خطوط لوله نفت منطقه اصفهان عاری از هرگونه خوردگی شد
پایش شریان های انتقال مواد نفتی
مشعل| شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان، موفق به انجام نخستین پیگرانی هوشمند خط 12 اینچ اصفهان ـ آبنیل به طول 43 کیلومتر و در بازه زمانی 21 روز شد تا نظارت بر انتقال فراورده های هیدروکربنی از طریق خطوط لوله به بهترین نحو ممکن پایش شود. از طرفی، یکی دیگر از مهم ترین دستاوردهای اخیر شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان، نصب و راه اندازی توربین مارس در مرکز انتقال نفت شماره 5 بر اساس پایه سوخت گاز است که برای نخستین بار بعد از 35 سال و با وجود 10ماه تلاش مستمر و مجدانه محقق شده است که می توان از آن به عنوان برگ زرین دیگری در کارنامه کاری شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان یاد کرد.
منطقه اصفهان، يكي از مناطق 12 گانه شركت خطوط لوله و مخابرات نفت ايران است كه مسؤوليت انتقال نفت خام از ميدان نفتي مارون (واقع در شهرستان اميديه استان خوزستان) به پالايشگاه نفت اصفهان را به عهده دارد و پس از تامين خوراک اين پالايشگاه، مازاد نفت خام را به پالايشگاه هاي تهران و تبريز، همچنين بخشي از فراورده هاي نفتي پالايشگاه اصفهان را به انبارهاي شركت ملي پخش فراورده هاي نفتي منطقه تهران ارسال مي کند. انتقال نفت کوره دريافتي از پالايشگاه اصفهان به نيروگاه اسلام آباد و پايانه آبنيل و همچنين انتقال سوخت مورد نياز فرودگاه شهيد بهشتي اصفهان از ديگر خدمات اين منطقه است.
گستره جغرافيايي منطقه اصفهان شامل 3 استان خوزستان، چهارمحال وبختياري و اصفهان است كه با بهره گيري از 8 مرکز انتقال نفت، ظرفيت ارسال روزانه بيش از 550 هزار بشکه نفت خام و افزون بر 350 هزار بشکه فراورده هاي نفتي با 8 رشته خط لوله در قطرهاي 8 تا 36 اينچ به طول حدود 800 کيلومتر را دارد و در مجموع يك ميليارد تن-کيلومتر مواد نفتي در محدوده فعاليت خود را انتقال مي دهد. از ويژگي هاي مهم شرکت ملي پخش فراورده هاي نفتي منطقه اصفهان، بهره برداري و نگهداري از خط لوله راهبردي نفت خام مارون به طول 430 کيلومتر از اميديه در خوزستان تا پالايشگاه اصفهان است كه به خط لوله (مارون ـ اصفهان) شهرت دارد و جايگاه دومين خط لوله سخت گذر جهان بعد از خط لوله آلاسکا را به خود اختصاص داده است.
سخت گذرترين خط لوله نفت به علت عبور از رودخانه هايي مانند مارون، کارون، دوپلان و زاينده رود، همچنين گذر از مناطق سخت گذر رشته کوه هاي زاگرس و ارتفاعات مشرف به درياچه سد کارون 3 و عبور از پل اختصاصي احداث شده روي درياچه سد کارون 4، يکي از خطوط لوله نفتي سخت گذر جهان است. اين منطقه با 29 ايستگاه مخابراتي، ارتباطات مخابراتي منطقه را تامين و تعداد زيادي از سازمان هاي ديگر نيز از اين خدمات ارتباطي استفاده مي کنند.
بررسی خوردگی خط اصفهان-آبنیل
محمدحسن بگی، معاون فنی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان از انجام نخستین پیگرانی هوشمند خط 12 اینچ اصفهان ـ آبنیل به طول 43 کیلومتر خبر داد و گفت: گستره این منطقه شامل استان های اصفهان، چهارمحال وبختیاری و خوزستان است که یکهزار و 100 کیلومتر خطوط لوله انتقال مواد نفتی را در خود جای داده که به فاصله حدود 10 سال یعنی از سال 83 تا 93 خط لوله نفت خام مارون ـ اصفهان به طول 430 کیلومتر، خط لوله فراورده ای نفتی 16 اینچ رفسنجان ـ اصفهان به طول 122 کیلومتر، خط لوله فراورده های نفتی 20 اینچ رفسنجان ـ اصفهان به طول 122 کیلومتر و خط لوله نفت خام مارون ـ اصفهان، به وسیله فناوری پیگرانی هوشمند، سنجش و پایش شد.
