فرصتی برای دیدن و شنیدن ناگفته های طلای سیاه
بازدید 30هزار نفر از موزه های نفت
طلای سیاه در ایران هنوز ناگفته های فراوان دارد. مدیریت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت در تلاش است بیش از پیش، این ناگفته ها را در قالب موزه، نمایشگاه و تاریخ شفاهی برای مردم ایران روایت کند؛ موزه، زندان اشیای تاریخی نیست؛ بلکه نماد یک شهر، کشور، فرهنگ و ... است. پنجم خرداد سال 1287 را باید آغازگر یک تحول بزرگ در ایران و جهان دانست؛ تحولی که از منطقه دره خرسون (میدان نفتون) آغاز شد و با رسیدن چاه شماره (یک) مسجدسلیمان به نفت، صنعت جهان را مبهوت ساخت. حالا 115 سال از آن روزها می گذرد و نفت ایران در این سال ها، راه های هموار و ناهموار زیادی را طی کرده و هر یک از این سال ها، روایت های فراوانی را در خود جای داده است. مدیریت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت، بخشی از روایت ها (اسناد و اشیا) را در موزه های هفتگانه خود به نمایش گذاشته تا در معرض دید علاقه مندان قرارگیرد. در ایام نوروز امسال، حدود 30 هزار نفر ازموزه های صنعت نفت در شهرهای آبادان، تهران، کرمان، مسجد سلیمان و سبزوار دیدن کردند.
موزه پمپ بنزین دروازه دولت
جایگاه شماره ۶ دروازه دولت یا موزه پمپ بنزین در سال هاي پاياني دهه 1310 هجري شمسي، مقارن با دوره پهلوي اول، از سوی شركت نفت انگليس و ايران برای توزيع فراورده هاي نفتي مانند نفت سفيد، بنزين و امشي احداث شد. این جایگاه، قدیمی ترین ایستگاه پمپ بنزین باقی مانده در تهران است که تا ۱۳۷۰ فعال بود و تنها جايگاهي در تهران است كه نماي آن تا به امروز به همان شكل اوليه باقي مانده است. در موزه پمپ بنزین دروازه دولت هرآنچه با فعالیت جایگاه های سوخت ارتباط دارد، در معرض نمایش قرار گرفته است. مخازن و دستگاه های پمپ بنزین، اسناد، نقشه ها، عکس ها و وسایل قدیمی این جایگاه در کنار خودروهای قدیمی، از دیدنی های این موزه به شمار می آیند. اين جايگاه که در مرداد سال 1393 به شماره 31711 در فهرست آثار ملي وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي به ثبت ملی رسید، در ایام نوروز، افزون بر میزبانی از دوهزار و 345 گردشگر، اقدام به برگزاری آیین های سنتی و نمایشگاه چالش «بنزین و زمین ما» کرده است.
موزه کارآموزان آبادان
آبادان، شهر موزه های صنعت نفت، در ایام نوروز، روزهای شلوغی را پشت سر گذاشت. موزه «کارآموزان» یکی از همان موزه های شلوغ در ایام نوروز بود که 2 هزار و 367 گردشگر از اتاق هاي پنجگانه، محوطه آموزشگاه و كارگاه هاي آموزشي، موتورهاي درون سوز، لوله و مبدل، مقدماتي يا پايه، نجاري، ابزار دقيق، تراشكاري و فلزكاري بازدید کردند. موزه کارآموزان آبادان، بزرگ ترین موزه صنعتی کشور است که در محل آموزشگاه حرفه ای آبادان برپا شده است. این آموزشگاه، محل آموزش کارگران پالایشگاه نفت آبادان بود که در آن، مهارت های لازم آموزش داده می شد. فعالیت کارگاه کارآموزان که در سال 1356 با توجه به هزینه بالاي اداره كارآموزان، فرسودگی ساختمان ها و دستگاه، پيشرفت فناوری صنعت نفت و ... به دستور مسؤولان وقت شركت ملی نفت تعطیل شده بود، پس از انقلاب دوباره از سرگرفته شد و با آغاز جنگ، وقفه درکار آموزشگاه ایجاد شد. پس از جنگ، این مرکز آموزشی به عنوان نماد شهر آبادان شهرت یافت و فعالیت آن تا مدت کمی ادامه پیدا کرد. در نهایت این مکان در سال ۱۳۹۲ به یکی از موزه های صنعت نفت، یعنی موزه کارآموزان تبدیل شد. قدمت آموزشگاه حرفه اي آبادان به سال ۱۳۱۲ خورشيدي (۱۹۳۳ ميلادي) برمي گردد.
