تفاوت کار در مناطق عملیاتی با ستاد
مسئول واحد بهره برداری شماره 2 شرکت نفت و گاز آغاجاری با یادآوری اینکه کار در صنعت نفت لحظه ای توقف ندارد و مانند اورژانس بیمارستان تعطیل ناپذیر است، می گوید: در گرما، سرما، گردوخاک، عروسی، عزا و... کارصنعت نفت برقرار است؛ چاه های نفت فعال و توربین ها کارمی کنند، نفت پمپاژ می شود درخطوط صادراتی و ... نفت بی وقفه درحال ارسال است.
آنچه واضح است، شرایط دمای بالا در تابستان کار در نفت را پرریسک تر و نیازمند رسیدگی بیشتر کرده است. قنواتی با اشاره به این موضوع می گوید: گرما به شدت بر ایمنی دستگاه ها به ویژه ماشین آلات، توربین ها و ...تاثیر گذاشته و آنها را مستعد حادثه می سازد و این مهم، کار و تلاش ما را برای بازرسی، پایش و رسیدگی به آنها مضاعف می کند.
وی ادامه می دهد: درخواست کارکنان عملیاتی دراین روزهای گرم، توجه هرچه بیشتر به این دسته از کارکنان صنعت نفت برای افزایش انگیزه است. برای کارکنانی که در واحدهای عملیاتی در شرایط سخت مشغول فعالیت هستند، درمقایسه با نفرات ستادی تفاوت قائل شوید.
قنواتی همچنین با اشاره به شرایط سخت کار در صنعت نفت در گرما و سرما و گرد وغبار و تاسیسات با قدمت بالا می گوید: چطورمی گویند نفتی ها به دلار حقوق می گیرند؟ همه ما وظیفه داریم برای سربلندی ایران و گردش چرخ صنعت نفت تلاش کنیم، توصیه می کنم که همه به سمت این تلاش بیایند.
چند درخواست
او می گوید: به عنوان زبان کارکنان صنعت نفت از مسئولان چند درخواست دارم: اول آنکه برای تامین نیروی موردنیاز صنعت نفت به روش های موثر جذب گذشته بازگردند. ما از طریق آموزشگاه به صنعت آمدیم، مثل سرباز وارد می شدیم و مثل سرباز خارج می شدیم و متعهد و کم توقع بودیم؛ شرایطی دشوار که شاید حتی درخدمت سربازی هم تجربه نشود؛ البته وجود آموزشگاه های حرفه ای، تجربه ای موفق بود که بازاحیای آن کمک شایانی به صنعت نفت در دوران کنونی خواهد کرد.
قنواتی از دیگر مطالبات کارکنان بخش عملیاتی را تعدیل مدرک و سمت های سازمانی بیان می کند و ادامه می دهد: به عنوان نمونه نفراتی هستند که با 30 سال سابقه کار، در گرید سازمانی 16 ونفرات ستادی نیز با این گرید وحتی بالاتر درحال فعالیت اند.
او با طرح این سوال که چه دلیلی دارد واحدهای عملیاتی با مشکل سمت های سازمانی دست به گریبان باشند، درخواست حل و بهبود آن را دارد و می گوید: این مشکل برای کارکنان بخش عملیاتی ضروری است وگرنه این مشکل برای ما با تمامی آسیب های ناشی از کار تا زمانی که ما زنده هستیم و آخرین بازمانده مان حقوق بازنشستگی را دریافت کند، ادامه دارد.
یوسف آزادی پور، رئیس بهره برداری آغاجاری نیز با 32 سال سابقه کار در صنعت نفت و کوله باری از تجربه در واحدهای عملیاتی 13 سال است که دراین سمت سازمانی مشغول به کار است.
او با اشاره به اینکه ما از نوجوانی و از13سالگی کار خود در صنعت نفت را شروع کرده است، می گوید: آن زمان حقوق ما 2 هزار تومان درماه بود و از آن مقطع تاکنون براساس تورم، آیتم هایی اعمال شده است.
