفع مشکلات اجتماعي و فرهنگي ساکنان مناطق نفتي و گازي تاکيد کرد و گفت: شرکتهاي حوزه نفت و گاز بايد در حد توان و رعايت موارد قانوني، به رفع مشکلات مردم منطقه بپردازند. سيدامير طالبيان در نشست شوراي مديران شرکت بهره برداري نفت و گاز شرق ضمن بيان اهميت و جايگاه موضوع مسئوليتهاي اجتماعي در مناطق عملياتي افزود: اهم فعاليتهاي شرکتها به منظور تعهد و ايفاي مسئوليتهاي اجتماعي، توسعه پايدار شهرها و روستاهاي پيرامون مناطق عملياتي و مسائل مربوط به حفاظت محيط زيست است. وي اظهار کرد: خوشبختانه با تاکيد وزير نفت و توجه ويژه به حوزه مسئوليت اجتماعي، مقرر شده است افزون بر تعيين مشاور در ستاد وزارت و شرکتهاي اصلي، در سطح شرکتهاي عملياتي نيز شوراي هماهنگي ايجاد شود که تاثير مثبتي بر پيشرفت، کار و جامعه پيراموني خواهد داشت. در ادامه، سيدابوالحسن محمدي، مديرعامل شرکت بهرهبرداري نفت و گاز شرق نيز درباره موقعيت اين شرکت گفت: شرکت بهرهبرداري نفت و گاز شرق ضمن توليد و بهرهبرداري از مخازن خانگيران و گنبدلي، با تزريق، ذخيرهسازي و بازتوليد از مخزن شوريجه D سبب شده که در فصل سرد سال و اوج مصرف گاز، ضريب اطمينان بيشتري ايجاد شود و مشکلي در تامين گاز شمال و شرق کشور نداشته باشيم. وي با اشاره به جايگاه مسئوليتاجتماعي در شرکت بهرهبرداري نفت و گاز شرق به عنوان يک باور سازماني، تصريح کرد: اين شرکت در بخش مسئوليت اجتماعي هميشه فعال بوده و اقدامهاي خوبي مانند استفاده از ظرفيتهاي منطقه و پيمانکاران بومي، اشتغالزايي و استفاده از نيروهاي بومي، کمک به احداث و دو بانده کردن جاده اصلي مشهد - سرخس و ... انجام داده است. محمدي با بيان برخي سختيهاي کار در منطقه گازي خانگيران مانند بدي آب و هوا، خطرات گاز ترش، امکانات و مزاياي کم، مهمترين مشکلات موجود را در جذب و نگهداري نيروي انساني متخصص در اين شرکت دانست.
مشعل دريا آرام است و انگار آيينه اي دو وجهي از دريا و آسمان روبه رويمان قرار گرفته است. شانس ماست يا اکيپ پايش محيط زيست يا دلفين هاي گوژپشت که فقط خنکي دم صبح به صورتمان مي خورد و بادي نمي وزد. آب هنوز به اندازه کافي بالا نيامده تا قايق را بلند کند. پس کمي منتظر مي مانيم و بعد آرام قايق را به درون آب هل مي دهيم. قايقران مي گويد: «وقت خوبي آمده ايد؛ تابستان که هوا گرم و شرجي است و نفسمان بند مي آيد و اين عمليات بيرون آوردن و برگرداندن قايق سخت و نفسگير مي شود و همين چند خانم و من بايد قايق را هل بدهيم و وسايل را ببريم و بياوريم.
حدود يک ربعي از ساحل روستاي «کالو» که حالا تقريبا خالي از سکنه شده است، دور مي شويم تا به محدوده هميشگي دلفين هاي گوژپشت برسيم. ماهيگيران اندکي در سواحل به شکلي سنتي و با استفاده از گرگور (نوعي تور ماهيگيري) مشغول صيادي هستند؛ برخي در حال برگشتند و برخي ديگر هنوز تورشان روي آب است. تيم ارزياب وضعيت دلفين هاي گوژپشت اين بار سه خانم هستند که همراه با نماينده شرکت پتروشيمي نوري چهار نفر مي شوند. يک نفر اطلاعات را ثبت مي کند، يک نفر مشاهده گر و يک نفر همزمان مشاهده گر و عکاس در اين تيم هستند. علاوه بر محاسبه تعداد و مشاهده وضعيت دلفين ها از نزديک، تعداد زيادي تصاوير با استفاده از دوربيني مجهز تهيه مي شود که بعدا با عکس هاي قبلي و شناسنامه اي که از دلفين هاي گوژپشت اين منطقه ثبت شده تطبيق مي دهند. اين پروژه به شکل اختصاصي و منحصر به فرد از سوي اين گروه به صورت مستمر و ماهانه و با حمايت مالي و معنوي پتروشيمي نوري تنها در اين منطقه انجام مي شود و از اين جهت مي تواند حائز اهميت باشد؛ اتفاقي که اگرچه حدود 5 سالي است، اجرا شده، اما تاکنون گزارش ميداني و مفصل از اين عمليات تهيه نشده بود.
پس از چند ماه پيگيري و هماهنگي، همراه با اکيپ پايش دلفين هاي گوژپشت و نماينده پتروشيمي نوري (برزويه) راهي محل زندگي و دور دور دلفين هاي گوژپشت مي شويم تا در فاصله بررسي وضعيت دلفين هاي اين منطقه که ماهانه انجام مي شود، همراهشان باشيم و از اين عمليات جذاب و البته بسيار مهم، گزارشي تهيه کنيم.
آغاز راه
پروژه حفاظت از دلفين هاي گوژپشت خليج فارس با هماهنگي و تأييد اداره کل حفاظت محيط زيست استان بوشهر و با هدف ارائه راهکارهاي علمي و عملي مناسب براي حفظ سرمايه هاي زيست محيطي و به ويژه گونه هاي جانوري خليج فارس در سواحل زيباي اين استان اجرا مي شود. اين پروژه را «انجمن طرح سرزمين» که تاکنون موفقيت قابل قبولي در سطح ملي و بين المللي در حوزه پستانداران دريايي داشته، اجرا مي کند. اين پروژه مطالعاتي با هدف بررسي پراکنش و رصد جمعيت دلفين هاي گوژپشت خليج فارس در پارک ملي دير- نخيلو در منطقه حفاظت شده «مند» و به منظور حفاظت از اين گونه جانوري، با حمايت مالي و پشتيباني پتروشيمي نوري (برزويه) در حال اجراست.
نازنين محسنيان، کارشناس ارشد اکولوژي دريا و نماينده انجمن غير دولتي طرح سرزمين» است که از سال 89 با طرح سرزمين در اين پروژه به طور دائم همراه بوده است و در توضيح چگونگي شروع اين پروژه مي گويد:« طرح سرزمين ازسال 1388 روي موضوع پستانداران دريايي کار مي کرد و از سال 89 شبکه ملي امداد و نجات پستانداران دريايي را در تمام سواحل و روستاهاي چهار استان جنوبي ايران آغاز کرد و همزمان کارگاه هاي آموزشي را با کمک سازمان محيط زيست در اين مناطق براي مردم برگزار کرديم و ارتباطاتي با سازمان محيط زيست و ساير ادارات دولتي داشتيم. در همان دوران مواردي از به گل نشستن فردي دلفين ها در اين منطقه وجود داشت که روي آنها نمونه برداري شد و بعد از آن بود که محيط زيست به ما اعلام کرد جمعيتي از دلفين هاي گوژپشت در اين منطقه وجود دارد که نياز به حمايت دارند. در ادامه طرح سرزمين پروژه حمايت از دلفين هاي گوژپشت را در دست گرفت و محيط زيست هم شرکت پتروشيمي نوري (برزويه)را براي انجام مسئوليت هاي اجتماعي معرفي کرد.
محسنيان مي گويد: اين پروژه از اسفند 92 شروع شد، اما قرارداد از مرداد 93 رسميت گرفت و از آن زمان تا به حال اين پروژه ادامه داشته است و در حال حاضر در سال پنجم اجراي آن هستيم. در اين مدت پتروشيمي نوري افزون بر اقدام هاي اجرايي، براي تبليغ و فرهنگ سازي اين پروژه تلاش هاي زيادي داشته است؛ اقدام هايي همانند نصب بنرهاي تبليغاتي در فرودگاه براي معرفي کار مسئوليت اجتماعي حمايت از دلفين هاي گوژپشت خليج فارس و يا تهيه بروشورهاي آموزشي و لوازم التحرير با معرفي دلفين گوژپشت انجام شده است».
آموزش هاي محلي عجله بردار نيست
اين کارشناس ارشد اکولوژي دريا در طرح حمايت از دلفين هاي گوژپشت خليج فارس در توضيح اقدام هاي مشترک به نفع دلفين ها مي گويد: «در دوره تحصيلي 95-94 و 96-95 کلاسهاي آموزشي براي کودکان در مدارس منطقه و به خصوص محدوده روستاهاي پارک ملي نخيلو شروع شد که در مرحله اوليه، موضوع زيست دلفين ها را براي مردم توضيح داديم، زيرا بسياري از مردم محلي اصلا نمي دانستند در اين محدوده دلفين ها زندگي مي کنند. در اين سال ها بارها پيش آمده که در صورت علاقه مندي، تعدادي از اهالي و به خصوص جوانان را با خودمان به اين برنامه پايش در دريا مي آورديم تا از نزديک دلفين ها و اين اقدامات حمايتي ما را ببينند. مسئله اين است که در ارتباط با جوامع محلي نمي توانيم با سرعت پيش برويم وبايد به آهستگي مفاهيم حمايتي را منتقل کنيم. آموزش ها در اين روستاها با حساسيت جلو مي رود و محور آموزش هم کودکان هستند. البته بسياري از روستاهاي محدوده پارک ملي يا به دليل مهاجرت ديگر جمعيت کمي دارند و يا ديگر بچه اي ندارند که در مدارس درس بخوانند و مدارس تعطيل شده اند.
محسنيان توضيح درباره برنامه هاي تيم پايش در هر دوره ماهانه را در حالي شروع مي کند که سه خانم تيم به همراه قايقران که يک پير مرد محلي و ثابت در اين تيم است، لوازم ثبت اطلاعات و ساير تجهيزات را با کفش و شلوار خيس به قايق رسانده اند و در حال هل دادن قايق هستند. بالا آمدن آب هميشه يک ساعت مشخص ندارد و حالا که تيم اينجاست، نمي توانند بيشتر منتظر بمانند؛ پس بايد قايق را هل داد و در همان شرايط چند صد متري وسايل را برد و برگرداند. در واقع آنها در اين پنج سال و در آب و هوايي که تنها سه ماه آن قابل تحمل است و مابقي نفس گير مي شود، در کنار وظايفي که به شکل رسمي برايشان پيش بيني شده، مجبور به انجام کارهايي بوده اند که ممکن است در جايي ثبت نشود، اما به دليل علاقه به کارشان، دل به انجامش مي دهند. او مي گويد: آقاي مشيري، مدير انجمن طرح سرزمين هم با ما همراه مي شود و در واقع من و آقاي مشيري ثابت هستيم. همزمان يک نفر مشاهده گر و يک نفر براي ثبت اطلاعات همراهمان است. دو نفر ديگر مشاهده گر و يک نفر براي ثبت اطلاعات را متغير مي گذاريم تا فرصت براي دانشجويان و افراد علاقه مند وجود داشته باشد.
پتروشيمي نوري هم هزينه مي کند هم همراهمان است
اين کارشناس ارشد اکولوژي دريا در طرح حمايت از دلفين هاي گوژپشت خليج فارس، درباره هزينه ها و کمک هايي که در هر مرحله پايش پتروشيمي نوري انجام مي دهد، هم مي گويد: هر سال با توجه به تورم، هزينه هايي که پتروشيمي براي اين پروژه پرداخت کرده، متفاوت است و علاوه بر هزينه ماموريت، شامل هزينه اسکان، غذا، قايق، قايقران، نگهبان قايق و تعميرات، رفت و آمد محلي و آناليزها مي شود.
به گفته محسنيان، هم اکنون 32 دلفين گوژپشت بالغ در محدوده تحت پوشش شناسايي شده اند، اما تعداد ديگري هم همراه با اين گروه دلفين ها نابالغ و با اين تعداد از سال 2015 خطر انقراض وجود دارد. هر چند با اين اقدام ها نگراني اندکي کم شده، اما همچنان در معرض انقراض هستند. نمي توان گفت اگر اين اقدام ها انجام نشده بود، اين دلفين ها کامل از بين مي رفتند، اما حتما روي روند ادامه زندگي آنها تاثيرگذار بوده است». دلفين هاي گوژپشت، از باله پشتي خود برآمدگي دارند که آنها را از گونه هاي ديگر متمايز مي کند و به همين دليل به آنها گوژپشت مي گويند. اين گونه منحصر به محدوده جغرافيايي خليج فارس و آبهاي اين منطقه است که ويژگي هاي خاصي دارد و در طول عمر 30 تا 40 ساله خود از اين محدوده دور نمي شود و در عمق کمتر از 25 متر باقي مي ماند. دراين گونه نوزاد دلفين دو تا سه سال در کنار مادر مي ماند تا شير بخورد و آموزش بگيرد و در اين مدت نرهاي گروه از اين نوزاد دلفين حفاظت مي کنند. البته در اين محدوده موارد تهديدي از سوي جانداران دريايي براي اين دلفين هاي کم سن و سال وجود ندارد. اين گونه منزوي تر و متفاوت از دلفين هاي بيني بطري است که در سواحل قشم و هنگام ديده مي شوند و معمولا در دسته هاي سه يا چهارتايي حرکت مي کنند. محسنيان با بيان اينکه پستانداران دريايي رمز و رازهاي زيادي دارند و اطلاعات کمي از آنها در ايران و دنيا وجود دارد، ادامه مي دهد: باله پشتي دلفين ها اثر انگشت و بهترين نشانه براي تشخيص تفاوت آنهاست و مي توان از روي لک، سائيدگي، بريدگي يا رنگ دانه سفيد پوست در قسمت روي قوز و باله پشتي، تشخيص داد که بالغ شده اند تفاوت هايشان را ثبت کرد. اگر کامل طوسي رنگ باشند، امکان تشخيصشان را نداريم و جزء جمعيت حساب نمي شوند؛ به همين دليل ما تعدادي دلفين جوان و نابالغ و غير قابل تشخيص داريم که نمي توانيم به جمعيت اضافه شان کنيم». دلفين هاي ماده معمولا از 7-8 سالگي و دلفين نر از 12 سالگي به بعد بالغ مي شوند و دو - سه سال اوليه عمرشان کاملا در کنار مادرشان مي مانند و معمولا در مشاهدات ما دلفين نابالغ و در اصطلاح ما «تميزي» که در کنار مادر ديده مي شود، دلفين نوزاد است.
ماهيگيران، دلفين را برکت مي دانند
محسنيان که همزمان روي قايق کار عکاسي از دلفين ها را براي ساعت هاي پياپي و گاهي چند روزي مداوم انجام مي دهد، به باورهاي محلي مردم درباره دلفين ها اشاره مي کند و مي گويد: «ماهيگيران و مردم محلي دلفين را برکت مي دانند و برايشان ارزشمند است و اتفاقاتي هم که برايشان مي افتد و يا بدنشان زخمي مي شود، تقصير صياد نيست. مثلا در تور ماهيگيري گرفتار و خفه مي شوند چون ماهيگيران متوجه نمي شوند آنها در تور گرفتارند و ساعتها تور را بالا نمي آورند. از سوي ديگر دلفين ها عادت به شيطنت و دنباله روي از قايق ها را دارند و به همين دليل ممکن است مثل لاک پشت ها گرفتار پره موتور قايق ها شوند و يا ممکن است پوزه شان در سوراخ هاي گرگور گير کند. البته ماهيگيران مي توانند اين ملاحظات را داشته باشند و مثلا در محل هايي که دلفين ها را مشاهده مي کنند، تور نيندازند و يا آرام حرکت کنند». در محدوده اي که دلفين هاي گوژپشت زندگي مي کنند، جزيره زيباي نخيلو و چند جزيره زيباي ديگر همراه با جنگل هاي محدود حرا وجود دارند که زيستگاه گونه هاي جانوري زيادي هستند و تيم ارزياب دلفين ها در هر بار پايش ماهانه دلفين هاي گوژپشت، از اين محدوده هاي ارزشمند و زيبا هم بازديد و پايش دارند. به عبارتي حفاظت از دلفين ها، حفاظت از ساير گونه هاي جانداران اين محدوده را هم در پي داشته است. به واسطه اين اقدام مشترک بين يک انجمن غير دولتي، محيط زيست و پتروشيمي نوري، پروژه حافظت از دلفين هاي گوژپشت خليج فارس از سوي موسسات بين المللي در حال رصد است و از اين جهت مي توان گفت که به واسطه اين طرح حمايتي مشترک، دلفين هاي گوژپشت در همه جاي دنيا به نام خليج فارس و نام منطقه ثبت شده اند و تا به حال برنامه حفاظت از آنها هم به خوبي در جريان است. از آن سو هم پتروشيمي نوري به واسطه ثبت نماد دلفين هاي گوژپشت و طرح حمايتي از آنها توانسته اعتبار و جايگاهي متمايز از جايگاه اقتصادي و تجاري خود داشته باشد؛ جايگاهي که به دليل حساسيت به محيط پيرامون و توجه به مسئوليت هاي اجتماعي به دست آورده است.
مشعل شايد براي بسياري از ما، نخل تنها نماد يک تعطيلات مفرح تابستاني يا شيريني گذراي طعم خوش خرما باشد، اما بايد بدانيم حيات و ممات خانوارهاي زيادي در جنوب نفت خيز ايران، به همين محصول وابسته است. محصولي که حالا چند سالي است غبار بديمن خشکسالي آن را در معرض تهديد قرار داده و معيشت خانوارهاي زيادي را هم به خطر انداخته است. طرح آبرساني به نخلستان هاي شادگان با مشارکت شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب هم در کمک به همين مساله اجرا شد و حالا مديرعامل اين شرکت تاکيد مي کند که همکاري در پروژه هاي عام المنفعه که در محدوده تاسيسات ما قرار دارند، تداوم خواهد يافت. احمد محمدي، مديرعامل شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب با بيان اينکه مشارکت در آبرساني به نخلستان هاي شادگان با هدف مسؤوليت اجتماعي انجام شد، به «مشعل» مي گويد: در اين طرح با احداث يک کانال خاکي به طول 24 کيلومتر، آب مورد نياز از رودخانه کارون به رودخانه جراحي منتقل شد. با توجه به اينکه رودخانه جراحي، تامين کننده آب تالاب شادگان است، به دليل کم آب شدن آن، بخش هايي از تالاب و نخلستان هاي شادگان خشک شدند.
شهرستان شادگان در 120 کيلومتري اهواز و 971 کيلومتري تهران واقع شده که پيرامون آن نخلستان هاي گسترده اي وجود دارد. بر اساس برخي آمار، در شادگان 13 هزار هکتار نخلستان وجود دارد که در 2 سال اخير به دليل خشک شدن رودخانه جراحي، تعداد زيادي از اين نخل ها از بين رفته و همين امر به معيشت مردم منطقه که تنها از طريق کشاورزي امرار معاش مي کنند، ضربه وارد کرده است.
به شهرستان شادگان که مي رسيم، نخل ها از همان ورودي شهر خودنمايي مي کنند.
بي نظمي در ميان آنها از دور مشخص است. وقتي با کشاورزان گفت وگو مي کنيم، مشخص مي شود که اين بي نظمي، ناشي از خشک شدن و ازبين رفتن نخل هايي است که از تشنگي و بي آبي جان داده اند. براي اطلاع دقيق تر از وضعيت خشکسالي و اهميت آبرساني به نخيلات، در گشت و گذاري بيشتر در شهر و گفت وگو با مردم، مي توان اندوهِ خشک شدن نخلستان ها را در چشمان بسياري از کشاورزان ديد. روايت تلخي هم هست براي اين شهر که شغل اکثريت آنها کشاورزي است.
حکيمه خانم، يکي از اهالي شادگان مي گويد: نخلستان را به خاطر بي آبي واگذار کرديم؛ چون از آن برداشتي نداشتيم. حالا هم همسرم بيکار است.
يکي ديگر از اهالي اين شهرستان به «مشعل» مي گويد: 200 نفر نخل دارم، اما امسال 5 کيلو خرما هم برداشت نداشتم.
با استقبال گرم يکي از کشاورزان، از نخلستان او بازديد مي کنيم. داخل نخلستان مي توان مرگ نخل ها را از بي آبي به نظاره نشست که حالا ديگر بي سر هستند؛ البته نخل هاي زيادي هم هنوز سالم و استوارند. آقاي خلف شاه وردي 57 ساله صاحب اين نخلستان است و هنگام بازديدمان مي گويد: اين نخل ها برايمان حکم فرزندانمان را دارند. مثل فرزندمان عزيزند و دوستشان داريم. به خاطر همين مرگشان از بي آبي برايمان دردآور است. نزديک 10 هزارنفر نخل داريم. با همين ها داشتيم زندگي مي کرديم. آب نيامد، همه تلف شدند و ثمر نمي دهند.
او که پدرش هم همين شغل را داشته و حالا فرزندانش هم همين حرفه را ادامه مي دهند، مي گويد: از نخلستان هزار هکتاري، 10 هکتار آن به دليل بي آبي از بين رفته است. هر هکتار شامل 160 نخل مي شود. سه سال مي گذرد که آبي نيست. تابستان آب هدايت نمي شد.
اين کشاورز توضيح مي دهد که قبل از خشکسالي، برداشت 15 تا 18 تني داشتند و الان محصولشان به اندازه اي نيست که به فروش برسانند.
يکي ديگر از آنان هم در اهميت آبرساني به نخيلات شادگان که با زندگي و معيشتشان گره خورده است، يادآور مي شود: با نخلستان ها زندگي مي کنيم. اگر اين نخل ها نباشند، زندگي ما هم شکننده مي شود و بايد بيکار در خانه بنشينيم.
جزيياتي از طرح آبرساني به نخلستان ها
با اين درد دل ها مي شود اهميت انتقال آب به رودخانه جراحي براي تامين آب نخلستان هاي شادگان را متوجه شد. اين طرح شامل احداث ايستگاه پمپاژ در ساحل چپ رودخانه کارون و دهانه نهر بحره، احداث کانال انتقال آب در مسيل بحره به همراه سازه هاي مربوطه است که براي اجراي آن 700 ميليارد ريال از سوي سازمان برنامه و بودجه کشور تامين شده است. با اجراي کامل اين طرح،20 متر مکعب آب بر ثانيه از اين کانال به شادگان منتقل مي شود که علاوه بر تامين آب مورد نياز نخلستان هاي شادگان، مشکل آب دامداري هاي منطقه را نيز برطرف مي کند. اين آب، پس از رسيدن به رودخانه جراحي از طريق کانال هاي قديمي که در مسير آن قرار دارند، به نخلستان ها مي رسد.
يکي از کشاورزان مي گويد: درخواستمان اين است که اين کانال آبي بسته نشود. زندگي ما به اين نخل ها وابسته است.
محمد خانچي، مشاور مديرعامل شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب در امور اجرايي و پيگيري درباره مشارکت اين شرکت در اين طرح مي گويد: به دليل جلوگيري از ضرر و زيان وارد شده به نخلستان هاي شادگان بر اثر خشکسالي، مقرر شد که اين طرح به صورت اضطراري و با قيد فوريت در مدت زماني بسيار کوتاه اجرا شود.
به گفته او، با توجه به اينکه در مسير احداث کانال انتقال آب، تعداد زيادي خطوط لوله نفت و گاز مربوط به ميدان نفتي منصوري وجود داشت، جابه جايي آنها به دليل تاثير گذاري بر فرايند توليد، احتمال طولاني شدن اجراي طرح را به همراه داشت که بر اين اساس، شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب در اقدامي جهادي و با گسيل تجهيزات و ماشين آلات مورد نياز، نسبت به همکاري با مجري طرح براي عبور کانال هاي مذکور از خطوط در مدت زمان کوتاهي اقدام کرد.
او يادآور مي شود: اين اقدام هزينه قابل ملاحظه اي براي ما داشته، اما براي عمل به مسؤوليت اجتماعي خود، اين طرح را در اولويت قرارداده و در کمترين زمان به انجام رسانده ايم.
خانچي با بيان اين که وزير جهاد کشاورزي و استاندار خوزستان در زمان افتتاح پروژه از مشارکت شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب در اجراي طرح قدرداني کرده اند، اظهار مي کند: در صورت عدم همکاري اين شرکت با پروژه، مسير جايگزين براي احداث کانال انتقال آب وجود نداشت و خسارت زيادي به نخلستان هاي شادگان وارد مي شد.
يکي از کشاورزان، اين اقدام را باعث ايجاد اميد در ميان کشاورزان دانست.
يدالله شمايلي، که در زمان اجراي اين کانال به عنوان مجري طرح آبرساني به نخيلات شادگان بوده، در اين زمينه به «مشعل» مي گويد: با توجه به بحران کم آبي از مسير رودخانه جراحي، اين کانال آب يک اميد جديدي را در دل کشاورزان منطقه و روستاهايي که در مسير بودند، به وجود آورد و اين حس در آنان تقويت شد که دولت و مسؤولان استان به فکرشان هستند. او توضيح مي دهد: شادگان در آخرين نقطه رودخانه جراحي قرار دارد و پس از آن به تالاب شادگان مي ريزد. اين کانال بسيار باعث خوشحالي و مسرت کشاورزان شد و قطعا در زندگي آنها تاثيرگذار است. سرمايه اين کشاورزان همين نخيلات است. آب هم عنصر حياتي براي کشاورزان و نخيلات محسوب مي شود. آب مردم را خوشحال کرد که اميدواريم اين کار تداوم داشته باشد.
با اين حال، اين کانال تنها نخيلاتي را از آب بهره مند ساخت که در اين مسير قرار داشتند و بسياري هم محروم ماندند. آقاي خلف شاه وردي در اين باره مي گويد: آب از کارون به منطقه منصور آمد، اما کافي نبود؛ در راستاي کمکي که شد، درخواست داريم آب به اينجا هم برسد.
يکي ديگر از آنان هم مي گويد: کاش کانالي که زدند، به نخلستان ما هم مي رسيد.
شمايلي درباره اين مطالبه کشاورزان مي گويد: اين کانال دائمي است و بيشتر نياز آبي نخيلات از ارديبهشت تا آبان سال آينده دنبال خواهد شد.
فصل تازه آبي براي نخيلات
فصل خرما به پايان رسيد و حالا کشاورزان شادگان چشم به فصل جديد براي نخيلات خود دارند.
يکي از کشاورزان مي گويد: از اسفند تا فرودين لقاح نخيلات انجام مي شود که در واقع پيوند از خود نخل هاست. يکي گل دارد و آن ديگري نخل که پيوند آنها ثمر فصل تازه مي شود.
ابتدا دانه سفيدي در مي آيد، بعد خوراک سبزي مي شود و مراحل بعد هم خارک و رطب و خرماست که به تير ماه مي رسد. بارندگي هاي اخير باعث شده نخل هاي مصون مانده از بي آبي سال هاي گذشته، زنده بمانند و حالا اين خبر خوش که مديرعامل شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب از تداوم مشارکت در آبرساني به نخيلات شادگان خبر مي دهد. در همين زمينه مجري طرح با اشاره به اينکه فاز نخست اين طرح به بهره برداري رسيده، مي گويد: اين کار با جديت ادامه خواهد يافت و بخشي از نخلستان ها هم که از تامين آب محروم ماندند، به مرور آب دهي لازم نخيلات تامين خواهد شد.
احياي بخش خشک شده تالاب
بايد بدانيم که پروژه انتقال آب به شادگان، زمينه احياي مجدد تالاب بين المللي شادگان را نيز فراهم کرده و بخشي از مشکل ريزگردها را برطرف خواهد کرد.
شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب همسو با عمل به تعهدات خود در زمينه توليد نفت و گاز، اهتمام جدي در توسعه و عمران حوزه فعاليت خود دارد و آن را با اجراي صدها پروژه عام المنفعه در حوزه راهسازي، احداث فضاهاي آموزشي، فرهنگي، درماني و فضاي سبز به اثبات رسانده است.
افزون بر مشارکت شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب در طرح آبرساني به نخلستان هاي شادگان، اين شرکت در اجراي بسياري از پروژه هاي عمومي عام المنفعه که از سوي سازمان هاي ديگر اجرا مي شود، مشارکت داشته و در تسهيل و تسريع آنها وارد عمل مي شود.
شمايلي در پايان گفت وگو از اقدام وزارت نفت در همکاري براي به ثمر رساندن پروژه آبرساني به نخيلات شادگان تشکر مي کند.
سفر پايان يافته و سوغاتمان از شادگان، خرماهايي است که حاصل ثمر نخيلات خانواده شاه وردي است که با ميزباني خاص، آنها را با کنجد آذين کرده و موقع خداحافظي سوغات راهمان مي کنند.
مشعل نام «شادگان» تنها به نخل هاي آن پيوند نخورده، شهرت آن بيش از همه به تالاب بين المللي آن است . اين تالاب در جنوب غرب ايران، جنوب شهر شادگان، در استان خوزستان واقع شده و آب آن از رودخانه هاي جراحي و کارون، همچنين جزر و مد خليج فارس تأمين مي شود. پروژه انتقال آب به شادگان که از سوي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب اجرا شده، زمينه احياي مجدد تالاب بين المللي شادگان را فراهم کرده و بخشي از مشکل ريزگردها را نيز برطرف خواهد کرد.
اهميت آب در تالاب شادگان به ميزاني است که بايد آن را در پيوند با معيشت مردماني دانست که زندگيشان وابسته به اين تالاب است؛ از جمله روستاي صراخيه که در نزديکي اين تالاب و يکي از روستاهاي داراي جاذبه گردشگري خوزستان است.
