استفاده از توان داخل خروج از وابستگی
سميه راهپيما استفاده از توانايي سازندگان داخلي در صنعت نفت که ظرفيتي راهبردي براي کشور به شمار مي رود، از اهميت بسزايي برخوردار است، از اين رو اتکا به توانمندي شرکت هاي دانش بنيان و خريد اقلام داخلي بسيار راهگشاست و ما را از وابستگي به کشورهاي ديگر رها يي مي دهد که در اين مسير بهتر است توليدات داخلي را باور کنيم و سازندگان کشور نيز بايد با ارتقاي سطح کيفي کار و توليد خود، کاري کنند که اين باور تقويت شود. طي چند سال اخير صنعت نفت طرح بومي سازي 10 گروه کالاي کاربردي، در اين صنعت را در دستور کار خود قرار داده که شامل ساخت تجهيزات سرچاهي و رشته تکميلي درونچاهي، پمپ هاي درونچاهي، انواع مته هاي حفاري (صخره اي، الماسي و مغزه گيري)، انواع شيرهاي کنترلي، ايمني و تجهيزات جانبي، انواع لوله ها (لوله هاي جداري بدون درز از 8/3 تا 13 اينچ، لوله هاي جداري با درز از 20 تا 30 اينچ، لوله هاي مغزي، لوله هاي حفاري و لوله هاي جرياني بدون درز بالاي 6 اينچ)، الکتروموتورهاي ضد انفجار و دور متغير، ماشين هاي دوار (توربين، کمپرسور و پمپ ها شامل پمپ هاي گريز از مرکز)، فولادهاي آلياژي، ابزارهاي اندازه گيري حفاري و ساخت پيگ هاي هوشمند است. به دليل اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل» گفت و گوهايي با برخي سازندگان داخلي داشته که مشروح آن را در ادامه مي خوانيد:
توليد کننده، دست راست دولت
اکبر شفقي، مدير بازرگاني و پروژ ه هاي يکي از شرکت هاي دانش بنيان مي گويد: «فعاليت شرکت هاي توليدي با فعاليت ساير بخش هاي ديگر کشور معنا پيدا مي کند. معمولا در کشورهاي صنعتي که توليد بالايي دارند، ساير بخش ها به کمک توليد کننده مي آيند تا بر اساس برنامه ريزي هايي که دارد، ظرفيت توليد خود را افزايش دهد. در اين ميان بانک ها و گمرکات، يکي از مهمترين بخش هايي هستند که مي توانند به توليد کننده کمک کنند.» به گفته او، «توليد کننده، دست راست دولت است و بخشي از اقتصاد کشور را به گردش در مي آورد. مصداق اين امر، شرکت هاي توليد کننده در کشور آلمان هستند که در سال 2014 تراز تجاري و صادارتي کشور آلمان را به 285 ميليارد يورو رساندند، اين در حالي است که 99 درصد شرکت هاي توليدي در آلمان، شرکت هاي کوچک و متوسط هستند که به صورت خانوادگي اداره مي شوند.» شفقي ادامه مي دهد: «طي دو ماه گذشته، بيش از 30 بخشنامه از سوي گمرکات کشور صادر شده که بر اساس آن، خروج کالا را با مشکل روبه رو مي کند. ما توليد کننده هستيم و بايد براي ادامه حيات خود، برخي مواد مورد نياز خود را وارد کنيم.» او مي افزايد: «محصولات شرکت ما از سوي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري به عنوان دانش بنيان مورد تاييد قرار گرفته است. اين شرکت انواع مکانيکال سيل و انواع اورينگ (سيستم هاي آب بندي) را توليد مي کند که در تجهيزات ماشين آلات دوار در صنايع نفت، گاز و پتروشيمي مورد استفاده قرار مي گيرد. از سال 2014 با شرکت جان کرين همکاري داريم و توانستيم به دانش فني آنها دست يابيم. انتقال اين دانش فني در شرايط سخت اقتصادي رخ داده است. اين شرکت در سيستم هاي آب بندي، حرف نخست را مي زند و پيشرو است و از سال 1917 تاکنون روي اين سيستم ها کار مي کند. »
اقتصاد مقاومتي همسو با رونق توليد
ناصر عاشوري، دبير کل انجمن صنفي کارفرمايي شرکت هاي صنعت پالايش نفت نيز مي گويد: «صنعت پالايش نفت با توجه به سابقه اي که دارد، در ارتباط با توليد و تامين مصارف و محصولات داخلي (بنزين ، گازوييل، سوخت جت هاي هواپيما و محصولات ويژه) کشور نقش بسزايي داشته و دارد، از اين رو با توجه به اينکه امسال «رونق توليد» نامگذاري شده است، بايد نخست بتوانيم توليد موجود را در برخي محصولات که به خودکفايي رسيده ايم، پايدار نگه داريم، سپس با همت کارکنان پالايشگاه ها از جمله مهندسان، کارشناسان، کارکنان و کارگران در شرايط سخت اقتصادي بدون اتکا به کارشناس خارجي اين صنعت را مديريت و اداره کنيم. علاوه بر خودکفايي در برخي محصولات و تامين نياز داخلي، مي توان اين قول را داد که امسال در برخي محصولات اصلي صادر کننده باشيم. اين نيازمند آن است که دولت