وی به عنوان یک فرد عملیاتی از این که مشمول سقف حقوق و مالیات است، راضی به نظر نمی رسد و می پرسد: چرا باید مشمول سقف حقوق و مالیات باشیم؟
رشادت با ایمن سازی و جلوگیری از انفجار مهیب
بخشی دیگر ازسختی فعالیت کارکنان عملیاتی، جدال با مخازن با قدمت بالا و سرپانگه داشتن تولید است.چه آنکه این تاسیسات قدمتی به عمر اکتشاف نفت در ایران دارند و عمر 100 را هم پشت سرگذاشته اند؛ از این رو کار عملیاتی همان میزان که در گرمای آتشین وسط تابستان نفس گیر است، در زمستان هم سختی های خود را دارد. گاهی برای ایمن نگه داشتن این تاسیسات باید ازجانشان هم بگذرند، مثل آقای بیگدلی که همین چند سال پیش به شهادت رسید.
آن شب وصیتم را کردم
تجربه مشابه چاه 112 همین اواخر سال گذشته برای چاه دیگری در محدوده فعالیت شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری هم رخ داد که اگر چه نفراتی برای ایمن سازی آن وارد عمل شدند، اما جان به سلامت بردند.
کامران قنواتی به عنوان کسی که در این عملیات شرکت داشته است، می گوید: وقتی به سمت محل حادثه در حال حرکت بودم، وصیتم را کردم چون هیچ تضمینی برای برگشت نبود. زمان ورود به محل چاه، برای پیدا کردن محل مملو از نشت نفت و گاز «اشهد» خود را هم خواندم.
قنواتی ادامه می دهد: وقتی از میزان شدت حادثه شنیدم، لباس کار نسبتا نو بر تن داشتم که گفتم ممکن است سالم برنگردم و لباس دیگری پوشیدم.
این حادثه مربوط به چاه 193 یکی از 226 حلقه چاه مخزن آغاجاری است که قدمتی حدود 90 سال دارد و برداشت از آن از سال 1310 شروع شده است.
او روایت می کند: شب حادثه و لحظه ترکیدگی چاه 193 کسی سرچاه نبود. حوادثی بوده در لحظه همکاران در محل مشغول فعالیت بودند. مثلا حادثه چاه 112 آغاجاری همکار ما آقای بیگدلی در مشابه این حادثه به شهادت رسید.
قنواتی درباره علت حادثه می گوید: بخشی از خط تزریق گاز قبل از ورودی به چاه دچار یخ زدگی و مسیر به وسیله یخ مسدود و جریان قطع شده است. یخ آرام آرام در فضای داخلی خط شروع به حرکت به سمت چاه می کند و به اولین مانع در مسیر برخورد کرده است. حرکت و ضربه به اولین مانع باعث تکان خط (7 تا 8 سانتیمتر-خط 4 اینچ کلاس بالا) به سمت چاه شده و آن را از محل تکیه گاه و نگهدارنده جدا می کند. همین باعث ترکیدگی و کنده شدن خطی شده که نفت گرم را برای گرم نگهداشتن کاهنده تزریق به سر کاهنده منتقل می کند.
وی می گوید: همکاران حراست در آن حوالی تماس گرفتند و از شنیدن صدای غیرعادی سر چاه 193 گزارش دادند که سریع با واحد کارخانه و گشت تماس گرفتم تا در محل حاضر و موضوع بررسی شود.
بد نیست بدانیم چاه 193 یکی از بد مسیرترین چاه های واحد بهره برداری شماره 2 شرکت نفت و گاز آغاجاری از نظر طول و مسافت و گردنه و جاده است که حرکت از کارخانه تا محل چاه 40 تا 45 دقیقه زمان می برد. بررسی همکاران از نشت شدید چاه حکایت داشت؛ از این رو اعلام کردم احتمال نشت در خط تزریق گاز است و در شیرخانه اصلی قبل از چاه ورودی گاز را ببندند. این اقدام تاثیری در روند حادثه نداشت و به این نتیجه رسیدیم در داخل چاه مشکلی به وجود آمده است. اپراتور شیفت با دستگاه تنفسی به سمت محل اعزام می شود که گزارش او از نشتی بسیار زیاد و پرتاب سنگ و نفت حکایت داشت که «نفت و گاز مثل دوش بالا و پایین می رود.» در این مرحله دیگر دستگاه تنفسی هم کارساز نیست و کافی بود دو قطره آن روی شیشه ماسک رود که امکان هیچ دیدی وجود نخواهد داشت.