به صراخيه که مي رسيد، نشاني از روستا نمي يابيد و بايد آن را داخل تالاب جست و جو کنيد، همان روستايي که «ونيز ايران» لقب گرفته است. يکي از اهالي روستا، جمعيت صراخيه را حدود 450 خانوار مي داند، خانواده هايي که درآمدشان از ماهيگيري در تالاب شادگان و ارائه سرويس هاي گرد شي به گرد شگران تامين مي شود. آنان گرد شگران را با قايق هاي خود به د اخل تالاب مي برند و نقاط مختلف روستا را نشانشان مي د هند . صف طولاني قايق هايي که خودشان آن را «بلم» مي خوانند، در ساحل به چشم مي آيد. قايق ها بيکار و معطل هستند؛ شايد گردشگري بيايد. با قايق مجيد که تنها 15 سال دارد، براي بازديد از تالاب و روستا همراه مي شويم. او مي گويد: کار ما به تالاب وابسته است؛ با ماهيگيري و دامداري، اما تعداد ماهي ها خيلي کم شده است. مردم اينجا هيچ درآمدي ندارند، جز آنکه گردشگرها بيايند و ما آنان را با بلم جابه جا کنيم که بهترين فصل آن هم نوروز است. اينجا تعداد قايق ها زياد است، حدود 100 قايق. بنابراين اگر تعداد گردشگر هم زياد باشد، سهم هر يک از آنها چشمگير نيست. هر خانوار يک تا 3 قايق دارد که مسافران آنها پنجشنبه و جمعه از اهواز و خوزستان و در نوروز، گردشگران هستند. از همان نقطه شروع که سوار بلم مي شويم، در نماي نخست مي توان خانه هاي روستاييان را روي آب تماشا کرد که به دست بوميان ساخته شده است؛ برخي با خشت، گل و ني و برخي هم با بلوک سيماني. اين نمايي از کوچه و پس کوچه هاي روستاي صراخيه است که در ميان آب قرار دارد. با قايق از مقابل خانه ها و کوچه ها که رد مي شويم، مرغ و خروس و بازي غازهايي را مي بينيم که جلوي قايق ها رژه مي روند و صدايشان از رنگ زندگي روي آب حکايت دارد. دقيق تر که مي شويم، گاوميش هاي مشکي ساکت در آخورها با جثه هاي بزرگ خودنمايي مي کنند. هر ميزان، آنها با سکوت همراهي مان مي کنند، اما سگ ها به عنوان نگهبانان خانه ها در حد ممکن قايق را همراهي کرده و از آنجا که ديگر راهي ندارند، با صداي خود حضور ميهمانان جديد را اعلام مي کنند. به همه اينها صداي پرندگان را هم که در آسمان آبي رنگ در پرواز هستند، اضافه کنيد تا به زيبايي وصف ناپذير و دل انگيز اين ديار پي ببريد.
آقاماجد، يکي از اهالي برايمان توضيح مي دهد: اينجا نه دهيار دارد و نه شورا. مردم خودشان آن را آباد کرده و اداره مي کنند. شرايط زندگي هم سخت است. او در حال صحبت است و ما را به سمت موزه تاريخي تالاب شادگان در اين روستا هدايت مي کند. موزه اي که در آن حيوانات و پرندگان موجود در تالاب به نمايش درآمده اند. تنوعي کامل از گربه وحشي، جوجه تيغي(دعلج)، گورکن(گورده به زبان عربي) غاز، بز، بزکوهي، آهو، کفتار، بلدرچين، بزمجه، مار، گرگ، اسکلت لک لک، رتيل، غورباغه، ماهي بني، گربه، لاک پشت، جغد شاخدار، خروس کوهي، گراز و... که نسل برخي از آنها منقرض شده است. برخي آمار حاکي از آن است که اين تالاب، زيستگاه 174 گونه پرند ه است که 13 گونه از آنها مانند ارد ک مرمري، پليکان پاخاکستري، عروس غاز، ارد ک سرسفيد ، گيلانشاه خالد ار، عقاب شاهي، عقاب تالابي خالد ار و عقاب د ريايي د م سفيد د ر معرض خطر انقراض جهاني قرار دارند.
زنان ماهي فروش
در اين تالاب، انواع ماهيان آب شيرين و شور مانند بني، شيريد، حمري، شانک، ماهي هاي پرورشي و پرندگاني چون فلامينگو، حواصيل، لک لک، غاز وحشي، اردک و گراز زيست مي کنند. تنها زيستگاه و محل زاد و ولد اردک کرکري در جهان اين تالاب است و پرندگاني چون گيلانشاه خالدار و اکراس آفريقايي نيز، از نمونه هاي بسيار کميابي هستند که در اين منطقه يافت مي شوند. مزيت ديگر تالاب شادگان براي مردم، درآمد حاصل از ماهيگيري است. اگر گذرتان به مسير شادگان بيفتد، در ميانه راه کنار جاده صف زناني را مي بينيد که در داخل اتاقک هايي که کنار هم قرار گرفته و با نيزار ساخته اند، در حال فروش ماهي هستند. زناني که از دوربين و عکس گرفتن فراري هستند و به گفته يکي از جنوبي هاي همراهمان، بايد مجوز آن را از همسرشان بگيرند. اين خود نشان از تاثير سنت هاي قديم در اين منطقه دارد. حدود 20 زن هر روز صبح براي کار به اينجا مي آيند.
يکي از آنها، هانيه 47 ساله است که 6 فرزند دارد. مي گويد پسرانم صبح زود مي روند ماهي مي گيرند و من هم کار فروش آن را انجام مي دهم. از ميزان فروش او که سوال مي کنم، مي گويد: روزانه 100 هزار تومان تا 150 فروش دارد. از يکي از آنها مي پرسم، چرا زنان بايد کار فروش ماهي را انجام دهند؟ مي گويد: مردانمان از صبح علي الطلوع براي صيد ماهي به تالاب مي روند و وقتي برمي گردند، خسته هستند و اينجا کار ماهي فروشي را زنان انجام مي دهند. مشتري آنها بيشتر از اهواز، شيراز، خرمشهر و آبادان هستند.
فرح خانم، از ديگر زنان ماهي فروش و 65 ساله است، با خانواده اي 9 نفره که رد آفتاب سوختگي در دستان و صورت او هويداست. مي گويد: همين ماهي که صيد مي کنيم، اگر باشد، بفروشيم درآمد داريم و اگر نباشد، هيچ پولي نداريم. فقط بايد دعا کنيم خدا کمک کند. از بس زير آفتاب ماندم و ماهي فروختم، چشمانم کم سو شده است. همه ساکنان اينجا مشکلاتي شبيه هم دارند، با معيشتي که به تالاب وابسته است و همواره از به خطر افتادن آن هراس دارند.
مديرکل نظام مديريت داراييهاي فيزيکي وزارت نفت، اقدامهاي شاخص اين مجموعه در حوزه صنعت نفت را تشريح کرد.
عليرضا اصلعربي، روز سه شنبه (11 ديماه)، در سيزدهمين همايش بينالمللي مديريت داراييهاي فيزيکي گفت: مرکز توسعه نظام مديريت داراييهاي فيزيکي به همت دانشگاه صنعت نفت و با هدف ارائه آموزش مديريت داراييهاي فيزيکي صنعت نفت به ذي نفعان، فعال شده است.
وي افزود: کارگروههاي مديريت دارايي فيزيکي در شرکتهاي نفتي و گازي و بهويژه در مجموعههاي پتروشيمي فعال شده است که اين کارگروهها در اغلب شرکتها مانند حفاري به صورت ساختاري فعاليت ميکنند.
اصلعربي به واگذاري فعاليت هاي دو مجموعه در قالب قراردادهاي بهرهبرداري و نگهداري (O&M) در واحدهاي صنعت نفت اشاره و از آن به عنوان مهمترين اقدامهاي انجام شده از سوي معاونت نگهداري و تعميرات وزارت نفت ياد کرد و گفت: برحسب دستور فعاليت هاي مقام عالي وزارت، سال گذشته اقدام به واگذاري دو مجموعه به صورت قراردادهاي O&M در واحدهاي صنعت نفت شد که هماکنون سه مجموعه در حال واگذاري است و فراخوان آن در سامانه ارائه شده است؛ اميدواريم موضوع مديريت دارايي براي واگذاري شرکتها به صورت O&M به درستي پياده شود.
اين مقام مسئول اظهار کرد: از ديگر اقدامهاي شاخص پارسال اين معاونت، امضاي قرارداد پارسجنوبي با دانشگاه شريف با موضوع فرهنگ مديريت داراييهاي فيزيکي بود که مراحل نهايي را مي گذراند.
مديرکل نظام مديريت داراييهاي فيزيکي وزارت نفت از موضوع ارزيابي شرکتهاي ملي پخش در سراسر کشور ياد کرد و افزود: ماحصل ارزيابي شرکتهاي ملي پخش ايجاد برقراري انضباط کاري در اين شرکتها بود که با اين ارزيابي توانستيم بسياري از موضوعها و قوانين و مقررات موجود در شرکتهاي ملي پخش را منسجم کنيم.
هرم تعالي مديريت داراييهاي فيزيکي صنعت نفت
اصلعربي به هدف مديريت دارايي فيزيکي از سه سطح سياستي، اقدامي و تجزيه و تحليل به عنوان هرم تعالي مديريت داراييهاي فيزيکي صنعت نفت پرداخت و گفت: بهينهسازي روابط ريسک، کارايي و هزينه، هدف مديريت دارايي فيزيکي در سازمان است که بر اساس الزامهاي اين هرم، انتخاب سياستهاي پيشگيرانه و اقدامهاي تعميراتي برنامهريزي شده بر اساس پايشهاي مبتني بر شرايط و بازرسي فني ضرورت دارد و اين سياستها و برنامهها با تجزيه و تحليل، بازنگري مي شود و بهبود مييابد.
وي تصريح کرد: مديريت و عمليات بهرهبرداري و نگهداشت تاسيسات و تجهيزات صنعت نفت در حال واگذاري به شرکتهاي بخش خصوصي و اين موضوع براي بهره برداري تاسيسات جديدالاحداث الزامي است.
به گفته وي، براي تاسيسات فرسوده رويکرد بازسازي، نوسازي و بهرهبرداري در نظر گرفته شده است.
واگذاري شرکتها به نظام مديريت دارايي فيزيکي وابسته است
مديرکل نظام مديريت داراييهاي فيزيکي وزارت نفت، واگذاري فعاليت هاي شرکت ها به روشهاي جديد مانند بهره برداري و نگهداشت (O&M) را وابسته به نظام مديريت دارايي فيزيکي دانست و افزود: واگذاري به روشهاي جديد به اين نظام وابسته است و در اين ميان کارفرما و مالک دارايي به رويکردهاي ارزيابي و تحليل نتايج در سطح مديريتي نياز دارد.
عليرضا اصل عربي ادامه داد: پيمانکار قراردادهاي بهره برداري و نگهداشت (O&M) به رويکردهاي فني، عملياتي و ارزيابي بهبود عملکرد نياز دارد و در اين ميان مشاوران مديريت دارايي فيزيکي به عنوان عامل سوم در قراردادهاي O&M در کاهش ريسکهاي ناشي از دانش و تجربه نقش اساسي دارند. در پايان اين آيين به شرکت پالايشگاه گاز بيدبلند و شرکت پالايشگاه چهارم مجتمع گازي پارس جنوبي به عنوان شرکتهاي برتر در اين حوزه، لوح سپاس و تنديس مديريت دارايي فيزيکي اهدا شد.
اکرم برنجي تغييرات ساختاري در اداره کل امور مهندسي وزارت نفت ، ارزيابي مجدد شرکت هاي E&P، ملي شدن 10 استاندارد نفت ، محاسبه حق بيمه پروژه هاي EPC و EPD ، جبران آثار افزايش نرخ ارز در قراردادها و ... بخش نخست گفت وگوي هفته نامه «مشعل» با اميد شاکري، مديرکل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح هاي وزارت نفت بود که قسمت دوم اين مصاحبه را در ادامه مي خوانيد:
مديرکل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح هاي وزارت نفت، با اشاره به تغييرات ساختاري در اين اداره کل گفت: در ساختار جديد اين اداره کل که اواخر سال گذشته ابلاغ شد، يک معاونت جديد با عنوان نظارت و ارزشيابي طرح ها و پروژه ها شکل گرفت که در اين ارتباط قرار است تجهيز اين معاونت و برنامه ريزي، امکان بازخوردگيري از آنچه در چارچوب نظام فني و اجرايي در طرح ها و پروژه ها تعريف شده، فراهم شود تا بتوانيم بازخوردش را چه براي اصلاحات در کار خودمان و چه براي کمک به انجام اصلاحات لازم در روند کار در شرکت هاي همکار در شرکت هاي اصلي و تابعه آنها منعکس کنيم. به عبارت ديگر، در مورد بخشي از اقداماتمان که در قالب يک سند، بخشنامه يا ابلاغيه درآمده، قرار است معاونت نظارت، در عمل و در درون طرح ها و پروژه ها، بررسي کند که طرح ها و پروژه هايي که در شمول نظام فني و اجرايي صنعت نفت قرار دارند، چه مشکلاتي در اجرا و چه نيازهاي جديدي دارند که ما براي آن برنامه ريزي کنيم. شاکري افزود: اين نيازها مي توانند در قالب تدوين استانداردها ، اسناد همسان و فهرست هاي بهاي جديد باشد. بخشي هم بر مي گردد به اينکه ما بايد به شرکت ها و مجريان طرح ها، گزارش هايي بدهيم که عملکرد خودشان را در بعضي موارد اصلاح کنند.
شاکري ادامه داد: اين اقدام هايي که در چارچوب نظام فني و اجرايي دنبال مي کنيم، خيلي متفاوت از کار واحد بازرسي و حسابرسي است. کار ما عمدتاً جنبه هاي فني نظارت و ارزشيابي دارد و در چارچوب سند نظام فني و اجرايي است. اين اقدم ها، ارتقاي عملکردها را دنبال مي کند. طرح ها و پروژه ها، با مشکلاتي روبه رو هستند که شايد موجب افزايش زمان اجراي طرح يا منجر به افت کيفيت پروژه ها شود و ما هم در اين اداره کل، در حوزه وظايف و مأموريت هاي خود، تلاش مي کنيم مشکلات به حداقل برسد.
مديرکل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح هاي وزارت نفت ، با اشاره به نقش اين اداره کل در پروژه 10 گروه کالايي خانواده صنعت نفت گفت: در حوزه پروژه هاي ساخت داخل ، اقدام هايي که به اداره کل نظام فني و اجرايي محول شده بود، بيشتر جنبه پشتيباني داشت که در قالب تدوين استانداردهاي 10 گروه کالايي دنبال شد. نتيجه اين اقدام ها، به صورت استانداردهاي ملي ايران در خواهد آمد، يعني هر کدام از اين تجهيزات که قبلا استانداردي برايشان وجود نداشت، داراي استاندارد شدند.
به گفته وي، اگر موضوع حمايت از توان داخلي را مجموعه اي از سازندگان، مشاوران و پيمانکاران ايراني در نظر بگيريم، فراتر از ساخت داخل است و ما در اين حوزه کارهاي زيادي کرديم که به طور عمده در حوزه مشاوران و پيمانکاران دنبال مي شود.
شاکري ادامه داد: از جمله اين اقدام ها مي توان به تاييد صلاحيت 22 شرکت پيمانکار براي تعميرات اساسي ماشين هاي دوار، ارزيابي صلاحيت شرکت هاي اکتشاف و توليد يا همان شرکت هاي E&P و همچنين شرکت هاي عمليات حفاري ايراني اشاره کرد که به نوعي جهت دادن به ظرفيت هاي داخلي بود، براي اينکه پيمانکاران بتوانند در طرح ها و پروژه هاي صنعت نفت حضور بيشتري داشته باشند و در عين حال که خودشان را ارتقا مي دهند، براي انجام کارهاي بزرگتر آماده شوند.
وي افزود: بارزترين اين اقدام ها، ايجاد شرايط براي شرکت هاي E&P بود که بتوانند از انجام کارهاي محدود پيمانکاري، به سطحي برسند که کارهاي بزرگ بالادستي در حد و اندازه توسعه يک ميدان را در دست بگيرند. طبيعي است که اين حرکت از يک مدار پايين به يک مدار سطح بالا، مستلزم برنامه ريزي هاي خيلي دقيق و پيگيري است که بخشي از اين پيگيري ها، در اين اداره کل دنبال مي شود و سعي کرديم در قالب ارزيابي هاي مجدد صلاحيت، براي آن ضمانت اجرايي ايجاد کنيم که مطمئن شويم اين ظرفيت سازي ها در جهت درستي اتفاق مي افتد و عملاً شاهد ارتقاي توانمندي داخلي باشيم و اگر جايي هم مشکلي وجود دارد که نيازمند برنامه ريزي است، براي آن اقدام کنيم.
مديرکل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح هاي وزارت نفت اعلام کرد: همچنين در حوزه مشاوران، حضور مشاوران ايراني در طرح هاي مطالعات مخازن شرکت ملي نفت، يک اقدام توانمندساز بود تا اين مشاوران به عرصه اي وارد شوند که شايد پيش از اين، کمتر اجازه ورود مي يافتند، در حالي که اکنون به صورت گسترده اين موضوع در دستور کار شرکت ملي نفت ايران قرار گرفته و اين شرکت هاي مشاور بالادستي که شرکت هاي توانمندي هم هستند، بتوانند با بهره گيري از اين فرصت و گرفتن کمک از شرکت هاي معتبر خارجي، در زمينه هايي که کمبود دارند، به يک توان بالاتري برسند و بتوانند پروژه هاي بعدي را با کيفيت بالا و به تنهايي به سرانجام برسانند.
هدفي که ما در اين چارچوب دنبال مي کنيم، خلاصه مي شود در اينکه چطور از فرصت اجراي طرح ها و پروژه هاي صنعت نفت بهره گيري کنيم تا بتوانيم ظرفيت هاي داخلي در حوزه مشاوره و پيمانکاري را در چارچوب نظام فني و اجرايي ارتقا دهيم.
شاکري با بيان اينکه ظرفيت شرکت هاي ايراني بسيار مناسب و خوب است، گفت: در سال هاي گذشته، اين ظرفيت ها در حوزه هاي پايين دستي خيلي خوب بود و موفق بودند و شرکت هاي توانايي داشتيم که هم در کارهاي مهندسي و مشاوره و هم در کارهاي پيمانکاري، توان اجراي پروژه ها در مقياس بزرگ در حوزه پايين دستي را داشتند؛ ولي کمتر به حوزه بالادستي که بخش اصلي فعاليت هاي صنعت نفت است، ورود کرده بودند. در چند سال گذشته، با سياستگذاري وزير نفت و معاونت مهندسي، جهت گيري به سمت فعاليت هاي حوزه بالادست هم تغيير کرد تا در اين حوزه ها هم شرکت هاي داخلي ارتقا يابند. خوشبختانه شرکت هاي داخلي نيز در اين مسير با وزارت نفت همکاري کردند؛ البته هنوز تا حدي که بايد برسند، فاصله دارند، اما در مسير ارتقا حرکت مي کنند و اميدوارم بزودي شاهد اين باشيم که کارهاي خيلي بزرگ به تنهايي ازسوي شرکت هاي ايراني قابل انجام باشد؛ اما تا رسيدن به آن زمان، در مواردي نياز است از توان مالي و تکنولوژيکي شرکت هاي خارجي استفاده کنيم.
وي ادامه داد: تلاش تمامي مديران صنعت نفت اين است که با تعريف پروژه هاي بيشتر و دادن سهم بيشتر به شرکت هاي ايراني، فضا را برايشان مهيا کنند که بتوانند در سال هاي پيش رو، ارتقاي توانمندي ايجاد شده را در عمل هم پياده کنند.
به گفته مديرکل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح هاي وزارت نفت ، ظرف 2 سال آينده که عملا زمان بندي پروژه هايEPC /EPD است، شرکت هايي خواهيم داشت که خيلي مجرب تر شده اند و توان انجام کارهاي بزرگ را پيدا کرده اند، ضمن اينکه در تعدادي از قراردادهاي IPC هم که به امضا رسيده، شاهد حضور شرکت هاي ايراني هستيم.
وي اظهار اطمينان کرد که اين شرکت ها 4 سال ديگر، با سطحي که الان هستند، خيلي فرق خواهند داشت؛ البته براي ديدن نتايج آن، الزاماً نبايد زمان زيادي منتظر باشيم. شايد يکي و دوسال ديگر، ميوه هاي اين سياستگذاري را بتوان چيد تا کل کشور از اين ظرفيت جديد تقويت شده بهره مند شود.
شاکري درباره الزام پيمانکاران به خريد کالاهاي داخلي گفت: آن چيزي که در قالب سياست هاي رسمي وزارت نفت ابلاغ شده، دو جهت را دنبال مي کرد؛ اول حمايت از توانمندي داخلي که بتوانند سهم بيشتري از پروژه ها را داشته باشند. در گام دوم اقدام هاي پشتيباني کننده است که بايد به نوعي تضمين کننده کيفيت باشد.
وي افزود: وقتي مي گوييم مي خواهيم سهم ايراني در پروژه ها افزايش يابد، اين به معني چشم پوشي از کيفيت نيست. براي اينکه کيفيت حفظ و در عين حال تقويت شود، يکسري برنامه ريزي هاي ديگر مثل اخذ گواهينامه کيفيت و تدوين استانداردها انجام شده که به موازات موضوع اول، پيگيري مي شود. در اين ارتباط، الزام هايي براي پيمانکاران در قالب پروژه هايEPC /EPD تعريف شده که در ابلاغيه وزارتي آمده و تمامي برندگان مناقصات، ملزم هستند حداکثر استفاده از توان داخل را داشته باشند تا همزمان هم حضور پررنگ شرکت هاي ايراني و هم ارتقاي کيفيتشان را شاهد باشيم.
مديرکل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح هاي وزارت نفت ادامه داد: براي ديدن نتيجه اين سياست، بايد صبر کنيم تا پروژه ها جلو بروند و ميزان حضور شرکت هاي ايراني و اقدام هايي را که انجام دادند، از نزديک ارزيابي کنيم، البته تا همين جا هم مي توان گفت که نتايج خيلي خوبي حاصل شده است، به عنوان مثال در ارديبهشت امسال در افتتاح رسمي نمايشگاه نفت، گاز و پتروشيمي از سوي وزير نفت و هم در بازديد رئيس جمهور و معاونان ايشان، غرفه اي که نمونه هايي از توانمندي داخلي بودند، به نمايش گذاشته شدند.
شاکري به ابلاغ بهاي تخصصي اشاره کرد و گفت: اقدام ديگر که هر ساله انجام مي شود، انتشار فهرست هاي بهاي تخصصي به روز شده است که آخرين نسخه هاي آن نيز در قالب 13 فهرست بهاي تخصصي با نرخ هاي سال 97، در مرداد امسال ابلاغ شد. در عين حال که تدوين دو فهرست بهاي جديد در حوزه حفاري در خشکي و پايانه هاي نفتي هم در دست داريم که جلسات کارشناسي زيادي برگزار شده و ادامه دارد که در نهايت اين دو مورد پس از تکميل، به مجموع فهرست بهاي تخصصي صنعت نفت اضافه خواهد شد. مديرکل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح هاي وزارت نفت ، با اشاره به اينکه هر يک از اين فهرست هاي بها، چندهزار رديف دارد که در مجموع، اين موارد بالغ بر 25 هزار رديف است، افزود: تدوين فهرست هاي بها، کاري بسيار وقت گير و دقيق است. به عنوان مثال يک فعاليت گسترده مثل حفاري را - با تمام زيرفعاليت هايش که قابل قيمت گذاري باشد – در مرحله اول بايد احصا کنيم و سپس بتوانيم قيمت هاي متناظرش را آناليز کرده و توافق ذينفعان را نيز دريافت کنيم تا در نهايت بتواند در مجموعه فهرست هاي بها منتشر شود.
وي ادامه داد: ذکر اين نکته ضروري است که تمامي اين فعاليت ها، چه تدوين اسناد همسان، استانداردها و فهرست هاي بها، کاملاً به صورت مشارکتي انجام مي شود. يعني همکاران ما با جلب مشارکت حداکثري متخصصان و خبرگان شرکت هاي ذي ربط در صنعت نفت، جلسات سنگين کارشناسي را مديريت مي کنند تا به نتيجه برسند. از اين رو، بجاست که اين موارد را به عنوان دستاوردها و عملکرد کل صنعت نفت منظور کرد ؛ چرا که نتيجه کار، حاصل يک مشارکت گسترده بوده است.
شاکري با اشاره به پيوست فناوري در قراردادهاي نفتي گفت: قراردادهاي جديد نفتي که به قراردادهاي IPC معروف شده، يک پيوست فناوري دارد. در اين پيوست، سطوح انتقال گيرنده فناوري هم در 5 سطح مشخص شده است.
سطح اول: شرکت هاي E&P ايراني
سطح دوم: شرکت هاي پيمانکاري در حوزه خدمات فني و شرکت هاي EPC
سطح سوم: سازندگان تجهيزات
سطح چهارم: دانشگاه ها و مراکز تحقيقاتي
سطح پنجم: کارفرما
در هر کدام از اين پنج سطح، احکامي در پيوست فناوري آمده که ارتقاي اين سطوح را دنبال مي کند. به گفته وي، آن بخش را که به شرکت هاي E&P و شرکت هاي پيمانکار و خدمات دهنده نفتي مثل حفاري و EPC برمي گردد، ما پيگيري مي کنيم. در انتقال تکنولوژي، يک انتقال دهنده و يک انتقال گيرنده داريم. اگر نقش انتقال دهنده را مثل نقش يک معلم بدانيم، انتقال گيرنده نقش دانش آموز را خواهد داشت که بايد استعدادهايش را از حالت بالقوه به بالفعل تبديل کرده و توان بيشتري به خرج بدهد که بتواند از آن استاد بيشتر بياموزد.
شاکري افزود: همچنين برنامه ريزي کرديم که شرکت هاي پيمانکاري ايراني از فرصت انتقال تکنولوژي، در قالب پيوست فناوري در قراردادهاي جديد نفتي بهره گيري کنند و به بيان ساده، شاگردهاي مستعد و کوشايي باشند تا آنچه که اسمش را تکنولوژي مي گذاريم، بدرستي و با تسلط بالا کسب کنند.
به اعتقاد مديرکل نظام فني و اجرايي و ارزشيابي طرح هاي وزارت نفت ، اگر تلاش و کوشش طرف ايراني خوب نباشد، بهترين شرکت دنيا را هم که بياوريم، در نهايت شايد تاثير چنداني در کشور نداشته باشد. همزمان با اينکه ما اين فرصت و کريدور را باز مي کنيم که تکنولوژي وارد کشور شود، بايد کساني که مي خواهيم به عنوان انتقال گيرنده به شرکت هاي خارجي معرفي کنيم، تلاش بيشتري کنند تا بتوانند توانمند شده و در حوزه هايي که کمتر در آن کار کرده اند، تسلط بيشتري پيدا کنند. وي تاکيد کرد: به دليل تحريم ها، شايد آنقدر که پيش از اين انتظار بود، ميدان براي همکاري هاي بين المللي باز نباشد؛ ولي با اين وجود، اين مسير کاملاً بسته نشده و مي توان اميدوار بود که در ادامه باز هم فرصت هاي ديگري فراهم شود. اين نکته بسيار مهم است که پيوست فناوري، الزاماً تنها راه براي دستيابي به تکنولوژي نيست و مسيرهاي متعددي براي رسيدن به تکنولوژي وجود دارد که يکي از آنها در قالب قراردادIPC و پيوست فناوري بود. در همين پروژه هاي ساخت داخل هم، يک رکن اصلي، انتقال تکنولوژي از شرکت هاي صاحب تکنولوژي به شرکت هاي داخلي بود.
شاکري ادامه داد: انتقال تکنولوژي مي تواند جنبه هاي غيررسمي تري هم داشته باشد. ما الان شرکت هاي ايراني داريم که افراد خبره خارجي را به استخدام خودشان درآورده اند، چون بخشي از تکنولوژي که جنبه نرم دارد و سخت افزاري نيست، در ذهن و فکر افرادي است که دارند با برخي شرکت هاي ايراني همکاري مي کنند. اين هم يک جنبه ديگر از انتقال تکنولوژي است. پس مهم اين است که انتقال تکنولوژي را صرفاً در يک مسير نبينيم و از همه مسيرها به موازات بهره برداري کنيم تا هرکدام به ميزان استعداد و کسب همياري بيشتر، موفقيت نسبي داشته باشد. همچنين، مهم اين است که ما در تمامي اين عرصه ها در مسير يادگيري فناورانه حرکت کنيم و در قالب انجام طرح ها و پروژه هاي مختلف، با گرفتن همکاري هاي بين المللي، يک يادگيري فناورانه داشته باشيم و آن جهش فناورانه ما را تسهيل کند.
سعيد محمد بيگي روزانه هزاران خودرو درکلانشهر تهران به پمپ هاي بنزين مراجعه و سوخت گيري مي کنند، شماري از اين جايگاه ها در نقاط پرتراکم احداث شده اند وصفوف نسبتا طولاني که درآنها ايجاد مي شود، سوخت گيري را براي شهروندان زمانبر و البته مشکل آفرين مي سازد. در اين کلانشهر با تراکم جمعيتي بالا، زمين موضوع مهمي است با سال ها پيشينه و البته دغدغه اي تقريبا حل ناشدني به ويژه دربخش هاي خدمات رساني مانند سوخت وتوزيع آن که زمين نياز اوليه آنهاست. اگرچه در گذر زمان، براي رفع اين دغدغه راهکارهايي ازجمله افزايش جايگاه از نظر دور نمانده، اما مشکل هميشگي يعني «کمبود زمين» براي ساخت جايگاه جديد، به اين دليل که ميل به آسمان وآسمان خراش شدن پيدا کرده است، اين اجازه را نمي دهد که به راحتي جايگاه جديد ديگري در اين کلان شهر احداث شود. پس ازاحداث جايگاه هاي تک تلمبه(تک سکو)به عنوان راهکاري براي مقابله با کمبود زمين درحوزه جايگاه سازي، ساخت جايگاه هاي فشرده (کمپکت) نيزبه عنوان راه حلي ديگر دراين بخش مورد توجه قرار گرفته؛ به گونه اي که به تازگي يک مورد آن درشرق تهران به بهره برداري رسيده است. اين موضوع دستمايه اي شد تا به منظورکسب اطلاع ازکم و کيف فعاليت اين گونه جايگاه ها و امکان تعميم آنها در ديگرنقاط تهران، باکرامت ويس کرمي، مدير شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه تهران گفت وگو شود؛ آنچه مي خوانيد، حاصل اين گفت وگوست.
احداث جايگاه هاي فشرده عرضه بنزين در کلانشهر تهران با چه رويکردي انجام شده است؟
توسعه روزافزون شهرها، رشد جمعيت و تقاضاي سفر، همچنين افزايش تقاضاي دريافت سوخت (بنابه دلايل اخير) موجب شده است که سناريو هاي عملي تري براي پاسخ به نيازمردم درحوزه سوخت مورد توجه قرار گيرد.
چه سناريوهايي؟
همانطورکه پيش تر اشاره شد، زمين «درشهرهاي بزرگ»، مهم ترين عامل براي ساخت جايگاه است. به عبارتي، بايد زمين باشد که جايگاه ساخته شود. درکلان شهرتهران، ساخت يک جايگاه با ابعاد مناسب به دليل کمبود و گاه نبود زمين، تقريبا ناممکن شده است. ازسوي ديگر، تعدد سفرهاي شهري، زماني که براي سوخت گيري سپري مي شود، توزيع نامتوازن سوخت درمجاري عرضه سوخت و متعاقب آن تشکيل صف در برخي از آنها، همچنين روند افزايش مصرف بنزين را مي توان عواملي برشمرد که افزايش جايگاه هاي عرضه سوخت را در اين کلان شهر ضروري مي سازد. مجموعه اين عوامل موجب شده است تاسناريوهايي مثل ايجاد جايگاه هاي تک سکو و جايگاه فشرده (کمپکت) مورد توجه قرارگيرد تا به نياز شهروندان پاسخي مناسب داده شود.
