گزارش «مشعل» از تاثیر بهداشت حرفه ای در افزایش تاب آوری محیط های کاری در مقابل کرونا
مهار کرونا با بهداشت حرفه ای
مشعل بحران کرونا نشان داد که بهداشت حرفه ای نه تنها می تواند بحث پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر ناشی از عوامل زیان آور محیط کار مانند عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و ارگونومی را تحت پوشش قرار دهد؛ بلکه می تواند در شرایط اپیدمی یا همه گیری جهانی نظیر آنچه در مورد ویروس کرونا اتفاق افتاد، به بنگاه ها و فعالیت های اقتصادی کمک کند و میزان تاب آوری آنها در مقابل بیماری را افزایش دهد؛ چراکه اگر محیط های کار آمادگی لازم برای رویارویی با این ویروس را نداشته باشند، منجر به قطع فعالیت اقتصادی آنها می شود؛ همچنان که این اتفاق را در کشور خودمان و جهان شاهد بودیم. ویروس کرونا به ما هشدار داد که نه تنها عوامل و شرایط زیان آور محیط کار که منجر به بیماری های غیرواگیر می شوند را باید در نظر گرفت؛ بلکه حتما باید راهبردهایی جدی برای پیشگیری و مقابله با بیماری های واگیردار نظیر کرونا هم داشته باشیم. در ادامه به بررسی این ویروس از بعد بهداشت حرفه ای پرداخته ایم:
ویروس کرونا از زمان ظهور بحران جهانی تا کنون، تأثیرات عمیقی در تمام سطوح جوامع داشته است. پاندمی این ویروس تقریبا تمامی جنبه های دنیای کار و کارگر را تحت تاثیر قرار داده و شیوه های جدید کار کردن مانند تکیه گسترده بر دورکاری، موقعیت های جدیدی را برای کارکنان به ارمغان آورده است. با این حال این موقعیت ها، ریسک های جدیدی مانند ریسک های روانی- اجتماعی یا افزایش خشونت را در بر داشته است. گزارش های جهانی نشان می دهند که چگونه بحران پاندمی کرونا، اهمیت و ضرورت تقویت سیستم های ایمنی و سلامت کار، از جمله خدمات سلامت شغلی را تضعیف کرده است.
در این میان بهداشت حرفه ای می تواند در محیط کار، از کارکنان در مقابل ریسک ها و خطرات احتمالی محافظت کند که این موضوع به نفع مدیران و کارکنان و حفظ سرمایه های یک سازمان است تا بتوانند خطرات شغلی و ریسک های حاصل از آن را کنترل کنند؛ البته باید در نظر داشت که منظور از اچ اس ای، حرفه درمانی نیست؛ بلکه قسمتی از موقعیت های درمانی را شامل می شود.
صیانت از سلامت کارکنان
سعدی حصاری، کارشناس بهداشت حرفه ای بهداشت و درمان صنعت نفت شمالغرب با اشاره به اقدام های این منطقه در مقابله با کرونا و همچنین پیرو خط مشی سازمان بهداشت و درمان در خصوص صیانت از سلامت کارکنان، بیماران، خدمت گیرندگان و پیشگیری از حوادث می گوید: «کمیته راهبردی مدیریت کرونای این مرکز بهداشت و درمان، با محوریت ستاد ملی مقابله با کرونا و کمیته راهبردی مدیریت کرونای بهداشت و درمان صنعت نفت پس از مواجهه با این بحران، برای مقابله با کرونا در محیط های کار اقدام به برگزاری جلسات کمیته سلامت به صورت هفتگی کرده و اقدام های ویژه ای را در این خصوص انجام داد، از جمله توصیه به رعایت فاصله گذاری، ارائه و تشریح دستورعمل های بهداشتی محیط کار برای مشاغل با ضرورت فعالیت زیاد مانند کارکنان خدمات بهداشتی و درمانی، حمل و نقل، اداری، شرکت های تحت پوشش و طرح تشدید بازرسی های بهداشت حرفه ای و کنترل عفونت برای نظارت بر ضد عفونی، گندزدایی و اجرای صحیح دستورعمل های بهداشتی در بهداشت و درمان منطقه، تشکیل تیم EOC ، اجرای برنامه های مربوط به مسؤولیت های اجتماعی این بهداشت و درمان، توزیع ماسک سه لایه ( سهمیه هر نفر به صورت ماهانه )، N95 و سایر تجهیزات حفاظت فردی بین کارکنان، تهیه و توزیع مواد ضد عفونی کننده، پایش مراجعان از بدو ورود به بهداشت و درمان و در ورودی واحدهای با مراجعان زیاد (دندانپزشکی، اورژانس) با انجام تب سنجی، پالس اکسی متری و . . . انجام شده است.»