و بخش خصوصي، با يکديگر همپوشاني و هماهنگي و وحدت رويه داشته باشند. » به گفته او «متاسفانه اکنون مسابقه اي ميان توليد کننده و مصرف کننده هاي بنزين داريم که بايد فکري در اين زمينه شود. همچنين با راه اندازي فاز 3 پالايشگاه ستاره خليج فارس از واردات بنزين بي نياز شده ايم، اين لازم است، اما کافي نيست و در اين راه خودروسازان نيز بايد خوروهاي خود را استاندارد سازي کنند و دولت در صرفه جويي بنزين برنامه ريزي هايي داشته باشد. بهتر است دولت راهکارهايي را در نظر بگيرد تا خودکفايي، استقلال و بي نيازي به خارج را حفظ کنيم. بنابر اين در اين زمينه بايد براي توليد پايدار، با دولت همپوشاني داشته باشيم.» عاشوري ادامه مي دهد: «استفاده از خودروهاي دو گانه سوز، سياست خوبي است و بايد گاز را با قيمت مناسب در اختيار مردم قرار دهند. اکنون حدود 90 ميليون ليتر بنزين در کشور توليد مي کنيم و تحريم، در کيفيت توليدات تاثيري نخواهد داشت و در مجموعه پالايشگاه هاي دولتي و خصوصي يک مهندس خارجي نداريم و همه کارها به دست توانمند کارشناسان و مهندسان داخلي انجام مي شود. »
دبير کل انجمن صنفي کارفرمايي شرکت هاي صنعت پالايش نفت مي گويد: «کارهايي که به آنها اشاره شد، به مديريت جهادي باز مي گردد؛ زيرا براي کشور دلسوزي کردن و پاي کار بودن، کاري جهادي است . زماني که امانت دار خوبي باشيم و صرفه جويي داشته باشيم ، توليد کشور را پايدار نگه داريم و افزايش توليد داشته باشيم، به منافع ملي و رونق اقتصادي در کشور دست خواهيم يافت. »
استفاده از ورق هاي رنگي در زير آب
«شرکت هاي دانش بنيان، توان توليد و ارائه محصولاتي را دارند که متمايز از محصولاتي است که هم اکنون در جامعه ما استفاده مي شود. اين تمايز، دانش بنيان شدن آنها را به دنبال دارد.
در اين برهه از زمان، نيازمند اين گونه شرکت ها و فعاليت هاي بنيادي در کشور هستيم تا بتوانيم به فناوري ها و محصولات جديدي دست يابيم که نيازهاي فعلي و آينده ما را مرتفع کنند.» اين بخشي از صحبت هاي سيد مهدي منصوري تهراني، مديرعامل يکي از شرکت هاي سازنده داخلي است.
او مي گويد: «نياز، راه را به ما نشان داده و براي آن برنامه ريزي کرده ايم تا بتوانيم مواردي را که در صنايع داشتيم، بر طرف کنيم. به اين صورت که نخست نياز را شناسايي و به عنوان يک هدف قرار داديم و براي رسيدن به هدف به دنبال کسب دانش بوديم و پس از کسب دانش، براي ايجاد کردن آن نياز، امکانات لازم را از نظر تجهيزاتي و مواد اوليه وارد کرديم و با نيروي انساني متخصص، اين کار را پرورش داديم، اين کارها همزمان با هم پيش رفتند تا اينکه توانستيم دانشي بوجود آوريم تا محصولي متمايز ايجاد کنيم.»
منصوري تهراني در زمينه محصولات توليدي اين شرکت دانش بنيان خاطرنشان مي کند: «اکنون در فهرست اصلي 10 قلم کالاي اساسي شرکت ملي نفت ايران قرار داريم و در اين زمينه، همکاري هايي با شرکت نفت و گاز پارس جنوبي، شرکت ملي گاز ايران، شرکت ملي پخش فراورده هاي نفتي، شرکت خطوط لوله و مخابرات ايران، شرکت نفت و گاز زاگرس، مناطق نفت خيز جنوب و.... همکاري داريم و ورق هاي رنگي را که قابليت استفاده در سازه هاي زير زمين و زير آب دارند، توليد مي کنيم.»
ساخت پالايشگاه خصوصي
سعيد حامدنيا، رئيس هيات مديره يکي ديگر از شرکت هاي دانش بنيان نيز از ساخت پالايشگاهي خصوصي در شهرستان پلدختر خبر مي دهد.
به گفته او، «اگر تمام شرکت هاي دانش بنيان با حداقل پشتيباني از سوي دولت روبه رو شوند، مي توانند قدم هاي بسيار مهمي بردارند.»
حامد نيا مي گويد: «هميشه پالايشگاه ها بر پايه دانش فني خارجي احداث شده اند و بعد از آن تصميم گرفتيم تا يک پالايشگاه کوچک با دانش فني ايراني ايجاد کنيم.
اکنون 70 درصد تجهيزات آن را در کارخانه خودمان ساخته ايم و در حال آماده سازي زمين براي فونداسيون هستيم و اميدواريم تا آخر پاييز امسال، پالايشگاه ايراني داشته باشيم.
اين پالايشگاه در شهرستان پلدختر است و با مجوز اخذ شده روزانه 5 هزار بشکه در روز نفت خام دريافت خواهيم کرد. اين پالايشگاه با همکاري يکي دو شرکت دانش بنيان ديگر طراحي شده است و در حال ساخت آن هستيم؛ البته در اين زمينه با مشکلاتي روبه رو بوديم.»