درساخت يک جايگاه با ابعاد بزرگ (بزرگ مقياس) چه مواردي بايد رعايت شود؟
مهم ترين آن زمين است. زمين مناسبي که بايد استانداردهاي شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي را داشته باشد. افزون براين، سازمان هايي مانند حفاظت ازمحيط زيست وشوراي عالي ترافيک نيزبايد با توجه به استاندارد هاي خود، اين زمين را مناسب ساخت جايگاه تشخيص دهند و محوزلازم را صادرکنند. چنين زميني براي ساخت يک جايگاه با ابعاد بزرگ، درشهرهاي بزرگي مانند تهران که بيشتر مناطق آن متراکم از جمعيت وساخت و ساز است، حتي با تغيير برخي موارد ازسوي سازمان حفاظت ازمحيط زيست (کاهش فاصله 50 متر به 20 متر از منازل مسکوني براي ساخت جايگاه) تقريبا وجود ندارد؛ بنابراين، ساخت جايگاه هاي کوچک مقياس درقالب تک سکو وفشرده (کمپکت) مي تواند براي سرمايه گذار فعال دراين بخش، مناسب تر وعملي تر باشد.
در استان تهران چه تعداد جايگاه بزرگ مقياس فعال است؟
در اين استان حدود 200 جايگاه بزرگ مقياس فعاليت مي کند.ساخت جايگاه هاي بزرگ مقياس در بزرگراه ها، آزاد راه ها و مکان هايي از اين دست، قابل انجام است اما در مراکز شلوغ و پرجمعيت با توجه به نبود زمين، امکان ساخت چنين جايگاه هايي نيست و جايگاه هاي تک سکو وکمپکت، پاسخ گو خواهند بود.
جايگاه هاي فشرده (کمپکت) بنزين چه ويژگي هايي دارد؟
اين نوع جايگاه ها که به يک کانتينر شبيه است، با هزينه اي کم، در فضايي کوچک و در زماني بسيار کوتاه، قابليت ساخت و استقرار در مکان هاي مختلفي مانند شهرک هاي مسکوني و نقاط پرجمعيت شهر را دارند و هم اکنون نيزيک باب آن به عنوان نخستين جايگاه فشرده عرضه کننده سوخت در بازار تره بار پيروزي واقع درشرق تهران استقرار يافته است و به شهروندان خدمات رساني مي کند. اين جايگاه درفضاي 800 مترمربع بنا شده است وبا دومخزن 18 هزار ليتري، سوخت رساني به خودروها را انجام مي دهد، الگويي است که به نظر مي آيد بازتاب و کارآيي خوبي داشته باشد. جايگاه احداث شده دربازارتره بارپيروزي به گونه اي طراحي شده است که مي تواند دونوع فرآورده (بنزين يورو4 وسوپر) را عرضه کند. در اين جايگاه، چهاردستگاه خودرو مي توانند هم زمان سوخت گيري کنند. اصطلاح فشرده(کمپکت) به کارگرفته شده دراين نوع جايگاه به اين دليل اين است که تاسيسات تعبيه شده درآن مرکب ازمخزن و تلمبه، درفضايي شبيه به کانتينر قرار دارند و مي توان آن را درفضاي کمي داير کرد.
براي افزايش جايگاه هاي فشرده برنامه اي وجود دارد؟
همان طورکه پيش تراشاره شد، 200جايگاه براي خدمت رساني به شهروندان استان تهران فعاليت مي کنند. برخي جايگاه ها به دليل قرار گرفتن در طرح تعريض بزرگراه ها و پل ها، جمع آوري وتا حد ممکن جايگزين شد، اما با توجه به رشد روز افزون تقاضا به سمتي بايد حرکت کنيم که به اين تقاضاها پاسخ داده شود. توجه به اين موضوع درجهت سهولت خدمت رساني به مردم درحوزه تامين وعرضه سوخت، دستگاه متولي را برآن داشت که به احداث جايگاه هاي کوچک مقياس توجه کند و دراين حوزه از توان بخش خصوصي بهره گرفته شود. پيروهمين موضوع، بخش خصوصي براي ايجاد جايگاه هاي کوچک مقياس تفاهم نامه اي درجهت گسترش بهره گيري بيشتر از جايگاه هاي فشرده با شهرداري امضا کرده است که انتظار مي رود درآينده اي نه چندان دور مردم بتوانند ازاين نوع جايگاه ها براي سوخت گيري خودروهاي خود در نقاط مختلف شهراستفاده کنند.
ايمني اين جايگاه ها(کمپکت) چگونه پايش مي شود؟
احداث جايگاه عرضه سوخت تابع استانداردها وشاخص هاي فني است که شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي بايد آن را تاييد کند ومجوزساخت و فعاليت دهد. جايگاه هاي کمپکت و تک سکو نيز از اين قاعده مستثني نيستند. از سوي ديگرتوجه به محيط زيست، موضوع ديگري است که سازمان متولي خود را دارد. به اين معنا که احداث کننده اين نوع جايگاه ها بايد استانداردهاي زيست محيطي مورد نظرسازمان محيط زيست را به طور دقيق رعايت و از اين سازمان نيز مجوز دريافت کنند. نکته ديگر درباره احداث جايگاه هاي فشرده بنزين، دريافت مجوز از سوي شوراي عالي ترافيک است. بنابراين مجموعه اين مجوزها را مي توان پايشي دقيق براي فعاليت ايمن جايگاه هاي فشرده بنزين تلقي کرد. بنابراين، ساخت و استقرار جايگاه فشرده بنزين باهدف تامين سلامت شهروندان، نيازمند گذشتن از فيلترهاي مختلف براي دريافت تاييديه هاي ايمني (سلامت تجهيزات فني و محيط زيست) آنهاست.
شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي ايران دقيقا چه نقشي دارد؟
متولي اصلي احداث و بهره برداري از مجاري عرضه سوخت، حاکميت و شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي ايران نيز، از طرف وزارت نفت نماينده دستگاه حاکمه است. با اين توضيح اين شرکت مسئوليت احداث و بهره برداري ازجايگاه هاي عرضه سوخت را چه درمقياس بزرگ و چه در مقياس کوچک، به عهده دارد. وظيفه شرکت ملي پخش به عنوان ناظرعاليه و متولي سوخت رساني در کشوراين است که به نمايندگي از دستگاه حاکميت، خدمات رساني به مردم در حوزه سوخت را ازطريق سرمايه گذاران بخش خصوصي انجام دهد.
ساز کار احداث جايگاه (بزرگ مقياس، کوچک مقياس) چگونه است؟
شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي ايران براي احداث جايگاه جديد به وسيله سرمايه گذار بخش خصوصي، به روال گذشته عمل نمي کند و به شخص مجوز ساخت نمي دهد بلکه اين مجوز به صاحب برند (شرکت صاحب نشان) داده مي شود. بنابراين هرکس بخواهد جايگاه سوخت احداث کند؛ چه کمپکت چه تک سکو وچه بزرگ مقياس، تقاضاي خود را حتما بايد از طريق شرکت هاي زنجيره اي صاحب نشان به شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي اعلام کند؛ بنابراين تقاضاهاي شخصي در اين زمينه پذيرفته نمي شود.
برگشت سرمايه جايگاه هاي کمپکت چگونه است؟
اين نوع جايگاه ها براي احداث به زمين زيادي نيارندارند، تعداد تجهيزات (تلمبه، مخزن، نازل) به کارگرفته شده زياد نيست، با نيروي انساني کمي قابليت بهره برداري دارد و به سرمايه گذاري زيادي هم نياز ندارد. همه اينها، امتيازهايي هستند که دريک سرمايه گذاري و بازگشت آن مي تواند مورد توجه قرارگيرند. برگشت سرمايه هزينه شده به مکان يابي و مقدار عرضه فرآورده نفتي درآن نيز بستگي دارد.
جايگاه هاي کمپکت، محدود به ظرفيت ذخيره سازي مشخصي است يا اين که مي توان اين نوع جايگاه را در ابعاد بزرگتر باحجم عرضه بيشتر ايجاد کرد؟
به طورطبيعي، جايگاه هاي فشرده بنزين (کمپکت) با ظرفيت 20هزار ليتر پاسخ گوست اما اگر شرکت صاحب نشاني بخواهد چنين جايگاهي را با ظرفيت ذخيره سازي بيشترايجاد کند، محدوديتي وجود ندارد. اين موضوع به مکان احداث جايگاه و پيش بيني جايگاه داربه ميزان فروش فرآورده هاي نفتي در آن برمي گردد.
در مکان هايي که جايگاه هاي سوخت (کوجک مقياس، بزرگ مقياس) احداث مي شود، رضايت ساکنان محلي تا چه حد مورد توجه قرار مي گيرد؟
به طورحتم درمکان يابي به اين موضوع به عنوان يکي از شاخص هاي مهم توجه شده و در نظر گرفتن فاصله ساخت جايگاه از منازل مسکوني با لحاظ شرايط ايمن و استاندارد نيز بر پايه همين توجه است.
آيا نکته ديگري هست که بخواهيد به عنوان کلام پاياني بگوييد؟
درچرخه سوخت رساني، آنچه بيش ازهمه اهميت دارد، رضايت مندي مردم است. تلاش مجموعه شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه تهران به عنوان بخش فعال دراين حوزه نيزحرکت دراين مسير براي دستيابي به همين هدف است؛ هدفي مهم که نقطه توقفي ندارد.
سميه راهپيما پالايشگاه آبادان، يکي از قديمي ترين پالايشگاه هاي کشور به شمار مي رود که زمان تاسيس، هيچ خانه اي در اطراف آن نبود و با گسترش آبادان کم کم در وسط شهر قرار گرفت و مشکلاتي براي ساکنان آنجا به وجود آمد، از اين رو تمهيداتي در نظر گرفته شد تا مشکلات زيست محيطي و بهداشتي برطرف شود و براي رفع آن مديريت اچ اس اي تشکيل شد. اين پالايشگاه تا قبل از سال 85 واحدهاي ايمني، آتش نشاني و دفتر محيط زيست داشت که از آن سال به بعد و به دليل اهميت موضوع بهداشت، ايمني و محيط زيست، يکي از نخستين پالايشگاه هايي بود که توانست مديريت اچ اس اي را تجربه کند و اقدام هايي را براي رفع آلودگي هوا، زيست محيطي و ديگر واحدها انجام دهد. به دليل اهميت اين موضوع، خبرنگار «مشعل» گزارشي از عملکرد مديريت اچ اس اي، مديريت بحران و پدافند غيرعامل تهيه کرده است که در ادامه مي خوانيد:
حميدرضا ترکي، رئيس اچ اس اي و پدافند غيرعامل شرکت پالايش نفت آبادان، يکي از نخستين کساني است که از ابتداي شکل گيري اچ اس اي در شرکت هاي پالايش نفت حضور داشته است. او مي گويد: «اين پالايشگاه تا قبل از سال 85 واحدهاي ايمني، آتش نشاني و دفتر محيط زيست داشت و از آن سال به بعد، اداره اي به عنوان اچ اس اي شروع به کار کرد. از اين رو براي ايجاد وحدت رويه در ميان واحدهاي مذکور نخست ايمني و آتش نشاني ادغام شدند و تمهيداتي در نظر گرفته شد تا مخاطرات ايمني، بهداشتي، زيست محيطي و پدافند غيرعامل کنترل شوند. در مرحله بعد نيز 13 هزار ريسک کاري را شناسايي و ارزيابي کرديم و در اين زمينه تيم هاي مديريت ريسک با هدف شناسايي مخاطرات و ارزيابي آنها و اقدام هاي پيشگيرانه و اصلاحي تشکيل شد تا دستور عمل هايي را تدوين کنيم.» او ادامه داد: « هدف از تشکيل اداره اچ اس اي، شناسايي و ارزيابي مخاطرات و در نظر گرفتن اقدام هاي پيشگيرانه و اصلاحي بود که پيچيدگي هاي خاص خود را داشت و بايد فعاليت هاي انساني کنترل مي شد و اين نيازمند ابزار، دستور عمل ها و آموزش بود؛ زيرا وقتي کسي وارد سيستم پيچيده فرايندي مي شود، بايد آموزش هاي زيست محيطي و ايمني را گذرانده باشد.»
شرکت پالايش نفت آبادان در طول ساليان گذشته، توانسته در کنار فعاليت اصلي خود که همان توليد فراورده هاي نفتي است، افتخاراتي در زمينه اچ اس اي کسب کند، ترکي در اين باره مي گويد: «در سال 94 موفق به کسب رتبه نخست مميزي اچ اس اي شديم و در سال 97 نيز رتبه دوم را به دست آورديم، ضمن آنکه در سال هاي 91 تا 95 هم رتبه نخست محيط زيست را کسب کرديم.» همچنين در زمينه آموزش اچ اس اي در سال هاي 95 تا 96 رتبه نخست را در ميان پالايشگاه هاي کشور به خود اختصاص داديم. سال هاي 93، 94 و 96 نيز رتبه نخست را در حوزه بهداشت کسب کرديم ، همچنين سال 1394 نيز موفق به کسب رتبه دوم در زمينه ايمني و آتش نشاني شديم.» او در ادامه به فعاليت هاي انجام شده براي دريافت رتبه هاي مذکور اشاره مي کند و مي گويد: «هر کدام از اين واحدهاي مميزي اچ اس اي، محيط زيست، آموزش، بهداشت، ايمني و آتش نشاني براي ارزيابي عملکرد، شاخص هايي دارند که هر سال از سوي واحد مديريت اچ اس اي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران پايش مي شود، ضمن آنکه شرکت پالايش نفت آبادان در سيستم تعالي سازماني شرکت کرده که بخشي از آن به سيستم هاي مديريت يکپارچه (IMS) و مميزي اچ اس اي اختصاص دارد.»
با توجه به اينکه پالايشگاه آبادان، يکي از پالايشگاه هاي قديمي در کشور است، فرايند نوسازي واحدهاي قديمي از سال 85 آغاز شد. رئيس اچ اس اي و پدافند غيرعامل شرکت پالايش نفت آبادان مي گويد: «اين پالايشگاه، پنج واحد تقطير 60، 65، 70، 75 و 85 دارد که 26 درصد فراورده هاي نفتي مورد نياز کشور از طريق اين واحدها تامين مي شود. تمام اين واحدها به جز واحد 85 قديمي است. سيستم هاي قديمي با مشکلاتي از جمله پساب روبه رو هستند که با استفاده از سيستم يکبار گذر، توانستيم معيارهاي زيست محيطي و پساب ها را ارتقا دهيم. براي ارتقاي معيارهاي زيست محيطي کوره ها نيز پروژه اي مطالعاتي داريم که بر اساس آن، مشعل کوره هاي قديمي تعويض شد. با اين روش، شاهد بهبود فرايند سوخت و ارتقاي معيارهاي زيست محيطي خواهيم بود؛ البته اين روند در کاهش مصرف انرژي نيز موثر است.» به گفته او، کنترل پساب، يکي از مهمترين کارهاي اچ اس اي است و با برنامه ريزي هاي انجام شده مي توان گفت که تا سال 1400 معيارهاي پساب را به حد استاندارد خواهيم رساند. يکي ديگر از کارهايي که شرکت پالايش نفت آبادان انجام داده، احداث نيروگاه سوم است. ترکي مي گويد: «در گذشته برق را بايد از سازمان برق خريداري مي کرديم؛ ولي با احداث نيروگاه سوم ضمن اينکه مبدل هاي قديمي را از رده خارج کرديم، امسال به سازمان برق نيز برق رساني داشتيم.» رئيس اچ اس اي و پدافند غيرعامل شرکت پالايش نفت آبادان به ديگر پروژه هاي زيست محيطي اشاره مي کند و مي گويد: «سازمان محيط زيست تاکيد دارد که روي دودکش ها، سيستم آنلاين براي پايش لحظه اي آلاينده هاي زيست محيطي نصب کنيم. به همين دليل در قالب يک پروژه، نيروگاه سه را به سيستم آنلاين مجهز کرديم.»
ترکي در کنار فعاليت ها و اقدام هايي که در مديريت اچ اس اي و پدافند غيرعامل صورت گرفته، به برخي سختي ها و کمبودهاي کارش اشاره مي کند و مي گويد: «بيشتر حوادث در پالايشگاه ها به نيروي انساني بازمي گردد و در اين بخش کمبود داريم. اگر نيروي انساني با تجربه، دلسوز و مسووليت پذير داشته باشيم، از بروز بسياري از حوادث جلوگيري مي شود. پالايشگاه آبادان نيروهاي جواني دارد که براي ارتقاي معيارهاي فردي شان بايد آموزش ببينند و براي آموزش اچ اس اي، 4 هزار نيروي پيمانکار که بيشتر آنها بومي هستند، برنامه ريزي هاي داشته ايم.» او ادامه مي دهد: « پالايشگاه آبادان در قلب شهر واقع شده و ساکنان منطقه نسبت به فعاليت هايمان پايش بصري دارند. به همين دليل بايد شاخص ها و فعاليت هاي زيست محيطي سخت تر و بيشتر شود، ضمن اينکه بايد رويه ها، دستورعمل ها و سيستم هاي پايش را ارتقا دهيم، همچنين فرايندهاي پالايشگاه بايد نوسازي و کنترل شوند تا بتوان اطمينان پيدا کرد که اين فرايندها، مخاطراتي براي کارکنان، همسايه ها و ... ندارد، از اين رو براي تحقق اين امر پروژه هايي تعريف کرده ايم.» به گفته او، سازماني چابک است که نخست مخاطرات را پيش بيني کند و بعد اگر حادثه اي رخ داد، جلوي آن را در ابتداي حادثه بگيرد و اگر نتوانست، نگذارد به بحران تبديل شود. آتش سوزي و انفجار، يکي از مخاطرات جدي در پالايشگاه است که براي رفع آن بايد تمام کارها مديريت شوند و يکسري رويه ها و دستورعمل ها را جاري و ساري کنيم. يکي از بهترين روش هاي کنترل مخاطرات در پالايشگاه ها، اخذ مجوز است، از اين رو هيچ کس نمي تواند ولوي را باز کند، مگر اينکه مجوز داشته باشد.» رئيس اچ اس اي و پدافند غيرعامل شرکت پالايش نفت آبادان مي گويد: «اگر اداوات و تجهيزات به موقع بازرسي و تعمير شوند، جلوي حادثه گرفته خواهد شد. براي مديريت حادثه، برنامه مدوني در زمينه تعميرات اساسي داريم و تعميرات قطعات در واحدها بررسي مي شود. هر فرد يا تجهيزاتي که وارد پالايشگاه مي شود، بايد از سوي نيروهاي حراست و اچ اس اي کنترل شود.»
شايد در کمتر پالايشگاهي عنوان «شهردار صنعتي» را شنيده باشيد که يکي از زيرمجموعه هاي اچ اس اي است و وظيفه نگهداري فضاي سبز، تنظيفات و پاکسازي، امور متفرقه، آراستگي صنعتي، امور عمراني و بهسازي، لايروبي انهار و جوي ها، جمع آوري خار و بوته و کنترل پسماندهاي حاصل از فعاليت شرکت هاي پيمانکار را به عهده دارد. سيروس سرافرازي، مسوول شهردار صنعتي شرکت پالايش نفت آبادان مي گويد: «شهردار صنعتي يکي از بازوهاي مديريت بحران و پدافند غيرعامل است. شايد از نظر سازماني، شهردار صنعتي يک نفر باشد؛ اما با کمک مديريت چهار اداره فضاي سبز، تنظيفات و پاکسازي، آراستگي صنعتي و بهسازي به صورت مجازي وظيفه خود را انجام دهد.» او به برخي مشکلات موجود اشاره مي کند و ادامه مي دهد: «ورود شرکت هاي پيمانکاري به پالايشگاه، يکي از مشکلات ماست؛ زيرا متاسفانه با وجود تاکيدات فراوان و پيگيري هاي انجام شده، شاهديم که از نيروهاي نظارتي در حين انجام کارها در زمان تجهيز کارگاه و بعد از اتمام کار انرژي زيادي مي گيرند. مصداق اين امر ريختن نخاله هاي اين شرکت ها در نقطه هاي کور پالايشگاه بود که به بيرون از پالايشگاه برده نمي شد. براي رفع اين مشکل، تمهيداتي در نظر گرفته شده است. يکي از آنها نيز فرم چهار امضايي است. اين يکي از تحولاتي است که در زمان شروع به کار شرکت هاي پيمانکاري اتفاق افتاده است، ضمن آنکه سند نهايي پيمانکار منوط به رعايت الزام هاي اچ اس اي در بخش مديريت پسماند است. رعايت آراستگي صنعتي، يک الزام است و سه بار در سال مميزي داريم و گزارش هاي آن به روساي اداره ها ارسال مي شود و آنها تحت عنوان کارگروه اجرايي، موظف هستند در رفع مغايرت ها، اقدام و آنها را بر طرف کنند.»
ارزيابي عوامل زيان آور ارگونوميک، ارزيابي عوامل زيان آور فيزيکي، ارزيابي عوامل زيان آور شيميايي، ارزيابي عوامل زيان آور بيولوژيک، ارزيابي فعاليت هاي بهداشت محيط، ارزيابي فعاليت هاي تغذيه و رژيم درماني، ارزيابي معاينات ادواري شغلي و محدوديت هاي شغلي از جمله اقدام هايي است که واحد بهداشت و طب کار صنعتي انجام مي دهد. مزارعي، مدير بهداشت و طب کار صنعتي شرکت پالايش نفت آبادان مي گويد: «اين واحد با ارائه اقدام هاي اصلاحي و طرح هاي کنترلي در زمينه کاهش يا حذف عوامل زيان آور محيطي (نور، صدا، ارتعاش و...) اقدام مي کند، همچنين بهداشت روان کارکنان نيز مورد بررسي قرار مي گيرد.» به گفته او براي حفظ سلامت کارکنان در زمينه اختلالات جسمي، اختلالات مرتبط با کار را نيز داريم، به عنوان مثال کسي که مشکل تنفسي دارد، از سوي طب کار آلاينده هاي محيطي بررسي مي شود که آيا شامل تعداد زيادي مي شود يا خير؟ با بررسي هايي مشخص شد که اختلالات مرتبط با محيط کار پايين است. مزارعي در ادامه به آمار غيبت ناشي از کار اشاره مي کند و مي گويد: «در عوامل بيماري هاي قلبي و عروقي دو نکته بروز و شيوع اهميت دارد. پالايشگاه آبادان به نسبت جمعيتي که دارد 17 هزار روز غيبت ناشي از بيماري در سال 89 داشتيم که اکنون اين ميزان به 3 هزار و 230 روز رسيده است.» آتش نشاني شرکت پالايش نفت آبادان همانند ديگر پالايشگاه ها به خودکفايي رسيده و توانسته طي 4 تا 5 سال گذشته، ناوگان فرسوده خود را نوسازي کند. عليرضا بهادران، رئيس آتش نشاني شرکت پالايش نفت آبادان مي گويد: «با وجود کمبود نيروي انساني و برخي مشکلات توانستيم در زمينه ادوات و تجهيزات آتش نشاني به خودکفايي برسيم. مصداق اين امر بازسازي تانکر هاي آتش نشاني و طراحي روي آنهاست، ضمن آنکه اين واحد بايد به پالايشگاه، منازل، شهر و تاسيسات همجوار خدمات ارائه کند.»
سميه راهپيما آيا تا کنون از خودتان پرسيده ايد سلامت چه بهايي دارد و هر صبح که چشم به جهان مي گشاييم، چه گوهر گرانبهايي از سوي خداوند به ما اعطا مي شود؟ چگونه مي توانيم بهاي سلامتي را که رايگان در اختيارمان قرار گرفته است، محاسبه کنيم؟ بهداشت و درمان صنعت نفت فارس و هرمزگان به اين سؤال پاسخ داده و توانسته است با محاسبه شاخصي به نام دالي (DALY) بهاي سلامت از دست رفته را محاسبه کند. نتايج اين طرح پژوهشي هم اکنون در يکي از مجلات علمي معتبر دنيا منتشر شده است.
مطاالعه موردي 200 هزار نفر
مسئول آموزش و پژوهش بهداشت و درمان صنعت نفت فارس و هرمزگان درباره نتايج پروژه پژوهشي«بهاي توليد سلامت» مي گويد: «با توجه به طبيعتِ «سلامت» سنجش کمي (ريالي) آن بسيار دشوار است. در حالي که به راحتي مي توان توليدات يک شرکت را در قالب عدد و رقم بيان کرد، ارائه سطح سلامت به صورت عدد و رقم کار ساده اي نيست و به همين دليل نيز محاسبه بهره وري مجموعه اي مانند سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت و مقايسه عملکرد آن با ساير ارائه دهندگان خدمات بهداشتي درماني در کشور به راحتي انجام نمي شود، به همين دليل گاهي عملکرد سازمان ياد شده از سوي شرکت هاي ديگر زير سؤال مي رود؛ از اين رو تصميم گرفته شد در يک طرح پژوهشي، سلامت را با معيار قابل سنجش علمي ارزيابي و عملکرد سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت را با ديگر ارائه دهندگان خدمات سلامت در ايران و کشورهاي ديگر مقايسه کنيم. به اين منظور از شاخصي به نام «دالي» که مورد تاييد سازمان جهاني بهداشت (WHO) است، استفاده و سال هاي از دست رفته عمر را محاسبه کرديم.» فرخ حبيب زاده ادامه مي دهد: «شاخص دالي، سال هايي از عمر طبيعي است که در اثر مرگ پيش از موعد يا به سبب ناتواني حاصل از عوارض يک يا چند بيماري از دست رفته است. در کشوري مانند ژاپن که اميد به زندگي در آن زياد است و مردم آن به عمر طولاني و سالم معروفند، انتظار داريم نوزاد پسري که به دنيا مي آيد، به 80 سالگي برسد. حال اگر آن نوزاد در بدو تولد بنا به هر دليلي فوت کند، مانند اين است که 80 سال زندگي سالم را از دست داده است. در همان کشور انتظار داريم يک مرد 50 ساله حدود 30 سال ديگر زندگي کند. با فوت آن مرد 50 ساله، 30 سال زندگي سالم از دست رفته است. اين سال هاي از دست رفته بخشي از محاسبه دالي است.» به گفته او «به دليل اهميت محاسبه بهاي سلامت از دست رفته مطالعه اي در چند مرکز سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت طراحي و اجرا شد. در اين مطالعه ، کشور به سه قسمت شمال، مرکز و جنوب تقسيم شد و شش مرکز به صورت تصادفي انتخاب شدند. اين مراکز شامل اهواز و بوشهر از جنوب، اصفهان و شيراز از مرکز و کرج و مشهد از شمال بودند. بيش از 200 هزار نفر مورد مطالعه قرار گرفتند و دليل مرگ و مير در اين مراکز بررسي شد.» هماهنگ کننده پژوهش سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مي افزايد: «نتايج اين مطالعه نشان مي دهد که تعداد سالخوردگان در جمعيت تحت پوشش سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت به طرز چشمگيري بيش از جمعيت ايران است. درحالي که دو دهم درصد از جمعيت ايران بيش از 85 سال عمر مي کنند، پنج برابر آن يعني يک درصد از جمعيت تحت پوشش نفت بيش از 85 سال عمر مي کنند. نرخ مرگ و مير در جمعيت تحت پوشش اين سازمان 3/2 در هر هزار نفر در سال است، که نصف اين نرخ در ايران (چهار و شش دهم در هزار) است. اين در حالي است که بسياري از کارکنان صنعت نفت نسبت به جمعيت ايران، در معرض عوامل خطرزاي شغلي بيشتري هستند.» حبيب زاده ادامه مي دهد: «در اين پژوهش مشخص شد که در نتيجه فعاليت هاي سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت، طول عمر جمعيت تحت پوشش اين سازمان به نحو چشمگيري نسبت به جمعيت کشور افزايش يافته است. بيشترين علت فوت در جمعيت تحت پوشش، مشابه با ساير هموطنان در ايران، بيماري هاي قلبي، عروقي و انواع سرطان ها ست.»
پيشگيري از مرگ و مير زودرس
به گفته او «در پروژه مطالعاتي انجام شده، سال هاي از دست رفته به دليل مرگ و مير زودرس در جمعيت تحت پوشش سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت 47 سال در هر هزار نفر در سال است. اين شاخص براي جميت ايران 168 سال به ازاي هر هزار نفر است. يعني سالانه در مجموع 168 سال عمر در هر هزار نفري که در کشورمان زندگي مي کنند، به دليل مرگ و مير زودرس تلف مي شود. هرچه اين عدد کمتر باشد، بهتر است و نشانگر عمر تلف شده کمتري است.» حبيب زاده ادامه مي دهد: «سال هاي از دست رفته به سبب مرگ و مير زودرس در کشورهاي انگلستان، کانادا و سوئد به ترتيب 89 سال، 85 سال و 73 سال در هر هزار نفر است. اين شاخص در کشور ژاپن که از نظر اميد به زندگي، بهترين کشور دنيا محسوب مي شود، 68 سال در هر هزار نفر است. يعني، مرگ و مير زودرس در جمعيت تحت پوشش سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت به مراتب کمتر از بهترين کشورهاي دنياست. به عبارت ديگر، فعاليت هاي سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت از هدر رفتن 121 سال عمر به سبب مرگ و مير زودرس به ازاي هر هزار نفر در هر سال پيشگيري مي کند.»
سالانه210 ميليارد تومان بهاي عمر توليد شده!
هماهنگ کننده پژوهش سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مي گويد: «اين که قيمت هر عمر را چقدر ارزيابي کنيم موضوع مهمي است. اگر قيمت زندگي هر انسان را فقط در حد يک ديه کامل برآورد کنيم (که البته در اين صورت به نظر من ارزش آن را خيلي کم برآورد کرده ايم)، ارزش عمر توليد شده معادل 210 ميليارد تومان خواهد شد.»
حبيب زاده ادامه مي دهد: «با بيان اين اعداد و ارقام شايد عده اي بگويند که فعاليت هاي سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت صرفا باعث طولاني تر شدن عمر جمعيت تحت پوشش مي شود و کيفيت عمر جمعيت را افزايش نمي دهد. بخش ديگر اين مطالعه که هنوز چاپ نشده است، بخش مربوط به محاسبه معلوليت است. بر مبناي نتايج حاصله، معلوليت در جمعيت تحت پوشش سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت نيز از جمعيت ايران و جمعيت کشورهاي اروپايي توسعه يافته مانند سوئد، نروژ، ژاپن و... به مراتب کمتر است.»