خطوط لوله انتقال نفت خام کشور که شریان های اصلی انتقال مواد نفتی محسوب می شوند، همچون دیگر تجهیزات، نیازمند بررسی و کنترل است. بازرسي يكپارچه از خطوط لوله انتقال به دليل اهميت راهبردی و اقتصادي آنها، شرط كلي و لازم در فرايند انتقال مواد نفتي است. از آنجا كه سرمايه اصلي اين شركت، خطوط لوله انتقال نفت و فراورده نفتي است، پايش وضعيت خوردگي آنها يكي از وظايف اصلي واحد مهندسي خوردگي به شمار می آید. در بين روش هاي بازرسي، يكي از شيوه هاي مناسب براي ارزيابي شرايط خطوط لوله زيرزميني، پيگراني هوشمند است كه هدف از آن، شناسايي عيوبي است كه مي تواند به محدوديت هايي براي خط لوله و به دنبال آن انتقال سيال درون آن منجر شود. يك خط لوله ممكن است در معرض انواع ضربه هاي داخلي و خارجي، بخصوص خوردگي قرار بگيرد كه پيگراني هوشمند با استفاده از يك سيستم اندازه گيري، تصوير كاملي از شرايط ديواره لوله در طول خط لوله در داخل و خارج آن را فراهم مي كند.
در اين عمليات از پيگ هوشمند با فناوری نشت شار مغناطيسي (MFL) استفاده شد كه اين فناوری، اطلاعات كاملي از جمله خوردگي هاي سطحي، خوردگي داخلي و خارجي و همچنين شكاف ها و نواقص جوش و مختصات هر نقطه در خطوط لوله فولادي- آهني را شناسايي مي كند.
پس از پایان عمليات پيگراني، اطلاعات موقعيتي با اطلاعات ارزيابي خط لوله (خوردگي، شكاف و...) تركيب شده و نتایج حاصله بعد از حدود 2 ماه از طریق شرکت واسطه به شرکت خطوط لوله و مخابرات منطقه اصفهان ارسال می شود که وضعیت میزان خوردگی خط 12 اینچ اصفهان-آبنیل هم اکنون در حال بررسی و اولویت گذاری برای ترمیم از سوی کارشناسان مربوطه است.
راه اندازی توربین مارس با دانش بومی
یکی دیگر از دستاوردهای قابل توجه شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان که در پی 10 ماه تلاش مستمر واحدهای مکانیک و ابزار دقیق رقم خورد، نصب و راه اندازی توربین مارس در مرکز انتقال نفت شماره 5 با پایه سوخت گاز بود که این اقدام بعد از 35 سال با دانش بومی انجام شد.
محمدحسن بگی، معاون فنی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان در این باره عنوان کرد: این اقدام با تلاش واحدهای مکانیک، ابزاردقیق، تعمیرات خط، برق و ساختمان و با مشارکت واحد خدمات مهندسی ستاد شرکت خطوط لوله و مخابرات صورت گرفت.
وی افزود: پروژه انتقال و نصب توربین مورد نظر به همراه وسایل جانبی آن، از حدود 4 سال پیش با هدف افزایش پایداری مرکز و الحاق توربین پشتیبانی به سه دستگاه توربوپمپ سولزر موجود در دستور کار واحد مکانیک قرار گرفت که بر این اساس، مقرر شد دو دستگاه توربین مارس از مرکز انتقال نفت شهدای تنگ فنی منطقه لرستان به مراکز انتقال نفت شماره 2 و 5 که فاقد توربین های پشتیبان سولار سنتر است، منتقل شود.
معاون فنی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه اصفهان با بیان اینکه اجرای پروژه مرکز انتقال نفت شماره 5 در اولویت قرار گرفت، گفت: فرایند انتقال توربین، باز کردن، تفکیک قطعات اصلی، بارگیری، انتقال، پیاده سازی، تجمیع و نصب مجدد است که هر یک از این مراحل، محدودیت ها و مخاطرات زیادی به همراه دارد.
بگی تصریح کرد: پیش از شروع کار و با توجه به تکافوی فشار گاز تغذیه در مرکز شماره 5، مقرر شده بود، سوخت توربین مارس برای نخستین بار در عمر 35 ساله آن از نفت سفید به گاز تغییر یابد و با توجه به ساختار ظریف و حساسیت بالای این کار، مخاطرات و سختی های زیادی را در پی داشت که خوشبختانه به همت کارکنان واحد فنی با موفقیت به سرانجام رسید.
وی ادامه داد: همچنین برای نخستین بار در سطح شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در این پروژه، تجهیز کاربردی «اوریفیس اسپول کاهنده فشار» طراحی و ساخته شد که کار این اسپول، کاهش 90 درصدی فشار خروجی پمپ اصلی بدون نیاز به کنترل ولو است که خوشبختانه با کارکرد توربین، تست فرایندی آن نیز به تایید رسید و سبب صرفه جویی ریالی قابل توجهی شد.