ابتکار جذب سرمایه در صنعت نفت دولت سیزدهم رقم خورد
آمار امید بخش
مشعل «جذب سرمایه»، به عنوان یکی از سرفصل های مهم وزارت نفت دولت سیزدهم، کارنامه ای قابل قبول از سال های گذشته پیش رو قرار می دهد. وزارت نفت در سال 1402 پروژه های نیمه تمام به ارزش بیش از 28 میلیارد دلار را به سرانجام رسانده و عملکرد خارجی آن در بخش خارجی از ۱۱.۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری حکایت دارد.
وزارت نفت دولت سیزدهم با این رویکرد که صنعت نفت به عنوان پیشران توسعه اقتصادی کشور، نقشی مهم و موثر در توسعه، اشتغال و رشد اقتصادی دارد و حرکت در این مسیر می تواند شاخص های مهم اقتصادی را بهبود ببخشد، بارها تاکید کرده که پذیرای سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای توسعه بخش بالادست صنعت نفت و گاز با هدف کمک به حفظ و ارتقای ضریب امنیت عرضه انرژی جهان برای سال ها و دهه های پیش روست.
حالا مزیت مهم برای سرمایه گذاران این است که صنعت نفت ایران این ظرفیت را دارد که سرمایه گذاری آن در مدت زمان ٥ تا ٦ سال قابل بازگشت باشد و به افزایش درآمد کشور و بهبود دیگر شاخص های اقتصادی کشور بینجامد.
موضوع «جذب سرمایه» به عنوان یکی از مسیرهای تقویت صنعت نفت در اولویت های کاری جواد اوجی پس از در اختیار گرفتن سکان وزارت نفت و به تبع آن دولت سیزدهم قرار گرفت و از شروع به کار دولت، توجه به سرمایه گذاری در بخش های مختلف صنعت نفت به عنوان یکی از مهم ترین وعده ها و برنامه های دولت سیزدهم کلید خورد.
آنگونه که جواد اوجی، وزیر نفت در برنامه پیشنهادی خود به نمایندگان مجلس شورای اسلامی که در پنج فصل شامل فصل نخست «مقدمه»، فصل دوم «برخی از اسناد بالادستی مرتبط با صنعت نفت حاکم بر برنامه پیشنهادی»، فصل سوم «چالش های اساسی پیش روی صنعت نفت»، فصل چهارم «اقدامات اساسی و فوریت دار در صنعت نفت» و فصل پنجم «اقدامات راهبردی و عملیاتی وزارت نفت با لحاظ کردن اولویت ها» ارائه کرد، در بخشی مجزا به موضوع سرمایه گذاری در صنعت نفت پرداخته و در سرفصلی با عنوان «تامین منابع مالی و جذب سرمایه در صنعت نفت از مسیر طراحی مشوق های لازم» به راه هایی همچون گسترش تنوع ابزارهای سرمایه گذاری و تکمیل ساختارهای آن، اعمال سیاست های تشویقی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی از جمله بازار سرمایه، مردمی سازی اقتصاد نفت و گاز و جذب سرمایه های مردمی و مشارکت آنها در سود پروژه های صنعت نفت، گاز پالایش و پتروشیمی، همچنین به کارگیری منابع بانکی و توان نهادهای حاکمیتی برای سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ و زیربنایی، تشکیل صندوق های سرمایه گذاری با هدف حمایت از طرح های صنعت نفت، پیگیری جذب سرمایه گذاران خارجی در صنعت نفت از جمله توافق جامع راهبردی با کشور چین و امکان سنجی اقتصادی و انتشار اوراق مشارکت ارزی برای پروژه های نفت و گاز، اشاره کرده بود.
خلق زمینه های متنوع سرمایه گذاری
افزون بر جذب سرمایه خارجی که عملکرد وزارت نفت از ۱۱.۶میلیارد دلار سرمایه گذاری مصوب خارجی حکایت داشته و از آمار سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی که مجموع سرمایه گذاری خارجی مصوب و معتبر خارجی در ایران طی سه سال اخیر در دولت سیزدهم (۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲) به ۱۱.۹ میلیارد دلار رسیده، سهم قابل توجه آن به صنعت نفت اختصاص دارد و ابرپروژه های صنعت نفت و گاز با ۴.۸ میلیارد دلار سهم بیش از ۴۱ درصدی جذب سرمایه خارجی در دولت سیزدهم را به خود اختصاص داده است.
در حوزه داخلی نیز وزارت نفت دست به ابتکارهایی زد که به خلق زمینه های متنوع برای سرمایه گذاری اقتصادی منجر شده است.
به عبارتی در دولت سیزدهم ، با توجه به برنامه های توسعه ای که برای ادامه کار پروژه های قبلی و آغاز به کار پروژه های جدید وجود داشته، تلاش شده است تا این ارتباط و زمینه برای شرکت های بزرگ صنعتی و اقتصادی و بخش های مختلف صنایع و بانک های مختلف متقاضی فراهم شود. به همین دلیل در برخی حوزه های اقتصادی که بیشترین حاشیه سود و امکان سرمایه گذاری وجود داشته است، ردپای حضور و سرمایه گذاری بانک ها را شاهد هستیم.
باید گفت زمینه های متنوعی برای سرمایه گذاری بانک ها در سال های اخیر به وجود آمده و در بسیاری از موارد موانع و محدودیت های قبلی برای ورود و همراهی بانک ها در عرصه های مختلف برداشته شده است.
در واقع وزارت نفت بدون آنکه فعالیت های توسعه ای را معطل سرمایه گذار خارجی بگذارد، از توان و ظرفیت هلدینگ های بزرگ و کنسرسیوم بانک های کشور برای انجام پروژه های صنعت نفت استفاده کرده و با تدوین بسته های سرمایه گذاری جامع، متناسب با اولویت های تولید و توسعه از ظرفیت بانک ها و صنایع پایین دست برای سرمایه گذاری در بالادست استفاده شده است.
افزون بر این موارد، صندوق توسعه ملی هم با ارزیابی توجیه پروژه و بررسی ریسک های اقتصادی، در طرح توسعه میدان نفتی یاران به ارزش ۱۰۲ میلیون دلار سرمایه گذاری کرده است.
این صندوق، با رویکرد افزایش منابع ملی و پررنگ تر شدن نقش ایران در میدان های مشترک، آمادگی خود را برای ورود به این عرصه اعلام و قوانین بالادستی نیز این مجوز را صادر و در فاز دوم طرح توسعه میدان نفتی یاران در قالب الگوی تازه قراردادهای نفتی ایران سرمایه گذاری کرد، همچنین کارگروه سرمایه گذاری و ریسک صندوق توسعه ملی ضمن بررسی پروفایل ریسک و بازده طرح تصمیم به تأمین مالی این طرح از طریق مشارکت در قرارداد فاز دوم طرح توسعه میدان نفتی یاران به مقدار ۴۵ درصد به ارزش ۱۰۲ میلیون دلار گرفت.