چاپ نتايج در نشريه معتبر بين المللي
ايراد مهمي که ممکن است به اين نتايج وارد شود، اين است که اطلاعات به دست آمده و تجزيه و تحليل اطلاعات را نيروهاي شاغل در سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت انجام داده اند و خوب «کسي نگويد که دوغ من ترش است». در اين مورد حبيب زاده مي گويد: «براي رفع ابهام ها اصرار داشتيم که نتايج اين مطالعه حتما از سوي يک گروه مستقل متخصص داوري و ارزيابي شود. در شيراز نشريه معتبر بين المللي طب کار و محيط زيست (The IJOEM) را داريم که مي توانستيم نتايج اين پژوهش را در آن چاپ کنيم، اما به دليل اينکه من خودم سردبير آن نشريه هستم و ممکن است اين شبهه ايجاد شود که اين نتايج بدون داوري صحيح در نشريه اي که متعلق به سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت است، چاپ شده، از اين رو تصميم گرفتيم نتايج بدست آمده را در يک نشريه علمي وزين با عنوان «مجله بين المللي برنامه ريزي و مديريت سلامت» که در انگلستان و به کوشش انتشارات وايلي منتشر مي شود، چاپ کنيم.» او ادامه داد: «انتشارات وايلي، يکي از معتبرترين انتشارات دنياست که دفتر مرکزي آن در نيوجرسي آمريکاست. مجله مذکور و انتشارات وايلي به طور قطع مستقل از سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت بوده و به اين ترتيب شکي در کار باقي نخواهد ماند. داوران اين مجله که عمدتا از متخصصان اروپايي و آمريکايي هستند، مقاله ارسالي را بررسي کرده و پس از کمتر از شش هفته در 12 نوامبر 2018 اين مقاله در مجله ياد شده پذيرفته و چاپ شد. بعضي ممکن است بگويند در دنيا مجلاتي هستند که در ازاي دريافت مبلغي، مقاله شما را چاپ مي کنند. ايشان حق دارند و در پاسخ مي گويم که اين مجله بابت بررسي و چاپ مقاله هيچ هزينه اي دريافت نمي کند و مقالات را صرفا بر اساس کيفيت علمي آنها انتخاب مي کند.»
ارائه سطح سلامت در قالب عدد و رقم آسان نيست
حبيب زاده مي گويد: «دسترسي آسان به خدمات سلامت از حقوق اوليه هر فرد در جامعه است. سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مسئوليت حفظ و ارتقاي سطح سلامت اعضاي خانواده نفت را به عهده دارد. کيفيت دسترسي به خدمات درماني در سازمان هاي بيمه گر متفاوت است. مطالعات مختلف نشان داده است که فراهم کردن سيستم هاي بيمه اي مناسب در افزايش سطح سلامت و کاهش مرگ و مير مؤثر است.» به گفته او «در بسياري از مطالعات، مرگ مير ناشي از بيماري ها در بيمه هاي دولتي بيشتر از بيمه هاي خصوصي بوده و پوشش کامل بيمه اي يکي از ايده آل ترين نوع بيمه در جهان است. بيشتر سازمان هاي بيمه گر در ايران تنها قسمتي از خدمات درماني، بيماران را پوشش مي دهند. سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت تنها سازمان درماني است که خدمات درماني را به طور کامل و در دورترين نقاط کشور از سوي کادر درمان که در استخدام وزارت نفت هستند، به طور رايگان در اختيار کارکنان زحمتکش صنعت نفت و اعضاي خانواده آنها قرار مي دهد.»
انتشار نتايج مطالعه معلوليت بزودي
مطالعه پژوهشي انجام شده را مي توان به دو بخش عمده تقسيم کرد؛ بخش نخست به ميزان عمر از دست رفته اشاره داشت که نتايج آن به چاپ رسيده است و بخش دوم، مطالعه اي است که به ارزيابي سطح معلوليت مي پردازد. در اين زمينه رئيس آموزش و پژوهش بهداشت و درمان صنعت نفت فارس و هرمزگان مي افزايد: «سعي مي کنيم نتايج مربوط به بخش معلوليت را بزودي در يکي از نشريه هاي معتبر دنيا به چاپ برسانيم.»
او با اشاره به بهاي معلوليت مي گويد: «بي گمان عملکرد سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت از ديگر ارائه دهندگان خدمات سلامت بسيار بهتر است. با وجود اين لازم است اين موضوع از جهات ديگر، از جمله از مَنظر اقتصادِ سلامت نيز به صورت علمي ارزيابي شود.»
وزير نفت در نامه اي، انتصاب آيت الله آملي لاريجاني را به سمت رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام تبريک گفت. بيژن زنگنه، وزير نفت در نامه اي خطاب به آيت الله آملي لاريجاني، رئيس قوه قضاييه، انتصاب ايشان به رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام و عضو فقهاي شوراي نگهبان را از سوي مقام معظم رهبري تبريک گفت. حضرت آيت الله خامنه اي، رهبر معظم انقلاب اسلامي، روز يکشنبه (نهم دي ماه)، در حکمي آيت الله آملي لاريجاني را به عنوان رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام و عضو فقهاي شوراي نگهبان منصوب کردند.
مديرعامل شرکت ملي مناطق نفتخيز جنوب ازاختصاص 4500 ميليارد تومان اعتباربراي توسعه پنج مخزن ازمخازن شرکت بهره برداري نفت و گاز مسجدسليمان خبر داد.
احمد محمدي درنخستين بازديد از شرکتهاي بهرهبردار تابع مناطق نفت خيزجنوب، کارخانههاي بهرهبرداري و نمکزدايي هفت شهيدان و دو پروژه عامالمنفعه شرکت بهرهبرداري نفت و گازمسجدسليمان گفت: مسجد سليمان افزون بر ظرفيتهاي جغرافيايي و تاريخي، با بهرهمندي از نسل نخست تاسيسات و تسهيلات صنعت نفت، ظرفيتي پنهان و نهفته به نام «توريسم صنعتي» هم دارد که مغفول مانده است.
وي تصريح کرد: با استفاده از راهکارها و تمهيدات مختلف بايد اين ظرفيت را به کار گرفت و از آن به منظور توسعه و اشتغال بهرهبرداري کرد. محمدي، سهم مسجدسليمان از طرح عظيم توسعه 28 مخزن را قابل توجه ارزيابي کرد و افزود: توسعه پنج مخزن ازمخازن تحت اختيار شرکت بهرهبرداري نفت و گازمسجدسليمان با تخصيص 4500 ميليارد تومان هم در برنامهاي دو ساله گنجانده شده است.
وي با بيان اين که در اجراي اين طرح، ظرفيتهاي بالفعل و بالقوه منطقه به کار گرفته مي شود، تصريح کرد: اين مهم، موجبات رونق کسب و کار، همچنين توسعه شهري و روستايي درمنطقه را فراهم خواهد کرد و بي شک بخشي ازاين هزينه، صرف مسئوليتهاي اجتماعي و طرحهاي اولويتدار عمراني، فرهنگي و آموزشي منطقه خواهد شد. مديرعامل شرکت ملي مناطق نفتخيز جنوب، همچنين دربازديد از دو پروژه پارک سياحتي تمبي ومرمت وبازسازي بيمارستان امام خميني (ره) صنعت نفت، برلزوم تداوم خدماترساني به مردم و کارکنان سختکوش سرزمين «اولينهاي ايران» تاکيد کرد.
با تلاش متخصصان معاونت حفاري شرکت ملي مناطق نفتخيز جنوب براي نخستين بار گل حفاري فوق سنگين در ايران ساخته شد.
احمد محمدي، مديرعامل شرکت ملي مناطق نفتخيزجنوب دراين باره گفت: به دليل افزايش فشار نامتعارف يکي از چاههاي تحت راهبري در ميدان بي بي حکيمه، راهکارهاي مختلف براي کنترل و مهار چاه بررسي و سرانجام گل فوق سنگين به وزن 174pcf طراحي و ساخته شد.
وي افزود: سنگينترين گل حفاري موجود، 164pcf است و براي مهار اين فشاربايد گلي سنگينتر را تزريق کنيم تابتواند فشاربيش از 2400Psi چاه را مهار کند و مانع فوران آن شود.
به گفته مديرعامل شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب، محاسبه وزن گل بايد دقيق باشد که افزون بر جلوگيري از فوران چاه، به درون سازند نيز نفوذ نکند.
وي تصريح کرد: بر اين اساس مادهاي به نام «سي واي مکس» تهيه و گل مورد نظر با وزن 174pcf آماده شد که بتوانيم با استفاده از آن بر جريان چاه غلبه و آن را مهار کنيم.
محمدي ساخت گل حفاري فوق سنگين را از دستاوردهاي بزرگ معاونت حفاري شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب برشمرد و افزود: اين شرکت آمادگي دارد تا دانش ساخت و تزريق اين گل فوق سنگين را در اختيار ديگر شرکتهاي ايراني و خارجي که داراي مخازن پرفشارهستند، قرار دهد.
مديرعامل شرکت ملي نفت ايران درحکمي، زهرا گودرزي را به عنوان مشاور حقوقي خود منصوب کرد. درحکم مسعود کرباسيان خطاب به گودرزي آمده است: «نظر به شايستگي و تجارب ارزشمندتان در امور حقوقي، سرکار را به عنوان مشاور حقوقي مديرعامل منصوب مي نمايم. اميد است با اتکا به الطاف خداوند متعال در انجام امور محوله موفق و مؤيد باشيد.» گودرزي داراي دکتراي حقوق نفت و گاز از دانشگاه تهران و عضو اصلي هيئت مديره شرکت ملي نفت ايران است.
کارگاه آموزشي آشنايي با الزامهاي استاندارد ايزو 50001 با هدف ايجاد سيستمها و فرآيندهاي لازم در سازمانها بهمنظور بهبود عملکرد انرژي، بهرهبرداري و مصرف بهينه آن در شرکت نفت مناطق مرکزي ايران برگزار شد. غلامرضا نصيرايي، مديرتوليد شرکت نفت مناطق مرکزي ايران درباره نتايج اجراييشدن اين استاندارد بينالمللي در سازمانها گفت: پيادهسازي اين استاندارد، سبب کاهش انتشار گازهاي گلخانهاي، آثار زيست محيطي و هزينههاي انرژي از طريق مديريت نظاممند مصرف انرژي ميشود. وي افزود: اين استاندارد بينالمللي الزامهاي پيادهسازي سامانه مديريت انرژي (EN MS) را مشخص مي کند تا براساس آن يک سازمان، توانايي توسعه و پيادهسازي خط مشي انرژي، ايجاد اهداف کلان و خرد، همچنين برنامههاي اجرايي را که با الزامها و اطلاعات قانوني بهرهبرداري انرژي مرتبط است، داشته باشد. نصيرايي تصريح کرد: اين استاندارد بر اساس چرخه بهبود مستمر شامل برنامهريزي، اجرا، بررسي و اقدام کنترل ميشود. مديرتوليد شرکت نفت مناطق مرکزي ايران درباره سامانه مديريت انرژي گفت: اين سامانه مجموعهاي از عناصر به هم وابسته يا در تعامل براي ايجاد يک خط مشي انرژي، اهداف انرژي، همچنين فرآيندها و روشهاي اجرايي براي دستيابي به اين اهداف است. خط مشي انرژي بايد تعهد سازمان را براي دستيابي به بهبود عملکرد انرژي نشان دهد. خط مشي انرژي بايد مستندسازي شود و به تمام سطوح سازمان انتقال يابد و مرتب بازنگري و روزآمد شود. نصيرايي درباره الزامهاي سامانه مديريت انرژي گفت: اين الزامها شامل الزامهاي عمومي، مسؤوليت مديريت، خط مشي انرژي، طرحريزي انرژي، اجرا و عمليات، بررسي و بازنگري مديريت است.
منطقه عملياتي پارسيان با هدف توليد پايدار سوخت زمستاني ازسوي مديرعامل و جمعي از مديران ورؤساي ادارات ستادي شرکت بهرهبرداري نفت و گاز زاگرس جنوبي در اين منطقه، بررسي و پايش شد. حميد ايزدي، مديرعامل شرکت بهره برداري نفت و گاز زاگرس جنوبي در بازديد از نواحي عملياتي منطقه پارسيان، وضع توليد و تامين پايدار سوخت زمستاني را بررسي کرد.
در روز نخست اين بازديد، شرايط توليد و انتقال گاز در مرکز تفکيک خيرگو و ميدان گازي شانول بررسي و مسائل مربوط به توليد و شرايط شغلي و معيشتي کارکنان اين ناحيه ارزيابي شد.
در روز دوم اين بازديد، شرايط توليد و انتقال گاز از مرکز جمعآوري و انتقال گاز شماره 1 و 2، دکلهاي مخابراتي، انبار کالا، خطوط لوله، کارگاه مرکزي تعميرات، اچاساي، کمپ اداري رفاهي تابناک و کمپ اداري رفاهي لامرد، بررسي شد.
کارکنان ناحيه عملياتي تابناک در نشستي، مسائل و چالش هاي عملياتي و پرسنلي خود را مطرح و براي رفع آنها راهکارهايي ارائه کردند.
ايزدي در اين بازديد بر رعايت سلسله مراتب اداري، تمرکز بر حرفهاي گرايي در کار، حفظ يکپارچگي سازماني، اخلاق مداري، مصرف بهينه با حفظ کيفيت خدمات ارائه شده به کارکنان و... با هدف انجام تعميرات اساسي تجهيزات در شرايط ايمن و زودتر از موعد مقرر تاکيد کرد.
منطقه عملياتي پارسيان، يکي از بزرگترين مناطق پنج گانه عملياتي تابع شرکت بهرهبرداري نفت و گاز زاگرس جنوبي است که بخش عظيمي از سوخت گازي کشور را تأمين ميکند.
سرپرست معاونت عمليات حفاري شرکت ملي حفاري از حفر و تکميل 105 حلقه چاه نفت و گاز در 9 ماه امسال خبر داد.
محمد آلخميس گفت: متخصصان و کارکنان عملياتي شرکت ملي حفاري ايران در اين بازه زماني موفق به ثبت 142 هزار و 450 متر حفاري در بخشهاي خشکي و دريا شده اند. وي افزود: از تعداد چاههاي حفر شده، 47 حلقه توسعهاي و 58 حلقه تعميري است که 73حلقه آن در گستره عملياتي شرکت ملي مناطق نفتخيزجنوب و دو حلقه در حوزه شرکت نفت مناطق مرکزي ايران حفر و تکميل شده است. آلخميس گفت: 6 حلقه چاه در مناطق عملياتي شرکت نفت فلات قاره، 14 حلقه در طرحهاي توسعهاي شرکت مهندسي و توسعه نفت (متن) و 10 حلقه چاه نيز در قالب پروژهاي حفاري و تکميل شده است. سرپرست معاونت عمليات حفاري شرکت ملي حفاري ايران اظهار کرد: از مجموع تعداد چاهها و متراژ حفاري، هفت حلقه چاه و 15 هزار و 551 متر حفاري در آذرماه انجام شده است. وي افزود: دراين مدت، عمليات حفاري دوحلقه چاه اکتشافي نيزبا به کارگيري دکلهاي حفاري 32 و33 فتح در دو منطقه خنج (استان فارس) و شادگان (استان خوزستان) آغاز شد، اين در حالي است که هماکنون دستگاه 74 فتح شرکت ملي حفاري ايران براي حفر يک حلقه چاه اکتشافي ديگر براي مديريت اکتشاف شرکت ملي نفت ايران آماده ميشود. آلخميس گفت: به همت کارکنان اين شرکت در بخشهاي عملياتي، فني و پشتيباني در 9 ماه امسال، حفاري 10 حلقه چاه، 79 روز زودتر از برنامه پيشبيني شده از سوي کارفرما تکميل شد که يک حلقه آن، آذرماه چهار روز جلوتر از برنامه تحقق يافت. سرپرست معاونت عمليات حفاري شرکت ملي حفاري ايران تصريح کرد: هماکنون 72 ريل حفاري سبک، سنگين و فوق سنگين درمالکيت شرکت ملي حفاري است که از اين تعداد 69 دکل خشکي و سه دکل دريايي هستند.
مديرخدمات ويژه شرکت ملي حفاري ايران نيز از تحقق عمليات مشبک کاري يک حلقه چاه به روش TCP به متراژ 118 متر با استفاده از گانهاي چهار و يک دوم اينچ خبر داد. علي دقايقي گفت: اين عمليات براي نخستينبار در چنين متراژي با موفقيت انجام شد. وي افزود: در اين عمليات که روي چاه شماره 466ميدان نفتي مارون در مناطق نفتخيز جنوب در موقعيت استقرار دستگاه حفاري 80 فتح انجام شد، يک هزار و 75 گلوله با کاربست 18 عدد، گان با رعايت کامل نکات ايمني و دستورعملهاي کار با مواد منفجره استفاده شد. مديرخدمات ويژه شرکت ملي حفاري گفت: پيش ازاين در مشبک کاري چاهها، گانهاي سايز دو و هفت هشتم و سه و سه هشتم اينچ با متراژ 120 تا 130متر به کار گرفته ميشد و استفاده از گانهاي چهار و يک دوم اينچ تا 90 متر مدنظر قرار داشت. مديرخدمات ويژه شرکت ملي حفاري ايران گفت: به روال معمول مشبککاري اين متراژ با اندازههاي پيش گفته در دو تا سه مرحله انجام ميشد که با تحقق اين عمليات، از اين پس با موافقت شرکتهاي متقاضي گانهاي چهار و يک دوم اينچ استفاده خواهد شد. وي توضيح داد: بهکارگيري اين روش افزون بر کاهش زمان عمليات، صرفهجويي در هزينهها و تحقق يک مرحلهاي عمليات که به تقريب هر نوبت آن سه روز به طول ميانجامد، سبب رضايتمندي کارفرما ميشود. مشبککاري چاههاي نفت و گاز جزء عمليات تکميلي چاه به شمار مي رود. گلوله مشبککاري يک نوع گلوله انفجاري است که آزاد شدن آني و لحظهاي انرژي ذخيره شده در آن، کليد قدرتمند اين سامانه براي نفوذ در مخازن نفت و گاز است.
فشار شديد ضربه روي لوله جداري و سازند چاه بر استحکام لوله جداري و سازند غلبه مي کند و در سازند چاه حفره ايجاد مي شود که از اين حفرهها نفت يا گاز جريان دارد.
سرپرست شرکت پايانه هاي نفتي ايران با اشاره به اهميت بسيار بالاي فرودگاه شهداي جزيره خارک گفت: الزامهاي فرودگاهي و ايمني زميني فرودگاه خارک افزايش يافت.
عباس اسدروز در نشست بررسي وضع فرودگاه جزيره خارک تصريح کرد: فرودگاه شهداي جزيره خارک، يکي از مهمترين و راهبردي ترين فرودگاههاي کشور در حوزه حملونقل هوايي است و از لحاظ لجستيک، نقش مهم و تاثيرگذاري در اين جزيره دارد. وي ادامه داد: در 9 ماه امسال بيش از سه هزار و 600پرواز در فرودگاه جزيره خارک بدون حادثه و با ايمني کامل انجام شده است و اين نشان از توان بالاي کارکنان زميني و عملياتي شرکت پايانههاي نفتي ايران در حوزه فرودگاه اين جزيره دارد.
به گفته وي، همچنين در 9 ماه گذشته بيش از 169 هزار مسافر و بيش از دو ميليون و 700 هزار کيلوگرم بار با بالاترين استاندارد هاي روز جا به جا شده است.
در ادامه، اصلان کاظمپور، مشاور هوانوردي، هواپيمايي و فرودگاهي وزارت نفت گفت: در بازيدها و مميزي فرودگاه شهداي جزيره خارک، گامهاي موثري در زمينه رعايت الزامهاي فرودگاهي و ايمني زميني فرودگاهي برداشته شده است و روند رو به رشدي را در فرودگاه جزيره خارک ميتوان مشاهده کرد.
همچنين ماني عبداللهزاده، مدير بهداشت، ايمني و محيط زيست (اچ اس اي) شرکت ملي نفت ايران، درباره اهميت و ارتقاي ايمني زميني فرودگاه هاي ملکي شرکت ملي نفت ايران گفت: رعايت استانداردهاي بينالمللي سازمان هواپيمايي کشوري و تلاش براي ايجاد يک نظامنامه نوين سازماندهي مشاغل آتشنشاني و تصديگري ايمني صنعت نفت، نيازمند يک برنامه مدون و اجرايي است.
مدير شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه ايلام گفت: طرح توزيع الکترونيکي نفت سفيد با زيرساخت بانکي و حذف کالابرگ در 80فروشندگي نفت سفيد استان ايلام آغاز شده است. علي اصغر چاغروندي افزود: با انعقاد تفاهم نامه اي بين اين شرکت و اداره کل پست استان، هم اکنون ويرايش اطلاعات سرپرست خانوارها در دفاتر پستي استان براي دريافت سهميه نفت سفيد الکترونيکي با زيرساخت بانکي، قابل انجام است. وي با قدرداني از تلاش شبانه روزي کارکنان اين شرکت در اجراي طرح توزيع الکترونيکي نفت سفيد تصريح کرد: سال گذشته، کارکنان ستادي و عملياتي اين منطقه، در مدت سه ماه با حضور در روستاهاي فاقد گاز طبيعي، اطلاعات خانوارهاي نفت سفيدسوز را جمع آوري و در سامانه تجارت آسان ثبت کردند. مديرشرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه ايلام سهولت در ثبت نام سرپرست خانوار در دفاتر پستي استان را از مزاياي اين طرح عنوان و اعلام کرد: متقاضيان مي توانند با مراجعه به دفاتر پستي، نسبت به روزآوري کدپستي و کارت بانکي اقدام کنند. چاغروندي، صرفه جويي در زمان، کاهش هزينه ها، توزيع عادلانه، امکان کنترل آني تراکنش ها و جلوگيري از سوءاستفاده احتمالي و عرضه خارج از شبکه را از ديگر مزاياي اجراي طرح توزيع الکترونيکي نفت سفيد با زيرساخت بانکي برشمرد.
نازل ها، صافي ها و سيم هاي مهارکننده کششي، مشعل گاز برج بوت و مخزن اتمسفريک منطقه لاوان تعويض شد. با تلاش واحد هاي بهره برداري خشکي، بهداشت، ايمني و محيط زيست (اچ اس اي)، تعميرات مکانيک و بازرسي فني منطقه لاوان، عمليات تعويض نازل ها، صافي ها و سيم هاي مهارکننده کششي مشعل گاز برج بوت و مخزن اتمسفريک در کمترين زمان ممکن و بدون حادثه انجام شد.
در زمانيکه کمپرسور گاز گردشي از سرويس خارج مي شود، حجم زيادي گاز همراه نفت به محيط اطراف انتشار مي يابد که بسيار خطرناک است. بهاين منظور به دليل گرفتگي شديد صافي هاي مسير گاز پايلوت و پوسيدگي نازل هاي مربوط به مشعل گاز بوت، انجام عمليات تعويض نازل ها، صافي ها و سيم هاي مهارکننده کششي در دستور کار قرار گرفت.
با توجه به حساسيت موضوع و پوسيدگي وايرهاي نگهدارنده مشعل، با فوريت و با هماهنگي هاي لازم، مسير نفت در کارخانه سلمان پس از برج هاي عريان ساز مستقيم به مخازن ذخيره نفت کنار گذر منتقل و پس از ايمن سازي مسير گاز، تعويض صافي ها، نازل ها و سيم هاي مهارکننده کششي مشعل برج بوت با استفاده از امکانات موجود، همراه با تعويض اين سيم ها در مخزن اتمسفريک به علت پوسيدگي آغاز شد.
پس ازپايان عمليات، مسير نفت به حال عادي برگشت و مشعل هاي بازسازي شده دوباره فروزان شدند.
مجتبي دلبري با بيان اين خبر از ورود کشتي حامل نفت گاز يورو 4 براي نخستين بار به اين استان خبر داد.
وي همچنين از افزايش حجم ذخيره سازي نفت گاز يورو 4 براي مصرف در استان بوشهر و استان هاي همجوار با ورود کشتي حامل اين فرآورده به اسکله بوشهر خبر داد و افزود: اميد است با ورود اين فرآورده به اين منطقه شاهد رونق و افزايش فعاليت ناوگان حمل ونقل (نفتکش هاي جاده پيما) باشيم. مدير تامين و توزيع شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي ايران همچنين از رفع مشکلات رانندگان و پيگيري مستمر وضع آنها در کشور خبر داد و افزود: با توجه به اين که در جنگ اقتصادي با دشمن هستيم، لازم است دست به دست يکديگر دهيم و روند سوخت رساني بدون وقفه را تحقق بخشيم.
وصول 4 ميليارد تومان از مطالبات پرونده تخلف منطقه بوشهر
پيرو تخلف شهريور امسال در شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه بوشهر، تاکنون 4ميليارد تومان از مطالبات وصول و به صندوق دادگستري واريز شده است.
اين پرونده تخلف مالي که مبلغ آن در مجموع، پنج ميليارد و 200 ميليون تومان اعلام شده بود، با درايت مدير و کارشناسان شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي کشف و به نهادهاي ذي ربط منعکس شد.
موضوع تخلف يادشده در حوزه فروش فرآورده هاي نفتي به شناورها و کشتي ها در شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه بوشهر از سوي گروهي از بازرسان و کارشناسان خبره واحدهاي نظارتي در شرکت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي شناسايي و متخلفان اين پرونده همگي دستگير شدند.
پيگيري براي وصول مطالبات باقي مانده (يک ميليارد و 200 ميليون تومان) و رسيدگي به جرايم صورت گرفته همچنان ادامه دارد.
مدير شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه زاهدان از بهره برداري نخستين فروشندگي نفتگاز شهري در شهرستان سراوان خبرداد. کوروش بالادست گفت: احداث اين فروشندگي همسو با دستورعمل هاي شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي مبني بر انتقال خرده فروشي ها به خارج از جايگاه هاي عرضه سوخت صورت گرفته است.
وي افزود: فروشندگي نفتگاز شهري شماره يک سراوان با تجهيز دو تلمبه وچهار نازل، به منظور توزيع سهميه نفتگاز حواله هاي جزء در نظر گرفته شده است.
بالادست شتاب بخشي به توزيع سوخت و جلوگيري ازدحام درجايگاه ها را از اهداف طرح تفکيک خرده فروشي ازجايگاه هاي عرضه سوخت برشمرد.
همسو با سياست هاي زيست محيطي شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي ايران، روزانه بيش از 200 هزار ليتر نفت گاز يورو 5 در جايگاه هاي عرضه فرآورده هاي نفتي منطقه کردستان توزيع مي شود. فريدون ياسمي، مدير شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه کردستان گفت: توزيع نفت گاز يورو 5از ابتداي آبان ماه امسال در11 جايگاه عرضه سوخت راه هاي مواصلاتي استان آغازشده است. وي افزود: هم اکنون نيز با هماهنگي هاي انجام شده درصدد جذب سهميه بيشتر براي توزيع در ديگر جايگاه هاي عرضه نفت گاز در استان هستيم. ياسمي هدف از اين مهم را ارائه خدمات مطلوب به شهروندان و تحقق حقوق شهروندي اعلام واظهارکرد: سازگاري اين فرآورده با محيط زيست افزون برکاهش آلاينده هاي زيست محيطي، درافزايش راندمان سوخت خودروها، جلوگيري ازفرسودگي زودهنگام قطعات خودروهاي نفت گاز سوز و افزايش طول عمر متوسط ناوگان حمل ونقل، تاثير بسزايي دارد. مديرشرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه کردستان درباره نحوه کنترل کميت و کيفيت فرآورده هاي توزيع شده در مجاري عرضه استان تاکيد کرد: با فعاليت 118 جايگاه عرضه فرآورده هاي نفتي دراين منطقه، ظرفيت خوبي در خدمت رساني به هموطنان ايجاد شده است. ياسمي به 1550 مورد بازديد از مجاري عرضه منطقه در 9 ماه امسال اشاره و تصريح کرد: عرضه مطلوب فرآورده هاي نفتي از نظر کمي و کيفي، جلوگيري از عرضه خارج از شبکه، کاهش مصرف فرآورده هاي نفتي دراستان وتحقق حقوق شهروندي، ازجمله مزاياي اجراي بازديدهاي دوره اي است. وي همچنين با اشاره به نحوه تامين و توزيع سوخت خانوارهاي نفت سفيد سوز استان کردستان اظهار کرد: سوخت مورد نياز 28 هزار خانوار نيازمند نفت سفيد از طريق 375 فروشندگي استان تامين و توزيع مي شود. ياسمي گفت: تاکنون بيش از 44ميليون ليترنفت سفيد در روستاهاي استان توزيع شده که 24 ميليون ليتر آن مربوط به روستاهاي سخت گذر است.
مديرشرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه خراسان شمالي از فعاليت 29جايگاه عرضه گازطبيعي(سي ان جي) دراين حوزه عملياتي خبر داد. مجتبي شکوري بابيان اين که مصرف سي ان جي درآذرماه امسال8 ميليون مترمکعب بوده است، افزود: اين ميزان سي ان جي ازطريق 9 جايگاه دو منظوره و 20 باب جايگاه تک منظوره توزيع شده است. وي با تأکيد بر اين که سي ان جي، سوختي پاک است که در بهبود هوا و سالم سازي محيط زيست نقشي مؤثر دارد، افزود: دربازه زماني يادشده با استقبال خوب مردم در استفاده از اين سوخت پاک، در مصرف هشت ميليون و 577 هزار ليتر بنزين صرفه جويي شده است. شکوري يادآورشد: مصرف سي ان جي در آذرماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، چهار درصد افزايش داشته است.
مديرشرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه سبزوارگفت: به منظور سوخت رساني مطلوب در فصل سرما به مصرف کنندگان عمده و جزء، ذخيره سازي کافي انجام شده است. علي اکبرعرب عامري گفت: باتوجه به برنامه ريزي ها و هماهنگي انجام شده، هيچ مشکلي براي تامين مصرف کنندگان در فصل زمستان وجود ندارد. وي با درخواست از هموطنان نسبت به دريافت و ذخيره سازي نفت سفيد مطابق با کالابرگ هاي اعلامي اين شرکت اظهارکرد: ازابتداي امسال، هشت نوبت کالابرگ حدود 200 ليترنفت سفيد براي هر خانوار روستايي مصرف کننده نفت سفيد اعلام شده است. مديرشرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه سبزوار با اشاره به فعاليت 158فروشندگي فعال روستايي دراين منطقه تصريح کرد: در سال جاري با توجه به توسعه شبکه گازرساني، حدود22 درصد از مصرف کنندگان نفت سفيد زير پوشش اين منطقه کاهش يافته است. وي تاکيد کرد: کارکنان اين منطقه عملياتي، همه امکانات و ظرفيت هاي خود را به کارمي گيرد تامردم براي تامين سوخت مورد نيازخود در فصل زمستان، با مشکلي روبه رو نشوند. عرب عامري گفت: کارکنان خدوم شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه سبزوار تلاش خواهند کرد زمستان امسال نيز همچون سال هاي گذشته، وضع مطلوب واطمينان بخشي را براي مردم دربخش هاي مختلف مصرف فراهم کنند.
مديرشرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه فارس ازامضاي تفاهمنامه همکاري اين شرکت با دانشگاه شيراز خبرداد. امير بني کريمي درآيين امضاي تفاهم نامه بادانشگاه شيرازبامعرفي فعاليت هاي شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي و حجم عمليات اين شرکت درحوزه تامين و توزيع سوخت، برضرورت همکاري موثر دانشگاه با صنعت تاکيد کرد. وي گفت: رتبه سوم مصرف سوخت کشور متعلق به استان فارس است و تامين و توزيع اين ميزان فرآورده در استان از طريق حمل و نقل جاده اي و به وسيله نفتکش انجام مي شود. شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه فارس براي تحقق رسالت خود در تامين وتوزيع به موقع سوخت سوخت اقدام به راه اندازي سامانه ها و نرم افزارهايي کرده است و ارتباط با مراکز علمي و دانشگاهي مي تواند نقش موثري در اين حوزه داشته باشد. وي همچنين ازبهره برداري دفتر نمايندگي شرکت ملي پخش فرآورده هاي نفتي منطقه در خانه «جامعه – صنعت» مستقر در دانشگاه شيراز خبر داد و گفت: اين دفتر با هدف ايجاد ارتباط مستمر و مداوم با صنايع، ايجاد هم افزايي و تعامل بيشتر و توسعه مشارکت دانشگاه در شناسايي و رفع مشکلات و چالش هاي پيش رو شرکت در سطوح ملي و منطقه اي ايجاد شده است. وي افزود: تلاش مي شود با گسترش فعاليت اين دفتر، تعريف دقيقي از نيازهاي صنعت بويژه شرکت صورت گيرد و ارتباط معنادار و موثر با مراکز علمي و دانشگاهي برقرار شود.
مسئول واحد آموزش شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان ازبرگزاري 7هزار و 270 نفر-ساعت دوره آموزشي درحوزه هاي فني تخصصي و عمومي طي سه ماه گذشته خبر داد. مريم بداخانيان گفت: طبق دوره هاي ابلاغي ازسوي ستاد، 50 دوره در واحد آموزش اين منطقه ثبت شده که 18دوره آن درمنطقه و 32 دوره ديگر نيز خارج از منطقه برگزار شده است. وي ايمني خطوط لوله انتقال درصنعت نفت، کنترل سيستم هاي پايش و حفاظت تجهيزات دوار، تجزيه و تحليل پروفيل مسير خط، توربين هاي گازي- تعميرات ونگهداري، همچنين توربين هاي گازي، اصول بهره برداري و کاربرد آنها، سيستم ارتينگ و حفاظت در برابر صاعقه را از دوره هاي فني – تخصصي برشمرد. بداخانيان درباره دوره هاي مديريتي و عمومي برگزار شده نيز گفت: اصول و فنون مذاکره در پروژه ها، مديريت تغييرات در پروژه ها، همچنين روخواني و صحيح خواني قرآن کريم، از ديگر دوره هاي برگزار شده است.
مديرعامل شرکت پالايش گازبيدبلند از پيشرفت اين شرکت در پياده سازي و استقرارمديريت دارايي هاي فيزيکي خبر داد و گفت: مديريت اقتصادي، زيست محيطي و افزايش بهره وري، مهم ترين نتايج اجراي اين طرح است. علي محمد پوررضا گفت: مديريت دارايي هاي فيزيکي، روش ها وفعاليت ها ي طرح ريزي شده اي است که سازمان به وسيله آنها دارايي هاي فيزيکي، سيستم دارايي ها، هزينه ها، همچنين ريسک ها وعملکرد آنها را در چرخه عمراين دارايي، به صورت بهينه و پايدار مديريت کند. وي کنترل بهتر و مؤثرتر بودجه، کاهش هزينه عمر دارايي ها، افزايش بازگشت سرمايه، رشد و ارتقاي عملکرد زيست محيطي، همچنين مديريت ريسک و افزايش بهره وري نيروي کار را ديگر مزيت هاي مديريت دارايي و فيزيکي برشمرد. پور رضا تصريح کرد: امسال پالايشگاه گاز بيدبلند در پياده سازي و استقرار اين سيستم پيشرفت زيادي داشته وآماده است تا نه تنها در سطح شرکت ملي گاز ايران، بلکه درصنعت نفت نيز به عنوان الگو و پايلوت مديريت دارايي هاي فيزيکي انتخاب شود.
مديرعامل شرکت انتقال گاز ايران از ساخت پيگ هوشمند 56 اينچ با حمايت شرکت ملي گاز ايران خبر داد. سعيد توکلي گفت: قرارداد ساخت پيگ هوشمند بومي 56 اينچ به عنوان يکي از مهم ترين اهداف سال 97 اين شرکت در دستور کار قرار گرفته و هم اکنون نيز در مرحله پيمان سپاري است. وي افزود: ارزيابي هاي فني و کيفي اين پروژه انجام شده است و اميدواريم با امضاي قرارداد، دانش فني پيگ هوشمند را تا پنج سال آينده به دست آوريم و شاهد ساخت پيگ بومي باشيم. مديرعامل شرکت انتقال گازايران تاکيد کرد: ساخت نخستين دستگاه HOT TAP بومي کشور از سوي کارشناسان منطقه 4 عمليات انتقال گاز ايران از ديگر فعاليت هاي مهم اين شرکت به شمار مي آيد. توکلي با اشاره به بهره گيري از توان توليدکنندگان داخلي در تاسيسات تقويت فشار گاز گفت: توربين به عنوان مهم ترين تجهيز مورد استفاده در تاسيسات تقويت فشار گاز، بومي شده است. وي با بيان اين که فرآيند ساخت داخل به چند عامل بستگي دارد، افزود: عامل نخست؛ بازار است و بايد براي توليدکنندگان بازاري مطمئن ايجاد کنيم.
مديرعامل شرکت انتقال گاز ايران ادامه داد: پايداري بازار، توان کسب دانش فني، انتقال فناوري، تاييد و تست عملکرد آن، از ديگر عوامل مهم در فرآيند ساخت داخل به شمار مي آيند.
راه اندازي توربوکمپرسورهاي پالايشگاه چهارم پارس جنوبي
توربوکمپرسورهاي پالايشگاه چهارم مجتمع گاز پارس جنوبي با تکيه بر توان داخلي بدون ايجاد خلل در روند توليد پايدار، راه اندازي شد. مهدي عليپور، رئيس تعميرات پالايشگاه چهارم مجتمع گاز پارس جنوبي با بيان اين که توربوکمپرسورها در اين پالايشگاه با تکيه بر توان داخلي قابل راه اندازي هستند، گفت: فرآيند آماده سازي و راه اندازي اين توربوکمپرسور که مدت طولاني به عنوان قطعات يدکي استفاده مي شد، از آبان 95 آغاز شد. رئيس تعميرات پالايشگاه چهارم مجتمع گاز پارس جنوبي با بيان اين که اين توربوکمپرسور آبان ماه امسال با ظرفيت کامل عملياتي شده است، افزود: اين برنامه، گام مهمي براي تحقق اهداف راهبردي سازمان به ويژه افزايش قابليت اطمينان توليد پالايشگاه به شمارمي آيد که بدون هيچ کمکي از سوي سازنده، براي نخستين بار در صنعت نفت و گاز، به همت کارکنان پالايشگاه چهارم آزمايش و راه اندازي شده است.
پالايشگاه نهم مجتمع گازي پارس جنوبي همسو با اجراي سياست هاي اقتصاد مقاومتي موفق به ساخت دوهزار و 350 قطعه مطابق استانداردهاي روزآمد دنيا شد. عليرضا حقوقي، رئيس بهره برداري پالايشگاه نهم مجتمع گاز پارس جنوبي درباره بومي سازي قطعات مورد نياز پالايشگاه گفت: امسال براي ساخت وبازسازي قطعات صنعتي و تأمين قطعات يدکي از حداکثر توان تخصصي نيروهاي داخلي پالايشگاه نهم استفاده شده است. وي تصريح کرد: توليد برخي از اين قطعات در انحصار شرکت هاي سازنده بود که به همت متخصصان پالايشگاه اين انحصار شکسته شد. حقوقي افزود: تعمير يکي از شيرهاي مربوط به پمپ آمين پالايشگاه که با صرفه جويي حدود 450 ميليون تومان، تجهيزمبدل هاي واحد احياي MEG به منظور جلوگيري از هيدراته شدن گاز ترش استحصالي و يخ بستن لوله هاي انتقال گاز از دريا به همراه مواد پيشگيري کننده از خوردگي با صرفه جويي يک ميليارد و 400 ميليون تومان، همچنين ساخت و تأمين قطعات تعدادي از آنالايزرها با يک سوم هزينه و ساخت دو اجکتور در يونيت 108 از جمله اقدام هاي پالايشگاه نهم در مسير خودکفايي و اقتصاد مقاومتي است.به گفته حقوقي، ساخت قطعات يدکي تعدادي ازشيرها در واحد مرکاپتان زدايي نيز، اقدام ديگر متخصصان فاز 12 پارس جنوبي است که براي تأمين آن ازخارج بايد مبالغ زيادي هزينه مي شد، اما هم اکنون ازسوي يک سازنده داخلي تأمين مي شود.
سرپرست واحد مهندسي مکانيک شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه خليج فارس از تعمير اساسي پمپ 1104 مرکز انتقال نفت بندرعباس خبرداد. محمدرضايي افزود: اين پمپ به دليل داشتن لرزش وصداي غيرعادي، همچنين پايين آمدن راندمان، با تعويض مجموعه محور و ايمپليرهاي مربوط تعميرات اساسي شده است. وي گفت: بازسازي و تعميرژورنال و تراست بيرينگ، ديسک تراست و دفلکتورديسک روغن دوسرمحوراين پمپ به نحو مطلوب انجام ودوباره نصب شده است. رضايي ادامه داد: اين دستگاه پس ازتعمير اساسي با همکاري واحدهاي مهندسي برق، مهندسي ابزار دقيق، خدمات ترابري، ايمني و آتش نشاني و عمليات بهره برداري در مدار بهره برداري قرار گرفته است.
رئيس تاسيسات نيشابورشرکت خطوط لوله ومخابرات نفت منطقه شمال شرق گفت: در 6 ماه نخست امسال بيش از 135ميليون ليتر نفت گاز به نيروگاه خيام نيشابور تحويل شده است. حميد جهانباني افزود: بيشترين مقدار رسيد نفت گاز اين نيروگاه دربازه زماني ياد شده با 46 ميليون ليتربه آبان ماه وکمترين ميزان آن نيز با چهار ميليون ليتر به مردادماه مربوط مي شود. وي گفت: درخردادماه11ميليون، تيرماه پنج ميليون، شهريورماه24 ميليون ودر مهرماه 26 ميليون و 300 هزار ليتر نفت گاز به نيروگاه خيام نيشابور تحويل شده است. جهانباني با اشاره به قابليت استفاده نيروگاه نيشابور ازگاز طبيعي تصريح کرد: ميزان تحويل فرآورده نفت گازاين نيروگاه درماه هاي مختلف متفاوت است و اين رقم(135 ميليون ليتر) درماه هاي سرد سال افزايش خواهد داشت.
مديرعامل شرکت پتروشيمي جم، از بزرگ ترين دوره تعميرات اساسي تاريخ اين مجتمع در همه واحدهاي فرآيندي از جمله الفين، پلي اتيلن سبک خطي، پلي اتيلن سنگين، بوتادين، مشعل ها و مخازن خبر داد. سيدحسين ميرافضلي با اشاره به انجام يکي از بزرگ ترين پروژه هاي تعميراتي صنعت پتروشيمي در قالب پروژه تعميرات اساسي پتروشيمي جم، گفت: درقالب اين پروژه، همه واحدهاي فرآيندي اين مجتمع پتروشيمي، تعمير اساسي و نوسازي شدند. ميرافضلي بااشاره به ضرورت پياده سازي دقيق ضوابط ايمني و بهداشت، ايمني و محيط زيست (اچ اس اي)، تصريح کرد: عمليات تعميرات اساسي مطابق برنامه زمان بندي و بدون هيچ گونه حادثه انساني انجام شده و از هفته گذشته به بهره برداري رسيده و هم اکنون واحدهاي توليدي اين مجتمع به طور عادي و با ظرفيت بالا در حال توليد است. وي درتشريح مهم ترين اهداف انجام تعميرات اساسي اين مجتمع پتروشيمي افزود: رفع گلوگاه هاي توليد، دستيابي به توليد پايدار، کاهش ريسک عملياتي در دوره بهره برداري واحدها، افزايش ظرفيت توليد، کاهش توليد آلايندگي و مديريت مصرف سوخت و انرژي، از مهم ترين اهداف انجام اين دوره تعميراتي بود.
در ژانويه سال 1917 اعلام شد که قانون اساسي جديد کشور از اول ماه مي همان سال به مرحله اجرا درخواهد آمد. ماده 27 آن به مالکيت منابع طبيعي مي پرداخت که در واقع موضوع اصلي انقلاب دهقاني در حال شکل گيري بود. در مورد بخش هاي روزميني هم در عين تاکيد بر حراست از حقوق مالکيت مطلق، مالکيت خصوصي به رسميت شناخته شد، ولي قرار بر آن شد که منابع معدني در قلمرو مالکيت دولت باقي بماند، کليه منابع و مواد معدني موجود در رگه ها، لايه ها يا ذخاير زيرزميني متمايز از عناصر تشکيل دهنده زمين، مانند سوخت هاي جامد معدني، نفتي و هديروکربني جامد، مايع يا گاز در مالکيت مستقيم ملت قرار دارد...
با اين وصف، هنوز شرکت هاي امريکايي راضي نبودند. آنها با ابراز نارضايتي اعلام مي کردند که موضوع ماليات ها هنوز حل نشده و دولت مکزيک حق مالکيت مطلق منابع زيرزميني را اعطا نکرده است. مهم تر از همه اينکه موضوع بهره مالکانه ... هنوز مختومه نشده است. گذشته از اين، آنها هنوز اميدوار بودند که فردي انعطاف پذير و سازگارتر را جانشين رئيس جمهور وقت، اوبريگون، سازند. در همه حال اين شايعه وجود داشت که آنها از شورشيان شکست خورده به سرکردگي ژنرال دولاهورتا در منطقه نفت خيز وراکروز، حمايت مي کردند.
براي دستيابي به راه حلي معقول، مذاکره، ترغيب و تهديد به صورت متعادل مورد نياز بود، زيرا رسيدن به راه حلي قطعي و مشخص براي مسئله اي چنان غامض، شايد بدون توسل به خشونت و توبيخ، امکان پذير نبود. علاوه بر اين به عدم تمايل توام با يکدنگي و لجبازي شرکت هاي بزرگ، در غياب ايفاي نقش دولت امريکا به عنوان ميانجي به همان صورتي که 20 سال بعد در ونزوئلا در پيش گرفت، هيچ موفقيتي حاصل نمي شد. در کشور مکزيک، رئيس جمهور پلوتارکو الياس کالس، در نهايت امر به تنهايي حرکت لازم را با توسل به قانون و مقررات آغاز کرد.
قانون نفتي ناظر بر مفاد ماده 27 که مدت هاي مديدي بود همگان به انتظار آن بودند، بالاخره در ماه دسامبر سال 1925 به تصويب رسيد. صنعت نفت، صنعتي عام المنفعه يا صنعتي اعلام شد که توسعه آن در مقايسه با ساير منابع از ارجحيت و اولويت برخوردار خواهد شد. هر امتياز نفتي فقط براي مدت 30 سال اعطا مي شد و قابل تمديد بود. به هر يک از مالکان بخش هاي روزميني از بخش خصوصي، به عنوان «جبران خسارت» بهره مالکانه اي 5 درصدي تعلق مي گرفت که البته عنوان ديگري داشت. همين موضوع در مورد زمين هاي تحت مالکيت دولتي نيز صادق بود، يعني مبلغي به عنوان جبران خسارت به اضافه بهره مالکانه اي که به صورت مورد به مورد مشخص و تعيين مي شد. کساني که علنا و با هدف توليد نفت تا قبل از اول ماه مه سال 1917 روي زميني کار کرده يا آن را به همان منظور اجاره کرده بودند از «امتيازات ترجيحي و ويژه» برخوردار مي شدند. دوره متعلقه به اينگونه امتيازها، حداکثر 50 سال بود که از همان نخستين روز شروع مي شد که کار بر روي زمين مربوطه آغاز گشته بود. بالاخره آنان که براي دريافت اينگونه امتيازهاي ترجيحي و ويژه، ظرف مدت 12 ماه بعد از اعلام اين قانون اقدام نمي کردند، کليه حقوق خود را از دست مي دادند. بالاخره اينکه تعريف «اقدامات مثبت» مستتر در اين قانون تا حدودي دست و پاگيرتر و محدودکننده تر بود که در مذاکرات با دولت امريکا منجر به توافق شده بود.
اعتراض انجمن
انجمن توليدکنندگان نفت مکزيک، با برخورداري از حمايت سفير امريکا در مکزيک و وزير امور خارجه در واشنگتن در مقام اعتراض برآمد. مع ذالک، اکثر شرکت هاي کوچکتر به قانون مربوطه تن دادند. شرکت هاي بزرگ اروپايي نيز پس از قدري تامل در نهايت به صف امريکايي ها پيوستند و پس از آنکه ديوان عالي کشور به نفع شرکت هاي شاکي راي داد، از شدت تنش ها تا حدودي کاسته شد. براساس اين راي، تشخيص مدت امتيازهاي ويژه به يک دوره 5 ساله به دليل برخورداري از ماهيت عطف به ماسبق، مغاير با قانون اساسي شناخته شد، ولي مراعات نکردن مفاد و شرايط قانون، جرم تلقي نمي شد. در اين مرحل، دولت عقب نشيني کرد و بر همان اساس قانون نفتي سال 1925 را اصلاح نمود. به اين ترتيب، در مورد مالکان اصلي، مدت امتياز ترجيحي فاقد محدوده زماني مشخص شناخته مي شد، ولي در مورد دارندگان قراردادهاي اجاره، مدت اجاره اصلي و اوليه باقي مي ماند. نکته مهمتر و حتي مغاير با روحيه ماده 27 قانون اساسي، اين بود که شرکت هاي ملزم به امضاي ماده کالوو نمي شدند، در حالي که در مورد ارزش و اعتبار آن هيچ گونه پرسش و ترديدي ابراز نشده بود. گذشته از اين، شرکت ها نيز موظف بودند ظرف 12 ماه بعدي مشخص شده براي تامين امتيازهاي ترجيحي و ويژه اقدام کنند که بالاخره تحت تاثير اعمال فشار دولت هاي متبوع خود، دست به اقدام زدند. به عبارت ديگر، شرکت ها موفق شدند، ديدگاه و نظر خود را به کرسي بنشانند و فقط در مورد يک نکته رسمي و تشريفاتي دست از پافشاري و اصرار برداشته بودند که عبارت بود از پذيرفتن مراحل ثبت شرکت ها که با انجام آن، صاحب امتياز شناخته مي شدند.
ماجراي زمين هاي اجاره شده
مضاف بر اين، شرکت ها در مورد يک نکته ديگر، توانستند اراده و خواست خود را تحميل نمايند. در سال 1927، دولت حکم فوريه سال 1918 کارانزا را ملغي اعلام نمود، چون با اينکه هرگز مفاد آن رعايت نشده بود، ولي حداقل به طول رسمي و تشريفاتي از جنبه اجرايي برخوردار بود. مفهوم اين نحوه برخورد با فرمان کارانزا اين بود که پس از تبديل زمين هاي تحت کنترل شرکت ها به امتيازات نفتي، شرکت هاي مربوطه خود را ملزم به پرداخت اجاره بها يا بهره مالکانه نمي ديدند. از سوي ديگر، در مورد زمين هاي اجاره شده قبل از اول ماه مه 1917، طبق قانون بايد اجاره بها و بهره مالکانه به مالکان مکزيکي پرداخت مي شد. در نتيجه، در اواسط دهه 1930، فقط به يک چهارم نفت توليد، بهره مالکانه تعلق مي گرفت و سه چهارم باقي مانده شامل پرداخت ماليات هاي عمومي مي شد. در رابطه با همين سه چهارم توليد نيز دولت مکزيک در سال 1924 ماليات بر درآمد را وضع کرد. شرکت هاي نفتي در اين رابطه ملزم به پرداخت نرخ 8 درصدي مي شدند و صاحبان بهره مالکانه نيز بايد 10 درصد ماليات پرداخت مي کردند. البته در اين رابطه هيچ صداي اعتراضي هم بلند نشد. در مورد ماليات بر درآمد نيز بايد در نظر داشت که اين پديده منطبق با تحولاتي بود که در امريکا و اروپا در جريان بود. شرکت هاي بين المللي نفت، کل اين ماليات پرداختي در مکزيک را از تعهدات ماليات بر درآمد قابل پرداخت در کشور متبوع خود، کسر مي کردند. همين روش درباره افزايش ماليات بر درآمد اعمالي در سال 1933 نيز به کار گرفته شد که حداکثر ماليات بر درآمد شرکت ها 3/12 درصد معين شد و در رابطه با اجاره بها و بهره مالکانه، حداکثر نرخ قابل پرداخت 3/20 درصد تعيين گرديد.
البته از نظر شرکت ها، هنوز موردي براي شکايت وجود داشت، چون آنها معتقد بودند که اعطاي امتيازات ترجيحي و ويژه با کندي بسيار صورت مي گيرد. دولت نيز در پاسخ اظهار مي داشت که شرکت ها، اسناد صحيح لازم را ارائه نکرده اند. در سال 1921 برآورد شده بود که 7/2 ميليون هکتار از اراضي مربوطه تحت کنترل شرکت ها قرار دارد که 2ميليون هکتار آن در قالب قراردادهاي اجاره و 7/0 ميليون هکتار آن به صورت مالک بي قيد و شرط در اختيار آنهاست، اما در سال 1933 مشخص شد که اين شرکت ها در مورد 9/6 ميليون هکتار، امتيازهاي ترجيحي و ويژه و در مورد 6/2 ميليون هکتار، امتيازهاي عادي کسب کرده بودند که امتيازهاي عادي پس از اول ماه مه 1917 به آنها تفويض شده بود. تاريخ انعقاد بسياري از قراردادهاي اجاره نيز، چند روز قبل از اول ماه مه سال 1917 بود.
عقيم ماندن ساختار حکمراني و نظارتي مدرن
رانت ها و بهره مالکانه قابل پرداخت بخش خصوصي از چه نوع اهميت عملي برخوردار بود؟ به گفته فيليپ اجاره بها و بهره مالکانه قابل پرداخت به مالکان و زمين داران، نقش نسبتا چشمگيري در محاسبات مالي شرکت ها داشت. او به نقل از يک منبع ديپلماتيک سال 1926 مي گويد که ماز سوي نرخ بهره مالکانه حدود 10 درصد بود و چيزي حدود 30 ميليون پوند (150 ميليون دلار) به صورت بهره مالکانه به اتباع مکزيکي پرداخت شده بود. اين ميزان منابع مالي پرداخت شده به زمين داران با 200 ميليون دلار ماليات رداخت شده تا سال 1926 از سوي کليه شرکت هاي نفتي، قابل مقايسه است. اگرچه اين رقم هيچ گاه تاييد نشده، اما فيليپ چنين نتيجه گيري مي کند که به هر حال، پرداخت به زمين داران، دعاوي حقوقي حاصل از اختلافات و مناقشات و رشوه هايي که براي حل و فصل اينگونه مسائل پرداخت مي شد، در مکزيک، اهميت اقتصادي و سياسي داشت.
طي 10 سال پس از سال 1927، نه تنها در زمينه نفت، بلکه در کل مناسبات امريکا در مکزيک، آرامش حکمفرما بود. علاوه بر اين، به دليل کشف حوزه عظيم نفتي منطقه پوزاريکا، توليد نفت مکزيک افزايش يافت. حوزه ياد شده، بزرگترين اکتشاف نفت به عمل آمده در طول چند دهه به حساب مي آمد. اين مخزن نفتي، حتي از منطقه امتيازي ال آگيلا هم فراتر مي رفت و در ماه نوامبر سال 1937، امتياز جديدي که منطقه اي به وسعت 13000 جريب را دربر مي گرفت، به آن اعطا شد که در مورد بلوک هاي مختلف بهره مالکانه اي بين 15 و 35 درصد را دريافت مي کرد. مع ذالک، اين آرامش مبتني بر تفاهم نبود، بلکه بر بي توجهي دولت مکزيک نسبت به سرنوشت نفت، حداقل به صورت موقتي، دلالت داشت. شرکت هاي نفتي خارجي، در روند نهادينه شدن دولت جديد مکزيک به طور جدي مداخله کردند و موفق شدند توسعه و تکوين ساختار حکمراني و نظارتي مدرن نفتي را بي نتيجه و عقيم بگذارند. بالاخره، آنان رسما از پذيرش حاکميت مکزيک، امتناع ورزيدند.برخي از شرکت هاي نفتي امريکايي نيز قبل از انقلاب، به زمين داران بزرگي تبديل شده بودند که در پيدايش اين وضعيت نقش موثري داشتند. اين شرکت ها خطوط تمايزي را که انقلاب سعي در ترسيم آنها داشت، کمرنگ جلوه داده و اتحاد ناميموني را ميان زمين داران مکزيکي، صاحبان امتيازهاي نفتي و شرکت نفتي به وجود آورده بودند و شرکت هاي نفتي امريکايي با پيش زمينه ملي و مالکيت خصوصي بر منابع معدني، نه تنها آمادگي پذيرش اين شرايط را نداشتند، بلکه فاقد تمايل لازم براي شناخت و قبول امتيازات مدرن نفتي بودند. برعکس شرکت هاي انگليسي، فرانسوي و هلندي برخوردار ا پيشينه اروپايي عمدتا استوار بر امتيازات، از موقعيت بهتري برخوردار بودند و حداقل در اين زمينه آماده قبول مسئله و همکاري بيشتر براي حل و فصل آن بودند.
در نهايت، گرچه آنان شرکت هاي غالب در عرصه نفت مکزيک به حساب مي آمدند، اما با پذيرش رهبريت امريکايي، مسير تقابل و درگيري را در پيش گرفتند.
وجاءَهُ رجل بِلَبَن وعسل لِيَشربُهُ، فقال صلي الله عليه وآله وسلّم: شرابان يُكتَفي بأحدهما عن صاحبه لا أَشربُهُ ولا اُحرّمُه ولكنّي أتواضَعُ للّه، فانّه مَن تواضع للّه رفعهُ اللّه ومن تَكبّر وضعَهُ اللّه ومَنِ اقْتصد في معيشته رزقَهُ اللّه ومن بَذّر حرمهُ اللّه ومن أكثر ذِكْر اللّهِ آجرهُ اللّه.
(تحف العقول صفحه 46)
ممكن است برخي اين طور فكر كنند كه عدم استفاده معصوم(ع) از بعضي نعمت ها به معناي تحريم است، لذا پيامبر(ص) فرمودند: من خود نمي خورم، ولي تحريم هم نمي كنم، چون نمي خواهم از همه نعم حلال استفاده کنم و مراد از «رفعت» هم، رفعت معنوي است، گرچه ممكن است رفعت ظاهري هم باشد؛ ولي قدر مسلم رفعت روحي و معنوي است، يعني اگر كسي براي خدا تواضع كند، خداوند روحا و خُلقا او را بالا برده و مشمول كرامات خود قرار مي دهد. همچنين قدر مسلم از «وضع»، تنزل معنوي است، گرچه ممكن است تنزل اجتماعي و موقعيتي هم منظور باشد.
«الَيمينُ وَالشِّمالُ مَضَلَّةٌ وَالطَّريقُ الْوُسْطى هِىَ الْجادَّةُ، عَلَيْها باقِى الْكِتابِ وَ آثارُ النُّبُوَّةِ وَ مِنْها مَنْفَذُ السُّنَّةِ وَ الَيْها مَصيرُ الْعاقِبَةِ. »
نهج البلاغه - خطبه16
بيراهههاى چپ و راست، جز به گمراهى نمىانجامد و از ميان اين دو، راه اصلى مىگذرد، راهى كه كتاب ماندگار و يادمانهاى پيامبرى بر آن گواه است و سنت را گذرگاه است و بازگشت، بدان جايگاه است.
نكتهها و پيامها
1- نفى افراط و تفريط در دين و ديندارى: افراط و تفريط در هر مسئلهاى مذموم است، به خصوص در مسائل دينى كه نمود خطا و انحراف در آن عينى و ملموس نيست، بلكه از روى جهل مركب چنان شيطان بر او تلقين مىكند كه راهى جز راه خود را صحيح نمىداند. از اين رو چنين افرادى اغلب در راه خود لجوج و در برابر راه حق، عنود هستند.
2- راه حق، راه اعتدال و ميانه است: بهطور كلى اعتدال در تمام شئون زندگى اعم از مادى و معنوى، سياسى، اجتماعى و اقتصادى، سيره عقلا و خردمندان است و ايمن از هرگونه خطا و لغزش.
به همين دليل، راه اصلى و منتهى به حق را «طريق وسطى» يا «صراط مستقيم» ناميدهاند (وَالطَّريقُ الْوُسْطى هِىَ الْجادَّةُ).
3- احكام دين و شريعت (در كتاب و سنت) همه از اصل اعتدال پيروى مىكنند. بنابراين تندروى و كندروى در هر يك از شئون زندگى، خارج شدن از حدود كتاب و سنت خواهد بود.
4- صراط مستقيمى كه قرآن و سنت آن را تأييد مىكند، يكى است نه متعدد، آنگونه كه برخى نظريهپردازان معاصر مطرح كرده و راه همه اديان موجود را- به رغم تحريفات فراوانى كه در آنها پديد آمده است- مصداق صراط مستقيم مىدانند!
پرسش: اداي نماز در مساجد به صورت فرادا در هنگامي که نماز جماعت يوميه در آن توسط روحاني مسجد در حال برگزاري است، چه حکمي دارد؟
پاسخ: اگر اين عمل تضعيف نماز جماعت و اهانت و بي احترامي به امام جماعت محسوب شود، جايز نيست.
شتابزدگى به عنوان يك خوى ناپسند به اين معناست كه انسان پيش از فراهم شدن مقدمات انجام كار، اقدام به انجام آن كند، اين به آن مىماند كه انسان ميوه را پيش از رسيدن و قابل استفاده شدن از درخت بچيند. اميرمؤمنان على(ع) مىفرمايند: كسى كه ميوه را پيش از رسيدن بچيند، همچون كسى است كه بذر خود را در زميني نامناسب (شورهزار) بپاشد، چنين شخصى نيرو و سرمايه خود را تلف كرده و نتيجهاى عايدش نمىشود.
