افتتاح های جدید در راه است
مشعل صنعت پتروشیمی کشورمان امروز به نقطه ای روشن و چشمگیر طی چند دهه اخیر خود رسیده است. این صنعت توانسته است همزمان با توسعه درونی خود و ادامه برنامه های پیش بینی شده در دوران تحریم، به یکی از بازوهای ارزشمند و پرسود برای اقتصاد کشور تبدیل شود. صنعت پتروشیمی تلاش می کند تا به بیشترین میزان توسعه و تولید در دوران خود برسد و در افق 1406 با قدرت های منطقه رقابت داشته باشد.
وزیر نفت دولت سیزدهم از همان ابتدای فعالیت خود تلاش کرده است تا ضمن شروع برنامه های توسعه ای مدنظر خود، پروژه های نیمه تمام مانده این صنعت را هم به سرانجام رساند و دراین مسیر موفق بوده است و حالا پس از دو سال، تعدادی از این پروژه ها آماده بهره برداری شده اند.
صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از صنایع تکمیلی، طرح ها وپروژه های متعددی را در دستور کار دارد که می تواند نوید بخش آن باشد که با تکمیل هریک از آنها، فعالیت های اقتصادی زنجیره ای این بخش بیشتر وحلقه اقتصادی کشور نیز بازتر شود.معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی چندی قبل از اضافه شدن ۱۲مجتمع پتروشیمی به این صنعت خبر داد. همچنین افزون بر ۲۱ طرح پیشران تکمیل زنجیره ارزش، طرح های تازه ای در دستور کار است و به مجتمع های پتروشیمی تاکید شده است که از خوراک های موجود در واحدهای خود به سمت تولید محصولات جدید و تنوع بخشی به سبد محصولات پتروشیمی حرکت کنند. مرتضی شاهمیرزایی با اعلام اینکه بیش از 100 طرح پتروشیمی در صنعت پتروشیمی تعریف شده است و پیش بینی می شود تا 10سال آینده یعنی پایان برنامه هشتم توسعه، اجرایی شوند، گفت: این پروژه ها قابلیت جذب حدود 70 میلیارد سرمایه را دارند و با اجرایی شدن انها ظرفیت صنعت پتروشیمی به دو برابر وضعیت کنونی خواهد رسید.
افتتاح هایی از جنس پیگیری و استقامت
اگرچه در مورد پتروشیمی های آماده افتتاح در سال 1402 توضیح و عنوانی ارائه نشده است، اما با توجه به اخبار و آماری که مدیران بخش های مختلف از روند پیشرفت پروژه های مربوط به این بخش اعلام کرده اند، می توان گفت که چه مواردی از آنها در آستانه افتتاح و بهره برداری قرار دارند. بر اساس این گزارش، پروژه هایی همچون آمونیاک هنگام، پتروشیمی آپادانا،صدف عسلویه، مجتمع پتروشیمی گچساران و پتروشیمی نخل آسماری، طرح های پتروشیمی هستند که بیشترین میزان پیشرفت را در ماه های اخیز داشته اند و به نوعی آماده بهره برداری رسمی هستند.
نخل آسماری
پتروشیمی نخل آسماری متعلق به صندوق بازنشستگی صنعت نفت است. ظرفیت تولید واحد فرمالین پتروشیمی نخل آسماری ۶۶ هزار تن، استالدئید ۶۰۰۰ تن، پارافرمالدئید ۱۰ هزار تن، پنتااریتریتول ۱۵ هزار تن، فورمات سدیم ۱۰ هزار تن، پلاستیک های زیست تخریب پذیر ۶۰ هزار تن و پلی استال ۴۰ هزار تن است. محصولات نهایی این شرکت در انتهای زنجیره ارزش افزوده پتروشیمی هستند و برای نخستین بار در کشور تولید می شوند. میزان سرمایه گذاری انجام شده در شرکت پتروشیمی نخل آسماری حدود ۳۵ میلیون یورو برای پروژه های جاری و برای واحدهای جدید حدود ۴۳۰ میلیون یورو است.
مجتمع پتروشیمی گچساران
چندی قبل هم مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس از برنامه ریزی برای بهره برداری از طرح پتروشیمی گچساران به دست رئیس جمهوری در آینده نزدیک خبر داد. مجتمع پتروشیمی گچساران از طرح های نیمه تمام بود که عملیات اجرایی آن در یک سال اخیر، سرعت بیشتری گرفت؛ طرحی که عملیات اجرایی آن از سال ١٣٨٣ آغار شده بود. در این طرح سالانه یک میلیون تن اتیلن تولید خواهد شد و بابهره برداری از آن، برای ۲ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال ایجاد می شود.
صدف خلیج فارس
پتروشیمی صدف خلیج فارس به عنوان بزرگ ترین مجتمع تولیدی الاستومر در کشور و منطقه، به دنبال دستیابی به تولید سالانه ۱۳۶ هزار تن لاستیک استایرین بوتادین است. این طرح در زمینی در فاز دو مجتمع های پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و در محوطه موسوم به پارک استایرن قرار گرفته است. هدف از ایجاد این طرح، اجرا و بهره برداری از واحد پتروشیمی تولید لاستیک مصنوعی استایرن- بوتادین به روش امولسیونی E-SBR با چشم انداز تأمین خوراک بالادستی صنایع تولید تایر و قطعه سازان (محصولات لاستیکی) بوده است.
آمونیاک هنگام
پروژه آمونیاک هنگام یکی دیگر از پروژه های در آستانه بهره برداری است که معاون برنامه ریزی و توسعه کسب وکار شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس چندی قبل با اشاره به پیشرفت ۸۶ درصدی ساخت واحدهای اوره و آمونیاک پتروشیمی هنگام گفته بود: مراحل پیش راه اندازی گام نخست این طرح از اسفندماه 1401 آغاز شده است.
