پالایشگاه بندرعباس در زمره تولیدکنندگان مطرح قرار گرفت
ایران در فهرست 7 کشور دارای فناوری کک اسفنجی
سال 98 فروش و انتقال کُک نفتی و الکترود گرافیتی به ایران، در فهرست اقلام تحریمی قرار گرفت. پس از وضع این تحریم ، متخصصان داخلی با انجام مطالعات در پژوهشگاه صنعت نفت به دنبال بومی سازی دانش فنی تولید این محصول بسیار مهم در صنعت آلومینیوم رفتند و شرکت پالایش نفت بندرعباس توانست با طراحی یک پروژه مهم با عنوان «ارتقای کیفیت محصولات سنگین و بهبود کیفیت نفت کوره» برای تولید این محصول، گام های اولیه را بردارد.
کک اسفنجی، یکی از فراورده های نفتی است که در عملیات تولید آلومینیوم کاربرد دارد. صنایع آلومینیوم سازی کشور، به سالانه حدود 300 هزار تن کک اسفنجی نیاز دارد. از آنجا که کک اسفنجی، محصولی وارداتی است و وابستگی شدیدی برای تأمین آن از خارج وجود دارد، این موضوع می توانست به یک ابزار علیه صنعت آلومینیوم بدل شود، از این رو دستیابی به دانش فنی برای تولید آن در دستور کار پالایشگاه بندرعباس قرار گرفت و گام های موفقی هم در این زمینه برداشته شد.
شبیه سازی کامپیوتری
شرکت پالایش نفت بندرعباس با استفاده از توان متخصصان پژوهشگاه صنعت نفت توانست با در دستور کار قرار دادن طرح «ارتقای کیفیت محصولات سنگین و بهبود کیفیت نفت کوره» و دستیابی به دانش تولید کک اسفنجی، به عنوان هفتمین کشور در جمع کشورهای دارای این دانش بومی برای تولید کک اسفنجی قرار بگیرد.
برای رسیدن به این دانش، در ابتدا چند مرحله آزمایش در شرکت پالایش نفت بندرعباس انجام شد، سپس شبیه سازی رایانه ای صورت گرفت و در نهایت، یک واحد نیمه صنعتی در پژوهشگاه صنعت نفت، در مقیاسی کوچک به صورت عملی ساخته و کک اسفنجی تولید شد. این محصول پس از تایید کیفیت در کشور، برای حصول اطمینان، در کشورهای اروپایی نیز آزمایش و کیفیت آن تایید شد.
در استراتژی در نظر گرفته شده، این پروژه به سه بخش تقسیم شد: بخش اول، احداث واحدهای فرایندی شامل 15 واحد بود که قرارداد آن منعقد و کار آغاز شده است. بخش دوم مربوط به احداث واحدها و سرویس های جانبی از جمله برق، آب، بخار، نیتروژن و 61 مخزن ذخیره سازی به روش EPC+F است که قرارداد آن نیز امضا و در حال آماده سازی برای شروع عملیات اجرایی است. بخش سوم هم مجتمع روغن سازی و تولید روغن های گروه 2 و 3 است.
با اجرای این پروژه، افزون بر تولید 300 هزار تن کک اسفنجی، می توان روغن های گروه 2 و 3 را تولید و کشور را از واردات 280 هزار تن روغن های این دو گروه بی نیاز کرد.
ارزیابی زیست محیطی
با انجام مطالعات بنیادی، طرح ارتقای کیفیت و مطالعات امکان سنجی، برای عملیات اجرایی برنامه ریزی شد. طرحی با این عظمت، نیازمند تعریف یک استراتژی بود که در مرحله اول، با مکاتبات فراوان و جلسات و بازدیدهای زیاد، گواهی ارزیابی زیست محیطی اخذ و در کنار این مجوز، شرکت پالایش نفت بندرعباس ملزم به اجرای چند برنامه و پروژه شد که بر اساس آن، باید مسائل زیست محیطی رعایت و آلاینده ها کنترل شوند و مطابق با مقادیر تعیین شده استاندارد بین المللی باشند.