«ياايُّهَا الَّذينَ امَنُوا انْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَاءٍ فَتَبَيَّنُوا انْ تُصيبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلى مافَعَلْتُمْ نادِمينَ» سوره حجرات-6
اى كسانى كه ايمان آوردهايد، اگر فاسقى برايتان خبرى آورد، تحقيق كنيد، مبادا از روى نادانى به گروهى آسيب برسانيد، آنگاه از كارى كه كردهايد، پشيمان شويد.
ما به ضرورت زندگى و به اقتضاى حس كنجكاوى، به اطلاعات و اخبار ديگران نيازمنديم. اگر افراد زيادى كه بسيارى از آنان را به راستگويى، ايمان و تعهد مىشناسيم، خبرى به ما بدهند، به طور طبيعى ما به آن خبر اعتماد كرده و بر مبنايش عمل مىكنيم.گاهى گوينده خبر يك نفر بيشتر نيست، ولى علاوه بر اينكه از خبردهنده سابقه بدى سراغ نداريم، شواهد و قراينى بر صحت آن خبر در خارج وجود دارد، در چنين مواردى نيز آدمى به طور طبيعى به آن خبر ترتيب اثر مىدهد، ولى گاهى آدم بدسابقه، خبرى مىدهد و شاهد و قرينه خارجى نيز بر صحيح بودن خبر وى در دست نيست.
در چنين مواردى عقل حكم مىكند كه اين خبر را بدون تحقيق نپذيريم. آيه شريفه نيز به همين مطلب تصريح مىكند و مىفرمايد كه اگر فردى فاسق خبرى داد، شما فورى قبول نكنيد، مبادا ترتيب اثر دادن شما سبب شود كه به كسانى كه خطايى نكردهاند، ضرر و زيانى وارد شود. پس تا اينجا چند حالت در خصوص خبر مشخص شد:
اول زمانى كه خبردهندگان بسيار زياد باشند؛ به طورى كه براى ما اطمينان حاصل شود كه چنين اتفاقى افتاده، وگرنه اين همه افراد از آن خبر نمىدادند.
دوم در صورتى كه خبردهندگان كم باشند، اما قراين و شواهد خبر آنان را تأييد كند، در اين صورت بايد خبر آنان را قبول كرد. سوم در صورتى كه خبردهنده يك نفر فاسق باشد، بايد در خبر وى تحقيق كرد، اگر بر راست بودن خبر اطمينان حاصل شد، پذيرفت وگرنه بايد آن را رد كرد.
پرسش: آنچه من درباره خود و اطرافيانم مي دانم، اين است كه ايماني كه در ماست، با شناخت كامل نيست و فقط متاثر از محيط و اجتماع است، آيا چنين ايماني مورد قبول خداوند است؟
پاسخ: ايمان و اعتقاد افراد به اديان و مذاهب بيش از هر علت ديگر متاثر از سنت هاي محيطي است و مي توان گفت عامل اصلي در رقم خوردن ايمان و اعتقاد هاي ديني همان نوع نگرش و سنت و تفكر خانوادگي افراد است . اما در هر حال بايد دانست كه اين موضوع بر نادرستي ايمان سنتي هر فرد دلالت نمي کند؛ در واقع ايمان به يك دين داراي مراتب و درجات متفاوتي است كه بسياري از افراد درجات پايين و حداقلي آن را دارا هستند و در معناي عام كلمه ضرورت ندارد كه هر يك از ما ايمان فطري و دروني خود به يك دين را كنار گذاشته و آن را نادرست قلمداد کنيم و به دنبال بازسازي اين ايمان باشيم .
البته در مراحل عالي و بالا، اعتقاد به يك دين در معناي حقيقي آن، باور و ايمان و عقيده دروني به درستي مباني فكري و معرفتي و دستورعمل هاي مرتبط با آن دين است ؛ اصولا عقيده از ماده عقد (گره) است، يعني چيزي كه به جان انسان گره مي خورد؛ در نتيجه اعتقاد كامل به يك دين، علاوه بر ايمان دروني و فطري و باور قلبي كه انسان به شكل عادي دارد، نيازمند تلاشي مضاعف و رسيدن به برهان و دليل قطعي در خصوص آن است كه ايمان قلبي انسان را به درجات بالاتر و عالي تري مي رساند. در واقع شيوه درست ورود در اين عرصه آن است كه انسان با در اختيار داشتن ابزار و شرايط مناسب تحقيق، به شكلي منطقي و صحيح و در بستري مناسب به جست وجوي بي تعصب حقيقت بپردازد تا به نتيجه مطلوب برسد. البته بايد دانست از آنجا كه هر دين و تفكر عقيدتي و به خصوص تفكر ناب اسلامي مجموعه اي از باورها و تفكرات در هم تنيده است و يك مجموعه منظومه مانند را كه اجزاي آن به شكلي كامل با هم در ارتباط و تعامل هستند، تشكيل مي دهد، اگر در مسيري صحيح و اصولي اين تفكرات بررسي و تحليل شود، پايه ها و مباني فكري آن به شكلي منطقي و عقلاني استوار مي شود، جزييات و فروع آن، حتي جزيي ترين عقايد مرتبط هم به شكلي برهاني و منطقي به اثبات مي رسد و شك و ترديد در هيچ زمينه اي باقي نمي ماند؛ از اين رو انسان مي تواند به شكلي منطقي و دقيق به مطالعه مباني فكري اسلام و به خصوص تشيع بپردازد و از منظر عقل تك تك آموزه هاي آن را بررسي کند و اگر آنها را منطبق با عقل و برهان يافت، يقين داشته باشد كه دين بر حق در زمان كنوني اسلام است.
محمدرضا جهاني، رئيس اداره حراست شرکت بهره برداري نفت و گاز گچساران با بيان اينکه نفرات اعزامي اداره حراست اين شرکت در اين دوره از مسابقات موفق به کسب رتبه هاي برتر شدند، گفت: هشتمين دوره رقابتهاي سراسري قرآن کريم جامعه حراستي کشور به همراه خانوادههاي آنان در يک فرايند يک ساله برگزار و پس از آن در قم از برندگان اين مسابقات تجليل شد.
وي با بيان اينکه اين مسابقات در 13 رشته از جمله حفظ يک جزء يا کامل، قرائت، ترتيل، تحقيق و تقليدي، تواشيح و همخواني و دعاخواني برگزار شد، گفت: در اين رقابت ها بيش از 300 نفر شرکت کننده خواهر و برادر سازمان ها و وزارتخانه از سراسر کشور با يکديگر به رقابت پرداختند.
جهاني با اشاره به تيم اعزامي کارکنان حراست اين شرکت تصريح کرد: تيم اعزامي از اداره حراست اين شرکت شامل 7 نفر بود که شاهد درخشش آنها در اين مسابقات بوديم.
رئيس اداره حراست شرکت بهره برداري نفت و گاز گچساران افزود: در پايان اين مسابقات 4 نفر از کارکنان و خانواده هاي آنان حائز رتبه هاي برتر اين مسابقات شدند که مهدي شعباني در رشته ترتيل، رتبه اول اين مسابقات را کسب کرد.
وي ادامه داد: خانم ها مريم جعفري (همسر کارمند) حائز رتبه اول در حفظ 10 جزء قرآن، مرضيه دل افکار (همسر کارمند) رتبه سوم حفظ 20 جزء قرآن و سيده اکرم خادمي نيز در رشته حفظ 5 جزء قرآن کريم به مقام سوم دست يافتند. جهاني با اشاره به اينکه روح الله وفايي نژاد، سعيد شيرزاد و فاطمه کشاورز نيز به عنوان نفرات پنجم تا هفتم اين مسابقات معرفي شده اند، افزود: برگزيدگان اين رقابت ها به مسابقات قرآن جامعه اطلاعاتي کشور راه مي يابند.
رئيس حراست شرکت نفت گچساران با تقدير و تشکر از نقش کانون قرآن امور فرهنگي صنعت نفت گچساران به جهت درخشش نفرات اعزامي در اين مسابقات گفت: کانون هاي قرآن مي توانند براي رسيدن به جايگاه مطلوب قرآني جامه عمل بپوشانند.
شهيد احمدي اسفند ماه 66 و در عنفوان جواني وارد شرکت ملي نفت شد. با وجود سن کم، هنگام شروع جنگ تحميلي قبل از ورود به شرکت بهره برداري نفت و گاز آغاجاري بارها به جبهه ها رفته بود و دل مملو از ايمان و عشق او جز با پوشيدن رداي شهادت آرام نمي گرفت و سرانجام در چهارم تيرماه 67 به خيل شهيدان صنعت نفت پيوست. خواهرشهيد درباره اش مي گويد: «برادرم با وجود سن كمي كه داشت، همواره مانند بزرگان صحبت مي كرد. حتي توصيه هاي او براي تنها نگذاشتن امام(ره) نيز حكايت از بزرگ انديشيدن او داشت». در بخشي از وصيتنامه شهيد آمده است: «بدانيد كه شهادت مرگ نيست، بلكه رسالت است؛ رفتن نيست، جاودانه ماندن است؛ جان دادن نيست، بلكه جان يافتن است؛ مردن نيست، تولد است؛ سكوت نيست، فرياد است؛ تنفر نيست، عشق است».
مرحوم آيت الله مجتهدي تهراني مي گفت: من علماي بسياري را درک کردم، از امام خميني(ره) گرفته تا آيت الله بروجردي، آيت الله شاه آبادي، آيت الله حائري و اگر بخواهم در يک کلام نصيحت تمام بزرگان را بگويم، مي گويم: اگر دنيا و آخرت مي خواهيد، اگر رزق و روزي مي خواهيد و در يک کلام اگر همه چيز مي خواهيد، ... نماز اول وقت بخوانيد.
نرم افزار دانشنامه فضايل اهل بيت در منابع اهل سنت با محتواي ارائه درختواره «فضايل و مناقب اهل بيت(عليهم السلام)» با بيش از 2300 موضوع و اتصال آن به 33 عنوان «کتاب فضايل و مناقب» از مهم ترين منابع روايي و تفسيري اهل سنت در 141 جلد، با قابليت ارتباط بين متن و موضوع، کتابخانه اي با 85 عنوان کتاب در 236 جلد مرتبط با فضايل اهل بيت(عليهم السلام)، ارائه چند دوره لغت نامه با قابليت جست وجو و ارتباط با متن از سوي مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلامي در اختيار کاربران قرار گرفته است.
شبنم اعماري استان خوزستان يکي از غني ترين استان هاي کشور است که نه تنها در زمينه منابع نفت و گاز و توليد اين دو زبانزد است که به واسطه تاريخ غني اش، آثار و محوطه هاي باستاني زيادي دارد. کمتر کسي است که با آثار باستاني و جاذبه هاي استان خوزستان آشنايي نداشته باشد، چراکه اين منطقه به دليل بناهاي تاريخي، طبيعت شگفت انگيز و البته تنوع قومي و مذهبي در بيشتر مواقع مورد توجه گردشگران زيادي قرار مي گيرد، اما شايد کمتر کسي باشد که با يکي از ثروت هاي نهفته در استان خوزستان که در شهرستان رامهرمز واقع شده، آشنايي نداشته باشد. رامهرمز شهري تاريخي است که باستان شناسان قدمت آن را حدود 4000 سال مي دانند. در 25 کيلومتري اين شهر منطقه اي قرار دارد به نام «ماماتين»، جايي که چشمه هاي منحصر به فردي دارد، چشمه هايي که مانند چشمه هاي دهلران از آن قير بيرون مي آيد! در منطقه ماماتين 10 چشمه کاملا طبيعي قير وجود دارد كه با مصالحي از قبيل قلوه سنگ، ملات و ساروج در دو طرف يک مسيل کم آب قرار گرفته اند، زماني كه اين چشمه ها فوران مي كنند در بستر رود زرد قرار مي گيرند و با غلظت كم به زمين هاي كشاورزي مي رسند. در امتداد رودخانه در نقاطي که عمق آن به 2 متر مي رسد، غلظت نفت و قير بسيار کم مي شود و اينجا همان جايي است كه جلوه هايي از زيبايي هاي طبيعت را به چشم مي بينيد، جايي كه زلالي آب بر سياهي قير چيره مي شود. دليل اين تعبير هم ماهي هاي زيادي است كه در اين منطقه با وجود آب قيرآلود و نفتي رودخانه توانسته اند همچنان به حياتشان ادامه دهند. صحنه اي كه قطعا از ديدن آن هيجان زده خواهيد شد.در نزديکي اين چشمه هاي قير، کوره هايي ديده مي شود که يادگار دوران قديم است و در گذشته مخصوص تفکيک قير از آب و املاح بوده اند.
ارتباط ايرانيان و چشمه هاي قير
در لوح هايي که در تخت جمشيد وجود دارد، مطالبي آمده که نشان مي دهد ايرانيان از چشمه هاي نفت روان در اطراف آتشکده پارسوماش (مسجد سليمان) در صنايع نظامي و روشن کردن خشاب ها استفاده مي کردند و هخامنشيان نيز با استفاده از اين چشمه هاي ظروف خود را مي ساختند. در انديکاي مسجد سليمان و منطقه اوقيلک بهبهان نيز مي توان نمونه هايي از اين چشمه هاي قير طبيعي را مشاهده کنيد، ولي شايد هيچکدام از اين چشمه ها به اندازه چشمه هاي قير طبيعي ماماتين ديدني و جذاب نباشند. همچنين در منطقه تپه چغاميش دزفول نيز در جريان کاوش ها، ظرف هايي کشف شده که در آنها ردپاي قير ديده شده است. قدمت اين ظرف ها به زمان هاي دور و به هزاره چهارم بعد از ميلاد مسيح برمي گردد. در حال حاضر تنها کساني که از چشمه هاي قير ماماتين که در سال 1390 در فهرست آثار ملي ثبت شده اند، استفاده مي کنند، اهالي روستاي قالند بهبهان استان خوزستان هستند. آنها از قير اين چشمه ها براي اندود کردن ظروف بزرگ نگهداري نان خشک و درمان گرفتگي و شکسته بندي اعضاي بدن استفاده مي کنند.
ديدني هاي اطراف
با اين توضيحات اگر سري به اين منطقه زديد و از ديدن چشمه هاي سياهرنگ خون اژدها لذت برديد، مي توانيد گشتي هم اطراف بزنيد و از ديدن ديگر جاذبه هاي منطقه لذت ببريد. يکي از اين جاذبه ها «تشکوه» است. کوهي که در جاده رامهرمز به سمت رود زرد و در مسير خيجه و ماماتين قرار گرفته که از گذشته هاي دور تا امروز شبانه روز در حال سوختن است. به گفته کارشناسان زمين شناسي دليل شعله ور بودن آتشکوه، گوگرد موجود در زمين و متصاعد شدن گاز طبيعي از عمق زمين به سطح زمين است. گازهاي هيدروکربوري از لايه هاي مختلف زمين عبور مي کنند و از درزها و شکاف هاي سطح زمين بيرون مي زنند و شعله ور مي شوند. شعله هايي که در شب منظره زيبايي را به وجود مي آورد، به حدي که توانسته است گردشگران زيادي را به سمت خود بکشاند.
* يکي از نکاتي که گردشگران بايد به آن توجه داشته باشند اين است که در مجاورت اين کوه به دليل متصاعد شدن گاز در هوا نمي توان آتش ديگري روشن کرد.
اميديه يکي از شهر هاي استان خوزستان است که به دليل داشتن منابع غني نفت و گاز، در حوزه توليد نفت در استان خوزستان از اهميت زيادي برخوردار است. البته جداي از وجود منابع نفت و گاز، اين منطقه جاذبه اي ژئوتوريسمي ديدني دارد كه نه تنها براي زمين شناسان بلكه براي دوستداران طبيعت هم شگفت انگيز است. کوه سوخته، چشم اندازي دارد که باعث شگفتي بازديدکنندگان مي شود، چراکه در بدو ورود به اين منطقه، زبانه هاى آتشي ديده مي شود كه از دل زمين بيرون مي زند که هيچگاه خاموش نمي شود. اين کوه به دليل داشتن آثار ثانويه حاصل از خروج گاز مثل آتش هاي جاودان، گچ ترش فعال، گچ ترش غيرفعال و گوگردزايي، يکي از جاذبه هاي گردشگري زمين شناسي كم نظير است.
داستان هاي اساطيري چشمه هاي جوشان
منحصر به فرد بودن چشمه هاي ماماتين باعث شده افسانه هايي در مورد آنها شكل بگيرد. با نگاهي به تاريخ اساطيري ايران و باورهاي مردم در مي يابيم كه اسفنديار به عنوان ابرقهرماني رويين تن شناخته مي شود. در اين داستان ها اينطور آمده كه گشتاسب پدر اسفنديار بوده و به واسطه زرتشت چهار درخواست دارد. او در واقع آرزوهايي داشته که شامل ديدن جايگاه خود در جهان بعد از مرگ، گشايش احوال جهان بر او، تاثير نگذاشتن هيچ جنگ افزاري روي او و زندگي جاودان مي شود. زرتشت هم اين چهار آرزوي گشتاسب را به يک شرط قبول مي كند. شرط زرتشت اين بود كه او يکي از اين آرزوها را براي خود بردارد و سه مورد ديگر را به ديگران ببخشد. گشتاسب اولين آرزويش را براي خود و سه خواسته ديگر را به ترتيب به جاماسب و اسفنديار و پشوتن که دو پسر او بودند، مي بخشد.همان طور كه اشاره كرديم، در باور مردم قديم اسفنديار رويين تن بود و همين موضوع باعث پيروزي او در نبردها مي شد. اسفنديار براي اينکه رويين تن شود، در آب مقدس شست و شو داده شد، اما وقتي در اين آب بود، چشم هايش را بست و همين باعث شد چشم هاي او رويين تن نشوند.اسفنديار در يکي از اين نبردها سعي مي کند دو خواهر خود به نام هاي هما و به آفريد را که در کشوري بيگانه اسير بودند، آزاد کند، براي اين کار مجبور مي شود هفت مرحله را پشت سر بگذارد که اين هفت مرحله هم به نام هاي «هفت خوان اسفنديار» مشهور شده اند. در يکي از خوان ها که همان خوان سوم است، اسفنديار با يک اژدها روبه رو مي شود و شکمش را مي درد و خوني به رنگ سياه از شکم اژدها بيرون مي زند. اين همان افسانه معروف چشمه هاي قير ماماتيان است. مردم رامهرمز بر اين باورند که خون سياهرنگ اژدها باعث پديد آمدن چشمه هاي قير ماماتين شده است.
مهمانخانه اعراب
مهمانخانه اعراب نيز، يکي ديگر از مکان هاي ديدني رامهرمز است، جايي که به دليل قدمت و البته احياي دوباره اتاق هايي از ني به يکي از جاذبه هاي گردشگري خوزستان تبديل و در فهرست ميراث ملي ثبت شده است.
مي گويند در زمان قديم 99 درصد خانه هاي اعراب، محلي مخصوص براي پذيرايي از مهمانان خود داشتند؛ به همين دليل خوزستاني ها براي پذيرايي ويژه از مهمان خود همواره درصدد ساخت مکاني خنک در تابستان و گرم در زمستان بودند. اعراب به اين مکان مضيف مي گويند، از آن جهت که تمام اجزاي استفاده شده در مضيف ني بود. جالب است بدانيد که در مضيف اعراب، مراسم قهوه خوري خاصي که ويژه اعراب بود، برگزار مي شد.
سلامت روان و توجه به آن در تمام عرصه هاي زندگي از جمله زندگي فردي، اجتماعي و شغلي از اهميت زيادي برخوردار است و بي توجهي به آن مي تواند در کاهش کارايي، از دست رفتن نيروي انساني و ايجاد عوارض جسمي و رواني تاثيرگذار باشد.بيشتر افراد، يک سوم طول روز خود را در محيط کار مي گذرانند؛ روندي كه تا زمان بازنشستگي و گاه حتي پس از آن ادامه دارد. بنابراين کارمندان انتظار دارند در محيطي كار كنند كه از هر نظر، رضايت خاطر آنها را تامين كند.سلامت روان در محيط كار، سهم زيادي در بازدهي کارکنان دارد. علاوه بر اين، محيط سالم و پرشوري را ايجاد مي كند و در افزايش کارايي و بهره وري نيز تاثيرگذار است. در مقابل، محيط كار پرتنش و استرس زا كه آرامش در آن جايي ندارد، نه تنها منجر به اتلاف هزينه و انرژي مي شود، بلکه كارمندان را به سمت تنبلي، سستي و مشکلات روحي و رواني سوق مي دهد.
با اين مقدمه مي توان گفت كه سلامت روان بر كل زندگي كارمندان حاكم است و تاثيراتي كه آنها در طول ساعات کاري خود از محيط كارشان مي گيرند، بر تمام جنبه هاي فردي و اجتماعي از قبيل حالات روحي شخصي، اعتماد به نفس، اميد به زندگي، روابط اجتماعي و روابط خانوادگي اثرگذار است و اين يعني، سلامت روان کارکنان و محيط کار اثر متقابلي بر هم دارند.درست است كه انجام کار براي سلامت روان مفيد است، اما محيط کار منفي مي تواند مشکلات جسمي و روحي زيادي را ايجاد كند.
عوامل تهديدكننده سلامت روان
گاه فرد احساس مي کند نقش هاي مختلفي که در زندگي دارد، در محيط کار و خانواده با يکديگر تداخل دارند؛ اين مساله ممکن است براي کارمندان تعارض ايجاد کند که اين مشکل علاوه بر آسيب به کارکرد شخص در محيط کار و خانه، بر سلامت روان او نيز تاثيرگذار خواهد بود.
تبعيض و نقض حقوق ديگران
تبعيض در هر محيطي مانع از داشتن سلامت روان مي شود که محيط کار نيز از اين قاعده مستثنا نيست. تبعيض، سم مهلکي براي يک مجموعه کاري به حساب مي آيد و زمينه بروز بسياري از مشکلات رواني مي شود.
ترس از دست دادن شغل، نداشتن ارتقاي شغلي، عدم مشارکت همکاران در کارهاي تيمي و تمسخر از سوي همکاران مي تواند آسيبي جدي به بهداشت رواني فرد وارد کند.
استرس هاي محيط کار
افسردگي و اضطراب، شايع ترين مشكلات رواني است که در محيط كار وجود دارد. به طور مثال تغيير در فعاليت هاي كاري يا تغيير در اهداف ممکن است فرد را دچار استرس کند؛ استرسي که بي شک درون ساختار سازمان نيز راه پيدا مي کند.
بنابراين استرس سازماني را مي توان با مقياس كارگريزي و كيفيت كار اندازه گيري كرد. علاوه بر اينها بايد عنوان کنيم که هرچه ميزان استرس در محيط کار بيشتر باشد، عوامل ايجادکننده آن هم بيشتر خواهد بود که اين مساله ممکن است کارکنان را به سندرم سازماني مبتلا کند.
بنابراين كارفرمايان براي کاهش و جلوگيري از بروز مشکلات محيط کار بايد اقدام هاي مؤثري را با هدف ارتقاي سلامت روان کارکنان خود انجام دهند؛ اقدام هايي که نه تنها بهره وري را افزايش مي دهد، بلکه اثرات مثبتي هم بر کارکنان مي گذارد که از جمله آن مي توان به موارد زير اشاره کرد:
- ايجاد جو صميمي، همدلي و صداقت
- همکاري و احترام متقابل در ميان کارکنان سازمان
- پرهيز از اعمال روش هاي مبتني بر زور و اجبار
- شناسايي استعدادهاي بالقوه کارکنان و فراهم ساختن رشد و شکوفايي اين استعداد در حد توان و امکانات سازمان
- پرهيز از قضاوت هاي کورکورانه در مورد کار و رفتار کارکنان سازمان
- شناسايي دلايل واقعي کم کاري، غيبت از کار، بي حوصلگي و بي علاقگي به کار، کم توجهي و بي دقتي کارکنان
- آشنايي کارکنان با واقعيت هاي محيط کار و حذف آن دسته از معيارها و عوامل سازماني که از لحاظ اخلاقي، انساني و فرهنگ سازماني صحيح تلقي نمي شود.
- کاهش کارهاي اضافي و اصلاح و بهبود فرايندهاي کاري
- به حداقل رساندن ماموريت ها و شيفت هاي خارج از ساعت کاري
مديريت يک مجموعه با رعايت مواردي که به آنها اشاره کرديم، مي تواند جوي آرام و بدون استرس را براي کارکنان خود فراهم آورد.
در اين شرايط و در اين محيط، کارکنان نيز بدون مشکل به بهترين شکل ممکن وظايفشان را انجام مي دهند و تعاملي دوجانبه به وجود مي آيد؛ تعاملي که کارکنان هم در به وجود آمدن آن، نقش مهمي دارند که با رعايت برخي اصول مي توانند سهم زيادي در ايجاد محيطي پويا و بي دردسر داشته باشند که از جمله آنها مي توان به موارد زير اشاره کرد:
- در ساعات کاري به ذهن خود استراحت دهيد؛ نفس عميق کشيدن، بلند شدن از پشت ميز، راه رفتن و صحبت کردن با همکاران نمونه هايي از استراحت هستند.
- توانايي نه گفتن به درخواست هاي غيرمنطقي را داشته باشيد.
- سعي کنيد کارهاي محل کارتان را کمتر به خانه ببريد.
- استانداردهاي معقولي براي خود در نظر بگيريد و از خود انتظارات کمال گرايانه در انجام کارها نداشته باشيد.
- از ساعات کاري شناور استفاده کنيد.
- مديريت زمان داشته باشيد.
- يکي از معيارهاي سلامت روان داشتن احساس و روحيه بانشاط در محيط کار است؛ مساله اي که به رضايت کلي از زندگي و کار منجر مي شود.
در کنار عواملي كه مي تواند تاثيرات مثبت يا منفي بر سلامت روان كاركنان بگذارد، از مشكلات جسمي هم نبايد به راحتي گذشت؛ مشكلاتي كه اغلب باعث بروز ويژگي هاي منفي رواني مي شود.
روشنايي و نور
نور و روشنايي هم از عواملي است كه در محيط كار مي تواند تأثيرات منفي روي كاركنان داشته باشد. برخي از اين تأثيرات، جسمي است مثل تأثير روي دستگاه بينايي و برخي ديگر تأثيرات رواني هستند. کار در محيط هاي بسته، کم نور و همچنين پر نور اغلب با خستگي و تحريک پذيري فرد همراه هستند. افرادي که در چنين محيط هايي کار مي کنند، بازده مناسبي ندارند و ويژگي هاي منفي رواني زيادي از خود به جا مي گذارند.
سروصداي زياد
دستگاه شنوايي انسان به دامنه محدودي از اصوات حساس است، به طوري که اصوات و سر و صداهايي که در طيف بالاي اين دامنه قرار مي گيرند، براي فرد آزار دهنده هستند. چنين صداهايي علاوه بر ايجاد مشکلات شنوايي در فرد، تغييرات جسمي و رواني ديگري نيز به وجود مي آورند. از لحاظ جسمي، فشردگي عروق خوني، تغييرات ضربان قلب، گشاد شدن مردمک چشم، بالا رفتن فشار خون، کشيدگي عضلات و... را مي توان مشاهده کرد. چنين شرايطي معمولا با علايم اضطراب همراه هستند. پرخاشگري، بي اعتمادي و تحريک پذيري در افرادي که در محيط هاي پرسر و صدا کار مي کنند، مشاهده مي شود.درجه حرارت و رطوبت محيط کار نيز نقش زيادي در ايجاد مشكلات جسمي و روحي فرد دارد كه كارفرمايان بايد به اين موارد نيز توجه داشته باشند.
تبلت ها، گوشي ها و صفحه هاي مونيتور، چشمان بچه هاي ايراني را چنان خيره کرده و عقلشان را مدهوش که خيلي ها مي گويند کار از کار گذشته و نسل کودک امروز اين سرزمين، بازي هاي واقعي و حقيقي را به کلي فراموش کرده و در دنياي مجازي ذوب شده است. از طرفي روان شناسان و جامعه شناسان بسياري هستند که همچنان بازگشت بازي هاي واقعي ميان بچه ها اميدوارند. بازي هايي که فقط يک بازي ساده نيستند بلکه هوش اجتماعي کودکانمان را افزايش مي دهند و جامعه پذيري شان را بالا مي برند. عدم ارتباط با جامعه و گروه هاي همسالان، ايجاد استرس و اضطراب هاي مزمن، سوغاتي رويکرد افراطي استفاده از فناوري هاي نوين در بازي هاي کودکانه است. نوجوانان و کودکان بسياري در معرض آسيب هاي رواني و اجتماعي بازي هاي مجازي هستند. آنچه پيش روي شماست، تلاش مي کند تا با اشاره اي به بازي هاي حقيقي که زماني نه چندان دور کودکان و نوجوانان ايراني را به خود مشغول مي کرد، اميد دوباره در بازگشت کودکان به بازي هاي حقيقي ايجاد کند.
هپ هپ
در اين بازي، ابتدا يک نفر از دانش آموزان را که از بقيه بزرگ تر است، به عنوان استاد انتخاب مي کنند. استاد يک عدد را انتخاب مي کند، به طور مثال عدد 5 را انتخاب مي کند (انتخاب عدد اختياري است. بقيه دانش آموزان به شکل دايره وار مي نشينند و استاد، يکي از دانش آموزان را انتخاب مي کند، دانش آموز بايد از عدد يک شروع کند، يعني او بايد شماره يک بگويد، بعد به ترتيب، نفر دوم عدد دو، نفر سوم عدد سه و نفر چهارم عدد چهار را بايد بگويد. در اين جا نفر پنجم بايد بسيار حواسش جمع باشد و به جاي عدد 5 کلمه «هپ» را بگويد. چون عدد 5 را استاد انتخاب کرده بود به همين روش نفرات شش، هفت و. . . بايد اعداد مربوط به خود را بگويند. وقتي عدد 10 مي رسد باز بايد کلمه «هپ» گفته شود. به همين ترتيب به جاي مضارب عدد 5 بايد کلمه «هپ» را بگويند. اين عدد شماري به شکل دوره اي ادامه پيدا مي کند. کساني که به اشتباه به جاي کلمه «هپ» عدد بگويند يا کلمه «هپ» را به جاي عددي غير از مضارب 5 بگويند، مي سوزند و از بازي خارج مي شوند. بازي تا زماني ادامه پيدا مي کند که تنها يک نفر باقي بماند. آخرين نفر باقي مانده در دايره بازي به عنوان برنده شناخته مي شود.
شمع، گل، پروانه
اين بازي معمولاَ با 3نفر انجام مي شود. دو نفر دوطرف يک طناب را گرفته (به صورتي که وسط طناب کمي به زمين برخورد کند)، نفر سوم وسط مي ايستد و نفرات طرفين طناب را با اين شعر را (شمع گل پروانه افسانه و اسم طرفين بازي) طناب را مي چرخانند و نفر وسط از روي طناب مي پرد و روي هر اسمي که نتواند از روي طناب بپرد، جايش را با اسمي که روي آن مي ايستد، عوض مي کند.