آپادانا خلیج فارس
پتروشیمی آپادانا خلیج فارس نیز یکی دیگر از مجموعه های تحت مدیریت هلدینگ خلیج فارس است که درآستانه بهره برداری قرار گرفته است. این طرح اسفند 1402 بیش از ۸۴ درصد پیشرفت داشته است. طرح پتروشیمی آپادانا خلیج فارس با ظرفیت سالانه یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن متانول تنها طرح متانولی شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس است که امسال به بهره برداری می رسد.
چند پروژه دیگر
در عین حال پروژه هایی همچون پتروشیمی همت، طرح (PDH/PP) شرکت پالایش پارسیان سپهر، پتروالفین فن آوران، پتروشیمی تفتان آریا و طرح PDH/PP پلیمر کنگان در همین دو سال اخیر فعالیت دولت سیزدهم آغاز شده است. *عملیات اجرایی پتروشیمی همت با سرمایه گذاری ۳۰۰ میلیون یورو به منظور تولید سالانه یک میلیون و ۷۵ هزارتن اوره گرانول در ۲۲ آذرماه ۱۴۰۱ در عسلویه آغاز شد. طرح پتروشیمی همت در زمینه تولید اوره گرانول با استفاده از آمونیاک مازاد مجتمع های پتروشیمی داخل کشور و دی اکسیدکربن مازاد حاصل از ونت های فرآیندی مجتمع های پتروشیمی پارس، پارسیان سپهر و فرساشیمی در منطقه عسلویه اجرا می شود.عملیات اجرایی طرح تولید پروپیلن از پروپان (PDH/PP) شرکت پالایش پارسیان سپهر نیز شهریورماه ۱۴۰۱ با هدف تکمیل زنجیره ارزش و ظرفیت تولید سالانه ۴۵۰ هزار تن پروپیلن، ۳۰۰ هزار تن پلی پروپیلن، ۱۰۰ هزار تن آکریلیک اسید و سوپرجاذب ها آغاز شد. عملیات اجرایی پروژه یک میلیون و ۶۵۰ هزار تنی پتروالفین فن آوران نیز در پاییز ۱۴۰۱ کلید خورد و پس از تکمیل مطالعات امکان سنجی و صدور مجوزهای لازم، با مشارکت سهامداران خود وارد مرحله عملیاتی ساخت شد. قرار است با توسعه زنجیره تولید در حوزه صنایع پایین دست متانول، سالانه ۲۸۰ هزار تن پلی اتیلن سبک و سنگین خطی و ۴۵۰ هزار تن پلی پروپیلن در کنار دیگر محصولات جانبی تولید شود. *عملیات اجرایی طرح PDH/PP پلیمر کنگان با هدف تکمیل زنجیره ارزش 11 اسفندماه ۱۴۰۱ با حضور وزیر نفت و معاونش در امور پتروشیمی آغاز شد. طرح پروپان به پروپیلن و پروپیلن به پلی پروپیلن (PDH/PP) شرکت توسعه پلیمر کنگان با ظرفیت اسمی سالانه ۶۰۰ هزار تن پروپیلن و ۶۰۰ هزار تن پلی پروپیلن در ضلع جنوب شرقی فازهای ۲۴-۲۲ پارس جنوبی احداث می شود.
شتاب در بهره برداری در کنار حمایت از ساخت داخل
نظر به برنامه ریزی که شرکت ملی صنایع پتروشیمی و هلدینگ های مختلف پتروشیمی با توجه به خوراک مورد نیاز و تاکیدی که روی تکمیل زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی وجود دارد، پروژه ها مختلفی شکل گرفته و آغاز شده اند. این روند باعث شده حرکت توسعه صنعت پتروشیمی برخلاف گذشته که تنها در یک مسیر بود، در چند جبهه متنوع حرکت کند و همزمان با این توسعه نیاز داخلی محصولات و توجه به ساخت داخل و بومی سازی نیز در دستور کار باشد. مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، چندی پیش اعلام کرد که با تلاش بی وقفه متخصصان، محققان و شرکت های دانش بنیان کشور در حال حاضر کاتالیست، مواد شیمیایی و تجهیزات موردنیاز صنعت پتروشیمی ساخت داخل نه تنها نیاز صنایع کشور را تا حد زیادی مرتفع کرده اند، بلکه مسیر صادرات این محصولات دانش بنیان را نیز هموار ساخته اند. همچنین مجید دفتری، مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی نیز با تاکید بر اینکه در عمل اثبات کرده ایم با اجرای داخلی عملیات و دانش فنی، هزینه تمام شده پروژه را می توان ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش داد، از همکاری که شرکت های پتروشیمی برای داخلی سازی محصولات دارند ابراز تشکر کرد. این روند توسعه و داخلی سازی همزمان که در صنعت پتروشیمی آغاز شده تحت تاثیر سیاست های حمایتی است که دولت سیزدهم در مورد صنعت پتروشیمی اعمال و به آن اهتمام ورزیده است. دولت سیزدهم با توجه به تلاشی که پتروشیمی ها در حوزه ارزآوری داشته اند سعی کرده است تا موانع مختلفی را که در روند اجرای پروژه ها و تامین خوراک وجود دارد، کاهش دهد؛ این اقدام ها تاکنون نتایج چشمگیری را به همراه داشته و به طور حتم با روند افزایشی افتتاح ها،این اثرگذاری بیشتر خواهد شد.