موزه پمپ بنزین سبزوار
موزه نفت سبزوار، نخستین موزه صنعت نفت ايران (پيش از راه اندازي طرح موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت) در سال های میانی دهه 1380 در این شهرستان، با همت کارکنان شرکت پخش فراورده های نفتی این منطقه راه اندازی شد. جايگاه عرضه فراورده هاي نفتي در شهر سبزوار در سال 1318 خورشیدی از سوی شركت نفت انگليس _ ايران خريداري شد و ابتدا با عنوان ساختمان شرکت ملی نفت انگلیس _ ایران شناخته می شد که پس از ملی شدن صنعت نفت در سال 1329 به ساختمان شرکت ملی نفت ایران تغییر نام داد. مرکزیت سبزوار در امر ذخیره سازی و پخش فراورده های نفتی در بخش های وسیعی از شمال شرق کشور از جمله دلایل شکل گیری این موزه بوده است. در موزه نفت سبزوار، بیش از 200 قلم شیء شناسایی، ثبت و کدگذاری شده که از جمله آنها می توان به لوازم ابزار دقیق، لوازم آزمایشگاهی، آتش نشانی، پالایشگاهی، پمپ های روغن و بنزین، ولو، موتورهای دیزلی و انواع پیمانه اشاره کرد. این جایگاه تا سال 1374 به فعاليت خود ادامه داد و پس از آن بر اساس مصوبه شماره 490 هيأت مديره شركت ملي پخش فراورده هاي نفتي ايران به موزه دائمي صنعت نفت تبديل شد. حدود 700 نفر از گردشگران در ایام نوروز، از این موزه بازدید داشتند.
موزه نفت سوزهای کرمان
باغ موزه كرمان از جمله بناهاي قديمي شهر كرمان است كه از سوي والي اين شهر در دوران زنديه ساخته شده و به عمارت «باغ آقا» معروف بوده است. اين عمارت سپس از سوي انگليس براي كنسول گري خريداري شد و پس از رفتن انگليسي ها، به ساختمان شركت نفت انگليس _ ايران واگذار شد و تا زمان ملي شدن صنعت نفت در اختيار آنها باقي ماند.
باغ موزه كرمان پس از ملي شدن صنعت نفت، ابتدا در اختيار شركت ملي نفت و سپس شركت ملي پخش فراورده هاي نفتي قرار گرفت. در باغ موزه نفت سوزهاي كرمان مجموعه اي از چراغ ها، وسايل گرمايشي، اجاق هاي خوراك پزي نفت سوز و ... نگهداري مي شود. موزه نفت سوزهای کرمان، در ایام نوروز میزبان 2 هزار و 847 نفر از گردشگران بوده است.
محوطه صنعتی_ تاریخی اسکله شماره (7)آبادان
محوطه صنعتی تاریخی اسکله شماره (7) آبادان، پربازدیدترین موزه صنعت نفت در ایام نوروز بود. 14 هزار و 151 نفر از این محوطه تاریخی که در کنار رودخانه اروند قرار گرفته، بازدید کردند. در این موزه - نمایشگاه، تاریخ شکل گیری شهر نفتی آبادان به عنوان نخستین شهر مدرن کشور، تاریخ بیش از یکصدساله صنعت نفت و پالایشگاه آبادان و همچنین جایگاه درخشان این مجتمع عظیم صنعتی در دوران حماسه دفاع مقدس به نمایش درآمده است. اتوبوس، هواپیما و یدک کش در این محوطه صنعتی در معرض دید گردشگران قرار گرفته است.
موزه چاه شماره (یک) مسجدسلیمان
مسجد سلیمان، شهر افسانه ای نفت ایران در آغازین سال های قرن بیستم، تاریخ عظیمی را پشت سر گذاشته است. تأسیسات متروکه به جا مانده از کوران فعالیت های نفتی در این شهر، نماد بخشی از این تاریخ است، موزه های صنعت نفت بخشی از این تاریخ را در بخش های مختلف از جمله چاه شماره (یک) به نمایش در آورده است.
در موزه چاه شماره (یک)، دیگ تولید بخار، کابل های مته حفاری چاه، ماسوره های چرخان و ... در معرض دید گردشگران قرار گرفته است. این موزه در ایام نوروز امسال میزبان گردشگران زیادی بود.