الک دولک
بازيکنان به دو گروه تقسيم و به قيد قرعه، يکي از گروهها، بازي را شروع مي کند؛ يعني: چوب کوچک (پيل) را روي يک چاله کوچک يا وسط دو عدد آجر قرار داده و با سر چوب بزرگ (دسته) که در زير آن قرار داده، با قدرت به طرف نفرات گروه حريف که در محوطه هستند پرتاب مي کند. اگر پيل در هوا گرفته شود، پرتاب کننده اخراج مي شود، وگرنه مي بايد آن را از روي زمين بردارند و به طرف چاله (يا آجرها) بيندازند و بازيکن دسته به دست، با تمرکز حواس، آن را در دست مي گرداند تا پيلي را که به طرف چاله اش مي آيد، با ضربه دورش سازد، اگر نتواند و فاصله پيل با چاله کمتر از قد دسته باشد، باز سوخته است و اگر توانسته باشد با ضربه دورش سازد، فاصله را، از چاله با طول دسته مي شمارند. يک، دو، سه. . . دوباره ارسال پيل و دريافت پيل و شمارش فاصله با دسته تا به حد نصاب برسند وگر نه، همه آنها اين کار را به نوبت انجام مي دهند تا برسند. بديهي است اگر نتوانسته باشند، بازي را به گروه حريف واگذار مي کنند. اگر به حد نصاب (مثلاً 50) رسيدند، يکي يکي پيل را با سر دسته به مشابه توپ پينگ پنگ و راکت ضربه هاي کوچک و يکنواخت (چله) مي زنند و مي شمارند. بعد هر کدام، به تعداد چله، پيل را با ضربه سنگين دسته، به طرف جلو مي زند و هر پيلي که در هوا گرفته شود، گيرنده آن را به طرف مبدأ پرتاب مي کند، تمامي نفرات گروه دسته به دست به تعداد چله هايش بر پيل نواخته باشند. طول مسير (آخرين محلي که پيل مي افتد تا محل چاله)، توسط نفرات گروه حريف يکي پس از ديگري، به عنوان جريمه با دويدن طي مي شود. به طوري که با عبارت (آنا، داشقا، زنبيل، سونبول، او. . . ) شروع شده باشد و صداي (او. . . ) به صورت کشيده تا لحظه نفس کشيدن ادامه يابد. (يعني هر کجا صداي بازيکني قطع شد، يکي از دوستان دنباله مسير را با صداي (او. . . ) مي دود اگر در انجام اين موارد موفق شدند، در دور بعدي کنترل بازي را در دست مي گيرند و با دسته کار مي کنند و اگر نتوانند، باز در وسط محوطه بازي کرده، پيل را تعقيب مي کنند.
وسطي
تعداد شرکت کنندگان در اين بازي، محدوديت ندارد. کودکان هر چندنفر که باشند، دو دسته مي شوند و مشخص مي کنند که اول کدام گروه، وسط باشد. گروهي که وسط نيست، هم دو دسته مي شود و هر دسته در يک طرف زمين بازي قرار مي گيرد. آنها توپي را از يک طرف به طرف ديگر پرتاب مي کنند تا به يکي از افراد وسط بخورد. افراد وسط هم سعي مي کنند با جا خالي دادن نگذارند توپ به آنها بخورد. هر کس توپ به او بخورد، از بازي بيرون مي رود. اگر کسي توپ را بدون تماس با بدن خود يا زمين در هوا بگيرد (گل بگيرد)يا(بل بگيرد) در برابر هر بل مي تواند يکي از يارانش را که از بازي بيرون رفته، دوباره به وسط بياورد، يا اگر يک بار سوخت، از بازي خارج نشود. پرتاب توپ از اين طرف به آن طرف آنقدر ادامه پيدا مي کند تا چابک ترين و زرنگ ترين کودکان در وسط باقي بمانند. بعد، بازي با عوض کردن جاي وسطي ها با افراد دو طرف زمين ادامه مي يابد.
لي لي لي حوضک
در اين بازي مادر يا بزرگتر ديگري دست کودک را در دست ميگيرد، با انگشت دست ديگر کف دست کودک را قلقلک مي دهد و مي گويد: «لي لي حوضک، جوجو اومد آببخوره، افتاد تو حوضک.» انگشت کوچک را جمع ميکند: «اين درش آورد.» انگشت دوم را جمع ميکند: «اين شستش» انگشت سوم را جمع ميکند: «اين پختش.» کي خوردش ؟ انگشت شصت را ميگيرد و حرکت مي دهد: «منِ منِ کله گنده» اين بازي با انواع شعرگونه هاي ديگر نيز اجرا مي شود. با گرفتن انگشت کوچک: اينگفت: بريم دزدي. اين گفت چي چي بدزديم؟ اين گفت تشت طلاي پادشاه رو. اين گفت: جواب خدا رو کي مي ده؟ با تکان تکان دادن انگشت شصت: اين گفت: منِ منِ کله گنده! يا شعر جديد آن: اين کوچول موچوله، اين داداشِ (خواهرِ ) کوچوله، اين بابايِ کوچوله، اين مامانِ کوچوله، دوستشون داري؟ بله، بله، يک دنيا. اين بازي علاوه بر آشنايي با ريتم و قافيه و وزن، علاوه بر رابطة عاطفي با کودک و علاوه بر تحريک حس لامسة کودک، بيان نکتههاي اجتماعي و آموزش رياضي را نيز براي کودک آغاز ميکند. کودک براي اينکه شمارش را بياموزد مانند اجداد خود از انگشتانش استفاده ميکند. کودک براي يادگيري اين امر ابتدا بايد بياموزد، که انگشتان را به نوبت و با عدد مناسب آن مشخص کند. مدتها طول ميکشد تا کودک اين ترتيب و اين تطبيق را فرا گيرد و چه چيز زيباتر و پر انگيزه تر از يک کلام آهنگين دوست داشتني او را به اين کار تر غيب مي کند؟
بيست سوالي
دو گروه بازيکن روبه روي هم قرار مي گيرند. گروه اول بين خودشان چيزي را به عنوان موضوع انتخاب مي کنند. گروه دوم با مطرح کردن حداکثر 20 سوال بايد به آن موضوع برسند. پاسخ سوال ها فقط بايد بله يا نه باشد. گروهي که بتواند با پرسش هاي کمتر به پاسخ ها دست پيدا کند، برنده است.
ارهنگ ارهنگ اسب چه رنگ؟
نوعي بازي محلي بوده که از قديم در بين نوجوانان رواج داشته است. بازيکنان شامل دو گروه 5 نفره بوده و يکي از افراد گروه، نقش اُستا را اجرا مي کند. گروه اول مي گويد ارهنگ ارهنگ. گروه دوم مي گويد اسب چه رنگ ؟ گروه اول اسبي را با مشخصات خاص نام مي برد. گروه دوم در پاسخ مي گويد بزن و برو چکار داري از اينجا بازي شروع مي شود. دو اوستا با هم يکجا ايستاده و به نظاره دو گروه مي نشينند گروه اول که پاسخ درست داده با شلاق گروه دوم را تعقيب مي کند. بازي تا زماني ادامه مي يابد که دو اوستا با هم اعلام کنند سيه جو با اين عم کاربرعکس مي شود و گروه دوم به تعقيب گروه دوم مي پردازد. اين تعقيب و گريز تا زماني دامه مي يابد که فردي دستگير شود. در اين هنگام فرد دستگير شده را به محل دو اوستا برده و آن فرد بازنده اعلام و از دوربازي اخراج مي شود.
بارها ديده ايم کودکاني را و شايد فرزند خودمان که به هله هوله خوري دچار شده اند. کودکاني که هر ساعت يک چيزي در دستشان است و مي خورند و به وعده هاي اصلي غذايي بي رغبت مي شوند. اين کودکان عموما يا خيلي نحيف و مريض مي شوند يا دچار چاقي مفرط که آن هم سرانجام به بيماري ختم مي شود. در ارتباط با اين کودکان، پدران تا حدود زيادي از ماجرا بي خبرند و اين مادران هستند که سه راهبرد در برابر اين وضعيت کودکشان پيش رو مي گيرند. يا خيلي ناراحت و مضطرب و با داد و فرياد و تهديد، تلاش مي کنند فرزندشان را از هله هوله خوري دور کنند يا اينکه خودشان مشوق اصلي اين هله هوله خوري هستند و براي رهايي از بهانه گيري و ساکت کردن کودک خود، صورت مسئله را پاک کرده اند. دسته سوم هم مادراني هستند که تلاش مي کنند با تغذيه مناسب جبران هله هوله خوري کودک شان را بکنند و عمدتا در اين زمينه کودک را به چاقي مبتلا مي کنند. اما راه هاي ديگري هم هست، راه هايي که مي تواند کودکمان را از دام هله هوله خوري نجات دهد و مادران را از اضطراب برهاند، اما به مادراني که با بي تفاوتي از کنار اين ماجرا مي گذرند، پيشنهاد مي کنيم اين مطلب را حتما بخوانند تا دير نشده، فکري به حال کودک خود بکنند.
میزگرد برگزار کنید
از فرزندتان بخواهید در مورد آنچه می بیند، بیشتر فکر کرده و سعی کند به شما بگوید کدام یک از آنها راست می گویند و کدام دروغ. اگر فرزند شما در سنین پیش دبستانی است، می توانید یک بازی ترتیب دهید و اسنک ها را به ترتیب به رنگ های سبز، زرد و قرمز عنوان دهی کنید. غذاهای سبز را می توان هر روز خورد. غذاهای زرد را هرچند روز یک بار و غذاهای قرمز را فقط به ندرت می توان خورد. حالا از فرزندتان بخواهید در مورد پفک نظر بدهد؛ آیا می توان هر روز پفک خورد؟ شما می توانید این کار را به یک بازی تبدیل کنید و هر بار هنگام تبلیغات مواد غذایی آن را برگزار کنید.
پیشگیری کنید
قبل از اینکه به دلیل هله هوله های سرو شده در یک مهمانی دچار اضطراب و دلخوری شوید، بهتر است اصول یک تغذیه درست را به فرزندتان آموزش دهید. هرم غذایی را روی یک کاغذ مقوایی بکشید و با جزییات به او در مورد خواص هرکدام از مواد خوراکی توضیح دهید. به او بگویید که هر وعده غذایی که به وارد بدن می شود، چه تاثیراتی روی سلامت و ظاهر بدنش بر جای خواهد گذاشت. با این آگاهی این انتخاب را به فرزندتان داده اید که با دانش غذای مورد علاقه خود را انتخاب کند یا نسبت به آن بی علاقه باشد. بعد از اینکه یک وعده غذایی را مقابل فرزندتان قرار دادید، از او بخواهید به هرم غذایی که روی مقوا کشیده اید، رجوع کند و میزان اهمیت آن را برایتان توضیح دهد. با این کار فرزندتان را درگیر نوعی بازی سرگرم کننده کرده اید و هردو از آن لذت خواهید برد.
بگذاریدآشپزخانه بیاید
وقتی آشپزی می کنید، ممکن است کودکتان دوست داشته باشد در کنار شما باشد و آشپزی شما را تماشا کند. به جای اینکه او را جلوی تلویزیون برده و برای ساکت کردنش تلویزیون را روشن کنید، بگذارید در آشپزخانه کنار شما بایستد و از این فرصت برای یاد دادن نام غذاها، سبزی ها و... به او استفاده کنید. همچنین می توانید کارهای آسانی مثل اضافه کردن مواد به غذا و هم زدن را هم به او یاد بدهید.
چيپس، پفک، انواع اسنک ها، ويفرها، شکلات ها و... همگي از جمله تنقلات فانتزي غيرضروري است که به جهت دارا بودن نمک، روغن، مواد طعم دهنده، رنگ دهنده، مواد شيرين و نگهدارنده براي کودکان محدوديت مصرف دارد. نمک زياد اين محصولات باعث آسيب به کليه ها، تغيير ذائقه کودک به شورخواري، تجمع آب در بدن، تورم و پرفشاري خون خواهد شد. رنگ هاي به کار رفته باعث بروز اختلالات رفتاري، اضطراب، تندخويي و حساسيت شده و روغن هاي چند بار مصرف سرخ کردني با حرارت هاي بالا با ايجاد راديکال هاي آزاد پراکسيد، مواد سرطان زايي را ايجاد مي کند که مصرف درازمدت آن سبب ابتلاي مصرف کننده به انواعي از سرطان ها مي شود. از طرفي طي برشته يا سرخ شدن محصولات حاوي کربوهيدرات نظير چيپس، بيسکويت، کلوچه و... ماده اي سمي به نام آکريلاميد توليد مي شود که سبب تضعيف سيستم ايمني، افزايش بيماري هاي عفوني، ناباروري، سقط جنين، تغيير رفتارهاي جنسي و... مي شود. سوءجذب و سوءتغذيه ناشي از مصرف اين تنقلات نيز مي تواند به کم خوني، کوتاهي قد، پوکي استخوان و ريزش مو، به خصوص در کودکان در حال رشد منجر شود. مواد شيرين نيز باعث تنبلي لوزالمعده و بروز ديابت و عوارض ناشي از چاقي مي شود.
پینوکیو را شناسایی کنید
یکی از بهترین راه ها برای نظارت بر تماشای تلویزیون آن است که خودتان هم در کنار فرزندتان بنشینید و تلویزیون تماشا کنید. به این ترتیب شما هم تبلیغاتی را که در مورد خوراکی ها پخش می شود، مشاهده خواهید کرد و هم تبلیغاتی که در آن دروغ گفته یا بیش از حد اغراق می شود، تشخیص خواهید داد. حین تماشای تبلیغات می توانید بچه ها را به قضاوت دعوت و از این زمان برای آموزش آنها استفاده کنید. مثلا بعد از تبلیغ فست فود از فرزندتان بپرسید کدام ترکیب غذایی سالم تر است؟ همبرگر و سیب زمینی سرخ کرده و نوشابه یا میوه، سیب زمینی تنوری و شیرکاکائو؟
الگو باشید
نمی توانید تنها از فرزندتان انتظار هله هوله نخوردن را داشته باشید، در حالی که خودتان در مقابل او با اشتیاق این نوع خوراکی ها را نوش جان می کنید. شما مهم ترین الگوی فرزندتان هستید. در یک مهمانی وقتی یک خوراکی بدون ارزش غذایی به شما تعارف شد، آن را برندارید، البته لازم نیست علت آن را به میزبان توضیح دهید. شما با رفتارتان به فرزندتان آموزش داده اید که مراقب سلامتتان هستید. در کنار اینکه از فواید غذاهای سالم با او صحبت می کنید، مضراتی را که خوردن هله هوله به بدن می رساند، برایش با حوصله شرح دهید.
شما می توانید مقابله کنید
والدین، از اینکه چقدر قدرت کنترل برنامه زندگی خانواده را دارند، شگفت زده می شوند. تبلیغات تلویزیونی هر قدر هم وسوسه کننده باشند، شما می توانید با گفتن این جمله که «ما در خانه مان فقط غذای سالم می خوریم» قضیه را تمام کنید. در مورد قانون گذاری برای تماشای تلویزیون هم همین طور است. البته دقت کنید که نباید بیش از حد زیاده روی کنید. گرفتن یک جشن تولد در رستوران فست فود یا خوردن نوشابه در روزهای تعطیل یا تماشای بیشتر تلویزیون در جمعه ها استثناهایی است که می توانید قائل شوید.
به کودکتان تنقلات سالم بدهيد
برگه هلو، زردآلو و قيسي، يکي از خوشمزه ترين تنقلات سالم به شمار مي رود. برگه ها به دليل طعم شيرين و مزه متنوع جايگزين مناسب پاستيل، تافي و آبنبات هاي نرم است. برگه زردآلو، سرشار از ويتامين A بوده و به رشد مطلوب اطفال کمک مي کند و باعث تقويت بينايي مي شود. هرچه اين برگه نارنجي تر باشد، درصد بتاکاروتن (ويتامينA) آن بيشتر است. برگه قيسي از زردآلو کم شيرين تر و کوچک تر بوده و به دليل آنتي اکسيدان و ويتامين هاي گروه B براي رفع ناآرامي و بي خوابي کودک مفيد است. برگه هلو هم به رفع عطش کمک کرده، اشتها آور خوبي است و سموم بدن را دفع مي کند. آلو برقاني، آلو زرد، آلو سياه، آلو بخارا و آلوچه جنگلي خشک شده يا تازه، جايگزين مناسب لواشک هاي صنعتي است. آلو بخارا و برقاني، صفرا را دفع، کبد را تقويت و خون را تصفيه مي کند و جوش ها را التيام مي بخشد و از عوارض کم خوني مي کاهد. آلو جنگلي، ترش و ملس بوده، ملين و ادرارآور خوبي است، گرمي خوراکي ها را رفع مي کند، کليه ها را شست وشو مي دهد و از پرفشاري خون مي کاهد. آلو سياه مسکن حرارت دروني و حالت تهوع و سرگيجه است، در رفع خارش بدن موثر و سم زداي خوبي است. بهترين آلوها، آلوي سياه و برقاني است که ويتامين B زيادي دارد. سطح اين نوع ميوه خشک را مي توانيد با مقداري کاکائوي نرم شده پوشش دهيد و آن را جايگزين انواع شکلات هاي اسانس دار و اسمارتيز کنيد. مويز حبه هاي درشت خشک شده انگور سياه و کشمش حبه هاي انگور سبز است. مويز تهيه شده از انگور شاهاني و قرمز خواص بيشتري دارد و پرخاصيت ترين آن انواع پرگوشت، کم دانه يا بي دانه آن است. اين ميوه سرشار از آنتي اکسيدان بوده، از غلظت خون مي کاهد، رگها را گشاد مي کند، براي رفع سوء هاضمه مفيد بوده و ضدآلرژي و تقويت کننده سيستم ايمني است. در مقايسه با مويز، کشمش خواص کمتري دارد و براي مادران شيرده، سالمندان و کودکان در حال رشد مفيد است.
تيم فوتبال باشگاه پارس جنوبي جم، دومين حضور خود در ليگ برتر فوتبال باشگاه هاي ايران را تجربه مي کند. اين تيم نفتي بعد از حضوري موفق در اولين تجربه ليگ برتري اش، حالا در دومين دومين حضور نيز يک روند متناسب و خوب را در پيش گرفته و درميانه بالايي جدول قرار دارد.مدير عامل باشگاه پارس جنوبي جم از اوضاع و عملکرد تيمش راضي است؛ ولي درعين حال عقيده دارد که مي توانند از اين بهتر باشند. بهرام رضاييان، مديرعامل باشگاه پارس جنوبي جم مي گويد با تمام مشکلاتي که داشتيم، بچه ها در نيم فصل اول خوب کار کردند. پارس جنوبي با حضور در رتبه ششم اين شانس را دارد که در پايان فصل، سهميه آسيايي کسب کند و مدير عامل اين تيم به اين مهم اميدوار است. با بهرام رضاييان در خصوص وضعيت تيم پارس جنوبي و عملکرد آن در نيم فصل نخست ليگ برتر باشگاه هاي ايران گفت وگويي داشتيم که با هم مي خوانيم.
متاسفانه تيم ماهم از اشتباه هاي داوري ضربه خورد و من فکر نمي کنم کميته داوران توجيهي براي اين خطاها داشته باشد، چراکه معتقدم اشتباه هاي اعضاي اين کميته در چينش داوران بيشترين نقش را در مشکلات مربوط به داوري در مسابقات ليگ برتر دارد
اوضاع پارس جنوبي جم چطور است؟ همه چيز خوب پيش مي رود؟
خدا را شکر همه چيز خوب است. تمرين هاي تيم در اردوي تهران براي آماده سازي نيم فصل دوم شروع شده و تيم شرايط خوبي دارد. درصدد هستيم که با جذب چند بازيکن جديد، نقاط ضعف تيم را پوشش دهيم تا با قدرت بيشتر در نيم فصل دوم و مسابقات حاضر شويم.
از عملکرد تيم در نيم فصل اول رضايت داريد؟
حضور در رتبه ششم و در ميان تيم هاي مدعي بسيار خوب است، آن هم در حالي که خيلي از تيم هاي پر آوازه در پايان جدول هستند. من فکر مي کنم با توجه به مشکلاتي که داشتيم و نيز با توجه به بازيکناني که در ابتداي فصل از دست داديم، نتايج بسيار خوبي گرفتيم و من از عملکرد بازيکنانم راضي هستم؛ ولي در عين حال بايد بگويم که توانايي تيم ما بيشتر از اين است و اگر کمي خوش شانس تر بوديم وداوري ها بهتر بود و به ضرر ما سوت زده نمي شد، الان در رتبه هاي بالاتر قرارداشتيم، مثل فصل گذشته.
بحث مشکلات را پيش کشيديد، مهمترين مشکل شما چه بود؟
در فصل جاري، مثل بسياري از باشگاه هاي ديگر با مشکلات مالي دست به گريبان بوديم.مشکلات مالي به پارس جنوبي محدود نيست و همه تيم ها ازپديده صدرنشين تا پرسپوليس که نايب قهرمان آسياست، مشکل مالي دارند. ما نيز از اين قاعده مستثنا نيستيم؛ اما با ظرفيت هايي که در منطقه ويژه داريم، تلاش خواهيم کرد مشکلات را حل کنيم؛ البته اين مشکل، مسوولان باشگاه را به اين فکر انداخته تا اسپانسر جذب کنيم و از اين طريق بخشي از هزينه هاي باشگاه تامين شود. رايزني هايي براي جذب اسپانسر انجام داده ايم و از ميان چند گزينه، در نهايت با يکي از آنها وارد مذاکره جدي شديم. مذاکره و توافق با اسپانسر جديد براي تيم فوتبال باشگاه در مراحل نهايي است و انشاالله اسپانسر جديد باشگاه معرفي خواهد شد.
وزارتخانه کمکي به شما نمي کند؟ با توجه به اينکه در منطقه محروم قرار داريد.
وزارت نفت نمي تواند کمک کند؛ البته نه اينکه نخواهد، چون اين يک قانون است که در مجلس و دولت تصويب شده و دولت نمي تواند به تيم هاي حرفه اي کمک کند؛ اما خوشبختانه از زماني که جناب موسوي در راس منطقه ويژه پارس جنوبي قرار گرفتند، حمايت خيلي خوبي از تيم داشتند. ايشان به عنوان يک مدير ورزش دوست از همان جلسات ابتدايي با راهکارهاي قانوني و تلاش هايي که داشتند و از طرق مختلف، تزريق پول به تيم پارس جنوبي را در دستور کار خود قرار دادند و تلاش هاي زيادي شده تا مطالبات اعضاي کادرفني و بازيکنان پرداخت شود.
گويا ايشان فوتبالي هستند؟
ايشان از مديران علاقه مند به ورزش هستند و نگاه ويژه اي به ورزش دارند. اتفاقا در آخرين بازي ما با پرسپوليس که شکست خورديم، ايشان به رختکن آمدند و ضمن خسته نباشيد به بازيکنان، به آنان دلداري دادند و برايشان آرزوي موفقيت کردند. گفتند که آنها طي دو سال گذشته کار بزرگي انجام دادند و بايد با همين شرايط ادامه دهند تا بتوانند روزهاي خوب خود را تکرار کنند و نيز تا پايان از آنها حمايت خواهند کرد.
شما هم مثل ساير تيم ها از داوري گلايه داريد. چقدر از اين ناحيه ضرر کرديد؟
متاسفانه تيم ماهم از اشتباه هاي داوري ضربه خورد و من فکر نمي کنم کميته داوران توجيهي براي اين اشتباه ها داشته باشد؛ چراکه معتقدم اشتباه هاي اعضاي اين کميته در چينش داوران بيشترين نقش را در مشکلات مربوط به داوري در مسابقات ليگ برتر دارد. شما اکنون مي بينيد که بيشتر تيم ها نسبت به داوري ها گلايه مند هستند و شايد خيلي از آنها نيز حق داشته باشند؛ اما بالاخره بايد جايي اين اشتباه ها به حداقل برسد و داوري ها عادلانه باشد.
يعني مي گوييد اشتباه هاي عمدي است؟
من نمي گويم که داوران عمدا اشتباه مي کنند و شک نداريم که اشتباه ها آنها سهوي است؛ اما حرفمان اين است که تا کي قرار است اشتباه ها به ضررمان باشد و از اين مساله ضرر کنيم؟ وقتي مجموع خطاهاي داوري را در نظر مي گيريم، مي بينيم که داوران امتيازات زيادي را از ما گرفتند و اين اصلا برايمان قابل هضم نيست. ما در بازي هايي مثل ماشين سازي، پديده، نفت آبادان، نفت مسجدسليمان وسپيدرود از داوري ضرر کرديم و اميدوارم کميته داوران بتواند دليلي قانع کننده برايمان بياورد.
را ه حل از نظر شما چيست؟ چکار بايد کرد تا مشکل حل شود؟
متاسفانه نه تنها ما؛ بلکه بيشتر تيم هاي ليگ برتر از شرايط داوري نااميد شده اند. الان وقت آن است که فدراسيون جلو بيايد و فکري به حال اين موضوع کند. بايد شرايطي فراهم شود تا اشتباه ها به حداقل برسد و اينقدر راحت حق تيم ها ناديده گرفته نشود. فدراسيون در اين شرايط بحراني داوري کشور بايد خودي نشان دهد و فکري به حال اشتباه ها کند. در چنين شرايطي پيشنهاد ما مي تواند اين باشد که کميته داوران براي انتخاب داوران مسابقات، با سازمان ليگ به عنوان مجري برگزاري مسابقات مشورت کند؛ چراکه سازمان ليگ به شرايط همه تيم ها و مسابقات اشراف کامل دارد و مي تواند اطلاعات خوبي در اختيار اعضاي کميته داوران قرار دهد تا آنها چينش هاي درستي داشته باشند.
بازيکن جديدي هم براي نيم فصل دوم جذب کرده ايد؟
تا کنون يک بازيکن جذب کرده ايم و طبق برنامه مهدي تارتار قصد داريم چند بازيکن ديگر هم جذب کنيم تا با قدرت بيشتري در مسابقات حضور پيدا کنيم.
گويا چند بازيکن هم قرار است از تيم جدا شوند؟
متاسفانه برخي باشگاه ها بدون اطلاع ما با افراد تيم مذاکره کرده اند و اين حرفه اي نيست. اگر آنان به بازيکنان پارس جنوبي نياز دارند، بايد درخواست خود را به صورت مکتوب به اطلاع باشگاه برسانند. به طور مثال، يک تيم انتهاي جدولي که هزينه هاي عادي خود را هم نمي تواند تامين کند، به بازيکن پارس جنوبي پيشنهاد سه برابري از قراردادي که با ما دارد، داده که برايم جالب است. بالاخره طبيعي است که يک سري بروند و يک سري هم بيايند؛ اما ما استخوان بندي و شاکله تيم را به هم نخواهيم زد.
پارس جنوبي مي تواند مقام پنجمي فصل گذشته را تکرار کند؟
هدف ما کسب سهميه آسيايي است، بنابراين نه تنها به پنجمي فصل گذشته قناعت نخواهيم کرد؛ بلکه به دنبال جايگاهي سوم يا چهارم هستيم. همانطور که گفتم توانايي بالايي داريم و اين بچه ها قادرند که کارهاي بزرگي انجام دهند.
از عملکرد تارتار راضي هستيد و آيا ايشان ماندني هستند؟
از عملکرد مهدي تارتار راضي هستيم. ايشان با توجه به بضاعت باشگاه، نتايج مناسبي گرفته اند و مطمئن باشيد او تا پايان فصل، سرمربي پارس جنوبي جم خواهد بود؛ البته براي سال بعد هنوز زود است که صحبت کنيم؛ ولي مطمئنا اگر همه چيز روال طبيعي خود را طي کند، فصل آينده هم ايشان در کنار ما خواهند بود.
نفتي ها در ليگ برتر تنيس استان خوزستان، با درو کردن مدال ها يکه تازي کردند.
هجدهمين دوره ليگ برتر تنيس خاکي استان خوزستان با حضور 6 تيم برگزار شد که در پايان اين رقابت ها دو تيم نفتي ملي حفاري اهواز و نفت اهواز مقام هاي اول و سوم را به خود اختصاص دادند.
اين مسابقات به صورت دوره اي برگزار شد که تيم ملي حفاري اهواز با پشت سر گذاشتن تمام رقبا موفق شد به مقام قهرماني برسد، تيم خورشيدتابان جوانان جنوب به مقام دوم رسيد و تيم نفت اهواز هم در رتبه سوم قرار گرفت.
در مراسم اختتاميه هجدهمين مسابقات تنيس ليگ برتر باشگاه هاي تنيس خوزستان احمدرضا زيبايي، رئيس هيأت تنيس خوزستان؛ عبدالامير سوده، دبير هيأت، اعضاي هيأت استان و سرپرستان تيم هاي حاضر شرکت کردند و کاپ ها و مدال هاي تيم هاي برتر اهدا شد.
بانوي ورزشكار نفتي، مدال برنز مسابقات دارت كشور را كسب كرد. مهتاب صادقي، ورزشكار رشته دارت از خانواده صنعت نفت (نفت و گاز گچساران) كه سابقه درخشاني در رشته ورزشي دارت دارد، در مسابقات قهرماني كشور و با پشت سر گذاشتن رقبايش، مقام سوم را از آن خود كرد.
مسابقات قهرماني دارت کشور با حضور 21 تيم از استان هاي مختلف کشور در شهر شاهرود استان سمنان بر گزار شد.
گفتني است، در اين مسابقات عسل عوض زاده از سمنان اول، مونا فرهنگ از تهران دوم، مهتاب صادقي از كهگيلويه و بويراحمد ( نفت و گاز گچساران) و زينب ذوالفقاري از اصفهان به طور مشترک مقام سوم را كسب كردند.
يک دوره برنامه هاي تفريحي- ورزشي در کمپ هاي عملياتي شرکت ملي مناطق نفت خيزجنوب برگزار شد.
امور ورزش و تربيت بدني مناطق نفت خيز جنوب با هدف توسعه ورزش همگاني و به منظور ايجاد شور و نشاط و با هدف افزايش سطح سلامت جسماني کارکنان عملياتي، با همکاري واحد ورزش شرکت پيراحفاري، يک دوره برنامه تفريحي- ورزشي در محل کمپ هاي واحدهاي عملياتي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب برگزار کرد.
شرکت کنندگان دراين مسابقات، در رشته هاي پينگ پنگ، فوتبال دستي، دارت و طناب کشي به رقابت پرداختند که در پايان اين برنامه، ضمن معرفي برگزيدگان و تشويق آنان، به نفرات برتر لوح يادبود اهدا خواهد شد.
هدايت يزدي، مديرعامل باشگاه مناطق نفت خيزجنوب با اشاره به اينکه گسترش ورزش هميشه در اين مناطق موردتوجه قرار داشته، گفت: حضور ده ها نفر از کارکنان عملياتي در برنامه هاي ورزشي، نشان از رونق و اشاعه فرهنگ ورزش در ميان اين بخش از جامعه است.
