َفاز نخست خط لوله بندرعباس- سیرجان- رفسنجان در آستانه راه اندازی است
شاهراه نفتی در گذرگاه راهبردی
مشعل| فاز نخست پروژه احداث خط لوله انتقال فراورده های نفتی بندرعباس-سیرجان-رفسنجان قرار است در آینده نزدیک به بهره برداری برسد. این پروژه ملی افزون بر آنکه گامی مهم برای جلوگیری از انباشت فراورده های نفتی در کشور برداشته است، نشان از توجه و تاکید وزارت نفت دولت چهاردهم برای سرمایه گذاری در صنایع پایین دستی صنعت نفت دارد. با توجه به موضوع ناترازی فراورده های نفتی، راه اندازی این خط لوله، برای شبکه انتقال بسیار حساس و حیاتی است و می بایست در سریع ترین زمان ممکن به بهره برداری برسد که خوشبختانه این اتفاق نیزممکن شده است. مزیت قابل توجه احداث خط لوله26 اینچ بندرعباس-سیرجان-رفسنجان، بهره مندی از توان داخل در ساخت قطعات و تجهیزات مورد استفاده است که نشان از آن دارد که تجهیزات داخلی با وجود محدودیت های فراوان به اندازه ای رقابت پذیر و کیفی شده که می توان گفت به انتخاب اول و آخر کارفرما بدل شده است.
طرح احداث خط لوله انتقال فراورده های نفتی بندرعباس سیرجان-رفسنجان با هدف انتقال تولیدات پالایشگاه ستاره خلیج فارس به مرکز کشور بوده که در قالب چهار پروژه تعریف شده است. این پروژه ها شامل گستره یک با عنوان پروژه احداث خط لوله انتقال فراورده های نفتی بندرعباس- مهرآران، گستره دو با عنوان طرح احداث خط لوله مهرآران-رفسنجان به همراه انشعاب خط لوله سیرجان، پروژه احداث تلمبه خانه ها و پایانه های خط لوله بندرعباس- سیرجان-رفسنجان و در نهایت پروژه احداث خطوط انتقال برق و پست های فشار قوی است.
شمارش معکوس برای پایان عملیات اجرایی فاز نخست خط لوله 26 اینچ بندرعباس-سیرجان-رفسنجان که از آن به عنوان یک شاهراه انتقال نفتی یاد می شود، آغاز شده است. بهره برداری از این پروژه راهبردی و ملی، ظرفیت انتقال نفت خام و فراورده های نفتی کشور را تا 300 هزار بشکه در روز افزایش می دهد.
این پروژه ۴۷۰ کیلومتری شامل چهار گستره است که از بندرعباس، قطب آباد تا مهرآران (۲۴۰ کیلومتر) گستره یک آن محسوب می شود. از خروجی تلمبه خانه مهرآران به تلمبه خانه رفسنجان و یک انشعاب ۸ اینچ به سمت پایانه رفسنجان، گستره دواست. تلمبه خانه ها شامل تلمبه خانه بندرعباس، قطب آباد، مهرآران و پایانه های سیرجان-رفسنجان نیز گستره سه این پروژه هستند و برق رسانی به الکتروپمپ ها و تاسیسات تلمبه خانه های بندرعباس، قطب آباد و مهرآران نیز گستره چهارم این طرح بزرگ ملی را شامل می شود.
با اجرای این پروژه که افزایش امنیت انرژی و تامین پایدار سوخت کشور را تامین می کند(با احتساب ظرفیت موجود خط لوله قدیم ۲۶ اینچ)، امکان ارسال روزانه 48 میلیون لیتر فراورده های نفتی به نقاط مرکزی و شمالی کشور فراهم خواهد شد. افزایش ۱۰۰ درصدی ظرفیت انتقال فراورده های نفتی تولیدی شرکت پالایش نفت بندرعباس و شرکت نفت ستاره خلیج فارس به مراکز مهم کشور به وسیله این خط، از دیگر اهداف اصلی این طرح به شمار می رود، ضمن آنکه این میزان انتقال نقش مهمی در صرفه جویی سوخت از محل کاهش ترددهای جاده ای ایفا خواهد کرد.
این طرح، یکی از طرح های مهم و زیربنایی است که با توجه به نیاز کشور، اجرای آن از سال ۹۹ به صورت ای پی سی با مدیریت شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران و سرمایه ای افزون بر120هزار میلیارد ریال، ازسوی پیمانکاران داخلی اجرایی شد.
به دلیل وسعت پروژه و به منظور تسریع در عملیات و صرفه جویی در زمان، طرح به چهار گستره تقسیم بندی وگستره سوم و چهارم آن شامل احداث تلمبه خانه ها و پایانه های مسیر و همچنین احداث پست های انتقال برق و احداث تاسیسات جانبی و حفاظت کاتدی، سال گذشته به پیمانکار مربوطه تحویل شد.
با بهره برداری از این خط 470 کیلومتری، ظرفیت انتقال فراورده کشور افزایشی چشمگیر می یابد، تردد روزانه هزار و 200 تا هزار و 500 نفتکش از چرخه حمل ونقل منطقه حذف می شود که افزون بر کاهش آلاینده های زیست محیطی و مخاطرات جاده ای، سبب صرفه جویی قابل ملاحظه ای در مصرف سوخت کشور خواهد شد و افزایش ضریب ایمنی و پایداری انتقال فراورده را نیز به دنبال خواهد داشت.
شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران تلاش کرده تا در اجرای مراحل این طرح، از ظرفیت های فنی، مهندسی داخل و توانمندی سازندگان ایرانی استفاده کند و ظرفیت و توان لازم را برای پروژه های خط لوله در مجموعه های صنعتی داخلی ایجاد کند. به همین دلیل افزون بر بخش های مهندسی و ساختمان، در بخش تامین کالای این طرح بزرگ نیز برای نخستین بار نزدیک به 100درصد تجهیزات لازم عمدتا در داخل کشور تهیه شده است.
تهیه تمام تجهیزات اصلی این طرح شامل پمپ ها، تجهیزات ارسال و دریافت، توپک، صافی، مخازن زیرزمینی، پمپ های جانبی و شیرهای دستی و برقی، لوله ها، فلنج و اتصالات و ترانس ازسوی سازندگان داخلی تهیه شده و برخی تجهیزات ابزار دقیق و عملگر شیرهای برقی پروژه های خط لوله که تاکنون از خارج کشور تامین می شد، با پای کار آمدن شرکت های دانش بنیان و شرکت های سازنده داخلی در این طرح، برای نخستین بار در کشور تهیه و به کار گرفته شد.
پیشرفت فیزیکی 50 درصدی در بازه زمانی یک ساله، لوله گذاری ۱۳ کیلومتر از مسیر طی ۱۲ ساعت در یک روز، خاک برداری ۴۵۰ هزار مترمکعب در یک ماه، جوشکاری ۱۳۴۴ متر (۱۱۲ سرجوش) خط لوله ۲۶ اینچ در یک روز، کسب رتبه دوم ایمنی، بهداشت، محیط زیست و پدافند غیرعامل بین تمام طرح های شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی کشور و ثبت رکورد 2 میلیون نفر- ساعت کار بدون حادثه در زمره مهم ترین ویژگی های این طرح ملی به شمار می آید.