نظارت بر فعالیت پیمانکاران
به گفته حصاری، «روزانه بازدید از بخش ها/ واحد های مختلف، تهیه گزارش و تکمیل چک لیست های مربوطه و اعلام همه ایرادها و نواقص حفاظتی و بهداشتی در زمینه ایمنی ساختمان، ایمنی برق و ایمنی تجهیزات پزشکی را در دستور کار داریم، ضمن آنکه ایمنی بیمار، کنترل عفونت ها ، سیستم مجوز انجام کار ، ایمنی تاسیسات، ایمنی حریق ، ایمنی آزمایشگاه، ایمنی مواد شیمیایی و ... و ارائه پیشنهادهای لازم برای رفع آنها و انجام پیگیری های مربوطه در برنامه قرار دارد.»
او با بیان اینکه علاوه بر این موارد، همچنین نظارت بر موارد اشاره شده، نظارت بر سیستم های اعلام و اطفای حریق، نظارت بر سیستم های تهویه صنعتی و تهویه مطبوع، ارزیابی ریسک در واحد های مختلف بیمارستان، انجام آنالیز شغلی، مدیریت پسماندها، (Housekeeping )، کنترل حشرات و جوندگان در سطح بهداشت و درمان و همکاری با شرکت های تحت پوشش با همکاری کارشناس ارشد بهداشت محیط بهداشت و درمان را نیز دنبال می کنیم. این کارشناس بهداشت حرفه ای بهداشت و درمان صنعت نفت شمالغرب ادامه می دهد: «با واحد تدارکات در زمینه تعیین و خرید نوع وسایل حفاظت فردی، متناسب با هر شغل، براساس ارزیابی ریسک انجام شده متناسب با هر بخش پلی کلینیک و همچنین نصب پوسترهای آموزشی بهداشتی و حفاظتی در محیط کار همکاری داریم، ضمن آنکه برکیفیت آنها براساس فرایند انتخاب و خرید با واحد مربوطه، آموزش و بر استفاده مستمر و نگهداری صحیح از وسایل حفاظت فردی نیز نظارت می کنیم.»
نظارت برانجام معاینات شغلی
او از دیگر موارد انجام شده و در حال انجام را نظارت بر استقرار و راهبری سیستم مدیریت مواد شیمیایی برای تمامی مواد شیمیایی مورد مصرف و استفاده در همه مکان ها و آموزش همه موارد به شاغلان در معرض با همکاری سایر بخش های مرتبط یا علاقه مند در پلی کلینیک (در مراحل انبارش و نگهداری، مصرف و دفع بهداشتی ) عنوان می کند. حصاری با بیان اینکه اندازه گیری و تعیین تمامی پارامترهای فیزیکی، شیمیایی و باکتریولوژیکی آبهای شرب را دنبال می کنیم، می گوید: «برنامه ریزی برای اجرا و نظارت برانجام معاینات شغلی(قبل ازاستخدام، دوره ای و اختصاصی) و تشکیل پرونده سلامت شاغلان و تهیه برنامه ها و اقدام های اصلاحی و ارائه گزارش بر اساس دستورعمل ها و پروتکل های جاری، نظارت بر پیمانکاران در زمینه ایمنی و بهداشت حرفه ای و رعایت مقررات مطابق با آیین نامه های مربوطه، از جمله آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری را نیز دنبال می کنیم، همچنین این بهداشت و درمان همسو با اجرای برنامه های عملیاتی و دستورعمل های ستاد بهداشت و درمان صنعت نفت پروژه استقرارHSE-MS (سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست) را شروع کرده که انشالله تا پایان سال 1400 به طور کامل اجرا خواهد شد.