حسين آزادي - فوران نفت در خاورميانه، در سپيده دم 5 خرداد 1287 هجري شمسي در چاه شماره يک مسجدسليمان به وقوع پيوست و اين طلاي سياه و ارزشمند، منشا خير و برکت کشورمان شد. قدمت ورزش در شرکت بهره برداري نفت و گاز مسجدسليمان نيز به سابقه اکتشاف نفت در ايران، يعني به 110 سال قبل برمي گردد، به گونه اي که رشته هاي ورزشي از جمله فوتبال، گلف، تنيس، راگبي، شنا، واليبال، اسکواش، دوچرخه سواري، سوارکاري و... از شهر اولين ها شکل گرفت و به سراسر کشور تعميم و گسترش يافت. روح الله بهمني، رئيس امور ورزش نفت و گاز مسجدسليمان معتقد است که ورزش همگاني اهميت فراواني دارد، چرا که سلامت و شور و نشاط کارکنان به بهره وري در نفت کمک شاياني مي کند و اين مهم شامل حال خانواده هاي کارکنان نفت هم مي شود.
رئيس امور ورزش شرکت بهره برداري نفت و گاز مسجدسليمان به اهميت ورزش اشاره کرد و گفت: توسعه ورزش، عامل سلامت و تندرستي در بين کارکنان است و در تقويت نشاط و شادابي آنها نقش اساسي دارد که با برنامه هاي انجام شده يا در دست اقدام، در صدد هستيم ضمن حفظ اين روحيه، وظايف خود را در زمينه خدمات رساني مطلوب به کارکنان، خانواده هاي آنها و ساير مردم شهرستان انجام دهيم.
روح الله بهمني درادامه با بيان اينکه ترويج ورزش همگاني در بين خانواده ها از مهم ترين اولويت هاي امور ورزش اين شرکت محسوب مي شود، به رشته هاي فعال در 2 بخش همگاني و قهرماني در سطح اين شرکت اشاره کرد و گفت: هم اکنون 21 رشته ورزشي از جمله فوتبال، بدمينتون، فوتسال، بسکتبال، کشتي، پينگ پنگ،آمادگي جسماني و ايروبيک،کاراته، تنيس خاکي، کوهنوردي، بيليارد، وزنه برداري، شنا، گلف، دارت، جودو، تکواندو، بدنسازي، طناب کشي و تيراندازي در اين شرکت فعال هستند.
3 هزار نفتي را درگير ورزش کرده ايم
او در ادامه گفت و گو، تعداد کارکنان شرکتي را که در رشته هاي مختلف ورزشي در سطح اين شرکت مشغول فعاليت هستند 2 هزار و 709 نفر عنوان کرد و اظهار داشت: از اين تعداد، يک هزار و 859 نفر را آقايان و 850 نفر را نيز بانوان تشکيل مي دهند.
مسؤوليت اجتماعي
رئيس امور ورزش نفت و گاز مسجد سليمان در ادامه با اشاره به وظيفه مهم مسؤوليت اجتماعي در شهري چون مسجد سليمان، با بيان اين نکته که شرکت نفت و گاز مسجدسليمان به افراد غير شرکتي نيز خدمات رساني مي کند، تصريح کرد: در اين زمينه به 6 هزار و 422 نفر خدمات رساني مي کنيم که از اين تعداد 3 هزار و 942 نفر آقا و 2 هزار و 480 نفر نيز خانم هستند. اوهمچنين بر اجراي طرح هاي عام المنفعه، ارائه خدمات رايگان ورزشي در سطح شهرستان و منطقه و ترويج ورزش همگاني در بين خانواده ها تاکيد کرد.
مسابقات قهرماني
بهمني اعزام تيم ها به مسابقات قهرماني استان خوزستان و رقابت هاي قهرماني کشور، اجراي مسابقات متعدد جام رمضان، برگزاري مسابقات فوتسال پيشکسوتان، برگزاري طرح اوقات فراغت در فصل تابستان و استعداد يابي نفرات شاخص در رشته هاي ورزشي، برگزاري همايش هاي کوه پيمايي و پياده روي خانوادگي در مناسبت هاي مختلف را از برنامه هاي انجام شده و آتي اين شرکت عنوان کرد.
ورزش کارکنان عملياتي و اقماري
رئيس امور ورزش شرکت بهره برداري نفت و گاز مسجدسليمان در ادامه با اشاره به اهتمام امور ورزش اين شرکت با هدف رفع مشکلات و دغدغه هاي کارکنان عملياتي و اقماري گفت: به همين منظور در زمينه تعميرو تجهيز وسايل ورزشي و بهسازي سالن هاي ورزشي در کمپ هاي لب سفيد و قلعه نار، اقدام هايي انجام شده که اميدواريم با اجراي اين برنامه ها، بتوانيم در ايجاد شور و نشاط و ارتقاي روحيه کارکنان مناطق عملياتي گام هايي اساسي برداريم.
تالار افتخارات نفت و گازمسجد سليمان
بهمني در خصوص مهمترين افتخارات و عناوين کسب شده ازسوي ورزشکاران و تيم هاي ورزشي اين شرکت در رقابت هاي مختلف اظهار داشت: قهرماني در ليگ برتر جودو باشگاه هاي کشور، کسب مقام نايب قهرماني در رقابت هاي ليگ برتر گلف باشگاه هاي ايران،قهرماني تيم هاي کاراته بانوان و آقايان در رقابت هاي کشوري،کسب عنوان نخست تيم کشتي آزاد در مسابقات استان، قهرماني مسابقات در وزنه برداري نوجوانان خوزستان، نايب قهرماني محسن شهني فيض، کارمند امور ورزش اين شرکت در رقابت هاي جهاني پاورليفتينگ، کسب مدال نقره سعيد حسين پور در مسابقات دانش آموزان جهان، کسب مدال برنز ميعاد مظاهري در رقابت هاي بين المللي کيوکوشين کاراته اصفهان و قهرماني تيم فوتبال نفت مسجدسليمان در مسابقات دسته اول باشگاه هاي کشور و صعود به ليگ برتر از مهمترين عناوين و افتخارات کسب شده طي يک سال اخير در امور ورزش اين شرکت به شمار مي رود.
ارائه خدمات بهتر به کارکنان و خانواده ها
رئيس امور ورزش نفت و گاز مسجدسليمان در پايان ابراز اميدواري کرد تا با همکاري و مساعدت ساير مسؤولان و دست درکاران و پيشبرد اهداف و برنامه هاي اين امور، در آينده شاهد تحول و پيشرفت ورزش اين شرکت و ارائه خدمات مطلوب به کارکنان و همچنين علاقه مندان به ورزش در سطح شهرستان مسجدسليمان باشيم.
تيم واترپلوي نفت اميديه در دور برگشت و مرحله دوم از بيست و هشتمين دوره ليگ برتر باشگاه هاي کشور، با دو پيروزي و يک شکست به کار خود پايان داد.
تيم نفت اميديه در اين دوره از رقابت ها در گروه (الف ) و در کنار تيم هاي سايپا، نوفلاح و نفت و گاز گچساران قرار دارد.تيم نفت اميديه درآخرين بازي خود درمرحله دوم ليگ برترواترپلوي باشگاه هاي کشور در دربي نفتي ها و در ديداري پرگل و جذاب با حساب 18 بر7 مقابل تيم نفت وگاز گچساران به برتري دست يافت وبا هشت امتياز پس از تيم سايپا تهران درمکان دوم جدول رده بندي گروه نخست بازي ها باقي ماند.شاگردان رضاجعفري پيش از بازي دربي در اين مرحله، مقابل تيم شهيد نوفلاح تهران قرار گرفتند و موفق شدند اين تيم را هم در ديداري سخت و نفس گير با نتيجه نزديک 9 بر 8 شکست دهند. تنها شکست نفت اميديه در اين مرحله، مقابل تيم قدرتمند سايپا بود.تيم واترپلوي نفت و گاز گچساران هم با سه شکست در اين مرحله، در انتهاي جدول اين گروه قرار گرفت.
تيم فوتبال اميد نفت اهواز با يک پيروزي شيرين ديگر، موفق شد به رتبه دوم جدول ليگ برتر اميد هاي کشور صعود کند و در فاصله يک قدمي صدرنشين قرار بگيرد.نفت اهواز که چند هفته اي است روي دور پيروزي قرار گرفته و نتايج قابل توجهي کسب کرده، در ادامه روند رو به رشد خود در هفته شانزدهم رقابت هاي ليگ برتر اميدهاي کشور، موفق شد تيم مس رفسنجان را با نتيجه دو بر يک شکست دهد.اميد لطيفي و محمود صالحي، زنندگان گل هاي تيم اهواز در اين مسابقه بودند. اميدهاي نفت اهواز که در اين فصل از مسابقات با مربيگري محمد خميسي، عملکرد قابل قبولي داشته اند، با کسب اين پيروزي 28 امتيازي شده و به جايگاه دوم جدول صعود کردند و همراه فولاد خوزستان در کورس قهرماني قرار گرفتند.در اين سري از رقابت ها، تيم اميد هاي پارس جنوبي نيز موفق شد تيم صدرنشين يعني فولاد خوزستان را با نتيجه بدون گل متوقف کند.
با حضور مديرعامل باشگاه فرهنگي - ورزشي مناطق نفت خيز جنوب، از ورزشكاران مدال آور بازي هاي آسيايي نفت گچساران تقدير شد.
هدايت يزدي، مديرعامل باشگاه مناطق نفت خيز جنوب؛ فرهاد جعفري، مدير منابع انساني نفت گچساران؛ شاهرخ داودي، رئيس امور ورزش نفت گچساران؛ مهرداد بابادي وند، رئيس ورزش قهرماني مناطق نفت خيزجنوب و جمعي از دست دركاران امور ورزش طي مراسمي از امير محمد پرهون، حسين خالدي تبار و پيمان قاسمي، واترپلوييست ملي پوش نفتي که همراه اين تيم ملي واترپلو به مقام سوم آسيا دست پيدا کردند و صونا بيداد و ستاره رحمانيان، هندباليست هاي ملي پوش نفتي که همراه تيم ملي هندبال کشورمان در مسابقات آسيايي ژاپن به مقام پنجم رسيدند، تقدير و تجليل به عمل آوردند.اين ورزشكاران در مسابقات المپيک آسيايي اندونزي و مسابقات هندبال بانوان قهرماني آسيا در ژاپن حائز عناوين برتر شده بودند.گفتني است، به دليل عدم حضور امير محمد پرهون و پيمان اسدي لوح تقدير آنها به خانواده هايشان تحويل شد.
تيم هاي فوتبال پيشکسوتان نفت اهواز و نفت مسجدسليمان در ديداري دوستانه به مناسبت تجليل از پيشکسوت ورزش و همکار بازنشسته خود به ميدان رفتند.
به مناسبت گراميداشت مقام پيشکسوت ورزش و بازنشستگي علي حسين مطلبي از کارکنان شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب، ديدار دوستانه اي بين تيم هاي پيشکسوتان نفت اهواز و نفت مسجدسليمان درزمين چمن استاديوم شهيد بهنام محمدي مسجدسليمان برگزار شد که در نهايت با نتيجه 7 بر 3 به سود تيم نفت اهواز به پايان رسيد.
قبل از شروع اين ديدار، اعضاي تيم پيشکسوتان و مديرعامل باشگاه فرهنگي - ورزشي مناطق نفت خيز جنوب با اهداي لوح تقدير از زحمات علي حسين مطلبي در دوران خدمتش در ورزش مناطق نفت خيز جنوب و افتخارآفريني ايشان در ساليان طولاني تقدير و تشکر کردند.
در آستانه سالمرگ شهادت گونه مردي هستيم که از کودکي اش به عنوان پسر آشپز مخصوص وليعهد، کم کم وارد ميدان بازي بزرگان ايران دوره قاجار شد. او در جواني، خود را بهتر شناخت و البته ديگران و وليعهد نيز او را خوب شناختند و به استعداد ذاتي و هوش زمان شناسانه اش پي بردند. در آن دوران محبوب دربار شد و در ميان سالي به صدارت اعظمي همان وليعهدي رسيد که در تبريز او را مي ستود، درتهران به وزيري اش رساند و در کاشان، خونش را کف حمام فين جاري کرد. اميرکبير در دوره صدارت 39 ماه اش که از سه سال و نيم هم کمتر مي شد، چنان نام خود را در تاريخ ايران ماندگار کرد که هنوز هم توسعه، توام با پاکدستي و وطن ستايي را با نام او مثال مي زنند. در قحط الرجال دوره قاجار، نام اميرکبير و اقدام هايش مانند نگيني در تاريخ معاصر ايران مي درخشد. از زندگي و بخصوص مرگ او زياد گفته اند و نوشته اند. اين بار بناداريم از يک کار سترگ او سخن بگوييم؛ تاسيس دارالفنون از سوي اميرکبير نه صرفا راه اندازي يک مدرسه مدرن که دروازه ورود صنعت و فناوري به ايران محسوب مي شود. صنعت ايران در همه اشکال خود از اين لحاظ به روشن بيني و آينده نگري اميرکبير مديون است.
دارالفنون، نام مدرسه اي است که به ابتکار اميرکبير در زمان ناصرالدين شاه براي آموزش علوم و فنون جديد در تهران تأسيس شد و حتي مي توان آن را نخستين دانشگاه در تاريخ مدرن ايران دانست. در نوشته هاي ايراني، تا ديرزماني همه دانشگاه هاي خارجي را دارالفنون مي خواندند. ساختمان دارالفنون در خيابان ناصرخسرو و در مرکز شهر تهران جاي گرفته است. اميرکبير پس از سفر به روسيه، متوجه نياز فوري کشور به مرکز آموزش عالي شد، از اين رو از ابتداي صدارت خود، براي ايجاد اين مرکز تلاش کرد؛ ولي متأسفانه هيچ گاه شاهد افتتاح آن نشد؛ چرا که نخستين دسته از استادان به سرپرستي دکتر ياکوب ادوارد پولاک، دو روز پس از دستگيري و تبعيد اميرکبير به تهران آمدند و با استقبال گرمي مواجه نشدند. نزديک به 14 سال پس از تاسيس مدرسه عالي دارالفنون و کمي پس از مدرسه ابتدايي رشديه تبريز، مدرسه شوکتيه بيرجند، سومين مدرسه از نوع مدارس جديد در ايران محسوب مي شود که به دنبال آن دبيرستان شوکتيه و مدارس دشت بياض نهبندان، سربيشه، خوسف و دبستان دخترانه شوکتي افتتاح شد.
ورود استادان اتریشی
معلمان اتریشی در ۲۷ محرم ۱۲۶۸ هجری قمری، دو روز پس از عزل امیرکبیر به تهران رسیدند. با وجود این، امیرکبیر سفارش آنها را به جان داوود خان کرد و گفت چندان که می توانی به آنان مهربانی کن و نگذار ناراحت و پراکنده خاطر شوند. ناصرالدین شاه نیز از ورودشان باخبر و خوشحال شد و داوودخان را به اعطای حمایل سرخ سرتیپی مفتخر کرد؛ ولی استقبال خوب و شایانی از استادان اتریشی نشد. دکتر یاکوب ادوارد پولاک، از جمله آن استادان، سرگذشت پذیرایی سرد ایرانیان را این گونه نوشته است:
ما در ۲۴ نوامبر ۱۸۵۱ به تهران وارد شدیم. پذیرایی سردی از ما کردند. کسی به پیشواز ما نیامد و اندکی پس از آن آگاه شدیم که در این میانه، اوضاع دگرگون شده و چند روز پیش از ورود ما، در پیکارشکنی های درباریان و بویژه دسیسه های مادر شاه، که از دشمنان سر سخت امیرنظام بود، میرزا تقی خان از کار بر کنار شده بود، اما همین که امیر از ورود ما آگاه شد، به میرزا داوودخان گفته بود که این نمساوی(اتریشی) های بیچاره را من به ایران آورده ام. اگر سر کار بودم، اسباب آرامش آنها را فراهم می کردم؛ اما اکنون نگرانم به آنان خوش نگذرد. سعی کن کارشان رو به راه شود.
گشایش
دارالفنون در روز یکشنبه 6 دی ۱۲۳۰ برابر با 5 ربیع الاول ۱۲۶۸ قمری، 13 روز پیش از قتل امیرکبیر و با حضور ناصرالدین شاه، آقاخان نوری صدراعظم جدید و گروهی از دانشمندان و معلمان ایرانی و اروپایی با ۳۰ شاگرد به طور رسمی گشایش یافت.
در روزنامه وقایع اتفاقیه آمده است:
در روز یکشنبه 5 ماه ربیع نخستین از سال ۱۲۶۸ هجری، مطابق با سنه خامسه از جلوس سعادت مانوس، مدرسه مبارکه دارالفنون، واقعه در ارک محروسه تهران که بنا و انشا از سال سابق شروع شده بود، بر حسب امر فرمان مطاع افتتاح شد و از آن تاریخ، علوم مستظرف و فنون مستحدث و صنایع مستغرب که حکمای اروپا اساس آنها را در ظرف چند قرن برپا ساخته بودند، در ایران تأسیس با تقدیس انتشار همی گرفت و اشتهار همی پذیرفت. در آن زمان هفت معلم اتریشی، آموزش محصلینی را که اغلب از خانواده های مهم و بانفوذ بودند، بر عهده داشتند. با وجود آغاز به کار مدرسه، عملیات ساختمانی آن تا سال ۱۲۶۹ هجری قمری ادامه داشت. در سال ۱۳۰۴ قمری نیرالملوک، وزیر علوم تالار نمایشی در مدرسه ساخت تا مکانی برای اجرای تئاتر باشد. از آن زمان درِ اصلی مدرسه در خیابان همایون بسته و دری به خیابان ناصریه سابق و ناصرخسرو فعلی گشوده شد. بعدها با اعتراض سفیر انگلستان به ملیت اتریشی این افراد، چند استاد ایتالیایی، فرانسوی و آلمانی نیز به این افراد اضافه شدند. سه استاد ایرانی طب، عربی و جغرافیا و یک استاد فرانسوی مقیم ایران نیز بزودی به این جمع افزوده شدند.»
نام گذاری
از نامه های به جا مانده از امیرکبیر و مندرجات روزنامه وقایع اتفاقیه و اسناد دیگر برمی آید که در آغاز، نام خاصی برای این واحد آموزشی در دست ساخت در نظر نگرفته بودند و از این بنا با عناوین «مدرسه، مدرسه جدید، مکتب خانه پادشاهی، تعلیم خانه، معلم خانه و مدرسه نظامیه» یاد شده است. در آخرین نامه ای که امیرکبیر به سفیر ایران در روسیه برای پیگیری جذب استادان اروپایی می نویسد، از این بنا به عنوان مدرسه نظامیه یاد می کند.
ریشه شناسی واژه دارالفنون
در منابع پیش و پس از تأسیس دارالفنون، بخصوص در خاطرات دانش آموختگان اروپا به واژه دارالفنون برمی خوریم. اینان زمانی که از دانشگاه های اروپایی نام می برند آنها را دارالفنون می نامند؛ مانند دارالفنون پاریس و دارالفنون لندن. واژه دارالفنون ترجمه Polytechnique فرانسوی یا Polytechnic انگلیسی است که عثمانی ها آن را به عربی ترجمه کردند و با همین لفظ وارد زبان فارسی شد.
برگرفته از کتاب:
امیرکبیر و تاریخ دارالفنون
قطعه جديد وحيد تاج به نام «سقوط» با شعري از حسين غياثي و آهنگسازي اميرحسين فيضي و همراهي گروه «همنوازان تاج» منتشر شد. تنظيم اين قطعه را «عماد نکويي» انجام داده است. اين خواننده، قطعه «سقوط» را برايِ نخستين بار در کنسرت مردادماه 1397 در شهر اصفهان اجرا کرده بود.در قطعه «سقوط» مهدي حقيقي، دانيال جورابچي، داريوش حجازي، پدرام فريوسفي، روژين عدالت، عماد نکويي، فرشاد سوري، نيما داوودي، هادي اسماعيلي، ابراهيم قائدي، روح الله فروزش، سينا کريمي و مجيد اسماعيلي، نوازندگان گروه «همنوازان تاج» به عنوان نوازنده حضور دارند.
شورها در دلم انگيخته
ز تـو بــگـذشـتم و بگذاشـتمت بـا دگـران
رفـتـم از کـوي تـو لـيکن عـقب سرنـگران
مـا گـذشـتيم و گـذشت آنچه تو با ما کردي
تـو بـمـان و دگـران واي بـه حـال دگــران
مي روم تـا کـه به صاحـبنـظري بـاز رسـم
مـحـرم مـا نـبـود ديــده کـوتـه نـظـران
دلِ چـون آيـنـه اهـل صـفا مـي شـکنند
کـه ز خود بي خبرند اين ز خدا بي خـبران
گـل ايـن بـاغ بـجز حسرت و داغم نفزود
لالـه رويـا تو بـبخـشاي به خونين جـگران
ره بـيـداد گـران بـخت من آمـوخـت تـو را
ورنـه دانـم تـو کــجـا و ره بـيـداد گـران
سـهل بـاشد هـمه بـگذاشتن و بگذشتن
کـايـن بـود عـاقـبت کـار جـهان گذران
شــهـريـارا غــم آوارگـي و دربـه دري
شـورها در دلـم انـگيـخـته چون نوسفران
شهريار
اين روزها فيلم بي نامي روي پرده سينماها آمده است؛ فيلمي که عنوان کاراولي را براي کارگردانش، عليرضا صمدي به ارمغان آورده است.
تجربه سينماي ايران مي گويد کاراولي ها معمولا فيلم هاي خوبي هستند و گاه در تاريخ سينماي ايران ماندگار. عوامل فيلم بي نامي درباره اش نوشته اند؛«بازيگران اين فيلم روايتگر داستان زن و شوهري است که سال ها پيش دانشجوي تئاتر بودند و با هم ازدواج مي کنند و در يک کافي شاپ مشغول به کار مي شوند، اما بر حسب اتفاق يکي از همکاران آنها گم مي شود. قهرمان قصه به بهانه يافتن او به دنبال خود نيز در گذشته مي گردد و سعي مي کند از يک بحران خارج شود.»
از بازيگران اصلي «بي نامي» مي توان به باران کوثري، حسن معجوني اشاره کرد.
اپلیکیشن فوق العاده کاربردی «قیمت گذار»، یکی از اپلیکیشن های موفق ایرانی است که تلاش کرده تخمین نسبتا دقیقی از قیمت خودروی کار کرده ارائه کند و با استناد به قیمت روز خودرو، قطعات و هزینه های تعمیر، تخمین نسبتا دقیقی از قیمت خودروهای نو یا کارکرده در اختیار شما قرار دهد. این اپلیکیشن را می توانید از مجموعه «بازار» دانلود و امتحان کنید.
خودتان وکیل شوید
در میان اپلیکیشن های ایرانی، چند اپلیکیشن هستند که می توانند روی بیشتر تلفن های همراه نصب شوند و هر از گاهی به کمک شما بیایند. اپلیکیشن «عریضه» به شما کمک می کند تا به جای آنکه کتاب های زیادی در باره مباحث حقوقی خوانده یا به دفاتر مختلف بروید، خیلی از مشکلات حقوقی تان را حل و فصل کنید. در این اپلیکیشن، با وجود تعدد مباحث، به واسطه رابطه کاربری ساده؛ اما خوب و البته آموزش های کافی، اصلا سردرگرم نمی شوید. این اپلیکیشن پس از دریافت از مجموعه «بازار»، براحتی نصب و قابل ثبت درخواست است.
کرایه تاکسی آنلاین
مجموعه تاکسیرانی شهر تهران از سال ها قبل در تلاش برای سهولت در پرداخت کرایه تاکسی ها بوده و چندی است یک نرم افزار توانسته تا حدی این جای خالی را پر کند. «فون پی» در حال حاضر در تاکسی های تهران قابل استفاده است و راننده ها برای پرداخت آنلاین کرایه با مسافر همکاری می کنند. با نصب این اپلیکیشن روی گوشی هوشمند، خود این موقعیت را در اختیار خواهید داشت تا کرایه تاکسی خود را بی نیاز از وجه نقد و به صورت آنلاین پرداخت کنید. در تاکسی، شناسه ای وجود دارد که با ثبت آن در این اپلیکیشن، مشخصات خوانده شده و شما به درگاه پرداخت الکترونیک بانک مرتبط می شوید و می توانید مبلغ کرایه را پرداخت کنید.
شوراي پنجم شهر تهران در اولين اقدام خود، خيابان نفت در شهر تهران را به نام دکتر محمد مصدق تغيير نام داد و اين تغيير نام از چند ماه قبل در اين خيابان و نقشه هاي شهر اعمال شد؛ اما چند روز پيش افرادي ناشناس روي تابلوي معرفي اين خيابان را با اسپري سياه کرده بودند. اين اقدام، با واکنش هاي زيادي در شبکه هاي اجتماعي مواجه شد و اعضاي شورا اين موضوع را دنبال کردند و قرار شد بلافاصله اين تابلو اصلاح و پيگيري ها در مورد عاملان اين تخريب انجام شود.
عکس: روزنامه ايران
مشعل- براي زندگي امروز که در بيشتر روزها پر دغدغه و گاه خسته کننده مي شود، نياز داريم تا لحظاتي را به شادي و برگشتن به خاطرات خوش بگذرانيم؛ خاطراتي که شايد ديگر از ما بسيار دور و گذشته باشند؛ اما تصور و يادآوري آنها حتي براي لحظه اي لبخندي را به لب مي نشاند. خاطراتي همچون کارتون هاي دوران کودکي که اگرچه با ملاک ها و معيارهاي امروزي بسيار ابتدايي و ساده به نظر مي آيند و در آن دوران که انتخاب و پيچيدگي زيادي وجود نداشت و البته برنامه هاي تلويزيون نيز اين اندازه گسترده و متنوع نبود، براي دهه 50 و 60 بهترين سرگرمي و حتي الگو بودند. علاقه به کارتون هاي آن دوران و پيگيري روزانه اي که کودکان آن دوران داشتند، تقريبا رفتار بيشتر کودکان آن گروه هاي سني بود، يعني بسياري از کودکان و دانش آموزان در فاصله مشق هاي بسيار و زود خوابيدن، فرصت کوتاهي براي برنامه کودک داشتند و سعي مي کردند اين فرصت را از دست ندهند. در روزهايي که بسياري از خانواده ها تلويزيوني در خانه نداشتند، ديدن کارتون هاي آن دوران، يک اتفاق خوب بود و شايد به دليل مجموع شرايط آن روزها، کارتون هاي آن دوران هم بيشتر در خاطرمان مانده اند. کودکان دهه 50 و 60 و جوانان امروز هنوز هم پس ذهنشان سوال هايي دارند که مادر هاچ زنبور عسل پيدا شد؟ نبرد چوبين با برونکا چه سرانجامي داشت؟ و يا چرا توپ فوتباليست ها ساعت ها در هوا مي ماند؟
در سال هاي دهه 50 و 60 و حتي دهه 70، کودکان، همانند امروز به انواع تجهيزات هوشمند همچون کامپيوتر، لپ تاپ، تلفن همراه و ... دسترسي نداشتند و تلويزيون هم بجز چند شبکه رسمي که در ساعاتي مشخص، تعدادي برنامه کودک پخش مي کرد، برنامه هيجان انگيز و سرگرم کننده ديگري نداشت . از سوي ديگر فضاي مجازي وجود نداشت تا کودکان بيشتر ساعات روزشان را با آن پرکنند و همه دنياي واقعي کودکان با کتاب هاي درسي و غير درسي، بازي هاي گروهي در کوچه ها و حياط ها و البته ديدن همين کارتون هاي محدود بود. صنعت انيميشن، دوبله و تبليغات آن دوران هم توسعه زيادي نداشت و بسياري از کارتون ها در شکلي ابتدايي تهيه مي شدند و درتلويزيون هاي سياه و سفيد به نمايش در مي آمدند. اما برخي از اين کارتون ها، علاقه مندان و ماندگاري بيشتر و شايد تا حدي طرفداران بيشتري هم داشتند. کارتون هايي که گاه داستان يک دختر يا پسربچه را روايت مي کردند؛ اما در واقع جنسيت خاصي نداشتند و مخاطب خود را همراه مي کردند. کارتون هايي مثل واتو واتو که شخصيت اصلي آن موجودي ناشناخته يا يک بچه سگ آبي مثل پسر شجاع بود و در بسياري از موارد، عملکرد آنها به شيوه اي رفتاري براي کودکان تبديل مي شد. شايد با آوردن نام کارتون هايي که در ادامه مي آيد، براي شما هم خاطراتي تازه شود. کارتون هايي مثل «واتو واتو، پرنده اعجاب انگيز»، « بارباپاپا عوض مي شه»، «مسافر کوچولو و گل سرخ »، « بينوايان»، « اليور تويست»،« بامزي»، «خانواده دکتر ارنست»، « هايکلبري فين»،«آنشرلي»،«اي کي يو سان؛ مردکوچک» ،« هايدي، دختري از کوه آلپ»،« ممول و دختر مهربون »، «بل و سباستين»،« جيمبو»،«خاله ريزه و قاشق سحر آميز»، « گوريل انگوري و بيگلي بيگلي»،« پينوکيو »، «زبل خان »، « گاليور »، «لوک خوش شانس»، «حنا، دختري در مزرعه» و بالاخره کارتون معروفي که هنوز هم طرفدار دارد يعني « تام و جري». در عين حال برخي از همين کارتون ها، خاصيت چند نسلي داشتند؛ يعني نه تنها براي کودکان دهه 50 و 60 پخش شدند؛ بلکه پخش آنها از تلويزيون در دهه هاي 70 و 80 و حتي حالا هم ادامه دارد. کارتون هايي مثل «تام و جري»، « پلنگ صورتي»، «پينوکيو»، «گوريل انگوري»، «ماجراهاي سندباد» و «هاچ زنبور عسل» از انيميشن هاي خارجي که کودکان نسل جديد هم آنها را مي شناسند و گويا عمر آنها بيشتر از عمر کودکي چند نسل است. اما علاوه بر کارتون هاي دهه 60، موسيقي اين کارتون ها هم هنوز براي جوانان امروز نوستالژي خاص خودش را دارد. آهنگ پلنگ صورتي، حنا دختري در مزرعه، بچه هاي مدرسه آلپ و يا سريال هاي ايراني مثل خونه مادر بزرگه، مدرسه موش ها و ... که با شنيدن موسيقي هر کدام از اين کارتون ها، به سال هاي قبل و دوران کودکي پرتاب مي شويم.
راهنمای استفاده از صفحات نشریه مشعل
- بزرگنمایی یا کوچک نمایی تصاویر : Scroll (غلطک) ماوس
با امکان جابجایی پس از بزرگنمایی صفحات
- دسترسی به متن خبر: دابل کلیک روی تصاویر صفحات