تولید بی وقفه در ارتفاعی نزدیک به هزارمتر بالاتر از سطح دریا
سقلاطون بام نفت ایران
مشعل حضور نفت در جای جای کشورمان ایران داستان خاص خود را دارد. داستان برخی از اولین ها، مثل مسجد سلیمان را قدیمی ترها سینه به سینه تا امروز نقل کرده اند و حالا حسابی معروف هستــند و بــرخی مثل «دوگنبدان» و «بام نفت ایران» کمتر بر زبان عامه مردم آمده و شنیده شده است؛ از این دست داستان های روایت نشده در صنعت نفت پرشمار است.
قبل از رفتن به گچساران چیزی در مورد بام نفت ایران که به «سقلاطون» معروف است، نشنیده ایم و برای رسیدن و دیدنش باید ازجاده ای پرپیچ و خم دربیرون شهر بگذریم و ازمسیر همین جاده ها به بام نفت که درارتفاعی بلندتر ازهمه این منطقه قرار گرفته است، برسیم.
دوگنبدان با ارتفاع 1000 متر از سطح دریا
از بلندای سقلاطون، نمای شهردوگنبدان (گچساران)زیباتر از آنچه هست، به چشم می آید، به ویژه آنکه پیش از غروب به آنجا برسید. واحد بهره برداری شماره 1 گچساران در ارتفاع حدود هزارمتری از سطح دریا قرار دارد ونفت این تاسیسات بدون استفاده از پمپ با طی مسافت نود کیلومتری به تاسیسات تلمبه خانه گوره -قلب تپنده انتقال نفت کشور- سرازیر می شود. اینجا بام نفت ایران لقب گرفته است. یکی از کارکنان این تاسیسات می گوید: گچساران یک (بام نفتی ایران) یا سقلاطون آنطور که قدیمی ها می گویند این اسم از آنجا نشات گرفته است که کوه سقلاطون سه قله دارد و ابتدا اسم آن سه قلاتون بوده وپس از آن به سقلاطون تغییر نام داده است. گچساران 1 به دلیل شرایط خاص از تاسیسات خاص و مهم این منطقه به شمار می رود. این تاسیسات همچون دیگر بخش های صنعت نفت با بهبود و افزایش تولید همراه بوده و غلامرضا کمالی، مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران نیز به تازگی از افزایش روزانه حدود ۷ هزاربشکه ای نفت سبک در این شرکت خبر داده وبه توان تولید روزانه ۶۵۲ هزار بشکه ای نفت در گستره این منطقه عملیاتی اشاره داشته است. بام نفتی ایران در 20 كيلومتري جنوب شرقي از شهرستان گچساران، در مرتفع ترین نقطه نفتی ایران است و از آنجا می توان خطوط لوله های پیچ در پیچ شده به هر سو در دل دشت ها را نظاره کرد. لوله های تفتیده و سرخ شده از آفتاب سوزان یا زنگ زده که قدمت بالای چند دهه تاریخ نفت سیاه را به رخ می کشند و نفت را با گذر از دشت های گز و بلوط، روانه خارگ برای صادرات می کنند. از آن ارتفاع در خلیج فارس تنها نوارساحلی دیلم پیداست ومشعل های روشن با ارمغان تولید نفت در جای جای شهر، نقطه اتکا و امیدی برای کشور است.
پیشینه اکتشاف و تولید
رسیدن به این نقطه از تاسیسات متفاوت صنعت نفت کشور، از دل شهر نفتی «دوگنبدان» یا «گچساران» آغاز می شود. شهری در دل لوله های پیچ درپیچ و تاسیسات نفتی فراوان که کوه هایی بلند همچون دژی آنها را دربرگرفته و تولد نفت در آن به همان اعداد اکتشاف نفت در ایران نزدیک است. نخستین بار، منطقه نفت خیز گچساران در سال های 1302 و 1303هجری شمسی، از سوی كنسرسیوم دارسی مورد مطالعه قرار گرفت.استخراج نفت از میدان گچساران درسال 1318 هجری شمسی از چاه شماره 13 این شهرستان آغاز وبا استخراج نفت ازچاه، داستان طلای سیاه دوگنبدان آغاز شد. برنامه های حفاری تا پیش از ملی شدن صنعت نفت ادامه یافت و دراین مدت به 16حلقه چاه نفت تولیدی و ظرفیت تولید 60 هزار بشكه در روز نفت خام افزایش یافت. پس از ملی شدن صنعت نفت، شركت اكتشاف و تولید نفت ایران درسال های 1335 و 1336 عملیات حفاری رابار دیگر دراین منطقه آغاز كرد.این برنامه تا سال 1345 ادامه یافت و شمار چاه های حفاری شده به 46 حلقه افزایش یافت. این مجموعه تحت مدیریت شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران که حالا تولید حدود 20 تا 25 درصد نفت ومايعات گازي مناطق نفتخیزجنوب را عهده دار است، قراردارد وبه واسطه تلمبه خانه و مسيرخطوط لوله انتقال نفت، همچنین محصولات هیدروکربوری مناطق نفت خیزجنوب درحوزه عملياتي اين شركت، از نظر جغرافيايی و پدافند غيرعامل نیز دارای اهميت و توجهی خاص است.